Χειμάρρα και Παραμυθιά - Γράφει ο Αντώνης Ν. Βενέτης

Η καταφανώς επιλεκτική απαλλοτρίωση οικιών εις βάρος μόνον ελληνικής καταγωγής ιδιοκτητών, στην Χειμάρρα της Αλβανίας, από την Αλβανική διοίκηση, μου δίνει την αφορμή ν' αναφερθώ σε μια ανάλογη περίπτωση κατά την οποίαν οι Τσάμηδες ήσαν μειονότητα στην Ελλάδα και πως συμπεριεφέρθη εις αυτούς η Ελλ. Διοίκηση.

Ετσι μετά την Μικρασιατική καταστροφή και την έλευση εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων, η Ελλάδα, για την αποκατάστασή τους, προέβη σε εκτεταμένες απαλλοτριώσεις μεγάλων κτημάτων ανά την Ελλάδα.

Στη Θεσπρωτία, οι μόνοι μεγαλοτσιφλικούχοι ήταν οι Τσάμηδες της Παραμυθιάς, του Μαργαριτίου και των Φιλιατών. Ετσι απαλλοτριώθηκαν και κτήματά τους, οι επιδικασθείσες όμως και καταβληθείσες εις αυτούς αποζημιώσεις δεν εκρίθησαν από τους ίδιους ικανοποιητικές.

Με το πείσμα όμως και την έντονη διεκδικητική διάθεση που τους διακρίνει, προσέφυγαν στην τότε κοινωνία των Εθνών, η οποία απέρριψε τα αιτήματά τους ως αβάσιμα.
Παρά ταύτα ο αείμνηστος πρωθυπουργός Ελ. Βενιζέλος παρέσχε μόνον εις αυτούς έκτακτο ένδικο μέσο με το οποίο τους επεδικάθησαν μείζονες αποζημιώσεις, οι οποίες και τους ικανοποίησαν.

Παραθέτω και το σχετικό ρεπορτάζ του ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΒΗΜΑΤΟΣ της 16.1.1932, κατά το οποίο:
«Εις την οικίαν του κ. Πρωθυπουργού συνεκροτήθη χθες σύσκεψις εις την οποίαν μετέσχον και ο αντιπρόδρος της Κυβερνήσεως κ. Μιχαλακόπουλος και ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Γεωργίας κ. Καραμάνος... Κατά την σύσκεψιν εξητάσθησαν τα παράπονα ωρισμένων κατοίκων της Παραμυθιάς (Τσάμηδων). (...).

Ως γνωστόν επειδή οι επιδικασθείσαι αποζημιώσεις εθεωρήθησαν υπό των ενδιαφερομένων (Τσάμηδων) ως μικραί, εγένετο προσφυγή εις την Κοινωνίαν των Εθνών, η οποία εν τούτοις δεν εδικαίωσε τους προσφεύγοντας (Τσάμηδες). Η Ελληνική Κυβέρνηση όμως επιθυμούσα να μην υπάρχουν αφορμαί δυσαρεσκείας, καθ' όσον μάλιστα πρόκειται περί μειονότητος, εψήφισεν νόμον, ο οποίος επιτρέπει την αναθεώρησιν των αποφάσεων».