10/28/22 - thespro.gr - Ηγουμενίτσα, Θεσπρωτία

Δείτε την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στην Ηγουμενίτσα το 1997 (ΒΙΝΤΕΟ)

thespro.gr Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022

Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί, την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στην πόλη της Ηγουμενίτσας το 1997, όπως την είχε καταγράψει η κάμερα της Δημοτικής Τηλεόρασης Ηγουμενίτσας.

Στο σπικάζ της παρέλασης ο Δημήτρης Πάκος, στην κάμερα ο Βαγγέλης Χαλμαντζής και στο ρεπορτάζ ο Παντελής Κίτσιος.

Στην εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας ο τότε διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Γραικοχωρίου κ. Βασίλης Μασούρας.

Δείτε ακόμα: Την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στην Ηγουμενίτσα το 1993 (ΒΙΝΤΕΟ)

Δείτε την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στην Ηγουμενίτσα το 1997 (ΒΙΝΤΕΟ)

Reviewed by thespro.gr on Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022 Rating: 5

Δείτε την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στην Ηγουμενίτσα το 1993 (ΒΙΝΤΕΟ)

thespro.gr Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022

Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί, την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στην πόλη της Ηγουμενίτσας το 1993, όπως την είχε καταγράψει η κάμερα του τοπικού τηλεοπτικού σταθμού tvA.

Αναγνωρίστε τον εαυτό σας να παρελαύνει στους δρόμους της πόλης.

Στο σπικάζ της παρέλασης ο Δημήτρης Πάκος και η Λιλή Κωτσαία ενώ στην κάμερα ο Βαγγέλης Χαλμαντζής και ο Βαγγέλης Αναστασίου.

Δείτε την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στην Ηγουμενίτσα το 1993 (ΒΙΝΤΕΟ)

Reviewed by thespro.gr on Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022 Rating: 5

Ηγουμενίτσα: Η παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου 1989

thespro.gr Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022

Ηγουμενίτσα: Η παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου 1989

Reviewed by thespro.gr on Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022 Rating: 5

28/10/1940 - Η αρχή του πολέμου μέσα απο το ημερολόγιο του Β. Κραψίτη

thespro.gr Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022

28/10/1940 - Η αρχή του πολέμου μέσα απο το ημερολόγιο του Β. Κραψίτη

27-10-1940: Πριν χαράξει έφυγα για την Παραμυθιά που στρατοκρατείται. Εδώ έχει την έδρα του ο στρατηγός Λιούμπας. Δεν έχω τίποτε πιο ιερό από τους γονείς μου. Έτσι μισθώνω δύο άλογα και τους μεταφέρω, πεζοπορώντας εγώ στο Μορφάτι. Στον κάμπο της Παραμυθιάς πολυβοληθήκαμε από Ιταλικά αεροπλάνα. Μόλις που διασωθήκμε. Έχουμε εγκατασταθεί σ’ ένα παλιό, ιδιόκτητο οίκημα του Δημοτικού Σχολείου, στον ένα λόφο του χωριού. Αγρυπνώ: Τι να πρωτοσκεφθής, που πλησιάζει η θύελλα της εθνικής μας καταστροφής; Μεσάνυχτα, ο αγροφύλακας χτυπάει την πόρτα. Καθησυχάζει τους γονείς μου και κατεβαίνω στο διδακτήριο του κάμπου όπου ένας υπενωματάρχης από την Υποδιοίκηση Χωρ/κής Μαργαριτιού μόλις έφτασε και μου παραδίνει «επί αποδείξει» ένα σφραγισμένο με βουλοκέρι φάκελλο. Τον αποσφραγίζω είναι διαταγή «κατεπίγουσα» της Νομαρχίας Θεσπρωτίας. Σημαίνω την καμπάνα του Σχολείου. Αγουροξυπνημένοι οι κάτοικοι έρχονται και μου ζητούν εξηγήσεις. Τους διαβάζω αποσπάσματα της άνω εντολής: «Οι δημόσιοι υπάλληλοι με διαταγή της Νομαρχίας έφυγαν από το μεσημέρι από την Ηγουμενίτσα… Ειδικεύεται ότι το χωριό Μορφάτι είναι ο μόνος δρόμος υποχωρήσεως για την Πρέβεζα των Χριστιανών κατοίκων, περιφερειών Πάργας, Μαργαριτιού και Ηγουμενίτσας. Οι κάτοικοι με συντονισμό της χωροφυλακής να διευκολύνουν στην υποχώρησή του τον ανωτέρω πληθυσμό…». Είναι φανερό! Είμαστε στα πρόθυρα του πολέμου. Δυστυχισμένη πατρίδα μας!

28-10-1940: Πόλεμος! Πόλεμος! Μας ξυπνάνε οι ήχοι των κανονιών. Είμαστε κοντά στα σύνορα. Το πυροβολικό των Ιταλών σκίζει τα στήθη των στρατιωτών μας και του άμαχου πληθυσμού μας. Από το Μορφάτι περνάνε τρομαγμένοι χιλιάδες κάτοικοι της Θεσπρωτίας, κυριότερα γυναικόπαιδα με κατεύθυνση το χώρο της Πρεβέζης. Μισθώνω δύο άλογα για τους γονείς μου και ακολουθώ πεζοπορώντας ανάμεσα στο πλήθος των νέων προσφύγων. Τι τραγωδία! Στο χωριό Γλυκή συναντιέμαι με τους νέους πρόσφυγες από το Φιλιάτι και την Παραμυθιά. Μισθώνω δύο μουλάρια (μόλις είχα εισπράξει από το Δημόσιο Ταμείο τους μισθούς μου Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 1940, περίπου δρχ. 3000) για τους γονείς μου, και μέσω της Σκάλας της Τζαβέλαινας φτάνουμε στο χωριό Σαμονίβα του Σουλιού. Μας φιλοξενεί ο γνώριμος του πατέρα μου, πρόκριτος Σταύρος Τόκας. Στο μεγάλο δωμάτιο του σπιτιού του μένουμε 40 περίπου άτομα, που ζούμε από την ελεημοσύνη του, ήτοι ψωμί, μπομπότα, ξυνόγαλο και λίγο τυρί. Μένουμε αρκετές μέρες, ως που ο στρατός μας, που βάσει στρατιωτικού σχεδίου είχε υποχωρήσει, ήταν τώρα έτοιμος για επίθεση.

9-11-1940: Φεύγουμε από τη Σαμονίβα. Πεζοπορώ με τους υπερήλικες γονείς μου για το χωριό Σεριζιανά. Είμαι φορτωμένος μια βαριά βελέντζα από το σπίτι μας και λίγα (απαραίτητα) τρόφιμα. Πρέπει να έχω υψηλόν πυρετόν. Το απόγευμα φθάνουμε στο Λούρο, όπου με άλλους πρόσφυγες η χωροφυλακή μας προωθεί με φορτηγά αυτοκίνητα στα Ιωάννινα. Καταφεύγοντας λόγω των συχνών βομβαρδισμών των Ιταλών στα σπίτια του κάστρου των Ιωαννίνων, όπου εκατοντάδες γέροντες και γυναικόπαιδα περνάμε άγρυπνοι τη βραδυά.

11-11-1940: Από το πρωί, κει με ξεσκισμένο το δεξιό παπούτσι αναζητώ σε χάνια των Ιωαννίνων αγωγιάτες από την Παραμυθιά. Τελικά μισθώνω δύο άλογα για τους γονείς μου κατόπιν προκαταβολής δραχμών 1.200 (χιλίων διακοσίων, αφάνταστα υπερβολικού ποσού). Ξεκινάμε (εγώ πεζοπορώντας με τον αγωγιάτη) μέσω του δρόμου «χάνι Τζεμαλή-αγά» για την Παραμυθιά, όπου φθάνουμε αργά το απόγευμα. Το σπίτι μας, κατά την απουσία μας, είχε διαρρηχθή. Τι καταστροφή! Πολλά από τα βιβλία μας ήταν ξεσκισμένα στο πάτωμα. Τα περισσότερα από τα παλαιότυπα και χειρόγραφα του προγόνου μας Χριστοδούλου Κραψίτη, ακόμα και αποκόμματα ελληνικών εφημερίδων της περιόδου της Τουρκοκρατίας, είχαν κλαπή. Φτάνει αμέσως στο σπίτι μας, ο αδελφικός φίλος μου γιατρός Λευτέρης Βαλασκάκης. Εξετάζει τον πατέρα μου που έχει υψηλό πυρετό, μας δίνει φάρμακα και ένα δικό του θερμόμετρο. 13-11-1940: Μέσα σε τρεις μέρες ο από τον συνοικισμό «Άγιος Νικόλαος» της Παραμυθιάς μαραγκός Βασίλης (Τσίλης) Μπρέστας, αποκατέστησε όλες τις ζημιές του σπιτιού μας με άμεση εξόφληση της αξίας των υλικών και της αμοιβής του.

22-11-1940: Τα Σχολεία του Νομού μας δεν λειτουργούν. Οι διδάσκαλοι της Επαρχίας Παραμυθιάς -όσοι δεν έχουν στρατευθή- αποσπάστηκαν σε διάφορες υπηρεσίες στης πόλεως. Συγκεντρώνω στοιχεία για τα από 28-10-1940 γεγονότα του Φιλιατού και της Ηγουμενιτσας από κατοίκους τους που έχουν, ως πρόσφυγες εγκατασταθή στην Παραμυθιά. Επίσης πολλά στοιχεία μου δίνουν οι: «Κωστάκης Ιω. Μητσιώνης, Σιών Μπακόλας και Μάνθος Στατηράς, που σ’ όλο αυτό το διάστημα ήταν στην Παραμυθιά. Ο στρατός προχώρησε πέραν του ποταμού Καλαμά. Ο Ανθυπασπιστής Χωρ/κής Μιχαήλ Γυπάκης και ο Αγρονόμος Φίλιππος Καρβούνης, που υπηρετεί στην Παραμυθιά, σε εκτέλεση υπηρεσιακής διαταγής συνέλαβαν τους αρρένες μουσουλμάνους της περιοχής, οι οποίοι προωθήθηκαν στα στρατόπεδα Κορίνθου και Χίου. Οι μωαμεθανοί Τσάμηδες κατά την 28-10-1940 υποχώρηση του στρατού μας με την χρήση κρυφού οπλισμού τους, βοήθησαν τον Ιταλικό στρατό που προχωρούσε στο Ελληνικό έδαφος, χτύπησαν πισώπλατα το στρατό μας που υποχωρούσε, λεηλάτησαν στις πόλεις και τα χωριά μας περιουσίες Ελλήνων, πυρπόλησαν σπίτια και μαγαζιά, δολοφόνησαν Χριστιανούς Έλληνες κλπ. Τώρα η Ελληνική πατρίδα αμύνεται.

30-11-1940: Είναι το πρώτο γράμμα που παίρνω σήμερα του αδελφού μου Βαγγελάκη που πολεμάει στην πρώτη γραμμή. Του απαντάω αμέσως.

28/10/1940 - Η αρχή του πολέμου μέσα απο το ημερολόγιο του Β. Κραψίτη

Reviewed by thespro.gr on Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022 Rating: 5

Η Θεσπρωτία την 28η Οκτωβρίου 1940, το ΟΧΙ των Ελλήνων

thespro.gr Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022

Στις 28 Οκτωβρίου 1940, ημέρα Δευτέρα και ώρα 05.30 πρωινή, η φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι, σύμμαχος του Χίτλερ της Γερμανίας, κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδας. Κήρυξε τον πόλεμο, επειδή ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος απάντησε ΟΧΙ στις κατακτητικές της απαιτήσεις Μικρή ιστορική επισκόπηση

Α΄. Ευρώπη

Το 1936 η Γερμανία του Χίτλερ συμμαχεί με την Ιταλία του Μουσολίνι.
Το Μάρτιο του 1938 η Γερμανία ενώνεται με την Αυστρία,
Το 1939 η Γερμανία προσαρτεί εδάφη της Τσεχοσλοβακίας και επιτυγχάνει τη διάλυσή της.
Τον Απρίλιο του 1939 η Ιταλία καταλαμβάνει την Αλβανία και το Σεπτέμβριο του ιδίου έτους η Γερμανία την Πολωνία.
Τον Απρίλιο του 1940 η Γερμανία καταλαμβάνει τη Δανία και τη Νορβηγία και στη συνέχεια το Βέλγιο, την Ολλανδία και εισέρχεται στο Παρίσι.

Β΄. Ελλάδα

Πρωθυπουργός της Ελλάδας την εποχή αυτή ήταν ο Ιωάννης Μεταξάς, που είχε αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας με πραξικόπημα στις 04.08.1936
Το 1939-1940 η ελληνική κυβέρνηση εξόρισε στα νησιά του Αιγαίου, Χίο, Μυτιλήνη και Κρήτη, πολλούς μάχιμους Μουσουλμάνους Τσάμη-δες, εξαιτίας της εχθρικής τους στάσης απέναντι στην Ελλάδα.
Την 15η Αυγούστου 1940, οι Ιταλοί τορπίλισαν στο λιμάνι της Τήνου το ελληνικό πολεμικό πλοίο ΄Ελλη.

