Θεμιστοκλής Γκόγκας: Η αλήθεια για το ΤΕΙ Ηγουμενίτσας

Θεμιστοκλής Γκόγκας: Η αλήθεια για το ΤΕΙ Ηγουμενίτσας

Διάβασα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το άρθρο του κ. Γ. Ντάνη σχετικά με την παρουσία ακαδημαϊκού Τμήματος στην Ηγουμενίτσα. Υπηρέτησα επί 16 χρόνια στο Τμήμα Εφαρμογών Ξένων Γλωσσών του ΤΕΙ Ηπείρου και θα ήθελα, ευκαιρίας δοθείσης, να καταθέσω κι εγώ την προσωπική μου άποψη. Ανήκω, άλλωστε σε εκείνους που μέχρι την τελευταία στιγμή προσπάθησαν να εμποδίσουν την έξοδο της Ηγουμενίτσας από τον ακαδημαϊκό χάρτη.

Η ιστορία ξεκινάει με την ίδρυση του Τμήματος Εφαρμογών Ξένων Γλωσσών στη Διοίκηση και το Εμπόριο (ΤΕΞΓΔΕ) το 1999 και καταλήγει με την εφαρμογή του Νόμου 4559/2018 που συγχώνευσε το ΤΕΙ Ηπείρου με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Στη διαδρομή αυτών των 19 ετών είχαμε τις εξής μεταβολές:

1. Το πρώτο και μάλλον το πλέον καίριο πλήγμα ήρθε με το Σχέδιο «Αθηνά». Αυτό άρχισε να συζητείται από το τέλος του 2012 και να εμφανίζονται επιλεκτικά κάποιες «διαρροές». Μία απ’ αυτές ήθελε ένα Τμήμα που έδρευε στην Άρτα να φεύγει από το ΤΕΙ Ηπείρου και να μετακινείται στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων, στην Κεφαλληνία, ενώ το δικό μας παρέμενε αλώβητο. Θεωρήσαμε ότι ο μοναδικός χαρακτήρας του Τμήματός μας κάλυπτε ανάγκες της αγοράς, άρα δεν επρόκειτο να συμβεί καμία αλλαγή, πόσω δε μάλλον κατάργηση! Ατυχώς διαψευστήκαμε.

2. Η τελική μορφή του σχεδίου «Αθηνά» το 2013 έσβηνε το ΤΕΞΓΔΕ και στη θέση του δημιουργούσε ένα τμήμα-Φρανκενστάιν, με «συγχώνευση» ετερόκλητων Τμημάτων και έναν λαβύρινθο εισαγωγικών και καταληκτικών κατευθύνσεων. Το παράδοξο είναι πως τα Τμήματα που φαινόταν να κινδυνεύουν στις προ του σχεδίου διαρροές, έμειναν ανέπαφα. Να υποθέσουμε ότι ο τότε Υπουργός Παιδείας είχε μελετήσει τα προγράμματά τους και είχε πεισθεί για την συμβολή τους στην εθνική οικονομία, ή να κάνουμε πιο απλές σκέψεις ότι τοπικοί παράγοντες κίνησαν γη και ουρανό για να μείνουν τα Τμήματα στις επικράτειές τους ανέπαφα και το πέτυχαν; Αξίζει εδώ να αναφερθούμε και στην συνάντηση που πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2013 στο Υπουργείο Παιδείας, από την οποία ενώ φύγαμε με τη διαβεβαίωση ότι το τμήμα θα παρέμενε άθικτο, κυριολεκτικά μία ώρα αργότερα η απόφαση για το νέο θνησιγενές τμήμα είχε ήδη ανακοινωθεί.

3. Στο νέο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων η κατεύθυνση «Εφαρμοσμένων Ξένων Γλωσσών», ως συνέχεια του προγενέστερου Τμήματος, ήταν αφανής. Πολύ σωστά τονίζεται στο άρθρο του κ. Ντάνη ότι κανείς υποψήφιος δεν έβλεπε στο μηχανογραφικό δελτίο τη συγκεκριμένη κατεύθυνση και όλοι έβλεπαν ένα ακόμη Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων, μεταξύ πολλών άλλων στην επικράτεια.

