Μπάζωμα ρέματος στην Πέρδικα – Κίνδυνος πλημμυρών και αδράνεια αρχών

Μπάζωμα ρέματος στην Πέρδικα – Κίνδυνος πλημμυρών και αδράνεια αρχών

Με μια σοβαρή περιβαλλοντική υπόθεση στην Πέρδικα Θεσπρωτίας θα επανέλθουμε σήμερα, μετά από περίπου 9 χρόνια από όταν πρωτο ασχοληθήκαμε με το θέμα. https://www.thespro.gr/2016/08/blog-post_279.html

Το μεγαλύτερο ρέμα του χωριού επιχωματώθηκε παράνομα τον Ιούνιο του 2025, προκαλώντας έντονη ανησυχία στην τοπική κοινωνία. Το ρέμα αυτό συγκεντρώνει τα νερά από το βόρειο τμήμα της Πέρδικας και εκβάλλει στη θάλασσα, κοντά στο κάμπινγκ «Σοφάς». Παρά τις σαφείς προειδοποιήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών ήδη από το 2016 να μην παρεμποδιστεί η ροή του, ιδιώτης προχώρησε στην πλήρη επιχωμάτωσή του, κατά παράβαση των τότε οδηγιών. Η εξέλιξη αυτή δημιούργησε άμεσο κίνδυνο για πλημμύρες, ενώ έφερε στο φως σοβαρές ευθύνες και ολιγωρία των αρχών, που μέχρι στιγμής δεν έχουν παρέμβει για την αποκατάσταση της φυσικής κοίτης.

Ιστορικό προειδοποιήσεων από το 2016

Η επικινδυνότητα παρέμβασης στο συγκεκριμένο ρέμα είχε επισημανθεί προ πολλού. Ήδη από τον Αύγουστο του 2016, η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Ηγουμενίτσας, με σχετικό έγγραφό της (αρ. πρωτ. 17956/17629/30-8-2016), προειδοποιούσε ότι το ρέμα έπρεπε να παραμείνει ανοικτό και η κοίτη του να διατηρηθεί ανεμπόδιστη. Στο έγγραφο αυτό –που είχε συνταχθεί στο πλαίσιο εξέτασης οικοδομικών αιτημάτων στην περιοχή– τονιζόταν πως οποιαδήποτε επίχωση (μπάζωμα) του ρέματος θα ήταν αντίθετη με τις τεχνικές οδηγίες και επικίνδυνη, λόγω του κινδύνου πλημμυρών. Με άλλα λόγια, οι αρμόδιες υπηρεσίες είχαν ήδη εδώ και εννέα χρόνια ενημερώσει για τη σημασία της απρόσκοπτης ροής του συγκεκριμένου υδατορέματος, θέτοντας σαφείς όρους για την προστασία του. Ωστόσο, παρά τις προειδοποιήσεις αυτές, δεν φαίνεται να λήφθηκαν εγκαίρως μέτρα αποτροπής παράνομων ενεργειών. Βέβαια δεν κατασκευάστηκε και το έργο ανοιχτής τάφρου από σκυρόδεμα που είχε υποσχεθεί ο δήμος Ηγουμενίτσας.

Παράνομη επιχωμάτωση και πρόσφατα γεγονότα

Άποψη τμήματος του ρέματος στην Πέρδικα που έχει επιχωματωθεί παράνομα. Ολόκληρη η φυσική κοίτη έχει καλυφθεί με φερτά υλικά, αποκλείοντας τη ροή των υδάτων.

Στις αρχές Ιουνίου του 2025, κάτοικοι της Πέρδικας διαπίστωσαν ότι το συγκεκριμένο ρέμα είχε επιχωματωθεί σε όλο του το μήκος εντός συγκεκριμένης ιδιοκτησίας. Σύμφωνα με τις καταγγελίες, ιδιώτης ιδιοκτήτης ακινήτου προχώρησε αυθαίρετα στο μπάζωμα του ρέματος, πιθανόν προκειμένου να επεκτείνει ωφέλιμο χώρο ή να διευκολύνει οικοδομικές εργασίες. Η ενέργεια αυτή πραγματοποιήθηκε χωρίς καμία άδεια ή τεχνική μελέτη, παραβλέποντας πλήρως τις υποδείξεις των τεχνικών υπηρεσιών. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο εν λόγω ακίνητο είχε εκδοθεί οικοδομική άδεια το 2022 από την Υπηρεσία Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.) του Δήμου Ηγουμενίτσας, η οποία όμως δεν περιλάμβανε –ούτε θα μπορούσε να περιλαμβάνει– άδεια αλλοίωσης της φυσικής κοίτης του ρέματος. Μετά το περιστατικό, και κατόπιν αυτοψιών, οι αρχές προχώρησαν σε προσωρινή παύση των οικοδομικών εργασιών στο συγκεκριμένο σημείο, αναστέλλοντας ουσιαστικά την ισχύ της οικοδομικής άδειας έως ότου εξεταστεί η υπόθεση και αποκατασταθεί η ροή του νερού.