Η κήρυξη του πολέμου - η Κατάσταση στη Θεσπρωτία

Την 03.00 πρωινή της 28ης Οκτωβρίου 1940 ο ιταλός πρέσβης στη Ελλάδα Grazzi επιδίδει στον πρόεδρο της Ελληνικής κυβέρνησης Μεταξά τελεσίγραφο της κυβέρνησής του.
Την 05.30 πρωινή της ίδιας ημερομηνίας η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδας προσβάλλοντας τα σύνορά της με την Αλβανία.
Την 28η Οκτωβρίου η ιταλική αεροπορία βομβάρδισε την παραμεθόριο περιοχή της Θεσπρωτίας χωρίς να σημειωθούν θύματα (;).
Iταλικά στρατεύματα συνεπικουρούμενα από τρία αλβανικά τάγματα, με εθελοντές Αλβανούς και Αλβανοτσάμηδες, εισβάλουν στη Θεσπρωτία από τη Σαγιάδα και τα ελληνικά φυλάκια βόρεια των Φιλιατών. Αρχηγοί των Αλβανικών ταγμάτων ήταν Αλβανοτσάμηδες. Ανάμεσά τους ήταν και ο Γιασίν Σαντήκ, πρώην πρόεδρος του Μαργαριτιού.
Ο ελληνικός στρατός, βάση σχεδίου, υποχωρεί και οχυρώνεται στο Καναλάκι.
Ο άμαχος χριστιανικός πληθυσμός κυρίως των Φιλιατών, της Ηγου-μενίτσας και του Μαργαριτιού εγκατέλειψε τις οικίες του, ακολουθώντας το ελληνικό στρατό. Τις εγκαταλελειμμένες οικίες λεηλατούσαν και πυρπολούσαν οι Αλβανοτσάμηδες.
29.10.1940 διεξάγεται στην περιοχή βάλτου του Ραγίου η πρώτη μάχη ανάμεσα σε ομάδα ανίχνευσης των Ιταλών - Αλβανοτσάμηδων και των Ελλήνων της Ηγουμενίτσας. Κατά τη διάρκεια της μάχης αυτής εφονεύ-θη Ιταλός αξιωματικός και πνίγηκαν τέσσερις (4) Ιταλοί στρατιώτες.
06.11.1940 ο ιταλικός στρατός μαζί με τα τάγματα Αλβανών εισήλθαν στην άδεια από πληθυσμό Ηγουμενίτσα, συλλαμβάνοντας τους Χρήστο Πιτούλη, Χρήστο Τσώνη και Βασίλειο Πιτούλη, τους οποίους θεώρησαν υπεύθυνους για το θάνατο του Ιταλού αξιωματικού στο Βάλτο Ραγίου. Τους συλληφθέντες, αφού πέρασαν από στρατοδικείο, τους δύο πρώτους καταδίκασαν σε θάνατο, ενώ τον τρίτο σε εξορία στην Ιταλία. ( βλ. λεπτομέρειες πιο κάτω μαρτυρία Ι. Αρχιμανδρίτου ).
Τις επόμενες ημέρες οι Ιταλοί διατάσσουν γενική επιστράτευση των Αλβανοτσάμηδων της Θεσπρωτίας.
07.11.1940 λεηλατούν και πυρπολούν Πλαταριά , Σύβοτα και Πέρδικα.
08.11.1940 :
α. Καταλαμβάνουν το εγκαταλειμμένο από τους χριστιανούς Μαργαρίτι.
β. Συνοδεία Αλβανοτσάμηδων, καταγόμενων από το Ζερβοχώρι εισήλθαν στο χωριό Δράγανη (σήμερα Αμπελιά).
γ. Τις βραδινές ώρες, ομάδα από Ιταλούς στρατιώτες και Αλβανοτσά-μηδες εισήλθεν στην Παραμυθιά πυρπολώντας τα καταστήματα που βρίσκονταν μπροστά και απέναντι από το φούρνο του Λάμπρου Μίχου. Το μέρος αυτό σήμερα έχει διαμορφωθεί σε πλατεία και ονομάζεται « Πλατεία Μιχαήλ Παραμυθιώτη » ( Βλ. λεπτομέρειες π.κ. μαρτυρία Κων. Ν. Καλύβα ).
΄Ετσι, τα ιταλικά στρατεύματα μαζί με τάγματα εθελοντών Αλβανών και Αλβανοτσάμηδων, δεν κατόρθωσαν να προχωρήσουν πέραν του Μαργαριτιού και, περί τα μέσα του Νοεμβρίου 1940 μετά από σκληρές μάχες με τον ελληνικό στρατό, εγκατέλειψαν τη Θεσπρωτία καταφεύγοντας στην Αλβανία.

Γραπτές μαρτυρίες

- Ιωάννου Αρχιμανδρίτου : « Τσάμηδες της Θεσπρωτίας, Γεωργιάδης, σελ. 50-55 :

« Τα πρώτα εισελθόντα εχθρικά τμήματα εις Ηγουμενίτσα ήσαν Αλβανικά τάγματα, τα οποία, αφού ελεηλάτησαν την πόλιν, την παρέδωσαν ακολούθως εις τας φλόγας. Εκ των πρώτων συλλη-φθέντων Χριστιανών, τη υποδείξει των Τουρκοτσάμηδων, ήσαν οι Χρήστος Πιτούλης, Βασίλειος Πιτούλης και Χρήστος Τσώνης. …
Δια τους τρεις λοιπόν αυτούς συνεκροτήθη Ιταλικό στρατοδικείο εις Γραικοχώριον. Κατά των κατηγορουμένων όμως υπό των Τσάμηδων δεν υπήρχον αποδείξεις, δικαιολογούσαι την ποινήν του θανάτου. Τότε ενεφανίσθη εις το Στρατοδικείο ο Μαζάρ Ντίνο, όστις ενυπογράφως εβεβαίωσεν ότι ο Χρήστος Πιτούλης ήτο αρχηγός των ελευθεροσκοπευτών (αρχηγός ανταρτών), και υπεύθυνος δια τον φόνον του Ιταλού αξιωματικού της Ιταλικής περιπόλου ….
Κατόπιν τούτου οι δύο ατυχείς, Χρ. Πιτούλης και Χρ. Τσώνης εξετελέσθησαν υπό των Ιταλών, δύο ημέρας προ της οπισθοχω-ρήσεως των εξ Ηγ/τσης, εις θέση « Μόλιζα » εντός της Ηγουμενίτσας πλησίον του σημερινού Ξενοδοχείου του κ. Θεολόγη. … »

- Βασίλη Κραψίτη :

α. : « Η ιστορία του Μαργαριτιού », Αθήνα 1992, σελ. 101 :
« … Στην από 29.10.1940, βάσει σχεδίου σύμπτυξη του ελληνικού στρατού, τα Αλβανικά τάγματα τα οποία κατά τ’ ανωτέρω ακολουθούσαν και μουσουλμάνοι Τσάμηδες που προήλασαν με τα Ιταλικά στρατεύματα, λεηλάτησαν τα εγκα-ταλειμμένα σπίτια των Ελλήνων χριστιανών και πυρπόλησαν την Ηγουμενίτσα, όπου και εξετέλεσαν δύο προκρίτους ( σ.σ. Το Χρήστο Πιτούλη και Χρήστο Τσώνη). Την 8.11.1940 κυρίεψαν το Μαργαρίτι, το οποίο είχε εγκαταλειφθεί από το σύνολο σχεδόν του χριστιανικού του πληθυσμού και αμέσως προωθή-θηκε σ’ αυτό τμήμα ιππικού με πυροβόλα … »
β. (του ιδίου) « Ιστορική αλήθεια για τους μουσουλμάνους Τσάμηδες », Αθήνα, 1992, σελ. 96-97 :
« … το δε πρωί της 08.11.1940 κυρίεψαν το Μαργαρίτι, ενώ μικρή δύναμη στρατιωτών Ιταλών κατευθυνόμενη από ληστο-συμμορίες μουσουλμάνων καταγόμενων από το χωριό Ζερ-βοχώρι της Παραμυθιάς με αρχηγούς τους Μελέκ Σιάνη και Μεϊντή Χότζια, έφτασαν στο χωριό Δράγανη (σήμ. Αμπελιά). Κατά την ώρα 8 εσπερινή της ίδιας μέρας, αναγνωριστικό τους τμήμα 80 ανδρών, Ιταλών και Μουσουλμάνων των δυνάμεών τους εισήλθε στην πόλη της Παραμυθιάς. Τούτους υποδέχτηκαν ως ελευθερωτές, οι μουσουλμάνοι της πόλεως με επί κεφαλής τον Μουφτή Παραμυθιάς Χασάν Αβδουλά, τους εναγκαλίστηκαν και ενθουσιαστικά τέλεσαν στον κεντρικό τζαμί της αγοράς, δέηση στο Θεό υπέρ των ιταλικών δυνάμεων. Με υποδείξεις των μουσουλμάνων, επί κεφαλής των οποίων είχε οριστεί κύριος πολιτοφύλακας ο Σιέφης (Εσφρέν Ντίνος), οι Ιταλοί στρατιώτες πυρπόλησαν το ιδιοκτησίας Αριάδνης χήρας Βασιλ. Ρίγγα και ΄Αννας Βασιλ. Ρίγγα κεντρικόν οικοδομικό τετράγωνο στου οποίου τα υπόγεια ο ελληνικός στρατός είχε αποθηκεύσει πυρομαχικά και άλλον οπλισμό. Λόγω της γενναίας τοπικής άμυνας που αναπτύχθηκε από τμήματα του ελληνικού στρατού και ενόπλους πολίτες της Παραμυθιάς και των γύρω χωριών της, η ιταλική στρατιωτική δύναμη με συνοδούς μουσουλμάνους συμπτύχτηκε στο Μαργαρίτι, όπου βρίσκονταν η κύρια δύναμή της.
… Τελικά, οι ιταλικές δυνάμεις με τα ακολουθούντα αυτές δύο αλβανικά τάγματα, καταδιωκόμενες από τις ενισχυμένες ελλη-νικές δυνάμεις από της 14.11.1940, αναγκάστηκαν, ύστερα από σκληρές μάχες, να υποχωρήσουν και τελικά την 28.11.1940 να διαφύγουν στο αλβανικό έδαφος. Τούτους ακολούθησαν θεληματικά και αρκετοί μουσουλμάνοι Θεσπρωτοί (Τσάμηδες).
- Γιώργου Μαργαρίτη : « Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες », Αθήνα 2005, σελ. 145, 146 :

« … Οι φασίστες παράγοντες των Τιράνων, και κυρίως ο περίφημος Τζιακομόνι, ουσιαστικοί διοικητές της Αλβανίας, υιοθέτησαν τις ιδέες του αλβανικού εθνικισμού περί της « Μεγάλης Αλβανίας » και τις χρησιμοποίησαν ως αιχμή του δόρατος των ιταλικών πιέσεων ενάντια στα γειτονικά βαλκανικά κράτη, την Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα. Το ζήτημα των Τσάμηδων απέκτησε, έτσι, νέες διαστάσεις. …
Σελ. 149 . Η άφιξη στην Τσαμουριά, λίγο μετά την έναρξη του ελληνοταλικού πολέμου, των ιταλικών στρατευμάτων, συνοδευ-όμενων από μονάδες Αλβανών εθελοντών, στις οποίες πλειοψηφού-σαν οι Τσάμηδες, προκάλεσε νέες ανατροπές. Πολλοί πρόσφυγες ή φυγάδες από την περιοχή επέστρεψαν στον τόπο τους, διψώντας σε πολλές περιπτώσεις για αντεκδίκηση ή έστω διεκδικώντας τα όσα είχαν χάσει. Ο Θρίαμβός τους υπήρξε όμως βραχύβιος. Στα μέσα Νοεμβρίου του 1940 οι Ιταλοί υποχώρησαν και μαζί τους οι Τσάμηδες εθελοντές και όσοι είχαν εκτεθεί ιδιαίτερα στην υποδοχή των τελευταίων…» .

Προφορικές μαρτυρίες

( Οι παρακάτω προφορικές μαρτυρίες είναι διασκευασμένες κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μην αλλοιώνεται το πραγματικό τους νόημα)

- Ευάγγελος Μπακαγιάννης (Μαργαρίτι), συνταξιούχος ιπτάμενος μηχανικός :

« …Το Νοέμβρη του 1940, όταν ο ελληνικός στρατός οπισθο-χώρησε, βάση σχεδίου, εξαιτίας της ιταλικής επίθεσης, ο Γιασίν Σαντήκ, πρώην πρόεδρος του Μαργαριτιού, ήρθε στο Μαργαρίτι με τη στολή του Ταγματάρχη, ως αρχηγός αλβανικού τάγματος.
Τις μέρες αυτές οι Χριστιανοί του Μαργαριτιού και των γύρω χωριών εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και μετέβηκαν άλλοι στην Πάργα και άλλοι στα ενδότερα της χώρας. Η οικογένειά μου πρώτα μεταφέρθηκε στην Πάργα και ύστερα στους Παξούς».