Στέκομαι στο σημείο αυτό για να προβάλλω ορισμένα από τα επιστημονικά επιτεύγματα του Τμήματος ΕΞΓΔΕ αρχικά και Διοίκησης Επιχειρήσεων μεταγενέστερα. Συγκεκριμένα:

-είχαμε 23 διμερείς συμβάσεις ERASMUS με Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια, 18 από τις οποίες παρέμεναν συνεχώς ενεργές με ανταλλαγές φοιτητών και διδακτικού προσωπικού. Η διεθνής κινητικότητα του Τμήματός μας κάλυπτε πάνω από το 80% των θέσεων που λάμβανε το ολόκληρο το ΤΕΙ Ηπείρου,

- διοργανώσαμε έναν σημαντικό αριθμό ημερίδων με συμμετοχές Ελλήνων και ξένων ακαδημαϊκών, επ’ ωφελεία των φοιτητών μας, αλλά και της τοπικής κοινωνίας η οποία συμμετείχε ενεργά,

- ήταν το μοναδικό Τμήμα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα που πέτυχε τη χορήγηση υποτροφίας από το Γερμανικό φορέα DAAD όπου τον Δεκέμβριο του 2015, οι φοιτητές μας, επιχορηγήθηκαν από το Γερμανικό κράτος προκειμένου να παρακολουθήσουν ειδικό πρόγραμμα επιμόρφωσης στο Πανεπιστήμιο του Mainz,

- διοργανώσαμε πέντε διεθνή συνέδρια (2005, 2007, 2009, 2013 και 2015). Παρενθετικά, τα εν λόγω συνέδρια ήταν διεθνή, υπό την έννοια ότι σχεδόν το 50% των εισηγητών προερχόταν από ακαδημαϊκά ιδρύματα του εξωτερικού. Περιττό να αναφέρουμε ότι οι εκδόσεις των πρακτικών των συνεδρίων βρίσκονται σε ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες από το Βιετνάμ και την Ιαπωνία, μέχρι την Νορβηγία και την Πορτογαλία.

- ήταν το μοναδικό Τμήμα του ΤΕΙ Ηπείρου που εξέδιδε διεθνές επιστημονικό περιοδικό: Journal of Language, Translation and Intercultural Communication, το οποίο πλέον εκδίδεται από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο (για να μην αδικήσω τους συναδέλφους στην Πρέβεζα, πρέπει να αναφέρω ότι εξέδωσαν ένα βραχύβιο, εθνικής εμβέλειας, περιοδικό),

- εκπονήσαμε αυτοτελώς δυο σημαντικά ερευνητικά προγράμματα και μάλιστα επίκαιρου χαρακτήρα: «Δικαστηριακή Διερμηνεία» (με χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ) και «Κοινοτική Διερμηνεία στην Ελλάδα» (με χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο. Σημειωτέον ότι στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Δικαστηριακή Διερμηνεία» διοργανώθηκε υπό την αιγίδα του κ. Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ενημερωτική ημερίδα (6 Δεκεμβρίου 2017) προς τα στελέχη του Υπουργείου καθώς και άλλων εμπλεκόμενων φορέων (Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής, Υπηρεσία Ασύλου κλπ.),

- ξεκινήσαμε τη λειτουργία Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών με τίτλο «Οργανωσιακή Διαπολιτισμική Επικοινωνία» διάρκειας τριών εξαμήνων, το οποίο τορπιλίστηκε εν τω γεννάσθαι από «τοπικούς παραγοντίσκους» και μέλη της διοίκησης του ΤΕΙ Ηπείρου,

- σε συνεργασία με ακαδημαϊκά Τμήματα του εξωτερικού, οργανώσαμε Σεμινάριο Υποτιτλισμού. Οι φοιτητές εργάστηκαν πάνω σε ξενόγλωσσες ταινίες και δημιούργησαν τους υπότιτλους. Τα αποτελέσματα της δουλειάς παρουσιάστηκαν σε ειδική εκδήλωση (16.6.2017) στην Ηγουμενίτσα, όπου προβλήθηκαν και σχολιάστηκαν συνολικά 20 ταινίες μικρού μήκους από τον αγγλόφωνο, γαλλόφωνο, γερμανόφωνο, ιταλόφωνο και ρωσόφωνο κινηματογράφο.

