Τι είναι η Αρχή του Pareto ή ο κανόνας του 80/20 | Γράφει ο Γιάννης Στάθης

Η αρχή Pareto (νόμος Παρέτο), γνωστή επίσης ως κανόνας 80/20, σημαίνει ότι το 80% των αποτελεσμάτων προκύπτουν από το 20% της προσπάθειας, των μέσων ή αιτίων.

Δεν είναι “νόμος της φύσης”, αλλά ένα μοτίβο, το οποίο εμφανίζεται συχνά σε οικονομία, επιχειρήσεις, παραγωγικότητα, ακόμη και στην καθημερινότητα.

Την ανέπτυξε ο Ιταλός οικονομολόγος Vilfredo Pareto (1848–1923) όταν παρατήρησε ότι το 80% της γης στην Ιταλία ανήκε στο 20% του πληθυσμού.

Δεν ανταποκρίνεται πάντα ακριβώς 80/20, μπορεί να είναι 70/30, 90/10 κ.λπ. Σημασία έχει το μοτίβο: λίγα πράγματα έχουν δυσανάλογα μεγάλη επίδραση.

1. Εφαρμογή

Η αρχή μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλούς τομείς, οπως:

• Επιχειρήσεις & οικονομία: Εντοπισμός των πιο κερδοφόρων πελατών/προϊόντων.
• Διαχείριση χρόνου: Εστίαση στις εργασίες οι οποίες παράγουν το μεγαλύτερο αποτέλεσμα.
• Ποιότητα & βιομηχανία: Χρήση διαγράμματος Pareto για να εντοπισθούν οι αιτίες οι οποίες δημιουργούν τα περισσότερα ελαττώματα.

2. Χρησιμότητα

Η αρχή βοηθά:

Να ξεχωρίσει κανείς τι έχει μεγαλύτερη σημασία.

Προτεραιοποίηση (εστίαση στο ουσιαστικότερο και κρίσιμο 20%).

Εξοικονομήση πόρων (χρόνο, χρήμα, προσπάθεια).

Βελτίωση αποτελεσματικότητας.

3. Ακρίβεια

Το 80/20 δεν είναι ακριβές μαθηματικό ποσοστό· μπορεί να είναι 70/30, 90/10 ή άλλη αναλογία.

Το σημαντικό είναι το μοτίβο: λίγες αιτίες → πολλά αποτελέσματα.

Συνεπώς, πρέπει να το δούμε σαν κατευθυντήρια αρχή και όχι σαν έναν αυστηρό κανόνα.

4. Πιστότητα (αξιοπιστία)

Είναι αξιόπιστο εργαλείο ανάλυσης προτεραιοτήτων.

Δεν προβλέπει με ακρίβεια τα ποσοστά σε κάθε περίπτωση, αλλά είναι σταθερά χρήσιμο σαν οδηγός για να βρει κανείς πού να επενδύσει αποτελεσματικότερα τον περισσότερο χρόνο ή ενέργεια.

Στην πράξη, η "πιστότητά" του φαίνεται από το ότι επαναλαμβάνεται σε διαφορετικά πεδία (οικονομία, παραγωγή, κοινωνικές επιστήμες).

Συμπέρασμα:

Η Αρχή του Pareto δεν είναι “νόμος της φύσης” με ακριβή ποσοστά, αλλά ένα πολύτιμο εργαλείο για ανάλυση, λήψη αποφάσεων και εστίαση στα σημαντικά. Η αξιοποίηση του μοντέλου μπορεί να βελτιώσει την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα.

Γιάννης Στάθης

Αθήνα Σεπτέμβριος 2025