- Δημήτρης Μάτης ( Μαργαρίτι ) :

« Με την κήρυξη του Πολέμου στις 28 Οκτωβρίου 1940, ιταλικά αεροπλάνα πέταξαν πάνω από το Μαργαρίτι. Επειδή κοντά στο Τζαμί των Αλβανοτσάμηδων είδαν μερικούς χωρικούς που με τα άλογά τους πήγαιναν ελιές στο λιοτριβειό για να τις βγάλουν λάδι, και τους νόμισαν για Ελληνικό στρατό, άρχισαν να βομβαρδίζουν. Από το βομβαρδισμό αυτόν σκοτώ-θηκαν δύο ΄Ελληνες στρατιώτες και μία Ελληνίδα. Τον ένα μάλιστα στρατιώτη τον βρήκε ο παππούς μου σκοτωμένο μέσα σε κάτι σύρματα, επειδή εκεί τον είχαν πετάξει τα αέρια της βόμβας. Την ώρα που έπεσαν οι βόμβες το Τζαμί ήταν γεμάτο με Αλβανοτσάμηδες που προσεύχονταν στον Αλλάχ για τον ερχομό των Ιταλών στο Μαργαρίτι. Αν μια βόμβα είχε πέσει στο Τζαμί, θα θρηνούσαμε με βεβαιότητα πολλά θύματα.
Τις μέρες αυτές πολλοί Χριστιανοί του Μαργαριτιού, επειδή φοβήθηκαν τον ερχομό των Αλβανοτσάμηδων, εγκατέλειψαν τα σπίτια τους. Η οικογένειά μου πήγε στο Αγρίνιο, όπου εκεί ζούσε ο αδερφός του πατέρα μου, ενώ άλλες στην Πάργα και σε χωριά της Πρέβεζας.
Ο ελληνικός στρατός ήταν στρατοπεδευμένος έξω από το Μαργαρίτι. Στο Μαργαρίτι οι Ιταλοί με τους Αλβανοτσάμηδες έμειναν μόνο λίγες μέρες, επειδή δέχτηκαν την επίθεση του Ελληνικού στρατού ».

- Κωνστατίνος Ν. Καλύβας ( Παραμυθιά), ιδιωτικό Γραφείο

« Στις 08.11.1940 βραδινές ώρες ήρθε στην Παραμυθιά μια ομάδα από Ιταλούς στρατιώτες και Αλβανοτσάμηδες. Αμέσως έβαλαν φωτιά στο οικοδομικό συγκρότημα που υπήρχε τότε απέναντι από το φούρνο του Λαμπρο – Μίχου. Ανάμεσα στα πυρποληθέντα μαγαζιά ήταν το καφεζαχαροπλαστείο του Σωτήρη Κουτούπη και το ραφείο του πατέρα μου, του Νικόλα Καλύβα. ΄Η πυρπόληση έγινε, επειδή στο υπόγειο του καφεζαχα-ροπλαστείου υπήρχαν μάσκες του ελληνικού στρατού. Και τούτο, όπως απεδείχθη, γνώριζαν οι Αλβονοτσάμηδες.
Την ίδια ώρα, επειδή άρχισαν να πέφτουν πυροβολισμοί από το Τσιέπι του Καλύβα και τα άλλα γύρω από την Παραμυθιά φυλάκια, οι Ιταλοί με τους Αλβανοτσάμηδες φοβήθηκαν και έφυγαν για την Μαζαρακιά ».
- Η Κωνστάντω Κόκκορη - Καράμπελα (Παραμυθιά)
« Στις 28 Οκτωβρίου 1940 που οι Ιταλοί μάς κήρυξαν τον πόλεμο από την Αλβανία, η μάνα μας δεν είχε ακόμα σαραντίσει στο μικρό μας αδερφό το Μιχάλη. Νύχτα, φορτωμένη τη σαρμανίτσα γεμάτη με μικροπράγματα και κρατώντας στην αγκαλιά της φασκιωμένο το Μιχαλή, ανηφορήσαμε για το Λευτροχώρι. Εκεί δε βρήκαμε κανέναν. Κατεβαίνοντας στο Πλάτανο συναντήσαμε τον παππού μας το Γκέλη Γώγο και τη Χρηστο – Ντίνοβα, αδερφή της μάνας μας. ΄Ολοι μαζί πήγαμε στη Σαλονίκη. Στο χωριό Σαλονίκη μάθαμε ότι ένα βράδυ ήρθαν οι Ιταλοί στην Παραμυθιά και κάψανε το καφενείο του Σωτήρη Κουτούπη, που ήταν απέναντι από το φούρνο του Λάμπρο – Μίχου »
- Αρσένιος Μαραζόπουλος (Ζερβοχώρι Παραμυθιάς)
« Με την κήρυξη του πολέμου του 1940 κυκλοφόρησαν φήμες ότι έρχονται οι Ιταλοί με τους Αλβανοτσάμηδες. Από το χωριό μας έχει πάει στην Αλβανία ένας Αλβανοτσάμης, που όπως άκουσα αργότερα, ήρθε τις μέρες αυτές στη Θεσπρωτίας μαζί με πολλούς άλλους συμπατριώτες του.
Οι χωριανοί μας από το φόβο αυτόν πήραν από τα σπίτια τους ό,τι πράγματα μπορούσαν και ανέβηκαν στις γκράβες (σπηλιές) του Κορύλα. Μαζί μας, μάλιστα, ήρθε και ο Χότζιας, επειδή δεν ήθελε να τα χαλάσει με τους Χριστιανούς.
Πάντως, αυτές τις ημέρες, δηλαδή Νοέμβριο του 1940, στο χωριό μας δεν ήρθαν Ιταλοί στρατιώτες με Αλβανοτσάμηδες ».

Μάριος Αναστασίου Μπίκας

Η Θεσπρωτία την 28η Οκτωβρίου 1940, το ΟΧΙ των Ελλήνων

Reviewed by thespro.gr on Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022 Rating: 5

Κώστας Σταυρόπουλος, η φωνή της Ελληνικής ιστορίας

thespro.gr Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022

Κώστας Σταυρόπουλος, η φωνή της Ελληνικής ιστορίας

Τον Ιούλιο του 1940 ο Αλέκος Λιδωρίκης ως ο «Λ» υπογράφει στην εφημερίδα «Ασύρματος» ένα άρθρο με το οποίο γνωρίζει στους αναγνώστες ποιοι βρίσκονται πίσω από τις πιο αγαπημένες φωνές της εποχής. «Εδώ ραδιοφωνικός σταθμός Αθηνών...- Ελάτε να γνωρίσετε τους σπήκερς μας», είναι ο τίτλος του άρθρου.Ο εκφωνητής Κώστας Σταυρόπουλος, που η φωνή του μέχρι και σήμερα σκορπάει ρίγη συγκίνησης στα σπίτια μας και στις σχολικές εκδηλώσεις για το έπος του 1940 είναι το πρώτο πρόσωπο με το οποίο καταπιάνεται ο Λιδωρίκης.

Λίγους μήνες μετά, τον Απρίλιο του 1941, ο Κώστας Σταυρόπουλος μεταδίδει την εισβολή των γερμανικών στρατευμάτων στην Αθήνα:

«...Αδέλφια! Κρατήστε καλά μέσα στην ψυχή σας το πνεύμα του μετώπου.Ο εισβολεύς εισέρχεται με όλας τα προφυλάξεις εις την έρημον πόλιν με τα κατάκλειστα σπίτια.

Έλληνες! Ψηλά τις καρδιές!».

Ποια είναι λοιπόν η φωνή που μπαίνει στα σπίτια μας κάθε χρόνο αυτές τις ημέρες και μένει χαραγμένη στη μνήμη και στις ψυχές μας με τα επετειακά αφιερώματα;

Τον εκφωνητή Κώστα Σταυρόπουλο σύστηνε στους αναγνώστες της Αθήνας, ο Λιδωρίκης, τον Ιούλιο του 1940.

«Μπορεί να θεωρηθεί ο πρώτος σπήκερ του σταθμού και ο αριθμών μεταξύ των ακροατών τα περισσότερα... «μπεγκέν ". Μεταλλική και ολοκάθαρη η φωνή του- φωνή γνήσια ανδρική και υποβλητική- μας μεταδίδει επί το πλείστον τας πρακτορειακάς ειδήσεις του εξωτερικού, νέα εσωτερικά, τους λόγους του Αρχηγού της κυβερνήσεως, τους λόγους άλλων επισήμων. Αρχοντικής οικογενείας, ο Σταυρόπουλος, εγγονός του Βασάνη, εγεννήθη εις την Αίγυπτον. Νέος ακόμη- 36 ετών- με εμφάνισιν σεμνήν, πρόσωπο συμπαθητικόν, έχει την ιστορίαν του. Τα πρώτα χρόνια της ζωής του εργάστηκε εις την Αλεξάνδρειαν και εις τας επιχειρήσεις βάμβακος. Είναι ιατρός δι αλληλογραφίας! ...Εσπούδασεν εις την Αίγυπτον, ερασιτεχνικώς και δια του συστήματος των γραπτών μαθημάτων, των επιστημών του Ιπποκράτους. Εδιάβασε πολύ και η εγκυκλοπαιδική του μόρφωσις είναι πραγματικά ευρυτάτη. Μιλεί ωραία Γαλλικά και Αγγλικά και όσα "κείμενα" του δίδουν δεν έχουν μυστικά γι' αυτόν. Η πρώτη ανάγνωσις των είναι οπωσδήποτε επιτυχής. Παίρνει τα ανακοινωθέντα, τους λόγους που του παραδίδουν και τους διαβάζει "πρίμα βίστα" στο ραδιόφωνον. Ζήτημα αντιλήψεως και ματιού! Μεταξύ 180 υποψηφίων εκφωνητών που εξητάσθησαν κατά τον σχετικόν διαγωνισμόν, είναι ο πρώτος εκλεγείς. Ζει εις τα Αθήνας από το 1933. Ελεύθερος-ο γάμος δεν τον έθιξε!-θέλγει με την φωνήν του, τους ακροατάς του ραδιοφώνου. Τον ξεύρει η Αθήνα καθώς και η επαρχία μας μόλις γυρίσουν το κουμπί:

-Α! είναι ο Σταυρόπουλος...

Τίτλος τιμής ενδιαφέρων, εύσημον δια το επάγγελμά του, πράγματα που ευχαριστούν τον ευσυνείδητον εκφωνητήν, χωρίς να υπερηφανεύεται δι' αυτά... Πιστεύει εις το καθήκον του και εργάζεται μετριόφρονα δι' αυτό...».

Η δραματική εκφώνηση του Κώστα Σταυρόπουλου, λίγο πριν εισέλθουν οι Γερμανοί στην Αθήνα, δεν έγινε δυνατό να διασωθεί το 1941 γιατί τότε δεν υπήρχε ο κατάλληλος φωνογραφικός εξοπλισμός. Χρόνια αργότερα, το 1966, όταν ο Γιώργος Κάρτερ, ο... «ληξίαρχος και ιστορικός» της ελληνικής τηλεόρασης, ο λογοτέχνης και κριτικός του θεάτρου και της τηλεόρασης, ετοίμαζε το ηχητικό ντοκιμαντέρ «ο Μεγάλος Πόλεμος», ζήτησε από τον Κώστα Σταυρόπουλο να ηχογραφήσει τα ανακοινωθέντα των τραγικών στιγμών της εισβολής, όπως τα είχε εκφωνήσει, ως προς το περιεχόμενό τους, τις ιστορικές εκείνες ημέρες. Το «ριμέικ» εκείνο έσωσε, κατ' αυτόν τον τρόπο, αυτό το σπουδαίο ραδιοφωνικό ντοκουμέντο, που ακούνε τα παιδιά μας.

Πηγές:

Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων

Εφημερίδα Ασύρματος

Γιώργος Κάρτερ: Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση (εκδόσεις Καστανιώτη)

Κώστας Σταυρόπουλος, η φωνή της Ελληνικής ιστορίας

Reviewed by thespro.gr on Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022 Rating: 5

Ντοκουμέντο: Το αεροδρόμιο Παραμυθιάς και ο ρόλος του το 1940-1941 (+Ιστορικές φωτογραφίες)

thespro.gr Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022

Το αεροδρόμιο Παραμυθιάς έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά την διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου πολέμου.

Για την εμπλοκή του στον πόλεμο υπάρχουν μελέτες, αρθρογραφίες και πολύτιμες πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν και παρουσιάζονται στο βιβλίο «Ο Αεροπορικός Πόλεμος στην Ελλάδα 1940-1941».