- τέλος δε, υλοποιήθηκαν οι μεταφράσεις προς τα αλβανικά και προς τα ρωσικά του συνόλου του πληροφοριακού υλικού του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηγουμενίτσας.

Παράλληλα, προμηθευτήκαμε καμπίνες διερμηνείας με όλο το υποστηρικτικό υλικό και ξεκίνησε η εκπαίδευση φοιτητών στη Διερμηνεία Διαπραγματεύσεων.

Όπως αντιλαμβάνεστε, το Τμήμα παρείχε τα δύο βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την ανώτατη εκπαίδευση: έρευνα και διδασκαλία. Τα επιτεύγματα αυτά, μοναδικά στο ΤΕΙ Ηπείρου δεν κατάφερε να τα διακρίνει το 2017 η διορισμένη από τον κ. Γαβρόγλου, επιτροπή συνένωσης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και ΤΕΙ Ηπείρου και έκρινε ότι το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων «δεν είναι ακαδημαϊκά βιώσιμο» εισηγούμενη την παύση της λειτουργίας του.

Προσπαθήσαμε τότε να ανατρέψουμε το αρνητικό κλίμα (που εμφανώς είχε προαποφασιστεί) μέσα από κινητοποίηση με τη σύμπραξη όλων των φορέων της Θεσπρωτίας. Πράγματι, οργανώθηκε από τον Δήμαρχο ανοιχτή συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ηγουμενίτσας (Δευτέρα 30.10.2017) με το παράδοξο της απουσίας του τότε κυβερνητικού βουλευτή. Απέστειλε απλώς μία επιστολή εκτός θέματος, όπου αναφερόταν στη «μετατροπή της κατεύθυνσης προχωρημένου εξαμήνου “Εφαρμοσμένες Ξένες Γλώσσες στη Διοίκηση και την Οικονομία” σε εισαγωγική κατεύθυνση του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων»! Ομοίως ό ίδιος κυβερνητικός βουλευτής απουσίαζε και από την κρίσιμη συνάντηση που έλαβε χώρα στην Άρτα, στις 20 Μαΐου 2018, παρουσία του τότε υπουργού Παιδείας κ. Γαβρόγλου και εκπροσώπων Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και ΤΕΙ Ηπείρου. Σημειωτέον ότι στη συνάντηση παρίσταντο οι κυβερνητικοί βουλευτές Άρτας και Πρέβεζας, οι οποίοι στήριξαν τη βιωσιμότητα των Τμημάτων του ΤΕΙ στις έδρες τους.

Στο πλαίσιο της προχειρότητας του σχεδιασμού της συγχώνευσης, ο κ. Γαβρόγλου, εντελώς αυθαίρετα μας πρότεινε να δημιουργήσουμε Τμήμα Μετάφρασης και Διερμηνείας, παραπέμποντας την έγκριση της έναρξης ακαδημαϊκής λειτουργίας στις καλένδες της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Η Σύγκλητος συνεδρίασε στις 26.11.2019 και ουσιαστικά επικύρωσε την προσχεδιασμένη έξωση της Ηγουμενίτσας από τον ακαδημαϊκό χάρτη. Δεν μάθαμε ποτέ τις εισηγήσεις (αν έγιναν), τη συζήτηση ή τις τοποθετήσεις των μελών της Συγκλήτου. Το αποτέλεσμα είναι η Ηγουμενίτσα να στερηθεί έναν σημαντικό πόλο ανάπτυξης και δεν αναφέρομαι μόνον στα έσοδα από ενοίκια κλπ. δαπάνες των φοιτητών, αλλά στην αλληλεπίδραση μεταξύ ενός τριτοβάθμιου ακαδημαϊκού ιδρύματος και της τοπικής επιστημονικής -και όχι μόνο- κοινότητας.