Είναι το παιδί μου έτοιμο για το σχολείο; - Της Σπυριδούλας Κυπριτζόγλου

Στην Ελλάδα η απάντηση στην ερώτηση αν ένα παιδί είναι έτοιμο να φοιτήσει στην πρώτη τάξη του δημοτικού, δίνεται με βάση την ηλικία του. Για να φοιτήσει το παιδί στο Δημοτικό, θα πρέπει να είναι ώριμο γλωσσικά, γνωστικά, συναισθηματικά, κοινωνικά και ψυχοκινητικά. Όμως κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης που σημαίνει ότι μπορεί το παιδί να φτάσει στην ηλικία των έξι ετών και να μην είναι έτοιμο για αυτό το μεγάλο βήμα.
Η Γλωσσική Επάρκεια είναι βασική προϋπόθεση για την είσοδο του παιδιού στο Δημοτικό. Ένα παιδί έξι ετών παράγει όλα τα φωνήματα του φωνολογικού συστήματος της μητρικής του γλώσσας, διαθέτει ένα ικανοποιητικό ενεργό λεξιλόγιο και χρησιμοποιεί τους βασικούς γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες, έτσι ώστε να μπορεί να εκφράσει τις σκέψεις του και να επικοινωνήσει αποτελεσματικά σε όποιο περιβάλλον και να βρεθεί – οικογένεια, σχολείο, παιδικά πάρτυ, παιδότοπους.
Ιδιαίτερη σημασία για την κατάκτηση του γραπτού λόγου έχει η φωνολογική επίγνωση, να μπορεί δηλαδή το παιδί να ταυτίζει τις συλλαβές των λέξεων με τα ηχητικά τους σύμβολα, για παράδειγμα να κατανοεί ότι η συλλαβή «το» αποτελείται από δύο γράμματα και όχι μόνο από το «τ»(συνιστάται όταν διδάσκεται το παιδί την απεικόνιση του κάθε φθόγγου να εκφέρεται ο φθόγγος καθαρός, χωρίς δηλαδή να το συνοδεύει άλλο φώνημα).
Άλλος σημαντικός παράγοντας είναι οι κινητικές του δεξιότητες. Θα πρέπει να έχει αναπτύξει την αδρή κινητικότητά του έτσι ώστε να μπορεί π.χ. να πιάσει μια μπάλα, να κατεβαίνει τις σκάλες μόνο του, να τρέχει, να περπατάει μπρος – πίσω. Επίσης να είναι σε θέση να συντονίσει τις κινήσεις χεριών, δακτύλων και ματιών για την εκάστοτε δραστηριότητα ανάλογα με την ηλικία του. Να έχει ένα ικανοποιητικό επίπεδο στην λεπτή του κινητικότητα και να μπορεί να κόβει με ευχέρεια με το ψαλίδι, να αντιγράφει γράμματα, να ζωγραφίζει σε πλαίσιο, να είναι σε θέση να σχεδιάζει τα βασικά σχήματα. Βασικό επίσης είναι χρησιμοποιεί μόνο ένα χέρι για να γράφει και όχι και τα δύο.
Ένα παιδί που φοιτά στη πρώτη δημοτικού θα πρέπει να προσανατολίζεται στο χώρο και στο χρόνο και να κατανοεί και να χρησιμοποιεί έννοιες όπως πάνω, κάτω, μπροστά, πίσω, πριν, μετά, σήμερα, χτες, αύριο και άλλες παρόμοιες έννοιες. Να έχει δηλαδή αναπτύξει σωστά την χώρο –χρονική του αντίληψη. Ακόμα να γνωρίζει τις έννοιες αριστερά, δεξιά αλλά και να έχει την ικανότητα σειροθέτησης δηλαδή να κατανοεί τη λογική αλληλουχία των γεγονότων (π.χ. Πρώτα…μετά…στο τέλος) και να είναι σε θέση να σειροθετεί ένα γεγονός με τη σωστή χρονολογική σειρά όπως τις μέρες της εβδομάδας.
