Θεσπρωτία: Απογραφή πελαργών διετίας 2019 - 2020

Θεσπρωτία: Απογραφή πελαργών διετίας 2019 - 2020

Πραγματοποιήθηκε και εφέτος παρά την πρωτόγνωρη κατάσταση λόγω κορονοϊού η ετήσια απογραφή πελαργών του Ν. Θεσπρωτίας και κάποιων περιοχών του Ν. Πρεβέζης που εμπίπτουν στα όρια της περιοχής χωρικής αρμοδιότητας του Φορέα Διαχείρισης Καλαμά - Αχέροντα - Κέρκυρας. Συνολικά, καταμετρήθηκαν φωλιές πελαργών σε 40 περιοχές του Ν. Θεσπρωτίας και 5 στο Ν. Πρεβέζης.

Κατά την απογραφή πραγματοποιείται απευθείας παρατήρηση και καταγραφή των φωλιών και των ζευγαριών των πελαργών. Συγκεκριμένα, καταγράφεται ο αριθμός και η θέση των φωλιών με ή χωρίς πελαργούς, ενώ όπου υπάρχουν νεοσσοί καταγράφεται ο ακριβής αριθμός αυτών. Στα δεδομένα που συλλέγονται υπάρχουν κι άλλα στοιχεία όπως το υψόμετρο και οι γεωγραφικές συντεταγμένες κάθε φωλιάς, τυχόν άδειες ή κατεστραμμένες φωλιές καθώς και το είδος κάθε φωλιάς αν είναι φυσική ή τεχνητή και αν βρίσκεται π.χ. πάνω σε εκκλησία ή στύλο της ΔΕΔΔΗΕ.

Παρακάτω παρουσιάζονται αναλυτικά σε διάφορα γραφήματα τα αποτελέσματα τόσο της φετινής απογραφής όσο και η σύγκρισή τους με την προηγούμενη χρονιά δίνοντας μια ολοκληρωμένη εικόνα του επισκεπτόμενου πληθυσμού των πελαργών για την τελευταία διετία στην περιοχή μας.

Στον πίνακα και στο γράφημα που ακολουθούν (Πίνακας 1, Γράφημα 1) φαίνεται για την τελευταία διετία το σύνολο των φωλιών των πελαργών, οι άδειες φωλιές, πόσα ζευγάρια πελαργών αναπαράχθηκαν και πόσοι νεοσσοί συνολικά παρατηρήθηκαν. Συμπερασματικά, παρατηρείται μια σταθερή κατάσταση στις ενεργές φωλιές πελαργών, αύξηση των νεοσσών (29%) αλλά και στον συνολικό πληθυσμό τους (νεοσσοί και ενήλικα) (14%). Υπήρξε μια μεγάλη αύξηση των φωλιών με 4 νεοσσούς και παρατηρήθηκαν και αρκετές φωλιές αντίστοιχα με 5 νεοσσούς (Εικόνα 1 στον Ξηρόλοφο Σουλίου). Τον Ιούλιο οι περισσότεροι πελαργοί ξεκινούν τις πρώτες δοκιμαστικές πτήσεις, γυμνάζοντας τα φτερά τους και πηδώντας πάνω από τη φωλιά, πριν ξεκινήσουν το μεγάλο τους ταξίδι προς την Ν. Αφρική, αν και στη πραγματικότητα οι περισσότεροι θα πάνε στο Σουδάν, στο Νότιο Σουδάν, στο Τσαντ, στην Κένυα ή στην Αιθιοπία, όπου μετακινούνται διαρκώς.

Πίνακας 1

Εικόνα 1 . Φωλιά στο χωριό Ξηρόλοφο

Γράφημα 1

Το είδος των φετινών φωλιών πελαργών φαίνεται στο γράφημα 2, όπου παρατηρείται η μείωση των φυσικών φωλιών σε στύλο (22%) και αύξηση της φωλεοποίησης σε τεχνητές φωλιές σε στύλο. Η μοναδική φωλιά σε εκκλησία βρίσκεται στη Κορώνη Πρεβέζης, με 3 νεοσσούς!

Γράφημα 2

Η κατανομή των νεοσσών ανά φωλιά για το 2020 φαίνεται στο ακόλουθο γράφημα (Γράφημα 3). Προκύπτει ότι οι φωλιές με 4 νεοσσούς ήταν περισσότερες, ενώ φέτος δεν παρατηρήθηκαν φωλιές με έναν και έξι νεοσσούς. Αναλυτικότερα, το 58% των φωλιών είχαν από 4 νεοσσούς, ποσοστό μικρότερο από το 2019 (ήταν 45%), το 22% από τρεις νεοσσούς, λιγότερο από τις περσινές καταγραφές (ήταν 29%) και το 10% από δύο νεοσσούς, πολύ λιγότερους από πέρσι (ήταν 25%). Τέλος, αρκετές ήταν οι 5άρες φωλιές με 10 % σε σύγκριση με το 2019 που δεν υπήρχαν καθόλου. Σημαντική λοιπόν είναι η αύξηση των νεοσσών φέτος στις φωλιές, γεγονός που συνδέεται πιθανώς με την εύρεση αρκετής τροφής από το ζευγάρι πελαργών, στην περιοχή που αναπαράγονται και σε ακτίνα 1-3km έως 5km το περισσότερο (εικόνα 2).

Γράφημα 3

Ένα μήνα σχεδόν πριν από την αναχώρησή τους θα δούμε τους πελαργούς να συναθροίζονται σε λιβάδια, κοντά σε τέλματα ή λίμνες, και από κει, χρησιμοποιώντας τα θερμά ανοδικά ρεύματα ξεκινούν όλοι μαζί γυροπετώντας σε κυκλική πορεία. Τα νεαρά φεύγουν 1 με 2 εβδομάδες νωρίτερα από τα ενήλικα άτομα. 

Εικόνα 2 . Περιοχή τροφής 

Ο λευκοπελαργός (Ciconia ciconia) είναι προστατευόμενο είδος από τη Διεθνή αλλά και την Εθνική νομοθεσία, αλλά και ένα είδος που συντρόφευε πάντα τους ανθρώπους στις αγροτικές δουλειές. Οι πελαργοί, ως ρυθμιστές του πληθυσμού διάφορων «βλαβερών» για τον άνθρωπο (τρωκτικών, εντόμων, κ.ά.) έχουν μια σημαντικότατη θέση στα αγροτικά οικοσυστήματα. Είναι δείκτες της ισορροπίας του περιβάλλοντος ενώ παράλληλα αποτελούν σύμβολο της αρμονικής συμβίωσης του ανθρώπου με τη φύση της υπαίθρου. Αποτελεί υποχρέωση όλων μας να συμβάλλουμε στην προστασία τους!

Η απογραφή πελαργών οργανώθηκε και φέτος από το Φορέα Διαχείρισης Καλαμά- Αχέροντα-Κέρκυρας από μια ομάδα πεδίου που αποτελούνταν από το επιστημονικό προσωπικό και προσωπικό φύλαξης.

Στόχος της απογραφής των πελαργών είναι ο εντοπισμός τυχόν απειλών για τη ζωή του συγκεκριμένου είδους, όπως η χρήση χημικών ουσιών στη γεωργία, μονοκαλλιέργειες κλπ., που οδηγούν σε υποβάθμιση ή/και εξαφάνιση των ενδιαιτημάτων του, ώστε να ληφθούν τα ανάλογα διαχειριστικά μέτρα αντιμετώπισής τους.