Ποιοι δικαιούνται απαλλαγή από τα διόδια της Εγνατίας

Δεν αφήνει περιθώρια για μειώσεις ή απαλλαγές στα διόδια της Εγνατιας Οδού το Υπουργείο Υποδομών, όπως προκύπτει από την απάντηση στην ερώτηση της Ελληνικής Λύσης.

Η κοινοβουλευτική ερώτηση είχε ως κίνητρο επιστολή που έκαναν εκπρόσωποι του Διοικητικού Συμβουλίου (ΔΣ) της Αδελφότητας "Το ηρωικό Σούλι» οι οποίοι στις προτάσεις τους για την ανάπτυξη της ιστορικής περιοχής τονίζουν μεταξύ άλλων πως “απαιτείται η κατάργηση όλων των διοδίων και Τελών διέλευσης στους εθνικούς αυτοκινητοδρόμους περί την περιοχή των Σουλιωτοχωρίων, πράγμα που θα διευκολύνει, τόσο τους απόδημους από τα Σουλιωτοχώρια να επισκέπτονται τις πατρογονικές τους κατοικίες, όσο και τις μετακινήσεις των μόνιμων κατοίκων των Σουλιωτοχωρίων “προς” και “από” τις άλλες πόλεις (Αθήνα, Γιάννενα, Θεσσαλονίκη κλπ)".

Σε απάντηση προς τη σχετική Ερώτηση του Βουλευτή κ. Φωτόπουλου Στυλιανού, που κατατέθηκε στη Βουλή των Ελλήνων και διαβιβάστηκε στην αρμοδια υπηρεσία του Υπουργείου Υποδομών, για το μέρος που το θέμα εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Υπηρεσίας, γίνεται γνωστή η νομοθεσία που διέπει την τιμολογιακή πολιτική των διοδίων και τις συγκεκριμένες προβλεψεις για ειδικά προνόμια και απαλλαγή στις κατηγορίες που αφορούν αποκλειστικά σε οχήματα της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού Σώματος, των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, των Ασθενοφόρων, του προσωπικού του Παραχωρησιούχου, του Κατασκευαστή και του Λειτουργού, εφ’ όσον μετακινούνται για το σκοπό εκτέλεσης της Σύμβασης, του προσωπικού του Δημοσίου που ασκεί εποπτεία – επίβλεψη της εκτέλεσης της Σύμβασης, εφ’ όσον μετακινούνται για το σκοπό αυτό.

Για την τιμολογιακή πολιτική διοδίων στην Εγνατία Οδό, την αρμοδιότητα αυτή, έχει η εταιρία «Εγνατία Οδός Α.Ε.» που πλέον είναι σε μεταβατικό στάδιο λόγω της υπό εξέλιξης παραχώρησης του οδικού άξονα σε ιδιώτη, συμπληρώνει η απάντηση της Γενικής Διεύθυνσης Συγκοινωνιακών Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών.

Ολόκληρη η απάντηση της υπηρεσίας έχει ως εξής:

Η Σύμβαση Παραχώρησης (Σ.Π.) του Έργου «Μελέτη – Κατασκευή – Χρηματοδότηση – Λειτουργία – Συντήρηση και Εκμετάλλευση του έργου αυτοκινητόδρομος Ιόνια Οδός από Αντίρριο μέχρι Ιωάννινα, ΠΑΘΕ Αθήνα (Α/Κ Μεταμόρφωσης) – Μαλιακός (Σκάρφεια) και Συνδετήριος κλάδος του ΠΑΘΕ Σχηματάρι – Χαλκίδα», κυρώθηκε με τον Ν. 3555/2007 (ΦΕΚ Α81/16.04.2007) και τροποποιήθηκε με το άρθρο τρίτο του Ν. 4219/2013 (ΦΕΚ Α269/11.12.2013). Παραχωρησιούχος «Νέα Οδός Α.Ε.».

Με την ανωτέρω Σύμβαση το Ελληνικό Δημόσιο ανέθεσε το Έργο αυτό στην Παραχωρησιούχο εταιρία: «Νέα οδός Α.Ε.», έναντι Συμβατικού Ανταλλάγματος που συνίσταται στο αποκλειστικό δικαίωμα εκμετάλλευσης του Έργου Παραχώρησης, σε συνδυασμό με την καταβολή άλλων ανταλλαγμάτων. Το Δικαίωμα Εκμετάλλευσης του Έργου συνίσταται, μεταξύ άλλων, στην παραχώρηση εκ μέρους του Δημοσίου στον Παραχωρησιούχο, του δικαιώματος επιβολής και είσπραξης για ίδιο λογαριασμό Διοδίων Τελών από τους χρήστες του Έργου Παραχώρησης.

Στο άρθρο 4.2 της εν λόγω Σύμβασης, αναφέρονται ρητά οι κατηγορίες των χρηστών που απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής διοδίων τελών. Οι κατηγορίες αυτές αφορούν αποκλειστικά σε οχήματα:

• της Ελληνικής Αστυνομίας,
• του Πυροσβεστικού Σώματος,
• των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων,
• των Ασθενοφόρων,
• του προσωπικού του Παραχωρησιούχου, του Κατασκευαστή και του Λειτουργού, εφ’ όσον μετακινούνται για το σκοπό εκτέλεσης της Σύμβασης,
• του προσωπικού του Δημοσίου που ασκεί εποπτεία – επίβλεψη της εκτέλεσης της Σύμβασης, εφ’ όσον μετακινούνται για το σκοπό αυτό.