Αυτοψίες των αρχών – τι κατέγραψαν οι εκθέσεις

Οι καταγγελίες των κατοίκων κινητοποίησαν άμεσα τους αρμόδιους φορείς. Στις 10 Ιουνίου 2025 πραγματοποιήθηκε αυτοψία από κλιμάκιο της Περιφερειακής Ενότητας Θεσπρωτίας (Περιφέρεια Ηπείρου), κατά την οποία επιβεβαιώθηκε ότι η κοίτη του ρέματος είχε μπαζωθεί ολοκληρωτικά με χώμα και μπάζα.

Λίγες ημέρες αργότερα ακολούθησε και αυτοψία-έκθεση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου–Δυτικής Μακεδονίας (αρμόδια Διεύθυνση Υδάτων), η οποία κατέγραψε αντίστοιχα ευρήματα. Σύμφωνα με τις εκθέσεις αυτοψίας, ο ιδιοκτήτης του ακινήτου είχε επιχωματώσει το ρέμα παρά τις ρητές απαγορεύσεις, παραβιάζοντας την περιβαλλοντική νομοθεσία που διέπει την προστασία των υδατορευμάτων.

Τα πορίσματα των ελεγκτών είναι αποκαλυπτικά: διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχει πλέον ορατή κοίτη στο επίμαχο τμήμα, καθώς έχει καλυφθεί με μπαζώματα, εμποδίζοντας πλήρως την απορροή των ομβρίων υδάτων προς τη θάλασσα. Επιπλέον, επιβεβαιώθηκε ότι ουδεμία αδειοδότηση είχε δοθεί για τέτοια επέμβαση. Η Περιφέρεια και η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, στις εκθέσεις τους, επισημαίνουν ότι η ενέργεια αυτή αντίκειται στις τεχνικές οδηγίες του Δήμου και στις κείμενες διατάξεις για τα ρέματα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη άμεσων διορθωτικών μέτρων. Μάλιστα, αναφέρουν πως η επίχωση πραγματοποιήθηκε εντός της ιδιοκτησίας του ιδιώτη, στο δυτικό άκρο της, όπου διέρχεται το ρέμα, και ότι ο ιδιώτης διέθετε την προαναφερθείσα οικοδομική άδεια υπό την οποία εκτελούσε εργασίες – κάτι που όμως δεν τον εξουσιοδοτούσε να αλλάξει τη ροή του υδατορέματος.

Σοβαροί κίνδυνοι από την επιχωμάτωση του ρέματος

Κατά τη διάρκεια έντονων βροχοπτώσεων, τα νερά που θα έρεαν από το ρέμα πλημμυρίζουν την περιοχή. Στη φωτογραφία διακρίνονται συγκεντρωμένα νερά σε σημείο της κοίτης, αποτυπώνοντας τον κίνδυνο όταν η ροή εμποδίζεται.

Η πλήρης επιχωμάτωση του ρέματος δημιουργεί πλέον μια ωρολογιακή βόμβα πλημμυρών για την Πέρδικα. Το συγκεκριμένο ρέμα εξυπηρετεί τη συγκέντρωση και διοχέτευση των ομβρίων υδάτων από ένα μεγάλο τμήμα του χωριού προς τη θάλασσα. Με την κοίτη του κλειστή από χώματα και μπάζα, τα νερά της βροχής δεν έχουν δίοδο διαφυγής. Αυτό σημαίνει ότι σε περιπτώσεις έντονης βροχόπτωσης υπάρχει σοβαρός κίνδυνος τα νερά να πλημμυρίσουν κατοικημένες ή καλλιεργημένες περιοχές περιμετρικά του μπαζωμένου τμήματος.

