Όταν πέφτουν οι σοβάδες: Ποιος έχει την ευθύνη της συντήρησης των σχολείων;

Νέα περιστατικά με πτώσεις σοβάδων σε σχολεία ανά τη χώρα αναδεικνύουν το ζήτημα της συντήρησης των σχολικών κτιρίων ως επείγουσα προτεραιότητα.

Κομμάτια σοβάδων στο πάτωμα, στα θρανία, σε απόσταση αναπνοής από τις θέσεις των μαθητών. Στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Ηγουμενίτσας, νέο περιστατικό πτώσης σοβάδων σημειώθηκε την περασμένη Παρασκευή (07/11), λίγο πριν την έναρξη των μαθημάτων. Ευτυχώς, τα παιδιά δεν είχαν μπει ακόμα στην αίθουσα. Το ίδιο σχολείο είχε ξαναζήσει παρόμοιο επεισόδιο την Τρίτη 4 Νοεμβρίου, ενώ την επόμενη μέρα ανάλογο περιστατικό συνέβη και σε σχολείο στο Πόρτο Ράφτη.

Τα απανωτά περιστατικά με πτώση σοβάδων σε σχολεία, την περασμένη εβδομάδα, προκάλεσαν την κινητοποίηση γονιών και διδασκόντων φέρνοντας και πάλι στο προσκήνιο το αμείλικτο ερώτημα του ποιος πληρώνει και ποιος έχει την ευθύνη της συντήρησης των σχολικών κτιρίων.

Όπως όλα τα πράγματα στην Ελλάδα, έτσι και η σχολική στέγη είναι ένας ακόμα «εφιάλτης» αλληλοεπικαλυπτόμενων αρμοδιοτήτων και μπαλάκι που ο ένας φορέας ρίχνει στον άλλο. Αν σε αυτό προσθέσουμε και τη διαχρονική υποχρηματοδότηση, τότε δημιουργούνται οι συνθήκες για την λεγόμενη «τέλεια καταιγίδα».

Το θεσμικό πλαίσιο: Ποιος είναι υπεύθυνος;

Η νομοθεσία είναι σαφής—τουλάχιστον στη θεωρία. Σύμφωνα με το άρθρο 44 του νόμου Ν. 1566/1985, «την ευθύνη και την αρμοδιότητα για την επισκευή και συντήρηση των σχολικών κτιρίων έχουν οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης».

Οι Δήμοι, με βάση τον νόμο «Καλλικράτης» (Ν. 3852/2010), έχουν την καθολική ευθύνη για τον προγραμματισμό, τη μελέτη, την ανέγερση και τη βελτίωση των σχολικών υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των έργων συντήρησης.

Παράλληλα, οι Σχολικές Επιτροπές, όπως ορίζει ο Ν. 3463/2006 (Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων), αναλαμβάνουν την εκτέλεση έργων για μικρότερες επισκευές και τον εξοπλισμό των σχολικών μονάδων.

Στην πράξη όμως, η κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ Δήμων, Σχολικών Επιτροπών και Περιφερειών δημιουργεί σύγχυση, καθυστερήσεις και κενά στην άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων.

Το πρόβλημα της χρηματοδότησης

Για το 2025, το κράτος διαθέτει συγκεκριμένα κονδύλια για τα σχολεία μέσω των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ) 30 εκατ. ευρώ αποκλειστικά για την επισκευή και συντήρηση σχολικών κτιρίων σε όλη τη χώρα και 140 εκατ. ευρώ για λειτουργικές δαπάνες (θέρμανση, ρεύμα, καθαριότητα, γραφική ύλη και μικρές επισκευές)

Το ποσό των 30 εκατομμυρίων παραμένει σταθερό τα τελευταία χρόνια, παρά την αύξηση των τιμών των υλικών και του κόστους κατασκευής. Σύμφωνα με την Απόφαση 34717/2025 του Υπουργείου Εσωτερικών, τα χρήματα κατανέμονται στους Δήμους από τον λογαριασμό «Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι των Δήμων».

Οι κινητοποιήσεις γονέων και εκπαιδευτικών εστιάζουν στο γεγονός ότι το ποσό αυτό είναι κατάφωρα ανεπαρκές για την κάλυψη των συσσωρευμένων προβλημάτων. Ταυτόχρονα, οι αυξημένες τιμές ενέργειας και υλικών απορροφούν μεγάλο μέρος των λειτουργικών δαπανών, αφήνοντας ακόμη λιγότερα περιθώρια για επισκευές.

Όταν η ευθύνη γίνεται ανευθυνότητα

Η υποχρηματοδότηση δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Πολλοί Δήμοι δεν έχουν θέσει τη συντήρηση των σχολικών κτιρίων ως προτεραιότητα, με αποτέλεσμα κενά ασφαλείας που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή των μαθητών και του εκπαιδευτικού προσωπικού.

Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Κω, όπου η Περιφερειακή Διοίκηση αναγκάστηκε να αναλάβει έργα επισκευών που θεωρητικά ανήκαν στις αρμοδιότητες των Δήμων—μια έμμεση ομολογία αδυναμίας.

Αντώνης Τριανταφύλλου

flash.gr