Ο Θεολόγος Θεολογής ήταν Φοινικιώτης λόγιος που μεγάλωσε κι έδρασε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του στην Πόλη. Σαν επέστρεψε στο Φοινίκι ασχολήθηκε με αγροτικές εργασίες και βραβεύθηκε για τα προιόντα του. Αραιά και που έγραφε, αλλά ανακαλύψαμε το παρακάτω το οποίο είναι επίκαιρο- αν και πέρασαν 86 χρόνια απο τότε που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ του Γ. Βουγίδη. Η φωτογραφία είναι απο το αρχείο του Μιχάλη Πασιάκου.

Του κ. Θ. Γ. ΘΕΟΛΟΓΗ

Μας είναι εύκολο μονάχα, να κάνωμε φιλολογία Γεωργική , και ευκολότερο ακόμη να ακολουθούμε « φαφλατάδες» που τυχόν εκμεταλεύοντος την άγνοια και την κουταμάρα μας.

Μ’ άλλους λόγους από αδιαφορία προς το κοινό συμφέρο μας πέφτομε στην άρνησι, και θέλοντας και της απατημένης ιδέας μας περιμένωντας ν’ αρπάξωμε κανένα κόκκαλοι χωρίς οι ίδιοι να έχωμε γνώσι των αληθινών συμφερόντων μας, χωρίς να έχωμε ταυτότητα αντιλήψεων οικονομικών και κοινωνικών.

Υφιστάμεθα πόνους, κόπους, στερήσεις ,χωρίς να πειραματιζόμεθα.

Εκφράζομε παράπονα, χωρίς να κινούμεθα προς καλλιτέρευσι της θέσεως μας. Ζητούμε, κάποιον άλλον να φροντίση για μας, αλλά ποιον δεν γνωρίζομε!

Η Τσαμουργιά με τη χρυσαφένια γη και το γλυκύ και απαράμιλλο κλίμα υποφέρει. . . . Κάθεται εφιάλτης επάνω της και την πλακώνει.

Η Τσαμουργιά η καλλιτέρα γεωργική περιφέρεια της Ελλάδος πάσχει, διότι οι κάτοικοι αυτής δεν πέταξαν απ’επάνω τους τον ραγιαδισμό, τον μοιρολατρισμό, τον λήθαργο και την αδράνεια, καθώς λέγει ο σοφός Διευθυντής της Εμπορικής Σχολής Ιωαννίνων κ. Μολυβάδας, και δεν θέλουν να ριχθούν περίφανοι γεμάτοι από θάρρος και αυτοπεποίθησι στον αγώνα της ζωής.

Και ζωή θα πη «αντόδρασις ενάντια των στοιφείων της φύσεως που θέλουν να την αφαιρέσουν, ζωή θα πη ενάντια του κάθε τι που την κάμνη δύσμοιρη και αποστερημένη».

Ξημερώνεσαι, καϋμένε Τσάμη στο Φιλιάτι με ξύλα φορτωμένο το ζώο σου και με χαμόκλαδα ζαλικωμένη περπατή 4 ώρες η γυναίκα σου να τα φέρη. Και να πα΄ρητε τι; Να φάγη τι; Με τι θα ζεστάνετε τα με κουρέλια σκεπασμένα μέλη σας; Ποιος είνε εκείνος που σας βλέπει και δεν σας πονεί. Αλλά….

Κανείς δεν σας πονεί….κανείς δεν φροντίζει για σας. Όχι, γιατί είμεθα άξιοι της τύχης μας.

Να ζούμε σ’ έναν τέοτιον ωραίον τόπο τη Τσαμουργιά την γην της επαγγελίας την αρχαίαν Θεσπρωτίαν ! και υποφέρωμε!

Αίσχος! Μα την αλήθειαν!

Διότι σήμερον όχι μόνον οι αγρόται των άλλων Χωρών είνε κάλλιστα οργανωμένοι, αλλά και οι αγρόται των άλλων επαρχιών όλης της Ελλάδος γρηγορούσι και οργανούνται και εργάζονται.

Μόνον ημείς οι Τσάμηδες θ’ αποτελούμε εξαίρεσιν; Εως πότε;

Δεν τρεπόμεθα που μείναμε πίσω από όλες τις επαρχίες της Ελλάδος, μονάχα οι Τσάμηδες για να μας περιγελούν οι γειτόνοι μας κι αυτοί οι «σκιπιτάριδες» που για την οικονομική και γεωργική εξέλεξι της Αλβανίας οργανούνται και αυτοί;

Εξαιρετικώς ημείς κοιμούμεθα υπό Μανδραγοράν, ενώ εις όλας τας επαρχίας της Ελλάδος κινούνται, εργάζονται, οργανούνται, καλλιεργούν, φυτεύουν, συνταιριάζονται, αλληλοβοηθούν, και στιγμή δεν αφήνουν ήσυχο το Κράτος, ζητούντες με κάθε μέσουν βοηθείαν για το καλό του τόπου.