Οι πιθανοί κίνδυνοι δεν περιορίζονται σε υλικές ζημιές. Ένα ξαφνικό πλημμυρικό φαινόμενο μπορεί να απειλήσει ανθρώπινες ζωές, ειδικά αν συμβεί νύχτα ή αν περιμετρικά υπάρχουν κατοικίες και τουριστικές εγκαταστάσεις. Επίσης, η πίεση των νερών μπορεί να προκαλέσει διάβρωση σε δρόμους ή υποδομές, ή ακόμα και να παρασύρει οχήματα και αντικείμενα. Οι ειδικοί τονίζουν ότι ένα μπαζωμένο ρέμα είναι σαν φράγμα χωρίς διέξοδο: αργά ή γρήγορα τα νερά θα βρουν δρόμο, συχνά καταστροφικό, παρακάμπτοντας τα τεχνητά εμπόδια. Συνεπώς, κάθε μέρα που περνά με το ρέμα μπλοκαρισμένο αυξάνει την πιθανότητα ενός σοβαρού συμβάντος, ειδικά εν μέσω της θερινής περιόδου όπου είναι συχνές οι απότομες καταιγίδες.

Αξίζει να τονίσουμε οτι το ρεμα πριν καταληξει στη θάλασσα διασχίζει κάθετα τον δρόμο Πέρδικα-Σύβοτα και πλεον αν τα νερά αρχίσουν να ξεχύνονται ανεξέλεγκτα προς τον δρόμο αυτόν υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ο δρόμος Πέρδικα-Σύβοτα να κοπεί σε πολλά σημεία του με τεράστια ζημιά για τον τουρισμό της περιοχής,για τις επιχειρήσεις αλλά και για τις μετακινήσεις.

Ευθύνες των τοπικών αρχών και ανάγκη άμεσης παρέμβασης

Η υπόθεση αυτή αναδεικνύει σημαντικές ευθύνες των τοπικών αρχών, ιδίως του Δήμου Ηγουμενίτσας. Ως αρμόδια διοικητική αρχή για την περιοχή, ο Δήμος έχει την υποχρέωση να προστατεύει τα ρέματα και να διασφαλίζει την ομαλή απορροή των υδάτων. Μετά τις αυτοψίες και τα πορίσματα, εναπόκειται στις υπηρεσίες του Δήμου να μεριμνήσουν για την άμεση αποκατάσταση της φυσικής κοίτης του ρέματος. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα πρέπει να απομακρυνθούν τάχιστα όλα τα μπάζα και τα χώματα που το φράζουν και να επανέλθει το υδατόρευμα στην πρότερη κατάσταση ροής του.

Αντιδράσεις κατοίκων και επιχειρηματιών

Η τοπική κοινωνία της Πέρδικας δεν έχει μείνει με σταυρωμένα τα χέρια. Μπροστά στην αδράνεια των αρχών, κάτοικοι και επαγγελματίες της περιοχής έχουν αναλάβει δράση, επιδιώκοντας να αναδείξουν το θέμα και να πιέσουν για λύση. Ήδη έχουν κατατεθεί μηνύσεις κατά παντός υπευθύνου για την περιβαλλοντική υποβάθμιση και τον κίνδυνο που δημιουργήθηκε. Παράλληλα, ομάδες κατοίκων απευθύνθηκαν στην Εισαγγελία Θεσπρωτίας, υποβάλλοντας καταγγελία για το περιστατικό και ζητώντας την ποινική διερεύνηση τυχόν ευθυνών. Επίσης, έγινε προσφυγή στον Συνήγορο του Πολίτη, προκειμένου να εξεταστεί η πιθανή πλημμελής αντίδραση των διοικητικών υπηρεσιών και να διασφαλιστεί ότι θα κινηθούν οι απαραίτητες διαδικασίες. Τέλος, ενημερώθηκε και το Υπουργείο Περιβάλλοντος, με αίτημα την παρέμβασή του για την άμεση αποκατάσταση του ρέματος και την επιβολή κυρώσεων στον υπαίτιο της παράνομης επίχωσης.

Η περίπτωση του μπαζωμένου ρέματος στην Πέρδικα Θεσπρωτίας αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα όπου η αυθαίρετη ανθρώπινη παρέμβαση στο περιβάλλον συνδυάστηκε με διοικητικές παραλείψεις, θέτοντας σε κίνδυνο μια ολόκληρη κοινότητα. Το ρέμα που για αιώνες απορροφούσε με ασφάλεια τα νερά της βροχής, σήμερα παραμένει σιωπηλό κάτω από τόνους μπαζών, περιμένοντας ίσως την επόμενη νεροποντή για να ξανακάνει αισθητή την παρουσία του με τρόπο οδυνηρό. Οι ευθύνες των αρχών είναι πλέον σαφείς και επιβεβαιωμένες και η ανάληψη άμεσης δράσης δεν μπορεί να αναβάλλεται άλλο.