Τριπλασιάστηκαν τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας στην Ήπειρο! Τα στατιστικά Αστυνομίας και Εισαγγελίας

Ο τριπλασιασμός των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας σε διάστημα ενός έτους αποτυπώνεται στα επίσημα στοιχεία που έχει καταγράψει η αστυνομία στην Ήπειρο, την ώρα που εκτίμηση είναι ότι τα περιστατικά που δεν φτάνουν ποτέ στις αρχές είναι πολύ περισσότερα.

Η «Έμφυλη Βία – Νομοθεσία & Κοινωνική Πραγματικότητα» ήταν το θέμα εκδήλωσης που οργάνωσαν το Κέντρο Πρόληψης «Σχεδία» και ο Δικηγορικός Σύλλογος Ιωαννίνων, με τη στήριξη της Ιεράς Μητρόπολης Ιωαννίνων.

Εισαγγελείς, νομικοί, αστυνομία, βρέθηκαν στον ίδιο χώρο να συζητούν ανοιχτά ένα από τα μείζονα κοινωνικά θέματα, που πήρε δραματικές διαστάσεις μέσα στην πανδημία και συνεχίζεται.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η υπαστυνόμος Α΄ Γεωργία-Μαρία Τζαμάκου τα περιστατικά που καταγγέλθηκαν και απασχόλησαν τις αρχές τριπλασιάστηκαν στην διάρκεια ενός έτους.

«Από το 2023 έως το 2024 παρατηρούμε έναν τριπλασιασμό των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας. Το 2023, όταν το Γραφείο μας ήταν το μοναδικό στην Ήπειρο, διαχειριστήκαμε 276 υποθέσεις.

Από τον Μάιο του 2024, με τη λειτουργία τριών επιπλέον γραφείων σε Ηγουμενίτσα, Άρτα και Πρέβεζα, ο συνολικός αριθμός υποθέσεων έχει φτάσει τις 704» ανέφερε.

Όσον αφορά τα κίνητρα των δραστών, όπως καταγράφονται συνήθως σχετίζονται με:

Προσωπικές ή οικογενειακές διαφορές
Οικονομικές ή ερωτικές συγκρούσεις
Εξαρτήσεις (ουσίες, αλκοόλ), ψυχικές διαταραχές και μέθη
Τέλος, και ίσως πιο σημαντικά, παρατηρείται συχνά η ανάγκη ελέγχου του θύματος από τον δράστη.

Από τον Μάιο του 2024, δόθηκε η δυνατότητα στα θύματα να κάνουν χρήση της εφαρμογής “Panic Button”. Μέχρι στιγμής, στην περιοχή 40 θύματα την έχουν εγκαταστήσει στα κινητά τους, και η εφαρμογή έχει ενεργοποιηθεί δύο φορές, οδηγώντας σε άμεση κινητοποίηση της αστυνομίας και μεταφορά των θυμάτων στην αρμόδια υπηρεσία.

Η αστυνόμος αναφέρθηκε και στους ξενώνες φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών επισημαίνοντας ότι αυτός που λειτουργεί ανταποκρίνεται άμεσα σε σχετικά αιτήματα.

Αύξηση των ποινικών υποθέσεων και στατιστικά διαμεσολάβησης

Η Εισαγγελέας Πρωτοδικών Δέσποινα Σωτηρίου αναφέρθηκε εκτενώς στην ποινική διαμεσολάβηση ενώ παρουσίασε στατιστικά στοιχεία για τις ποινικές υποθέσεις στο Πρωτοδικείο Ιωαννίνων, εστιάζοντας στις μηνύσεις, τις ποινικές διώξεις και τις διατάξεις ποινικής διαμεσολάβησης για τα έτη 2019–2024.

2019: 80 μηνύσεις, 70 διώξεις, 26 διαμεσολαβήσεις
2020: 77 μηνύσεις, 57 διώξεις, 27 διαμεσολαβήσεις
2021: 106 μηνύσεις, 69 διώξεις, 16 διαμεσολαβήσεις
2022: 165 μηνύσεις, 89 διώξεις, 33 διαμεσολαβήσεις
2023: 156 μηνύσεις, 79 διώξεις, 61 διαμεσολαβήσεις
2024: 313 μηνύσεις, 268 διώξεις, 126 διαμεσολαβήσεις.