Όσον αφορά την αντίληψη του θα πρέπει επίσης να αναγνωρίζει και να ξεχωρίζει τα χρώματα, να ξεχωρίζει ποια είναι τα φωτεινά και ποια τα σκούρα, καθώς και να μπορεί να ταξινομήσει αντικείμενα ανάλογα με το χρώμα τους. Θα πρέπει να αντιλαμβάνεται την έννοια του μεγέθους δηλαδή να γνωρίζει τις έννοιες μεγάλο, μικρό, κοντό, ψηλό, χοντρό, λεπτό, αλλά και να μπορεί να κάνει συγκρίσεις όπως για παράδειγμα να αναγνωρίζει ποιο είναι μεγαλύτερο, μικρότερο, μακρύτερο, κοντύτερο, κτλ. Σημαντικό είναι να αναγνωρίζει και να ονομάζει τα μέρη του σώματος του.
Απαραίτητη είναι και η συναισθηματική ωριμότητα για την κοινωνική προσαρμογή στις νέες απαιτήσεις του περιβάλλοντος. Η καθημερινότητα στο σχολείο έχει πολλές απαιτήσεις. Το παιδί θα πρέπει να είναι σε θέση να οργανώνεται, να υπακούει στις υποχρεώσεις του όπως το να διαβάζει και να κάνει τις σπιτικές του εργασίες, να δημιουργεί διαπροσωπικές σχέσεις ώστε να μην περιθωριοποιείται, να μπορεί να κρίνει και να συμμορφώνεται με τους κανόνες.
Το καλό επίπεδο προσοχής και αυτοσυγκέντρωσης είναι από τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ένα παιδί στην πρώτη τάξη του δημοτικού ώστε να έχει έναν ικανοποιητικό βαθμό συγκέντρωσης προσοχής για τη δραστηριότητα που του ανατίθεται και να την ολοκληρώνει σε λογικό χρονικό διάστημα. Επίσης να οργανώνει την εργασία του σε ικανοποιητικό βαθμό και να αναζητάει λύσεις και βοήθεια εκεί που δυσκολεύεται («Τι πρέπει να κάνω;» «Πώς μπορώ να το κάνω;» «Τι βοήθεια χρειάζομαι;»).
Τέλος, για να είναι έτοιμο το παιδί για το σχολείο θα πρέπει να έχει κίνητρα και διάθεση για μάθηση. Τη διάρκεια της φοίτησης του στο νηπιαγωγείο θα πρέπει να έχουν αναπτυχθεί όλες οι ικανότητες που αναφέραμε, να μην έχει βιώσει αρνητική εμπειρία με τη συναναστροφή του με άλλους, να έχει μάθει να συμμορφώνεται με τους κανόνες μιας ομάδας – είτε αυτή είναι η οικογένεια είτε το σχολείο, και να του έχουν δημιουργήσει το αίσθημα της φιλομάθειας.
Γίνεται σαφές από όλα τα παραπάνω ότι ο προληπτικός ανιχνευτικός έλεγχος σχολικής ετοιμότητας είναι απαραίτητος και πρέπει να γίνεται σε όλα τα παιδιά πριν την ένταξη τους στο δημοτικό σχολείο. Ο έλεγχος δε γίνεται στα σχολεία, όπως κανονικά θα έπρεπε, αλλά σε παιδοψυχολόγους, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές και ειδικούς παιδαγωγούς.

 

Ας προλάβουμε τις μαθησιακές δυσκολίες!!!!!!! Από πρώτη Μάη ξεκινήσαμε τους ελέγχους σχολικής ετοιμότητας σε παιδιά που πρόκειται να φοιτήσουν στην Α Δημοτικού! Τα παιδιά θα αξιολογούνται με το Α ΤΕΣΤ από την εξουσιοδοτημένη συνεργάτη του Α ΤΕΣΤ , Κυπριτζόγλου Σπυριδούλα! 

Για πληροφορίες στα τηλέφωνα 2665101585/6956193026