Τα στοιχεία προέκυψαν από ανώτατους Αξιωματικούς της RAF, συγγενικά πρόσωπα των πεσόντων πιλότων κατά τις αερομαχίες, εκατέρωθεν των μαχόμενων, διακεκριμένων Πλωτάρχων και ιστορικων ερευνητών, μεταξύ αυτών και Έλληνες, όπως ο Ανδρέας Σταματόπουλος από την Κέρκυρα, ο οποιος συνεισέφερε υλικό σχετικό με την τότε Ελληνική Βασιλική Αεροπορία και με μια πλειάδα από Άγγλους, Γερμανούς, Ιταλούς, Έλληνες, Γιουγκοσλάβους, και Γάλλους επιζώντες πιλότους της εποχής αυτής, οι οποιοι είχαν καταγράψει σημαντικά γεγονότα και φωτογραφίες κατά την διάρκεια του πολεμου 1940-1944.

Την συγκέντρωση των ιστορικών αυτόν στοιχείων έκαναν οι: Christopher Shores, Hendon Brian Cull, burry St. Edmunds Nicola Malizia, San Arcanngelo di Romagna.

Από τις 586 σελίδες του άκρως ενδιαφέροντος από ιστορικής άποψης, βιβλίου, επιλέξαμε και σας παρουσιάζουμε τα δραματικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν και έχουν άμεση σχέση με το Στρατιωτικό Αεροδρόμιο της Παραμυθιας και τις επιχειρήσεις που έλαβαν χώρα στο Αλβανικό Μέτωπο.

Την επιμέλεια την έκανε ο καλός φιλος της paramyrhia-online.gr και ερευνητής Θωμας Στ. Γκίνης

Ξεκινάμε από την σελ. 31. Ενώ οι Ιταλοί παρουσίαζαν σημαντική πρόοδο στον δυτικό παραλιακό τομέα του μετώπου, καταλαμβάνονταςστις 3 Νοεμβρίου την Παραμυθια και το Μαργαρίτι, στον ανατολικό τομέα η Ελληνική αντεπίθεση είχε ήδη αρχίσει με μεγάλη ένταση. Ήδη από της 2 Νοεμβρίου οι Ελληνες είχαν εισβάλει σε βάθος πέντε χιλιομετρων στο Αλβανικό έδαφος αιχμαλωτίζοντας εννέα αξιωματικούς 153 οπλίτες, αρκετά μουλάρια και πληθώρα υλικού. Στις 4 Νοεμβρίου ξεκίνησε πλέον η κυρια Ελληνική αντεπίθεση στα δυτικά της Πίνδου….

Σελ. 43…Στις 30 Οκτωβρίου του 1940, ο Βρετανός πρέσβης στην Αθηνα έστειλε ένα τηλεγράφημα στον στρατηγό Ουεηβελ με το οποιο τον ενημέρωνε ότι παρα το γεγονός ότι το ηθικό των Ελλήνων παρέμενε υψηλό, υπήρχε κρίσιμη ανάγκη για παροχή άμεσης και ορατής βοηθειας προκειμενου να συνεχιστεί η αντίσταση τους. Ο στρατηγός Ουεηβελ έστειλε τότε την 30η Μοιρα αεροσκαφών στην Ελλάδα η οποια είχε καταδιωκτικά Blenheim IF, βομβαρδιστικά Blenheim Ι, καταδιωκτικά Gladiator και Hurricane. Ένα μέρος από αυτά είχαν τις βάσεις τους στα Ιωάννινα και την Παραμυθια.

Σελ.44, επισημαίνεται από τους Βρετανούς, ότι στην Ελλάδα μονο το αεροδρόμιο του Τατοΐου ήταν επαρκώς επανδρωμένο, αλλα ήταν αρκετά μακριά από το μέτωπο της Ηπείρου. Έτσι τις επιχειρήσεις ανέλαβαν οι αεροπορικές βάσεις των Ιωαννίνων 212, των Τρικάλων και της Παραμυθιας 211, παρα τις σημαντικές έλλειψης που παρουσίαζαν, διότι ήταν κοντά στους στόχους και μπορούσαν με λιγότερα καύσιμα να κάνουν τις αναγκαίες επιχειρήσεις τους κατά του εχθρού. Στις 3 Νοεμβρίου 1940 έφτασαν τα πρώτα αεροσκάφη της 30ης Μοίρας με επικεφαλής τον επισμηναγό Ο.Γ. Σανον τα οποια διαμοιράστηκαν στις Ελληνικές βάσεις, στην Παραμυθια τα πρώτα αεροσκάφη που έφτασαν ήταν τα Gladiator και μετέπειτα τα Blenheim. Ταυτόχρονα ο στρατηγός Ουεηβελ έστειλε και πυροβολαρχίες οι οποιες ενισχυμένες με τις αντίστοιχες Ελληνικές ανέλαβαν την αντιαεροπορική άμυνα των βάσεων.

Σελ. 48, το στρατιωτικό αεροδρόμιο της Παραμυθιας που χρησιμοποιήθηκε επανειλημμένως για τις πολεμικές επιχειρήσεις κατά των εισβολέων Ιταλογερμανών. Η αεροπορική βάση της Παραμυθιας με αριθμό 211, αποτελούσε μόνιμο στόχο των εχθρικών αεροσκαφών και η περιοχή βομβαρδίστηκε επανειλημμένα.

Σελ. 144, αφήγηση του πιλότου ενός καταδιωκτικού αεροσκάφους Blenheim Ρον Πηρσον, << Ήμασταν ισοδύναμοι, αφού το Blenheim διέθετε δυο πολυβόλα και το Cant τρία, δυο στον πίσω πυργίσκο και ένα μπροστά. Ασχοληθήκαμε πρώτα με τα κεντριά, που είχε στην ουρα του και με τη δεύτερη ριπή μου πέτυχα τον πίσω πολυβολητή. Το πλήγμα επιτεύχθηκε ακριβώς την ώρα που έπρεπε….Όταν εξαντλήθηκαν τα πυρομαχικά του μπροστινού πολυβόλου, δοκιμάσαμε να κάνουμε πλευρικές επίθεσης, για να δώσουμε μια ευκαιρία βολής στον πίσω πολυβολητή μου. Ήταν αρκετά διασκεδαστικό. Στην συνεχεια αναγκαστήκαμε να επιστρέψουμε, διότι δυστυχώς για το Ιταλικό Cant, αυτό εξακολουθούσε να πετα σε ύψος λίγο πάνω από τα κύματα, αν και είχαν σιγήσει όλα τα πολυβόλα του. Έτσι προσγειωθήκαμε κάπως δυσαρεστημένοι. Προτού ο Πηρσον επιστρέψει στην Παραμυθια, το Αεροπορικό Αρχηγείο είχε έλθει σε επαφή με την μοίρα και την πληροφόρησε ότι ένας Έλληνας παρατηρητής είχε δει την αερομαχία και είχε διακρίνει το Cant να συντρίβεται στη θάλασσα και να βυθίζεται…

Σελ. 146 και 147. Εκείνη την ημερα στην Κέρκυρα, ο Ανδρέας Σπυρόπουλος που ήταν τότε 14 ετών και ζούσε στο χωριο Κοντόκαλι, κατέγραφε στο ημερολόγιο του: << Ήταν μεσημέρι της 18ης Μαρτίου 1941. Ο μουντός ήχος ενός αεροσκάφους, που πετούσε μάλλον σε μεγάλο ύψος, με έκανε να ψάξω στον ουρανό. Έπειτα απο λίγο διέκρινα ένα μεγάλο αεροπλάνο με ωραίες αεροδυναμικές γραμμές, να έρχεται από τα βορειοανατολικά προς το μέρος μας και να πετα σε ύψος περίπου 3.000 μέτρων. Ήταν ένα Cant Z1007bis Alcione με μονο κάθετο σταθερό και πηδάλιο διευθύνσεως. Την ίδια στιγμή ένας άλλος ήχος αεροπορικού κινητήρα τράβηξε την προσοχή μας. Τρία διπλανα, που έδειχναν αρκετά παλαιά, πετούσαν από πάνω μας ερχόμενα από ανατολάς πάνω από τη θάλασσα, πετώντας σε τέλειο σχηματισμό, μάλλον αργά, αλλα σε ύψος περίπου 2.000 μέτρων. Ήταν Breguet. Τα Breguet XIX πέταξαν πάλι πάνω από τα κεφαλια μας και εξαφανίστηκαν προς ανατολάς, κατευθυνόμενα προς το πεδίο προσγείωσης τους στην Παραμυθια. Ο νεαρός Ανδρέας ήταν αρκετά σίγουρος ότι τα διπλανα, που είχε δει, ήταν τύπου Breguet. Όντως εκείνη την στγμή σχεδίαζε στο ημερολόγιο του τις πτέρυγες τους. Δεν υπήρχαν όμως αεροσκάφη τέτοιου τύπου στην Παραμυθια εκείνη την περίοδο και την ίδια μέρα μια τριάδα Gladiator της 112ης Μοίρας, που είχαν απογειωθεί από την Παραμυθια, ενεπλάκησαν με ένα Z1007bis πάνω από την Κέρκυρα, αλλα αυτό κατάφερε να τους διαφύγει.

Σελ. 152 και 153: Τα Macchi της 153ης Σμηναρχίας Δίωξης επέστρεψαν πάνω από την Παραμυθια για μια ακόμη διέλευση πολυβολισμού νωρίς το απόγευμα της 26ης Μαρτίου. Καθώς πλησίαζαν, συναντήθηκαν με τέσσερα Gladiator της 112ης Μοίρας τα οποια οι Ιταλοί μέτρησαν μέχρι πάλι ως 12. Ένα Gladiator υπέστη σοβαρές ζημιες κατά την αερομαχία, αλλα ο χειριστής του κατάφερε να κάνει αναγκαστική προσγείωση με ασφάλεια ενώ ο σμηναγός Souamp κατεδίωξε ένα από αυτά κάνοντας το να πέσει στην θάλασσα στα ανοικτά της Πέρδικας Θεσπρωτίας. Κατ την διάρκεια της αερομαχίας δυο Macchi απεμπλακησαν και πολυβολήσαν το αεροδρόμιο της Παραμυθιας, αναφέροντας ότι κατέστρεψαν δυο Gladiator και ένα Wellington. Στην πραγματικότητα κατέστρεψαν μονο ένα Gladiator και έπληξαν πάλι τα συντρίμμια του Welligton το οποιο είχε ήδη καταστραφεί πριν από τέσσερις ημερες…. Η 112η Μοίρα στα Ιωάννινα διατάχθηκε να στείλει ολα τα επιχειρησιακά Gladiator, που διέθετε στην Παραμυθια, επειδή υπήρχε η πρόθεση αυτή η ομάδα να επανεξοπλιστεί με Hurricane. Την επομενη, τρεις πιλότοι αναχώρησαν με ένα Bombay, για να παραλάβουν τα πρώτα Hurricane από την Αίγυπτο. Τελικά όμως αυτά τα αεροσκάφη θα κατέληγαν στην 33η Μοίρα στην Ελευσίνα, αντί για την 112η στα Ιωάννινα και Παραμυθια. Τis 27 Μαρτίου έξι μαχητικά Blenheim της εκτης Μοίρας μεταστάθμευσαν στην Παραμυθια από όπου το επόμενο πρωί στις 05.35 απογειώθηκαν με προορισμό το αεροδρόμιο του Λέτσε στην Ιταλία, με επικεφαλής τον σμηναγό Tομ Χόργκαν. Η επίθεση αυτή είχε σχεδιαστεί έτσι ώστε να εμποδισει πιθανή Ιταλική ενέργεια κατά του Βρετανικού Στόλου της Μεσογείου, η οποια θα μπορούσε να εκδηλωθεί από αυτό το αεροδρόμιο. Φθάνοντας μια ώρα αργότερα πάνω από το στόχο, Οι Βρετανοί εφόρμησαν από ύψος 3.000 μέτρων στα 500 μετρα και διέκριναν στο έδαφος σταθμευμένα 80 έως 100 αεροσάφη όλλων των τύπων. Τα Βρετανικά Blenheim εκτέλεσαν δυο διελεύσεις πολυβολισμού αιφνιδιάζοντας απόλυτα την Ιταλικη αεράμυνα. Ένα βομβαρδιστικό, που αναγνωρίστηκε ως Ca 135 αφέθηκε φλεγόμενο και ένα αλλο διαλυθηκε. Τουλάχιστον 20 ακόμα Ιταλικά αεροπλάνα είχαν γαζωθεί από βλήματα. Όταν επιτέλους τα Ιταλικά αντιαεροπορικά πυροβόλα άνοιξαν πυρ, κτυπήθηκαν τέσσερα Blenheim, τα οποια και υπέστησαν ελαφρές ζημιες ενώ τα υπόλοιπα επέστρεψαν στη βάση τους