Η αύξηση είναι εντυπωσιακή, ιδίως το 2024, όπου καταγράφεται υπερδιπλασιασμός σε όλες τις κατηγορίες. Όσον αφορά τα αποτελέσματα των ποινικών διαμεσολαβήσεων ανά έτος:

2019: 26 διατάξεις, 9 ολοκληρώθηκαν επιτυχώς, 17 διακόπηκαν.
2020: 27 διατάξεις, 7 ολοκληρώθηκαν, 20 διακόπηκαν.
2021: 16 διατάξεις, μόνο 1 ολοκληρώθηκε επιτυχώς, 15 διακόπηκαν.
2022: 33 διατάξεις, 8 ολοκληρώθηκαν, 5 διακόπηκαν, οι υπόλοιπες εκκρεμούν.
2023: 61 διατάξεις, 37 επιτυχείς, 6 διακοπές, οι υπόλοιπες σε εκκρεμότητα.
2024: 126 διατάξεις. Παρότι η διαδικασία εξελίσσεται παρατηρείται ήδη σημαντικός αριθμός επιτυχημένων περιπτώσεων, ενώ πολλές είναι ακόμη σε εξέλιξη.

Η εικόνα για το 2023 και το 2024 είναι ιδιαίτερα θετική, καθώς διαφαίνεται αυξημένη συμμετοχή και επιτυχία στο πρόγραμμα διαμεσολάβησης.

Αναφορικά με τη φύση των υποθέσεων, διαπιστώθηκε ότι αφορούν κυρίως αδικήματα κατά γυναικών και παιδιών. Ειδικότερα, πρόκειται για περιστατικά που σχετίζονται με προσβολές της σωματικής ακεραιότητας, της προσωπικής ελευθερίας και της γενετήσιας αξιοπρέπειας. Οι περιπτώσεις σε βάρος ανδρών είναι ελάχιστες και σχετίζονται κυρίως με απειλές, συνήθως μεταξύ αδελφών.

Αντιεισαγγελέας Εφετών: Γιατί όχι στον όρο «γυναικοκτονία»

Ο Αντιεισαγγελέας Εφετών, Ευάγγελος Μάστακας, έκανε μία καθηλωτική εισήγηση αναλύοντας το νομικό πλαίσιο και τα κοινωνικά αίτια που οδηγούν στην έμφυλη βία.

Κατέθεσε και τεκμηρίωσε την άποψή του στη συζήτηση για την θέσπιση της «γυναικοκτονίας» ως αυτοτελούς ποινικού αδικήματος. Εξέφρασε την άποψη ότι ο όρος αυτός μπορεί να λειτουργήσει ως διάκριση μέσα στο ήδη προβλεπόμενο αδίκημα της ανθρωποκτονίας, το οποίο καλύπτει τις περιπτώσεις που μια γυναίκα δολοφονείται λόγω του φύλου της.

«Γίνεται λόγος για τη νομοθέτηση του ποινικού αδικήματος της γυναικοκτονίας. Όμως, προσωπικά θεωρώ πως ο όρος αυτός μπορεί να λειτουργήσει ως διάκριση μέσα στο ήδη προβλεπόμενο αδίκημα της ανθρωποκτονίας.

Όταν μια γυναίκα δολοφονείται επειδή είναι γυναίκα – όταν σκοτώνεται η σύντροφος, η σύζυγος, η μητέρα των παιδιών, η γυναίκα που κάποτε αγαπήθηκε – πρόκειται για την ακραία μορφή της έμφυλης βίας.

Από την άλλη πλευρά όμως, αναρωτιέμαι: γιατί να δημιουργήσουμε νέο ποινικό αδίκημα; Η ανθρωποκτονία ήδη καλύπτεται από το άρθρο 299 του Ποινικού Κώδικα. Η γυναίκα δεν είναι άνθρωπος; Η ποινή είναι η μέγιστη: ισόβια κάθειρξη. Δεν υπάρχει αυστηρότερη κύρωση.

Αν θεσπίσουμε γυναικοκτονία, τότε τι θα ακολουθήσει; Παιδοκτονία, μητροκτονία, πατροκτονία, με ξεχωριστά ποινικά άρθρα; Δεν είναι αυτό που χρειαζόμαστε.

Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ουσιαστική εφαρμογή του νόμου, χωρίς ελαφρυντικά για τους δράστες. Αν σκοτώσεις τη γυναίκα σου ή τον σύντροφό σου, δεν μπορείς να τύχεις καμιάς ευνοϊκής μεταχείρισης.

Ο Αντιεισαγγελέας κάλεσε τους πολίτες και τους φορείς να συμμετάσχουν ενεργά στην προσπάθεια εξάλειψης της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, επισημαίνοντας ότι τα θύματα πρέπει να μιλήσουν και πως απαιτείται συντονισμένη δράση από τους φορείς και την κοινωνία.