Τα βίαια καιρικά φαινόμενα έφεραν ακραίο κόστος για την Ευρώπη: Η Ελλάδα από τις πιο ζημιωμένες χώρες

Τα βίαια καιρικά φαινόμενα που έπληξαν την Ευρώπη το φετινό καλοκαίρι προκάλεσαν βραχυπρόθεσμες οικονομικές απώλειες τουλάχιστον 43 δισ. ευρώ, σύμφωνα με εκτίμηση σε επίπεδο ΕΕ, με το κόστος να αναμένεται να ανέλθει στα 126 δισ. ευρώ έως το 2029.

Το άμεσο πλήγμα στην οικονομία από ένα μόνο καλοκαίρι ακραίας ζέστης, ξηρασίας και πλημμυρών ισοδυναμεί με το 0,26% της οικονομικής παραγωγής της ΕΕ το 2024, σύμφωνα με ανάλυση, η οποία δεν έχει υποβληθεί ακόμη σε αξιολόγηση από ομοτίμους, αλλά βασίζεται σε σχέσεις ανάμεσα σε καιρικά και οικονομικά δεδομένα που δημοσιεύθηκαν σε πρόσφατη ακαδημαϊκή μελέτη.

Η Ελλάδα 1 από τις 4 χώρες που υπέστησαν τις μεγαλύτερες ζημιές

Τις μεγαλύτερες ζημίες υπέστησαν η Κύπρος, η Ελλάδα, η Μάλτα και η Βουλγαρία -καθεμία εκ των οποίων υπέστη βραχυπρόθεσμες απώλειες άνω του 1% της «προστιθέμενης αξίας» (GVA) του 2024, μέτρηση παρόμοια με το ΑΕΠ. Ακολουθούν άλλες μεσογειακές χώρες, όπως η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία, σύμφωνα με την Guardian.

Οι οικονομολόγοι από το Πανεπιστήμιο του Μανχάιμ και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα χαρακτήρισαν τα αποτελέσματα «συντηρητικά», καθώς δεν υπολογίζουν τις πρωτοφανείς πυρκαγιές που έπληξαν τη νότια Ευρώπη τον περασμένο μήνα ούτε τον σωρευτικό αντίκτυπο ακραίων φαινομένων που εκδηλώνονται ταυτόχρονα.

Η Σερίς Ούσμαν, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μανχάιμ και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε ότι οι «έγκαιρες εκτιμήσεις» της έρευνας μπορούν να βοηθήσουν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να κατευθύνουν στήριξη ελλείψει επίσημων δεδομένων. «Το πραγματικό κόστος των ακραίων καιρικών φαινομένων γίνεται εμφανές σταδιακά, επειδή επηρεάζει ζωές και μέσα διαβίωσης μέσα από ένα ευρύ φάσμα καναλιών που υπερβαίνουν το αρχικό πλήγμα».

Επιστήμονες έσπευσαν να προσδιορίσουν σε ποιο βαθμό η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει εντείνει τα ακραία φαινόμενα του φετινού καλοκαιριού, με μελέτες να δείχνουν ότι η κλιματική απορρύθμιση έκανε τις συνθήκες πυρκαγιών 40 φορές πιο πιθανές σε Ισπανία και Πορτογαλία και 10 φορές πιο πιθανές σε Ελλάδα και Τουρκία. Ο απολογισμός θυμάτων από τον «σιωπηρά καταστροφικό» καύσωνα του Ιουνίου εκτιμάται ότι τριπλασιάστηκε σε 12 μεγάλες πόλεις λόγω της ρύπανσης που θερμαίνει τον πλανήτη.

Ενώ οι περισσότερες έρευνες για το οικονομικό κόστος της κλιματικής απορρύθμισης εξετάζουν τις άμεσες επιπτώσεις, όπως καταστροφές περιουσιακών στοιχείων ή ασφαλισμένες ζημίες, οι συγγραφείς της νέας μελέτης χρησιμοποίησαν ιστορικές συσχετίσεις ανάμεσα σε ακραία καιρικά φαινόμενα και την οικονομική παραγωγή, ώστε να αποτιμήσουν τις παράπλευρες συνέπειες – όπως οι περιορισμένες ώρες εργασίας των οικοδόμων κατά τη διάρκεια καυσώνων ή οι καθυστερήσεις στις μετακινήσεις όταν πλημμύρες καταστρέφουν σιδηροδρομικές γραμμές.

Τι λένε οι επιστήμονες

Ο Στεφάν Αλαγκάτ, επικεφαλής οικονομολόγος για το κλίμα στην Παγκόσμια Τράπεζα, που δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε ότι αυτή επιβεβαιώνει πως οι ευρύτερες οικονομικές επιπτώσεις των ακραίων φαινομένων είναι μεγαλύτερες από τις άμεσες ζημίες και διαρκούν περισσότερο απ’ όσο φαντάζονται οι περισσότεροι.

«Εδώ και καιρό υποστηρίζω ότι πρέπει να μετατοπίσουμε την προσοχή μας από τις άμεσες ζημίες των καταστροφών σε ευρύτερους δείκτες που αποτυπώνουν την πλήρη οικονομική επίπτωση, οπότε χαίρομαι ιδιαίτερα που η μελέτη κάνει ακριβώς αυτό», σημείωσε.

Ωστόσο, προειδοποίησε ότι η μελέτη χρησιμοποιεί «ατελείς δείκτες» για τον εντοπισμό ακραίων καιρικών φαινομένων, κάτι που πιθανόν οδηγεί σε υποεκτίμηση του συνολικού κόστους. Η μέτρηση GVA, πρόσθεσε, δεν αποτυπώνει πλήρως το κόστος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις ούτε τα οφέλη από τη μείωση της τρωτότητας.

«Ιδίως όταν οι καταστροφές πλήττουν φτωχές κοινότητες και ανθρώπους, ο αντίκτυπος στο GVA μπορεί να είναι ελάχιστος, επειδή αυτοί οι άνθρωποι είναι ήδη φτωχοί», είπε ο Αλαγκάτ. «Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα υποφέρουν».

Ο Χερτ Μπέινενς, οικονομολόγος στην Εθνική Τράπεζα του Βελγίου, που επίσης δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε ότι μία από τις σημαντικότερες «κρυφές δαπάνες» που συνήθως δεν υπολογίζονται είναι η διατάραξη των εφοδιαστικών αλυσίδων. Μελέτη που συνυπέγραψε για το κόστος των καταστροφικών πλημμυρών στο Βέλγιο το 2021 διαπίστωσε ότι οι πωλήσεις βιομηχανικών επιχειρήσεων μακριά από την πληγείσα περιοχή μειώθηκαν απότομα, αν είχαν μακροχρόνιους προμηθευτές στις ζώνες των πλημμυρών.

Η αγνόηση τέτοιων επιπτώσεων μπορεί να οδηγήσει σε υποεκτίμηση ζημιών έως και κατά 30%, πρόσθεσε ο Μπέινενς.

«Φυσικά, τέτοιες εκτιμήσεις συνοδεύονται από αβεβαιότητα, καθώς βασίζονται σε ιστορικούς μέσους όρους και δεν μπορούν ακόμη να αποτυπώσουν πλήρως τα σωρευτικά φαινόμενα», κατέληξε. «Όμως το μήνυμα είναι σαφές: τα ακραία καιρικά φαινόμενα αφήνουν ήδη σημαντικό οικονομικό αποτύπωμα, και οι έμμεσες συνέπειες μπορεί να είναι εξίσου καταστροφικές με την άμεση καταστροφή».

ethnos.gr