Στην σελ. 154, βλέπουμε ότι διοικητής της Μοίρας 112 ήταν ο επισμηναγός Μπράουν, ο οποιος αντικαταστάθηκε στα τέλη Μαρτίου 1941 από τον σμηναγό Σουαμπ. Ιταλικό προσωπικό ποζάρει διπλα στα συντρίμμια δυο Gladiator που ανήκουν προφανώς σε εκείνα τα αεροσκάφη τα οποια καταστράφηκαν κατά τους πολυβολισμούς των τελών του Μαρτίου 1941 στην Παραμυθια,

Σελ. 158: Το απόγευμα της 5ης Απριλίου 1941, έξι Swordfisch της 815ης Μοίρας έφθασαν πάλι στην Παραμυθια οπλισμένα με τορπίλες, αλλα οι αναγνωριστικές πτήσεις έδειξαν ότι ούτε ο Αυλώνας ούτε το Δυρράχιο περιείχαν τέτοιους στόχους, που να αξίζουν που να αξίζει μια επιδρομή εναντίον τους. Έτσι στις 19.30 τα έξι αεροσκάφη απογειώθηκαν από την Παραμυθια για μια επιθετική περιπολία πάνω από τις θαλασσιες οδούς συγκοινωνιών, με τον αντισμήναρχο Kout της Πτέρυγας <<W>> να επιβαίνει ως παρατηρητής σε ένα αεροσκάφος. Δυο Swordfisch πέταξαν κατά μήκος των Ιταλικών ακτών μέχρι το Μπάρι, δυο προς το Σαν Τζιοβάνι και τα αλλα δυο περιπολούσαν μεταξύ του Οτράντο και του Αυλώνα. Δεν εντοπίστηκε κανένας στόχος, αλλα καθώς το τελευταίο ζεύγος επέστρεφε από τον Αυλώνα, το υπ, αριθμόν P4064 αεροσκάφος του υποπλοιάρχου K. Σ. Λη, υπέστη βλάβη στον κινητήρα και αποκολλήθηκε η έλικα του. Καθώς το Swordfisch βρισκόταν σε πολύ χαμηλό ύψος, για να μπορέσει το πλήρωμα να το εγκαταλείψει, ο Λη, έκανε αναγκαστική προσγείωση σε μια ξερή κοίτη ποταμού, 32 χιλιόμετρα πριν από την Παραμυθια. Αν και το αεροσκάφος υπέστη μεγάλες ζημιες, το πλήρωμα δεν έπαθε το παραμικρό. Προσγειώθηκαν όμως σε μια απομακρυσμένη περιοχή και υποχρεώθηκαν να πεζοπορησουν επί τρεις μέρες. Όταν τελικά έφθασαν πάλι στην Παραμυθια, βρήκαν ότι εξελισσόταν ένα πολύ διαφορετικό είδος πολεμου!

Σελίδα 247: Εδώ βλέπουμε πινακα:

<<ΔΙΑΤΑΞΗ ΜΑΧΗΣ ΤΩΝ ΒΡΕΤΑΝΙΚΩΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ, 5 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1941 RAF>>.

(Aναφέρονται όλες οι Μοίρες που στάθμευαν στην Ελλάδα, εμείς θα σας αναφέρουμε αυτές που είχαν τις βάσεις τους στα Ιωάννινα και στην Παραμυθια).

ΚΑΤΑΔΙΩΚΤΙΚΑ, 112η Μοίρα στα Ιωάννινα και στην Παραμυθια, επισμηναγός Λ.T. Σουαμπ, αεροσκάφη Gladiator. ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΤΙΚΑ, 211η Μοίρα στην Παραμυθια, Επισμηναγός A. T. Ιρβαιν αεροσκάφη Blenheim Ι.

ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΤΙΚΑ, 815η Μοίρα στην Παραμυθια, Υποπλοίαρχος M. A. Τόρενς Σπενς, αεροσκάφη Swordfisch

Σελ. 248: ΔΙΑΤΑΞΗ ΜΑΧΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ, 5 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1941. ΚΑΤΑΔΙΩΚΤΙΚΑ, 21η Μοίρα στην Παραμυθια, (δεν αναφέρεται ο διοικητής), αεροσκάφη Gladiator.

Σελ. 297: ( Στις 14 Απριλίου 1941 ο Βασιλιάς Πέτρος της πρώην Γιουγκοσλαβίας και μέλη της κυβέρνησις του φυγαδεύονται μέσω Παραμυθιας). <<Η κυβέρνηση αναχώρησε πλέον από το Παλε, κοντά στο Σεράγεβο, με προορισμό το Νίκσιτς από όπου θα έφευγε με αεροπλάνο. Αργά το απόγευμα δυο υδροπλάνα Sunderland της RAF κατέφθασαν στη Μπόκα Κοτορσκα, για να παραλάβουν διπλωμάτες και Βρετανικό προσωπικό. Στο μεταξύ ο Βασιλιάς Πέτρος έφθασε επίσης στο Νίκσιτς ακριβώς την στιγμή που τέσσερα Ιταλικά S79 βομβάρδιζαν την κωμόπολη. Μια ώρα αργότερα έφυγε με ένα S.79 του 7ου Συντάγματος, το οποιο είχε χειριστη τον επισμηναγό Ντούσαν Σοφιλι, διοικητή της 66ης Μοίρας, με προορισμό την Ελλάδα. Δεχόμενο αντιαεροπορικά πυρα κατά μήκος των ακτών της Αδριατικής, το πλήρωμα πραγματοποίησε άφεση φωτοβολίδων και άμεσως μετά κατέφθασαν καταδιωκτικά της RAF, για να συνοδεύσουν το Savoia,(όπου επέβαινε ο Βασιλιάς), και ένα συνοδο Do17K. στην Παραμυθια. Η άφιξη του εκεί θα περιγραφει λεπτομερώς αργότερα>>.

Σελ. 298: << ….Στις 15 Απριλίου 1941, ο Γιουγκοσλάβος Αρχιστράτηγος διέταξε να πάψει το πυρ εναντίον των αεροσκαφών του Άξονα, ενώ το μεσημέρι της ίδιας ημέρας άρχισε η εκκένωση με τον σχηματισμό μιας αερογέφυρας προς την Βόρειο Ελλάδα, η οποια διατηρήθηκε επί δυο ημερες. Τα Do17K και τα S.79 ανέλαβαν να εκτελέσουν τις περισσότερες πτήσεις σε συνεργασία με τα εναπομείναντα Lochkheed 10A (δυο από αυτά είχαν καταρριφθεί, ένα στην Ελλάδα στις 7 Απριλίου και ένα κοντά στο Βελιγράδι σε μη γνωστη ημερομηνία). Κάθε αεροσκάφος πραγματοποίησε τις εξόδους του φορτωμένο όχι μονο με επιβάτες, που ήθελαν να διαφύγουν, αλλα και με ράβδους χρυσού 50 κιλών του κρατικού θησαυροφυλακίου. Δυο, η, τρία από αυτά τα αεροσκάφη καταστράφηκαν σε ατυχήματα κατά τις προσγειώσεις τους στην Ελλάδα, αλλα τα περισσότερα έφθασαν στα Ιωάννινα, είτε στην Παραμυθια. Πολλά από τα μικρότερα εκπαιδευτικά αεροσκαφη, η, αεροσκάφη συνδέσμου έφθασαν επίσης στην Παραμυθια συμπεριλαμβανομενων των Breguet XIX, Po25, ένα Bf 108 και ένα Sim X. Εκεί συνάντησαν και τα εναπομείναντα Breguet XIX της 5ης Μοίρας Αναγνώρισης, που πέταξαν από την Φλώρινα, η οποια είχε χάσει πολλά αεροσκάφη της σε έναν βομβαρδισμό, που υπέστη σε αυτό το Ελληνικό αεροδρόμιο από Γερμανικα καταδιωκτικά. Ένα από τα S.79 που δεν τα κατάφερε, ήταν αυτό, που μετέφερε στις 16 Απριλίου 1941 τον πτέραρχο Μίρκοβιτς στην Ελλάδα, όταν εβλήθη από Ελληνικά αντιαεροπορικά πυροβόλα κοντά στην Πρέβεζα και κτυπήθηκε. Το αεροσκάφος συνετρίβη, η άτρακτος έσπασε στα δυο και ο Μίρκοβιτς τραυματίστηκε βαριά, ενώ ένας Γιουγκοσλάβος υπουργός που ταξίδευε μαζί του έχασε την ζωή του».

Στην Σελ. 301 και 302 ο συγγραφέας αναφέρει ότι μετά τις 15 Απριλίου που έγινε γνωστη στις Γιουγκοσλαβικές διοικησειςς η κατάπαυση του πυρός, τα περισσότερα αεροσκάφη αποφάσισαν να αποδράσουν: << Έτσι νωρίς την επομενη επτά D022 του 20ου και του 25ου Σμήνους Υδροπλάνων αναχώρησαν από το Οραχοβιτς και πέντε από αυτά έφτασαν στην Κέρκυρα στις 07.00. Ένα επέστρεψε στη βάση του, ενώ ένα δεύτερο υπέστη βλάβη στον κινητήρα και στην συνεχεια κτυπήθηκε από αντιαεροπορικά πυρα και προσγειώθηκε στους Αγίους Σαράντα. Το πλήρωμα έκανε τις επισκευές του στα ανοικτά της ακτής και παρέμεινε ανενόχλητο. Το αεροσκάφος απογειώθηκε ξανά και έφθασε στην κέρκυρα έπειτα από δυο ώρες. Σελ. 317 και 318 ο Πιλότος A τάξης Ken Smith που πετούσε με το υπ, αριθμόν L9743 Swordfisch του Ανθυποπλοιάρχου Rantorf θυμάται: Στο Πρίντεζι επιλέξαμε ένα στόχο και αφού πετάξαμε 30 μετρα πάνω από ένα Πλοίο, ρίξαμε την τορπίλη και φύγαμε γρήγορα καθότι η αντιαεροπορικήάμυνα του λιμανιού μας έβαλε πυρα. Όμως ο ανθυποπλοίαρχος Μακόλεϊ, που πετούσε με το μοναδικό Swordfisch που έφερε τορπίλη έριξε την τορπίλη σε ενα Τανκερ και είδε μια μεγάλη λάμψη στην επιφάνεια του νερού καθώς έφευγε από την περιοχή του στόχου. Όλα τα Swordfisch προσγειώθηκαν τα ξημερώματα με ασφάλεια στην Παραμυθια.

Σελ. 328. Ο Βασιλιάς Πέτρος στην Παραμυθια: << Οπως αναφέρθηκε προηγούμενος, εκείνη την ημερα ο Βασιλιάς Πέτρος της Γιουγκοσλαβίας έφυγε αεροπορικώς από το Νίκσιτς με ένα S.79 του 7ου Συντάγματος, με προορισμό την Ελλάδα. Κατά την διάρκεια του απογεύματος πέταξε στην Παραμυθια ένα D0 17K, ακολουθούμενο από ένα Σαβοΐα, το οποιο έφερε λευκη σημαία και συνοδεύονταν από έξι Gladiator της 112ης Μοίρας. Για τον νεαρό μονάρχη και τον πρωθυπουργό του, συγκροτήθηκε άμεσως ένα άγημα απόδοσης τιμών αποτελούμενο από αεροπόρους της 211ης Μοίρας. Ο Βασιλιάς σχολίασε ότι αυτό ήταν το καλύτερο άγημα, που είχε δει και σίγουρα το πρώτο σε πεδίο μάχης. Ένα από τα μέλη του ήταν και ο υποσμηνίας Τομ Χάρισον, ο οποιος θυμόταν: Αυτό που δεν ήξερε η Αυτού Μεγαλειότης, ήταν ότι το 90% των εξαρτήσεων, που φορούσαμε, το είχαμε δανειστή από τους συναδέλφους μας και ότι υπήρχε μεγάλη έλλειψη καλών στολων και υλικού εκείνη την περίοδο. Μια βαλίτσα που ξεφορτώθηκε από το S.79, λεγόταν ότι περιείχε τα Διαμάντια του Γιουγκοσλαβικου Στέμματος! Μπορεί να ήταν αλήθεια, αλλα είτε ήταν είτε όχι έδωσε ένα ενδιαφέρον στην ζωή μας σε μια εποχή, που η τύχη φαινόταν να μας έχει εγκαταλειψει>>. Πιθανός να ήταν αλήθεια, αφού μια εβδομάδα αργότερα τα Διαμάντια φορτώθηκαν στο πολεμικό πλοίο (Defender) στην Καλαμάτα και μεταφέρθηκαν στην Αίγυπτο). Αργότερα το βραδυ ο Βασιλιάς έφυγε για το Μενίδι με το S.79, συνοδευόμενος από ένα Blenheim, αλλα όπως έχει ήδη αναφερθεί, Γιουγκοσλαβικά αεροσκάφη άρχισαν να καταφθάνουν στην Ελλάδα κατά μεγάλους αριθμούς, κύριος S.79 D0 17K και Lockheed, αλλα επίσης και πολλά μικρότερα διπλανα διαφορων τύπων. Ο Τομ Χέντερσον θυμάται: << Από ότι μπορώ να θυμηθώ οι Γιουγκοσλάβοι (με κυριως S.79 και D0 17Κ) άρχισαν να καταφθάνουν στις 12 και 13 Απριλίου και συνέχισαν να έρχονται, για το επόμενο τριήμερο. Δεν είδα κανένα Fury, η, Hurricane, αλλα ένα παράξενο δικινητήριο Lockheed ήταν παρόν. Δεν είχα ξαναδεί ποτε τόσο μεγαλοπρεπής στολές, σαν αυτές που φορούσανμερικοί Γιουγκοσλάβοι, και τόσο υπέροχα μουστάκια >>. Μέχρι το τέλος εκείνης της ημέρας ο αριθμός των Γιουγκοσλαβικών αεροπλάνων, που βρίσκονταν στην Παραμυθια, είχε ανέλθει σε 44, αλλα υπήρχαν επίσης και αλλα, που προσγειώνονταν αλλου. Δυο πολυκινητήρια αεροσκάφη, που πιστεύετε ότι ήταν τύπου Caproni 310 από το 603o Σμήνος Εκπαίδευσης, προσγειοθηκαν στην Κέρκυρα. Ένα από αυτά προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο της Γαρίτσας, αλλα προσέκρουσε με το ρυγχος λόγο της λάσπης. Κανεις από τους επιβαινοντες δεν έπαθε κάτι, αλλα το αεροσκάφος υπέστη ζημιες. Οι επιβάτες του μεταφέρθηκαν από το νησί με βάρκα στο Νότο. Το δεύτερο αεροσκάφος προσγειώθηκε περίπου 20 λεπτά αργότερα στην Λευκημμη της Κέρκυρας, σε ένα πεδίο προσγείωσης, που ήταν ακατάλληλο για προσγείωση και εγκαταλείφθηκε εκεί. Και τα δυο αεροσκάφη πυρπολήθηκαν αργότερααπό τους Κερκυραίους για να μην πέσουν στα χερια των Ιταλών.

