Όχι στην ποινικοποίηση της επιχειρησιακής ευθύνης – Η πρόταση της Ένωσης Πυροσβεστών

Η 4η Ιουνίου 2025 ήταν για τους πυροσβέστες μια βαθιά ηθικά επώδυνη ημέρα. Για την επαγγελματική μας υπόσταση, για την περηφάνια μας, για την αίσθηση δικαίου με την οποία πορευόμαστε στην «επόμενη ημέρα».

Με απόλυτο σεβασμό στη μνήμη των θυμάτων της εθνικής τραγωδίας του 2018, αλλά και με βαθύ προβληματισμό, δηλώνουμε καθαρά ότι δεν μπορούμε να αποδεχτούμε ότι εκείνοι που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή να παλεύουν με το χάος είναι οι μόνοι που τιμωρήθηκαν με υψηλές ποινές.

Η απόφαση αυτή όσο και αν κλονίζει το φρόνημα και την ψυχική αντοχή των στελεχών μας, δεν επιτρέπεται να μας οδηγήσει σε εσωστρέφεια, ηττοπάθεια, παραίτηση.

Το επάγγελμά μας είναι παραδοσιακά μοναχικό, με πολλές πίκρες, κακουχίες, πληγές στο σώμα και στην ψυχή, απογοητεύσεις και λιγότερες αλλά και πολύ δυνατές ανθρώπινες στιγμές αναγνώρισης της προσφοράς.

Έχοντας υποχρέωση απέναντι στους νεκρούς - πεσόντες στο καθήκον συναδέλφους μας αλλά και στους ζωντανούς - ψυχικά φορτισμένους συναδέλφους μας, ειδικά δε προς τους νέους που επιλέγουν τις Σχολές μας πρωτίστως από διάθεση κοινωνικής προσφοράς στην πατρίδα, ως Ένωση καταθέτουμε πρόταση για τη θεσμική προστασία των επιχειρούντων σε συνθήκες διαχείρισης σοβαρών κρίσεων, αρμοδιότητας Πυροσβεστικού Σώματος (ως επιχειρησιακού βραχίονα της Πολιτικής Προστασίας) και την αποτροπή άδικων ποινικών διώξεων εις βάρος στελεχών που ενήργησαν καλόπιστα υπό καθεστώς επιχειρησιακής πίεσης σε χαοτικά περιβάλλοντα.

Η πρόταση μας περιλαμβάνει καταρχήν την άμεση θεσμοθέτηση Ανεξάρτητου Οργάνου Προκαταρκτικής Επιχειρησιακής Αξιολόγησης, το πόρισμα του οποίου θα λαμβάνεται υπόψη σε περίπτωση άσκησης ποινικής δίωξης, εκτός περιπτώσεων δόλου ή βαριάς αμέλειας και επί τη βάσει της Αρχής της Επιχειρησιακής Αναλογικότητας, θα εξετάζει την αντικειμενική πολυπλοκότητα της κατάστασης, την απαίτηση για ταχεία λήψη αποφάσεων, την επάρκεια μέσων και προσωπικού, την πληροφόρηση τη χρονική στιγμή της ενέργειας/παράλειψης, την καλή πίστη και τη βούληση προστασίας ζωής και ασφάλειας.

Η εν λόγω πρόταση που καταθέτουμε ζητούμε να υποστηριχθεί από λοιπούς φορείς εκπροσώπησης και να ενισχυθεί στο πλαίσιο διαβούλευσης.

Αυτό που σε κάθε περίπτωση ζητούμε είναι η Πολιτεία να αναγνωρίζει ότι σε καταστάσεις διαχείρισης κρίσεων, η επιχειρησιακή απόφαση δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως ποινικό ρίσκο αλλά αποτελεί καθήκον υψηλής ευθύνης.

Η πρότασή μας θεωρούμε ότι ενισχύει το έργο της Δικαιοσύνης, προσθέτοντας ένα θεσμικό εργαλείο για την ολιστική αξιολόγηση κάθε επιχειρησιακής απόφασης, στο πλαίσιο των πραγματικών συνθηκών υπό τις οποίες ελήφθη.