Κατάληψη κοινόχρηστων χώρων στην Ηγουμενίτσα: Εκτεθειμένος ο Δήμος στην Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Κατάληψη κοινόχρηστων χώρων στην Ηγουμενίτσα: Εκτεθειμένος ο Δήμος στην Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Σημαντικές αδυναμίες στην αποτελεσματικότητα των ελέγχων για την κατάληψη κοινόχρηστων χώρων από καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος καταγράφει η Έκθεση Ελέγχου 5/2024 του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με ειδική μνεία και για τον Δήμο Ηγουμενίτσας. 

Το συνολικό ποσοστό παραβατικότητας στους ελεγχθέντες δήμους αγγίζει το 77%, ενώ οι ελλείψεις στους ελεγκτικούς μηχανισμούς, την κανονιστική νομοθεσία και τα ηλεκτρονικά αρχεία κρίνονται εκτεταμένες.

Ο Δήμος Ηγουμενίτσας ήταν ένας εκ των 14 δήμων που επιλέχθηκαν για επιτόπιο έλεγχο στο πλαίσιο του Ετήσιου Προγράμματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που διενεργήθηκε από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο 2024. Στην πόλη καταγράφηκαν σοβαρές παραβάσεις, μεταξύ των οποίων αυθαίρετη χρήση κοινόχρηστων χώρων από επιχειρήσεις χωρίς άδεια, υπέρβαση των επιτρεπόμενων ορίων, και προβλήματα στην καταγραφή και εποπτεία των παραχωρήσεων.

Από τον επιτόπιο έλεγχο που διενήργησαν τα κλιμάκια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σε συνολικά 476 καταστήματα σε όλη την επικράτεια, διαπιστώθηκε πως:

237 καταστήματα (50%) λειτουργούσαν χωρίς άδεια για κατάληψη κοινόχρηστου χώρου,

129 καταστήματα (27%) λειτουργούσαν καθ’ υπέρβαση της άδειας,

Με αποτέλεσμα το 77% να βρίσκεται σε παραβατική κατάσταση.

Στην περίπτωση της Ηγουμενίτσας, όπως και σε άλλους δήμους της περιφέρειας, καταγράφεται ολιγωρία στη διενέργεια ελέγχων, γεγονός που δεν αποδίδεται σε αντικειμενικές αδυναμίες, αλλά σε διοικητική επιλογή, όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται στην έκθεση.

Ανεπίκαιρο κανονιστικό πλαίσιο – Διάσπαρτες αποφάσεις

Ιδιαίτερη κριτική ασκείται στον Δήμο Ηγουμενίτσας για την απουσία ενιαίου και κωδικοποιημένου κανονιστικού πλαισίου. Οι ισχύουσες κανονιστικές αποφάσεις είτε έχουν παραμείνει ανεπίκαιρες από την εποχή πριν τη μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη», είτε παραμένουν αποσπασματικές, χωρίς πλήρη αποτύπωση των όρων και περιορισμών χρήσης των κοινόχρηστων χώρων.

Η οριοθέτηση των χώρων παραχώρησης γίνεται περιστασιακά, χωρίς ενιαίο σχεδιασμό, ενώ αποφάσεις τοπικής εμβέλειας εκδίδονται κατά περίπτωση για να εξυπηρετούν αιτήματα συγκεκριμένων καταστηματαρχών, κάτι που εγείρει ζητήματα ισονομίας.

Ένα ακόμη ζήτημα που εντοπίζεται είναι η παντελής έλλειψη ηλεκτρονικού μητρώου παραχωρήσεων κοινοχρήστων χώρων στον Δήμο Ηγουμενίτσας. Το αρχείο τηρείται σε μορφή Excel και δεν ενημερώνεται σε πραγματικό χρόνο, ούτε περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία, όπως την εμπορική επωνυμία και την ακριβή τοποθεσία.

Επιπλέον, δεν υπάρχει διασύνδεση μεταξύ του μητρώου, του Τμήματος Εσόδων και της Δημοτικής Αστυνομίας, με αποτέλεσμα να μην γνωρίζουν οι ελεγκτές τα ισχύοντα δεδομένα την ώρα του ελέγχου. Αυτό οδηγεί σε καθυστερημένη ή και ελλιπή επιβολή κυρώσεων.

Σημαντικά προβλήματα καταγράφηκαν και στη διαδικασία χορήγησης ή ανανέωσης των αδειών. Στην Ηγουμενίτσα, πολλές άδειες καθυστερούν χαρακτηριστικά, ενώ δεν διενεργούνται οι προβλεπόμενες αυτοψίες, ούτε εξετάζονται με πληρότητα τα δικαιολογητικά. Σε περιπτώσεις όπου εγκρίνονται άδειες, συνοδεύονται από φωτογραφικό υλικό που αποδεικνύει ήδη αυθαίρετες κατασκευές.

Επίσης, σύμφωνα με την έκθεση, ο αριθμός ελέγχων πριν την έναρξη του ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ήταν ελάχιστος, ενώ μετά τη γνωστοποίηση του ελέγχου, παρουσιάστηκε απότομη αύξηση.

Χαρακτηριστικά, οι ελεγκτές του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατάφεραν μέσα σε 2 έως 7 ημέρες να εντοπίσουν πολλαπλάσιες παραβάσεις σε σύγκριση με όσες είχαν καταγράψει τα δημοτικά όργανα επί ενάμιση έτος.

Η αυθαίρετη κατάληψη δημόσιου χώρου δεν είναι απλώς διοικητικό ζήτημα, αλλά ζήτημα λειτουργίας της πόλης, αισθητικής, βιωσιμότητας και ισότιμης πρόσβασης των πολιτών – ιδιαίτερα των ευάλωτων ομάδων.

Η Ηγουμενίτσα, τουριστική πύλη της χώρας προς την Ευρώπη, δεν μπορεί να εμφανίζει εικόνες κακοδιαχείρισης και πολεοδομικής αυθαιρεσίας στο κέντρο και την παραλιακή της ζώνη.

Μεταξύ των συστάσεων που απευθύνει προς τον Δήμο Ηγουμενίτσας και τους λοιπούς ελεγχόμενους δήμους:

Άμεση επικαιροποίηση και κωδικοποίηση των κανονιστικών αποφάσεων.

Δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου με πλήρη στοιχεία και διαλειτουργικότητα.

Προγραμματισμός τακτικών ελέγχων με βάση δείκτες κινδύνου.

Ενημέρωση των πολιτών και εφαρμογή της ψηφιακής πλατφόρμας “mystreet”.

Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας στην επιβολή κυρώσεων και αποκατάσταση των παραβάσεων.

Η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου αποτυπώνει με απόλυτη σαφήνεια πως ο Δήμος Ηγουμενίτσας – όπως και άλλοι της περιφέρειας – αδυνατεί να ασκήσει τον θεσμικό του ρόλο ως διαχειριστής του δημόσιου χώρου. Σε μια περίοδο που η ποιότητα ζωής και η νομιμότητα αποτελούν ζητούμενα για κάθε ευρωπαϊκή πόλη, η ανάγκη για άμεσες παρεμβάσεις και διαφάνεια στην Ηγουμενίτσα είναι περισσότερο από επιτακτική.

Η Έκθεση Ελέγχου 5/2024 είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου: www.elsyn.gr