Εις άλλας Επαρχίας, Αρκαδία, Κρήτη, κ.τ.λ. διορίζονται διευθυνταί και διδασκάλοιεις τα νέοϊδρυθέντα Γεωργικά Σχολεία, ανώτερα και κατώτερα ενώ ημείς ζητούμε Γυμνάσια να μάθωμε πολλά γράμματα να πάμε να βρούμε το ψωμί μας στις πολιτείες.

Θ. Γ. ΘΕΟΛΟΓΗΣ

Διαβάζομε πως το υπουργείον , της Γεωργίας ίδρυσε παρά την Διεύθυνσιν υδραυλικών έργον και ειδικήν υπηρεσίαν Γεωτρύσεων διά την ανώρυξιν αρτεσιανών φρεάτων δι’ αρδευτικούς σκοπούς, ωσαύτως και διά τας υδρεύσεις χωρίων, ενώ στην Τσαμουργιά το καλοκαίρι διά νερό μερικά χωριά για να πιούν το μεταφέρουν πολλάκις από 2 ώρας μακρυά….

Από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Γεωργίας λειτουργούν πρότυπα κτήματα, και η Κυβέρνησις δια το αλάτισμα των εληών παρέχει το άλας από 2,50 δρχ. μόνον 22 λεπτά την οκάν.

Άραγε ημείς οι Τσάμηδες που έχωμε τες καλλίτερες φαγώσιμες εληές πολιάνας και λοιπών μερών, εφροντίσαμε, να επωφεληθούμε από τας Κυβερνητικάς αυτάς ευκολίας ποτέ; Εζητήσαμε ποτέ την βοήθειαν του Κράτους;

Άλλαι επαρχίαι ζητούν πιστώσεις δια να κατασκευάσουν προχώματα διά τας πλημμύρας των ποταμών, και ιδρύσουν φυτώρια, κτλ διά των ενεργειών των ενώσεων η τεχνική υπηρεσία του υπουργείου Γεωργίας αμέσως εκτελεί όπου τις ζητήσουν αποξηραντικά και εξυγιαντικά έργα, βοηθεί τους δραστηρίους.

Τους μεγάλους ποταμούς, ( όπως το Αχελώον) θα εγκατασταθούν υδραυλικά έργα διά την χρησιμοποίησιν αυτών κι εμείς αφίνομε τον Καλαμά να χύνη το χρυσάφι στη θάλασσα, περιγελώντας και έναν κ. Γιάμαλη που έχασε 1 1)2 εκατ. δι’αρδευτικά έργα, διότι δεν απέτυχε.

Ας γίνη, λοιπόν, και εις την Τσαμουργιά, ό,τι γίνεται εις όλην την Ελλάδα και μας φθάνει.

Η Τσαμουργιά προνομιούχος εδαφικώς και κλιματολογικώς τρώγει και ντομέτες ακόμη και λάχανα και Σαλάτες και καρότα και σπανάκια και μπρέκουλα από την Κέρκυρα.

Σκεφθήκαμε ποτέ να φυτέψω με τίποτε;

Κάπου, κάπου, θα είδαμαν καμμιά αμυγδαλιά μεγάλη πελωρία που κατεβάζει 100 οκ. Καρπό, ποιος εσκέφθη να φυτέψη άλλη;

Ποιος εσκέφθη για τις εληές;

Ευτυχής κόσμος αλλού! Γιατί όχι κ εμείς;

Και οι άλλοι Έλληνες είνε, όπως κ εμείς , κι ως έλληνες αγαπούν τα γράμματα το εμπόριον τη Ξενιτειά, κι εκείνοι σαν κ εμείς βρίσκονται στα ξένα και στην Αμερική και στις πολιτείες, μα δεν ξεχνούν, δεν λησμονούν, κάτι φροντίζουν και για το χωριό τους, κάποιο καλό για τον τόπο τους δεν τον αφίνουν κατεστραμένον.

Διορθώνουν, φυτεύουν, δασόνουν, γεφυρώνουν, ομορφαίνουν, δεν ασχημίζουντην ωραιότητα της πατρίδος των.

Για τον τόπο μας κανείς δεν φροντίζει!

Θ. Γ. ΘΕΟΛΟΓΗΣ
Φοινίκι Φιλιατών 23-12-30