Σελ. 330 και 331, << Στο μεταξύ επτά Swordfisch της 815ης Μοίρας έκαναν στις 23.50 μια ενδιάμεση σταση στην Παραμυθια ευρισκόμενα καθ, οδόν προς Αυλώνα, με επικεφαλής τον υποπλοίαρχο Τόρενς και Σπενς. Ήταν όλα σε αυτήν την περίπτωση οπλισμένα με τορπίλες. Πετώντας μέσα σε ομιχλη και με ελαττωμένη ορατότητα, ο σχηματισμος ανεβηκε στα 2.400 μετρα προτού ολισθήσει πάλι κατεβαίνοντας για να επιτεθεί αυτόνομα το κάθε αεροσκάφος. Μονο έξι Swordfisch εκτέλεσαν επιθέσεις αφού ο υποπλοίαρχος K.Σ. ΛΗ είχε αναγκαστεί λόγο τεχνικών προβλημάτων να επιστρέψει πίσω νωρίς. Οι στόχοι δεν βρέθηκαν…Μέσα στο σκοτάδι τα επιτιθέμενα πληρώματα υπερεκτίμησαν τα μεγέθη των αντιστοιχων στόχων τους, αλλα όχι και τα αποτελέσματα των βολων τους. Το ατμόπλοιο (Luciano), ένα φορτηγό εκτοπίσματος 3.329 τόνων βυθίστηκε και το ίδιο συνέβη με το μικρότερο (Σταμπάλια) εκτοπίσματος 1.228 τόνων. Δυο Βρετανικά πληρώματα δεν κατάφεραν να βρούν στόχους και 45 λεπτά αργότερα επέστρεψαν φέροντας ακόμη αναρτημένες τις τορπίλες τους, αλλα το υπ, αριθμόν P4137 με τους ανθυπολπλιαρχους Γ.K Σαρα και τον T. Mpaouker προσέκρουσε στο νερό και συνετρίβη. Το πλήρωμα του επέζησε και αιχμαλωτίστηκε.

15 Απριλίου 1941, ΣΦΟΔΡΕΣ ΑΕΡΟΜΑΧΙΕΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ. Αφού προσγειώθηκαν στην Παραμυθια, για να ανεφοδιαστούν με καύσιμα, τα εναπομείναντα έξι αεροσκάφη έφυγαν τα ξημερώματα της 15ης Απριλίου 1941 για την Ελευσίνα. Άμεσως μόλις αναχώρησαν και προτού προλάβει να ανεφοδιαστεί με καύσιμα και να φύγει το πλήθος των Γιουγκοσλαβικών αεροσκαφών, Ιταλικά καταδιωκτικά MC200 της 22ης Σμηναρχίας Δίωξης εμφανίστηκαν σε χαμηλό ύψος πάνω από το αεροδρόμιο της Παραμυθιας και εκτέλεσαν πολυβολισμό, ισχυριζόμενα ότι κατεστρεψαν εξι βομβαρδιστικά και ένα καταδιωκτικό και ότι προκάλεσαν ζημιες σε αλλα δέκα. Μερικές πηγες δηλώνουν ότι και τα 44 αεροσκάφη καταστράφηκαν, η, αχρηστεύθηκαν, αλλα δεν ισχύει κάτι τέτοιο, καθώς εννέα από αυτά πέταξαν στις 19 Απριλίου, για την Αίγυπτο. Τουλάχιστον ένας αεροπόρος σκοτώθηκε σε αυτήν την επίθεση. Στο μεταξύ εννέα G.50bis της Ιταλικής 24ης Σμηναρχίας Δίωξης προσέλαβαν τα Ιωάννινα, ενώ αλλα 15 τα κάλυπταν από ψηλότερα. Έξι Gladiator της 122ης Μοίρας των Ιωαννίνων κατάφεραν να απογειωθούν και άρχισε μια σκληρή αερομαχία. Ο ανθυποσηναγος Μπραντον βρέθηκε στην ουρα ενός Ιταλικού Fiat, αλλα τα πολυβόλα του έπαθαν εμπλοκή και δέχθηκε την επίθεση ενός αλλου Ιταλικού αεροσκάφους, το οποιο κτύπησε άσχημα με πυρα το Gladiator και τραυμάτισε τον ίδιο. Καθώς κατέβαινε για να προσγειωθεί, τον ακολούθησαν αρκετά G.50, αλλα η αεράμυνα του αεροδρομίου τα έδιωξε. Οι Βρετανοί ισχυρίστηκαν ότι κατά την διάρκεια αυτής της εμπλοκής προκάλεσαν ζημιες σε δυο G.50, ενώ οι Ιταλοί πιλότοι ισχυρίστηκαν ότι κατέρριψαν σίγουρα τρία Gladiator και πιθανός και αλλα τρία, ενώ κατέστρεψαν και έξι αεροσκάφη στο έδαφος. Εκτος από το αεροσκάφος του Μπράντον, η RAF δεν υπέστη άλλες απώλειες, αλλα το Γιουγκοσλαβικο S.79, που βρίσκονταν στο αεροδρόμιο, καταστράφηκε και υπήρξαν και αλλα Γιουγκοσλαβικά αεροπλάνα, που έπεσαν θύματα του πολυβολισμού. Γύρο στις 11.00 έφθασε ένα άλλο Γιουγκοσλαβικο D017K, μεταφέροντας τον αξιωματικό σύνδεσμο της RAF στην Γιουγκοσλαβία, τον υποσμηναγό T.T Maplmpak, ο οποιος ενημέρωσε τον διοικητή στην Παραμυθια ότι το ίδιο απόγευμα επρόκειτο να έλθουν και αλλα Γιουγκοσλαβικά αεροσκάφη. Επειδή το αεροδρόμιο ήταν σε φάση εκκένωσης, ζητήθηκε να παραμείνει πίσω ένας αξιωματικός της RAF, για να τα στείλει στο Αγρίνιο, όπου οι Έλληνες είχαν συμφωνήσει να δημιουργήσουν μια βάση για αυτά. Αφού πεταξε στα Ιωάννινα, για να ενημερώσουν τον αντισμήναρχο Λιούης σχετικά με αυτές τις ρύθμισις, ο Maplmpak επέστρεψε στο Μαυροβούνιο με ένα Dornier, για να τις επιβεβαιώσει. Τέσσερα S.79 και έξι D017K κατέφθασαν στις 14.00 και τα συνάντησε ο γιατρός της 211ης Μοίρας, σμηναγός Γ.Π.Γκρίφιν, ο οποιος και ενημέρωσε τα πληρώματα τους, για τον νέο προορισμό τους.Τα τέσσερα Savoia και δυο από τα Dornier ανεχώρησαν αμεσως, αλλα οι πιλότοι των υπολοιπων τεσσάρων αγνόησαν τις εκκλήσεις του Γκρίγκιν να φύγουν το ταχύτερο δυνατόν. Μέσα σε λίγα λεπτά, περίπου 40 Bf 109E κατέφθασαν πετώντας σε χαμηλό ύψος πάνω από το αεροδρόμιο και τα τέσσερα βομβαρδιστικά καταστράφηκαν. κατέβαινε για να προσγειωθεί, τον ακολούθησαν αρκετά G.50, αλλα η αεράμυνα του αεροδρομίου τα έδιωξε. Οι Βρετανοί ισχυρίστηκαν ότι κατά την διάρκεια αυτής της εμπλοκής προκάλεσαν ζημιες σε δυο G.50, ενώ οι Ιταλοί πιλότοι ισχυρίστηκαν ότι κατέρριψαν σίγουρα τρία Gladiator και πιθανός και αλλα τρία, ενώ κατέστρεψαν και έξι αεροσκάφη στο έδαφος. Εκτος από το αεροσκάφος του Μπράντον, η RAF δεν υπέστη άλλες απώλειες, αλλα το Γιουγκοσλαβικο S.79, που βρίσκονταν στο αεροδρόμιο, καταστράφηκε και υπήρξαν και αλλα Γιουγκοσλαβικά αεροπλάνα, που έπεσαν θύματα του πολυβολισμού. Γύρο στις 11.00 έφθασε ένα άλλο Γιουγκοσλαβικο D017K, μεταφέροντας τον αξιωματικό σύνδεσμο της RAF στην Γιουγκοσλαβία, τον υποσμηναγό T.T Maplmpak, ο οποιος ενημέρωσε τον διοικητή στην Παραμυθια ότι το ίδιο απόγευμα επρόκειτο να έλθουν και αλλα Γιουγκοσλαβικά αεροσκάφη. Επειδή το αεροδρόμιο ήταν σε φάση εκκένωσης, ζητήθηκε να παραμείνει πίσω ένας αξιωματικός της RAF, για να τα στείλει στο Αγρίνιο, όπου οι Έλληνες είχαν συμφωνήσει να δημιουργήσουν μια βάση για αυτά. Αφού πεταξε στα Ιωάννινα, για να ενημερώσουν τον αντισμήναρχο Λιούης σχετικά με αυτές τις ρύθμισις, ο Maplmpak επέστρεψε στο Μαυροβούνιο με ένα Dornier, για να τις επιβεβαιώσει. Τέσσερα S.79 και έξι D017K κατέφθασαν στις 14.00 και τα συνάντησε ο γιατρός της 211ης Μοίρας, σμηναγός Γ.Π.Γκρίφιν, ο οποιος και ενημέρωσε τα πληρώματα τους, για τον νέο προορισμό τους. Τα τέσσερα Savoia και δυο από τα Dornier ανεχώρησαν αμεσως, αλλα οι πιλότοι των υπολοιπων τεσσάρων αγνόησαν τις εκκλήσεις του Γκρίγκιν να φύγουν το ταχύτερο δυνατόν. Μέσα σε λίγα λεπτά, περίπου 40 Bf 109E κατέφθασαν πετώντας σε χαμηλό ύψος πάνω από το αεροδρόμιο και τα τέσσερα βομβαρδιστικά καταστράφηκαν. Την ίδια τύχη είχε και το αεροδρόμιο της Λάρισας όπου του επετέθηκαν εννέα Γερμανικά αεροσκάφη Messerschmitt και πολυβολήσαν αρκετά αεροσκάφη των Συμμαχων.

