Τα Γίτανα της Ηπείρου που φωτίζονται από τον Ήλιο της Βεργίνας!

Στη σιωπηλή γη της Θεσπρωτίας, λίγα χιλιόμετρα βόρεια της Ηγουμενίτσας, απλώνεται ένας αρχαιολογικός χώρος που μέχρι πρόσφατα παρέμενε στην αφάνεια. Τα Αρχαία Γίτανα, με ιστορία που χάνεται στον 4ο αιώνα π.Χ., δεν είναι απλώς ένας εγκαταλελειμμένος οικισμός.

Είναι το πολιτικό και πολιτιστικό αποτύπωμα των Θεσπρωτών, ένα σημαντικό κομμάτι του ελληνιστικού κόσμου που συνδέεται άρρηκτα με τη Μακεδονία και τον Μέγα Αλέξανδρο.

Μια οχυρωμένη πολιτεία με δημόσια ζωή και δομές εξουσίας

Η πόλη ιδρύθηκε στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ. και αναδείχθηκε ως έδρα του Κοινού των Θεσπρωτών, μιας πολιτικής ένωσης που εξυπηρετούσε την κοινή άμυνα και τις διοικητικές ανάγκες της περιοχής. Χτισμένη με πολεοδομικό σχέδιο προσαρμοσμένο στο φυσικό ανάγλυφο, περιβαλλόταν από ισχυρά τείχη μήκους 2.500 μέτρων, με πύργους και προμαχώνες.

Στο εσωτερικό της πόλης υπήρχαν δημόσια οικοδομήματα, ναοί, αγορά, καθώς και το εντυπωσιακό Πρυτανείο. Έξω από τα τείχη δεσπόζει το αρχαίο θέατρο, χωρητικότητας περίπου 5.000 θεατών.

Ο ήλιος της Βεργίνας στο Πρυτανείο: σύμβολο πολιτικών δεσμών

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα στον αρχαιολογικό χώρο των Γιτάνων είναι το ψηφιδωτό του Ήλιου της Βεργίνας, που κοσμεί το δάπεδο του Πρυτανείου.

Η παράσταση του αστεριού της Μακεδονίας, το οποίο ταυτίζεται με τη δυναστεία των Τημενιδών και τον Μέγα Αλέξανδρο, δείχνει τη στενή πολιτική και πολιτισμική σχέση των Θεσπρωτών με τη Μακεδονία.

Η συμμαχία αυτή εδραιώθηκε με το γάμο του Φιλίππου Β΄ με την Ολυμπιάδα, πριγκίπισσα των Μολοσσών, και ενισχύθηκε με την ένταξη των Θεσπρωτών στην Ηπειρωτική Συμμαχία.

Αρχαιολογικά ευρήματα που μιλούν για μια ζωντανή κοινωνία

Πέρα από το ψηφιδωτό, η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως μια σειρά από εντυπωσιακά ευρήματα: επιγραφές, νομίσματα, εργαλεία καθημερινής ζωής, αλλά και τεκμήρια της θεσμικής οργάνωσης των Θεσπρωτών. Τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα μαρτυρούν την ύπαρξη ανεπτυγμένων θεσμών, έντονης δημόσιας ζωής και συμμετοχής των πολιτών σε διοικητικές διαδικασίες. Η σύνδεση αυτών των ευρημάτων με τις εξελίξεις στον ελλαδικό χώρο φανερώνει πόσο ενεργό ρόλο διαδραμάτιζε η περιοχή στις πολιτικές διεργασίες της ελληνιστικής εποχής.

Η γέννηση μιας πολιτικής ταυτότητας για την Ήπειρο

Η περίοδος αυτή συμπίπτει με τη διαμόρφωση μιας ενιαίας πολιτικής ταυτότητας για την Ήπειρο. Με την ηγεσία του Πύρρου Α΄, του πιο φημισμένου ηγεμόνα του Ηπειρωτικού Κράτους, η περιοχή γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή της, με εκστρατείες στη Δύση και αναγνώριση στον ευρύτερο ελληνικό κόσμο. Τα Γίτανα εντάχθηκαν σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, με την κατασκευή διοικητικών κέντρων, την έκδοση νομισμάτων, την οργάνωση θεάτρων και τη χρήση της γραφής ως εργαλείο διοίκησης και δημόσιου λόγου.

Πολιτιστικό δυναμικό

Αν και έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες ανάδειξης του χώρου μέσα από ευρωπαϊκά προγράμματα, τα Αρχαία Γίτανα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστα στο ευρύ κοινό. Ακόμη και στους ίδιους τους Ηπειρώτες.

Τα έργα που έχουν γίνει τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια είναι σημαντικά. Θα συνεχιστούν και στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ.

Τα Αρχαία Γίτανα ενταγμένα στην πολιτιστική διαδρομή της Ηπείρου, κομμάτι της μακραίωνης ιστορίας αυτού του τόπου, μπορούν να βρουν και πάλι την θέση τους στο παρόν και στο μέλλον.

Να αφηγηθούν την μακραίωνη ιστορία τους στις επόμενες γενιές..

epiruspost.gr