Στις ως άνω εξαιρέσεις από την υποχρέωση καταβολής Διοδίων Τελών, δεν περιλαμβάνονται οχήματα άλλων φορέων ή κοινωνικών δράσεων.Για την τιμολογιακή πολιτική διοδίων στην Εγνατία Οδό, την αρμοδιότητα αυτή, έχει η εταιρία «Εγνατία Οδός Α.Ε.».

Θέτουμε τέλος υπόψη σας τα κάτωθι, αναφορικά με τους αυτοκινητόδρομους της χώρας, που λειτουργούν σε πλαίσιο Σύμβασης Παραχώρησης: Για κάθε έργο Παραχώρησης είχαν συνταχθεί μελέτες κόστους – οφέλους (Cost-Benefit) και μελέτες σκοπιμότητας, κατά την περίοδο προετοιμασίας των τευχών δημοπράτησης.

Η πολιτική των διοδίων εντάσσεται στο συνολικό σχεδιασμό του Έργου Παραχώρησης και συνιστά σημαντικό μέρος της χρηματοδότησής του. Τα έσοδα από τα διόδια σε συνδυασμό με δανεισμό, ίδια κεφάλαια της Παραχωρησιούχου Εταιρίας και την χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου, χρηματοδοτούν τόσο τη κατασκευή και την αποπληρωμή των δανείων μετά το πέρας της κατασκευής, όσο και τη λειτουργία και συντήρηση του Έργου.

Περαιτέρω, οι τιμές διοδίων τελών σε συνδυασμό με τις προβλέψεις της κυκλοφορίας, είχαν συνυπολογιστεί στο σκέλος των Προβλέψεων Εσόδων του Χρηματοοικονομικού Μοντέλου του κάθε Έργου Παραχώρησης, όπου περιλαμβάνονται οι Πηγές και Χρήσεις Κεφαλαίων ανά έτος, δηλαδή τα Προβλεπόμενα Έσοδα και τα Προβλεπόμενα Έξοδα, προκειμένου να αποτυπώνεται ανά έτος η χρηματοοικονομική ισορροπία και να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα του Έργου.

Όπως είναι γνωστό, οι αυτοκινητόδρομοι και οι οδοί ταχείας κυκλοφορίας, που κατά κανόνα συνδέουν μεγάλα αστικά κέντρα, απαιτούν υψηλής στάθμης λειτουργικά χαρακτηριστικά, η υλοποίηση των οποίων αλλά και η διατήρησή τους στα επίπεδα που προδιαγράφονται, απαιτούν υψηλά κόστη αρχικής επένδυσης και συντήρησης και λειτουργίας τους στη συνέχεια. Για την εξασφάλιση των αυξημένων κονδυλίων που απαιτούνται για το σκοπό αυτό, εισπράττονται τέλη διοδίων με αποτέλεσμα ο χρήστης του αυτοκινητόδρομου να επιβαρύνεται μέρος του κόστους κατασκευής και των εξόδων λειτουργίας και συντήρησής του, απολαμβάνοντας υψηλότερου επιπέδου υπηρεσίες έναντι του υπολοίπου οδικού δικτύου. Επομένως το κόστος των διοδίων, αποτελεί μέρος του συμβατικού ανταλλάγματος για την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου, την λειτουργία και συντήρησή του καθώς και για την παροχή πληθώρας υπηρεσιών που έχουν ανατεθεί στον κάθε Παραχωρησιούχο και προσφέρει στους χρήστες του αυτοκινητόδρομου, με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών και της ασφάλειας της κυκλοφορίας.

Στις υποχρεώσεις του κάθε Παραχωρησιούχου, σύμφωνα με την Σύμβαση Παραχώρησης, περιλαμβάνεται η Λειτουργία και Συντήρηση του Έργου, δηλαδή ο καθαρισμός, ο αποχιονισμός, η διατήρηση της αντιπλημμυρικής προστασίας, η επί 24ώρου βάσεως επιτήρηση, διαχείριση και ρύθμιση της κυκλοφορίας, η επέμβαση σε περιπτώσεις συμβάντων, η διαχείριση και είσπραξη των διοδίων, η διαχείριση και συντήρηση των σηράγγων, η συντήρηση των οδοστρωμάτων, των στηθαίων ασφαλείας, του ηλεκτροφωτισμού, της σήμανσης κ.λπ., ώστε να εξασφαλίζεται η εύρυθμη και ασφαλής λειτουργία του Έργου.

Επισημαίνεται τέλος, ότι η πολιτική των διοδίων που καθορίζεται από τους Κυρωτικούς Νόμους των Συμβάσεων Παραχώρησης, δεν δύναται να τροποποιηθεί με μονομερή παρέμβαση του Δημοσίου. Οποιαδήποτε τροποποίηση διατάξεων των Συμβάσεων, απαιτεί Συμφωνία με τους Παραχωρησιούχους και κύρωσή της με Νόμο από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, καθότι μονομερής τροποποίηση των Συμβατικών όρων, πιθανά να υποχρεώσει το Ελληνικό Δημόσιο στην καταβολή αποζημιώσεων.