Σελ. 338, <<Η Λάρισα, η Καλαμπάκα-Βασιλική, και η Παραμυθια δεν ήταν πάντως οι μονοι στόχοι, αφού στις 07.50 κύματα αεροσκαφών Bf109E προσέβαλαν τα Νιάματα, όπου έδρευε η 113η Μοίρα και όπου τα πληρώματα της έπαιρναν το πρωινό τους προτού απογειωθούν, για μια επιδρομή. Αυτή η πρώτη προσβολή από οκτώ Messerschmitt κατέστρεψε έξι από τα Blenheim της μονάδας και τραυμάτισε τέσσερις αεροπόρους.Δυο ώρες αργότερα τρία Bf 109E του Άξονα πέταξαν χαμηλά πάνω από το αεροδρόμιο και αχρήστευσαν και αλλα Blenheim, ενώ τραυμάτισαν άλλους δυο αεροπόρους….>>

Σελ. 343, <<Στα δυτικά η προέλαση των μονάδων του Γερμανικού XM Μηχανοκίνητου Σώματος από τα Σκοπια απειλούσε να υπερφαλαγγίσει το γενναίο , αλλα σχεδόν εξαντλημένο Τμήμα Στρατιάς της Ηπείρου. Η επίθεση κατά των Ιταλών είχε ήδη διακοπεί, ενώ η εκκένωση των αεροδρομίων, που βρίσκονταν λίγο πίσω από την γραμμή του μετώπου, ίδιος εκείνου της Παραμυθιας, στέρησε από τους Έλληνες στρατιώτες την αεροπορική κάλυψη, που απολάμβαναν μέχρι τότε>>.

Σελ. 345, << Στην Ελευσίνα σημειώθηκε κατά την διάρκεια της ημέρας η άφιξη δυο Γιουγκοσλαβικών S.79 και δυο Lockheed 10A από την Παραμυθια, που μετέφεραν όλα κυβερνητικό προσωπικό. Εκείνο το βραδυ ήλθε και προσγειώθηκε στο Μενίδι ένα D0 17K από την ίδια περιοχή, αλλα συνάντησε μια μη αναμενόμενη υποδοχή, όπως ανέφερε ο Mαρσελ Κομό (ένας αεροπόρος της 33ης Μοίρας). Οι επιβάτες του που στις 15 Απριλίου 1941 είχαν επιβιώσει από τον κεραυνοβόλο πόλεμο σε βάρος της Παραμυθιας, καθώς και από άλλους δυο σφοδρούς βομβαρδισμούς και επιθέσεις πολυβολισμού την ώρα που τα αεροπλάνα τους επισκευάζονταν, δεν δέχθηκαν ευγενικά τον όγκο των πυρών ελαφρών οπλων, που τους υποδέχθηκε από τους καχύποπτους στρατιώτες μας στο Μενίδι. Το αεροσκάφος έκανε τον γύρο του αεροδρομίου επί μιση ωρα, επειδή το κράτησαν οι βολές των αεροπόρων μας. Όταν τελικά προσγειώθηκε και ξεφόρτωσε ένα μπουλούκι από εξοργισμένους Γιουγκοσλάβους που κουνούσαν απειλητικά τις γροθιές τους, οι δικοί μας εξαφανίστηκαν…>>

Σελ. 346, Η Παραμυθια και η κοντινή Κατσικα (Ιωαννίνων) υπέστησαν πάλι πολυβολισμό από Bf 109, οι πιλότοι των οποιον ισχυρίστηκαν ότι κατέστρεψαν τρία αεροσκάφη στον πρώτο αεροδιάδρομο και δυο στο δεύτερο…>>

Σελ, 415, <<Στις 30 Απριλίου οι Συμμαχικές Δυνάμεις αρχίζουν σταδιακά να αποσύρουν τις κυριες στρατιωτικές τους δυνάμεις προς την Βόρειο Αφρική, για να υπερασπιστούν τις πετρελαιοπηγές, οι οποιες ήταν το μήλο τις έριδος και ο σημαντικότερος οικονομικός στόχος εκατέρωθεν. Έτσι περισυνέλεξαν από τα νησιά του Αιγαίου τις δυνάμεις τους με οποιον τρόπο μπορούσαν, γνωρίζοντας ότι τα πλοία τους ήταν ο κύριος στόχος της πανίσχυρης Λουφτβάφε. Γραφει λοιπόν ο συγγραφέας: «Όλοι επιβιβάστηκαν, μαζί με έναν αριθμό Ελλήνων στρατιωτών και ψαράδων. Φτάνοντας στον κόλπο της Σούδας,(της Κρήτης), ένας από τους (στρατιώτες) αποδείχθηκε ότι ήταν Ελληνίδα κοπέλα, η οποια φορούσε κράνος και χλαίνη»

Ντοκουμέντο: Το αεροδρόμιο Παραμυθιάς και ο ρόλος του το 1940-1941 (+Ιστορικές φωτογραφίες)

Reviewed by thespro.gr on Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022 Rating: 5

Αφήγηση αυτόπτη μάρτυρα (ΒΙΝΤΕΟ) Τα όσα τράβηξαν οι Θεσπρωτοί από τους Αλβανοτσάμηδες κατά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο

thespro.gr Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022

Αφήγηση αυτόπτη μάρτυρα (ΒΙΝΤΕΟ)

Τα όσα τράβηξαν οι Θεσπρωτοί από τους Αλβανοτσάμηδες κατά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο

Αφήγηση αυτόπτη μάρτυρα (ΒΙΝΤΕΟ) Τα όσα τράβηξαν οι Θεσπρωτοί από τους Αλβανοτσάμηδες κατά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο

Reviewed by thespro.gr on Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022 Rating: 5

ΝΑ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ΟΙ ΤΣΑΜΗΔΕΣ Τα θύματα του άμαχου Χριστιανικού πληθυσμού, σε νεκρούς και τραυματίες, από τους Αλβανοτσάμηδες!.

thespro.gr Παρασκευή, Οκτωβρίου 28, 2022

ΝΑ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ΟΙ ΤΣΑΜΗΔΕΣ

Τα θύματα του άμαχου Χριστιανικού πληθυσμού, σε νεκρούς και τραυματίες, κατά το διάστημα της Κατοχής, από τους Αλβανοτσάμηδες!.

Φωτό: Ένοπλοι Αλβανοτάμηδες σε επιθεώρηση από Γερμανό Αξιωματικό

ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ

ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ:

28.8.42. Ο Λιόνε Προκοπής μαζί με το γιο του Χρήστο 17 χρονών, γύριζαν βραδάκι σπίτι του. Ο Νταλιάνης με τη συμμορία του, βαλτός από τον Νετζήπ Αλή Χάιρο, βγήκαν να τους απαγάγουν για λύτρα, και σε αντίσταση τους, τους χτύπησαν, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο Χρήστος και να τραυματιστεί ο Λιόνε.

6.5.1943. Πέτρος Οικονομίδης. Τον Σκότωσαν στο τρίτο περίπου χιλιόμετρο του δρόμου Ηγουμενίτσας Καστριού οι φίλοι του Ρεφάτ Ντούλες και Καραμάν Μούλα Χαλήλ.

Ο Πέτρος Οικονομίδης, ταμειακός υπάλληλος, ήταν γνωστός ανάμεσα σε Χριστιανούς και Μουσουλμάνους Θεσπρωτίας, σαν μια ξεχωριστή προσωπικότητα του Δημοσιοϋπαλληλικού κλάδου. Ακέραιος, περήφανος, κοινωνικός, κουβαρντάς και εκλεκτικός στις σχέσεις του, για τις συνθήκες που επικρατούσαν, η παρουσία του αποτελούσε πρόκληση, γιατί και στο πρόσωπο του έβλεπαν την παρουσία του Ελληνικού Κράτους. Κάποιος Μουσουλμάνος είπε στον Ρεφάτ Ντούλε: «Τί σκοτώνετε, όποιον κι όποιον. Να. Αν, θέλετε να σκοτώσετεν αυτόν» και του έδειξε τον Οικονομίδη, που περνούσε. Και ο Ρεφάτ μαζί με τον Καραμάν Χαλήλ, τον περίμεναν στο δρόμο και χωρίς να τον κάνουν να υποψιαστεί τί τον περίμενε, τον απέσπασαν από την παρέα του, Θωμά Κάπο, Σωτήρη θωμαΐδη, Μαρία Καίσαρη και τον σκότωσαν.

23.5.1943. Ο Προκοπής Γιαννάκης, πρώην χωροφύλακας, πριν έξι μήνες είχε μαλώσει με τον Ισούφ Μούχο, το οποίο και τραυμάτισε με μαχαίρι. Συνελήφθη και δικάστηκε τυπικά από τα Ελληνικά Δικαστήρια και ξαναγύρισε στο χωριό. Τότε ο Ισούφ Μούχος έβαλε τον αδελφό του Χαμίτ, και τους δίδυμους δήμιους της Βάρφανης, Χασάν και Χουσεΐν και μαζί με άλλους, τον ξεγέλασαν, τον έβγαλαν έξω από το σπίτι του και τον σκότωσαν.

ΚΑΣΤΡΙ

30.9.1942. Με σκοπό την τρομοκράτηση των κατοίκων, οι Μουσουλμάνοι, Σαντίκ Μέρο Χούσο, Σέρβετ Χουσεΐν και τα παιδιά του Ντούλε Ντέμη σκότωσαν τα χαράματα, στη θέση Σιαμπίρη, καθώς πήγαιναν στον κάμπο, τους Κωνσταντίνο Δ. Σωτήρκο, Φώτιο Η. Σάρρα και Ηλία Μ. Γκιόκα.

30.9.1942. Το ίδιο βράδυ, βρέθηκε νεκρός στον κάμπο, ο Μάρκος Μπόμπος. Για το φόνο του, υπάρχουν αμφισβητήσεις, αν τον διέπραξαν Μουσουλμάνοι. Οι καιροί ήταν τέτοιοι που η καταγραφή ενός εγκλήματος στους Μουσουλμάνους ήταν το πιο εύκολο πράγμα.

13.5.1942. Πήλιο Ζώνιος. Σκοτώθηκε στην πόρτα του σπιτιού του από τον Χατζή Μπέκιο, θύμα προσωπικών παθών καθώς αναφέραμε.

24.5. 1943. Ευάγγελος Χρήστου. Τον σκότωσε στη θέση Πλουκ στο χωράφι του ο Φεήμ Μπεκήρ από το Ρετσιάτι.

27.8.1943. Ηλίας Μίχο Πάνου, τον σκότωσαν στη θέση Μπεχντέσι στο δρόμο Σελεύκειας Καστρίου ο Ταχήρ Μέρος με τον αδελφό του από το Γκραικοχώρι.

28.8.1943. Διονύσιος Χίσσας. Τον σκότωσε στον κήπο του σπιτιού του, ο Μερσίν Ζέκιος από τον Άγιο Βλάσιο.

6.7.1944. Ιωάννης Νάνος. Σκοτώθηκε από άγνωστους Μουσουλμάνους στον κάμπο.

20.3.1943. Ιωάννης Κολιομίχος. Σκοτώθηκε από το Μουσουλμάνο Ισούφ Ισμαήλ από το Σμέρτο.

24.7.1943. Βασιλική Φώτο Σπύρου. Σκοτώθηκε στο σπίτι του γαμπρού της Κώτσο Γκίκα, κατά τον τρόπο που περιγράψαμε.

ΜΑΥΡΟΥΔΙ:

20.3.1942. Φώτιος Σπυρίδης και Ηλίας Γεωργίου Τσιάβος, σκοτώθηκαν με μαχαίρι στη θέση Μπούριμε από τον Λιάζε Ντίκα και άλλους Μουσουλμάνους από τη Βάρφανη.

2.4.1943. Κωνσταντίνος Γ. Σιολής και Πάνος Σταύρου Βασίλης, σκοτώθηκαν στον κάμπο της Βάρφανης από Βαρφανιώτες Μουσουλμάνους.

8.4.1943. Διονύσιος Ανδρέου, είχε πάει να συλλυπηθεί σε κάποιον Μουσουλμάνο φίλο του στη Βρυσέλα, και στην επιστροφή, στον κάμπο της

Βάρφανης, τον σκότωσαν Βαρφανιώτες Μουσουλμάνοι, οι οποίοι τον φόρτωσαν στο μουλάρι του Κώτσου Τάτση, που περνούσε τυχαία και τον έστειλαν νεκρό στο Μαυρούδι.

10.8.1944. Ελευθέριος Κολογιάνης. Τον σκότωσαν στην άκρη του Καλαμά Μουσουλμάνοι Βρυσελιώτες.

ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ:

8.11.1940. Χρήστος Πιτούλης, Χρήστος Τσιώνης, εκτελέστηκαν από Αλβανοτσάμηδες.

12.2.1942. Γεώργιος Βασιλάκος. Σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους στο Κέντρο της Ηγουμενίτσας.

15.7.1943 Λεωνίδας Σιολής. Σκοτώθηκε και ληστεύθηκε στη Μενίνα, καθώς πήγαινε στα Γιάννινα, από άγνωστους Μουσουλμάνους.

ΠΕΣΤΑΝΗ:

10.11.41. Ξενοφών Ιωάννου. Τραυματίστηκε στο δρόμο Ηγουμενίτσας -Πέστανη, σε ενέδρα που είχαν στήσει οι Γραικοχωρίτες Μουσουλμάνοι Αντέμ Ιντρίζ, Μαχμούτ Μάλε και άλλοι για τον Θωμά Νίνο. Όταν κάποιος πήγε να του δώσει τη χαριστική βολή, του φώναξε: «Είμαι το παιδί του τάδε, δεν έχω πειράξει κανέναν. Μη με σκοτώνεις, γιατί δεν φταίω». Τον άφησαν και έφυγαν. Την ενέδρα την ήξεραν πολλοί Μουσουλμάνοι. Ο Μπίντο Ντούλες μάλιστα ειδοποίηση τον Σωτήρη Διονύση να μην ανέβει εκείνη τη μέρα στην Πέστανη. Το ίδιο και ο Ταχήρ Σελμάν ειδοποίησε το Νίνο Σπύρο.

18.6.1942. Πέτρος Αντώνης. Σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους στη θέση Περιβόλι, υπερασπιζόμενος το θερισμένο στάρι του χωραφιού του.

20.6.1942. Ευθύμιος και Αναστάσιος Περώνης. Ληστεύθηκαν και σκοτώθηκαν στη θέση «Παλιάρεζα» από Μουσουλμάνους.

10.2.1942. Ελευθερία Π. Κίτσου, 10 χρονών. Σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους στη θέση «Κρόνια».

5.5.1943. Λουκά Γιάννος. Σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους στη θέση «Τεψίζα».

30.6.1943. Κόλε Θωμάς. Στην προσπάθεια του να φύγει για τα αντάρτικα, στη Βρατίλα, έπεσε σε ενέδρα, καθώς γράψαμε, και σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους.

30.7.1943. Τζέλιο Σπύρος. Τον έπιασαν άντρες της ΞΙΛΑΣ και καθώς τον οδηγούσαν μαζί με τον παππά του χωριού και άλλους Πεστανιώτες στην Ηγουμενίτσα, τον σκότωσαν λίγο πριν φτάσουν στη Λάκκα.

ΚΟΥΣΟΒΙΤΣΑ:

10.11.1941. Πύλο Αντώνης, σκοτώθηκε από τους Μουσουλμάνους Κίπε Νταούτ και Ρετζέπ Μεχμέτ από το Κουρτέσι.

8.8.1942. Ευάγγελος Πολιώτης. Σκοτώθηκε σε ενέδρα Μουσουλμάνων στο δρόμο Κουσο6ίτσας Γραικοχωρίου.

23.9.1942. Ηλίας Δ. Μίχου. Σκοτώθηκε στη θέση «Βούρκο» από τον Χάμζο και Ναζίφ Ρετζέπ.

6.10.1942. Πολιώνης Πέτρος, 12 χρονών, και Μίχόυ Ευάγγελος. Σκοτώθηκαν στη θέση «Βουλγάρα» από Μουσουλμάνους, καθώς έβοσκαν τα πρόβατα τους.

14.6.1942. Αθανάσιος Θεοδωρίδης. Σκοτώθηκε σε ενέδρα από Μουσουλμάνους.

18.8.1943. Λουκάς Θεοδωρίδης. Σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους, αφού πρώτα βασανίστηκε απάνθρωπα.

20.8.1943. Σωτήριος Θεοδωρίδης. Σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους στη Γλυκή, που είχε πάει για εργασία.

5.8.1944. Σπυρίδων Μώκος. Σκοτώθηκε από Μουσουλμάνους.

ΓΡΑΙΚΟΧΩΡΙ:

10.11.1941. Θωμάς Νίνος, με την αδελφή του Σάνα Δημητρίου.
Σκοτώθηκαν σε ενέδρα στο δρόμο Ηγουμενίτσας Πέστανης, από τους
συγχωριανούς τους Αντέμ Ιντρίζ, Μαχμούτ Μάλε και άλλους. Στην ενέδρα
αυτή τραυματίστηκε και ο Ξενοφών Ιωάννου.

7.4.1942. Ανδρέας Βρύσης. Σκοτώθηκε από τους Γραικοχωρίτες Μουσουλμάνους Αμπεντί Ιντρίζ, Ισούφ Μάζε.

22.4.1942. Σπύρος Ν. Ράφτης. Σκοτώθηκε από τους Γραικοχωρίτες Μουσουλμάνους Ιλιάζ Νέλιο και Ισούφ Μάζε.

6.10.1942. Θεόδωρος Κανάκης. Τραυματίστηκε στην αυλή του σπιτιού
του, από συγχωριανούς του Μουσουλμάνους.

31.10.1942. Νικόλαος Αναστασίου. Σκοτώθηκε και Κώτσο Λιάκος,
τραυματίστηκε, όπως το περιγράφω σε προηγούμενη στήλη, από τους
συγχωριανούς του Ιλιάζ Νέλιο Χαμήτ και Ταχήρ Μητηλή.

22.2.1943. Ηλίας Γιαν Ντούσης. Τον σκότωσαν συγχωριανοί του
Γραικοχωρίτες, καθώς κάθονταν στο παράθυρο του σπιτιού του.

20.3.1943. Δημήτριος Λώλης, Αλεξάνδρα Λώλη, μητέρα του και Χρήστος Λέκκας και Αλεξάνδρα Λέκκα, γείτονες του. Σκοτώθηκαν από τους Γραικοχωρίτες Μουσουλμάνους Αντέμ Ιντρίζ και Νέλιο Χαμήτ.

26.3.1943. Αμαλία Λιάκου, 8 χρονών, και Χρήστος Φουσέκης 6 χρονών. Σκοτώθηκαν καθώς έπαιζαν στην αυλή του σπιτιού τους από τους Γραικοχωρίτες Μουσουλμάνους Ιλιάζ Νέλιο Χαμήτ, Αμπεντίν Ιντρίζ, Χόντο Χαμζά.

18.6.1943. Σπύρος Φουσέκης. Υπάλληλος του Δημοσίου Ταμείου. Σκοτώθηκε και αυτός, μετά τον Οικονομίδη, από Μουσουλμάνους συγχωριανούς του.

15.7.1943. Σπύρος Βρύσης, σκοτώθηκε στη Μενίνα κατά τον ίδιο τρόπο, με το Λεωνίδα Σιολή και ληστεύθηκε κι αυτός.

20.8.1943. Θωμάς Α. Στέλιος. Σκοτώθηκε από Γραικοχωρίτες Μουσουλμάνους.

ΛΑΔΟΧΩΡΙ:

20.9.1941. Βασίλειος Κομίνης και Κωνσταντίνος Λώλης. Σκοτώθηκαν
από Γραικοχωρίτες της οικογένειας των Φεταχαίων.

3.4.1942. Μουσουλμάνοι Γραικοχωρίτες. Πυροβόλησαν από μακριά στην πλατεία του χωριού που ήταν συγκεντρωμένοι κάτοικοι, χωρίς ευτυχώς θύματα.

9.10.1942. Ο Φαγκρή Αλή Μούχο από το Γραικοχώρι τραυμάτισε με
τσεκούρι τον Ανδρέα Σπύρου Δήμα, 1 2 χρονών, ο οποίος γλίτωσε, γιατί του
πρόσφεραν νοσηλεία σε νοσοκομείο τους στο Φιλιάτι οι Ιταλοί.

24.10.1942. Δονάτος Αλεξίου από τη Ντράγανη, που είχε παντρευτεί και έμεινε μόνιμα στο Λαδοχώρι, τον σκότωσαν ο Λιούτ Γκάνες από το Βροχωνά και ο Νταλιάν Φερχάτ από το Κούρτεσι.

ΠΛΑΤΑΡΙΑ:

15.7.1942. Παναγιώτης Αν. Δήμας, 9 χρονών, καθώς έπαιζε με άλλα παιδιά στην παραλία της Πλαταριάς, ο Κιαζήμ Βεήπ από την Φασκομηλιά, τον έβαλε σημάδι και τον σκότωσε. Συγκινητική περιγραφή από τον Κώστα Προκοπή στην εφημερίδα «Φωνή της Πλαταριάς» του Μάρτη 1985.

10.8.1942. Κωνσταντίνος Δημητρίου και Σπυρίδων Κωνσταντίνου. Τους σκότωσαν ο Μουρτεζάν Μουσά από το συνοικισμό Βρύση μαζί με άλλους Μουσουλμάνους από τη Φασκομηλιά. Λεπτομερής περιγραφή από τον Κώστα Προκοπή στην εφημερίδα «Λεπτομερής περιγραφή από τον Κώστα Προκοπή στην εφημερίδα «Φωνή της Πλαταριάς» του Γενάρη 1985.

18.8.1942. Τάκης Καράλης. Τον σκότωσε ο Νταλιάνης στο βουνό που έβοσκε τα πρόβατα του.

20.8.1942. Παναγιώτης Μίχου. Σκοτώθηκε από άγνωστους Μουσουλμάνους.

9.3.1943. Αννα χήρα Ν. Χαρίση με το γιο της Θεόδωρο, 15 χρονών, καθώς γύριζαν στην Πλαταριά. Τους σκότωσε στο δρόμο ο Γραικοχωρίτης Μουσουλμάνος Φεχρή Αλή Μούχος.

15.4.1943. Κωνσταντίνος Τζίμας, τσομπάνος του Μουσταφά Χαλίμ. Τον σκότωσαν στον κάμπο εχθροί του αφεντικού του.

27.12.1943. Γεώργιος Αν. Ζώης. Τον σκότωσαν στο δρόμο Φασκομη-λιάς Μουσουλμάνοι.

10.8.1944. Μηνάς Βασιλείου, τον σκότωσαν ο Νταούτ Αλής και ο Σεΐκο Αντέμ.

12.8.1944. Βαγγέλ Γκρέκος. Τον σκότωσαν Μουσουλμάνοι στο Σταυ-ροχώρι Φαναρίου, που είχε πάει για εργασία.

ΣΚΟΥΠΙΤΣΑ:

6.2.1942. Θωμάς Ν. Στεργίου και Σωτήριος Ντίνης, καθώς γύριζαν από το Φιλιάτι, σκοτώθηκαν από Μουσουλμάνους και τα πτώματα τους πετάχτηκαν στον Καλαμά. Οι σκελετοί τους βρέθηκαν μετά από εξάμηνο στις εκβολές του.

ΘΥΜΑΤΑ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΩΝ ΑΠΟ ΣΥΜΜΑΧΙΚΑ ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ

Οι επιδρομές της Συμμαχικής Αεροπορίας εναντίον Γερμανικών στρατιωτικών στόχων είχε σαν αποτέλεσμα στην επιδρομή της 16.6.1944, από λάθος εκτίμηση, να Βομβαρδιστεί ο άμαχος πληθυσμός της Νέας Σελεύκειας με θύματα:

Νεκρούς: Δερμιτζόγλου Ιάκωβος του Γεωργίου, Δερμιτζόγλου Βασιλική του Ιακώβου, Δερμιτζόγλου Αικατερίνη του Γεωργίου, Ζεϊμπεκογλου Κυριάκος του Γεωργίου, Κοσμίδης Κωνσταντίνος του Κοσμά και Πουτουρίδης Σπυρίδων του Ιωάννου.

Τραυματίας: Ζεϊμπεκογλου Σπυρίδων του Κυριάκου.

Και στις 7.8.1944, νεκρός από θραύσμα χειροβομβίδας ο Κοσμίδης Ιωάννης του Γεωργίου.

Τα θύματα των Επαρχιών Μαργαριτίου -Παραμυ9ιάς - Φιλιατών

ΑΓΙΑ (ΑΓΚΙΑ):

Ιούνιος 1943, Αηδόνης Παναγιώτης του Ιωάννου, Παππάς Ιωάννης του Παναγιώτη.

ΑΓΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ:

1942 - 1943: Γκαμπρέλος Κων/νος του Παναγιώτη, Μπάλας Παναγιώτης του Κων/νου, Βερμπής Βασίλειος, Παππάς Ευάγγελος, Μαρία Χήρα Βασιλείου Κουτούπη, Κούρτης Ιωάννης.

1942-1944: Μάνθος Μιχαήλ, Τσώνης Γρηγόριος, Σούκας Θωμάς του Αθανασίου, Ρούμπης Ιωάννης του Γεωργίου.

ΑΝΘΟΥΣΑ:

1943: Παναγιώτης Αποστόλου. ΑΡΑΧΩΒΑ:

1943: Ντέντες Γεώργιος. ΑΠΡΟΚΚΛΗΣΙ:

1943: Σταυράκης Αναστάσιος του Γεωργίου. ΑΡΥΡΟΤΟΠΟΣ:

1943- 1944: Λουκάς Σπυρίδων, Ευαγγέλου Σωτήριος του Χρήστου, Ευαγγέλου Ηλίας του Χρήστου, Σπυριδώνου Ηλίας του Χρήστου.

ΒΕΛΙΑΝΗ:

1943: Κούρτης Ιωάννης του Σωτηρίου, Σπυρίδων Τσίτσος. ΒΛΑΧΩΡΙ:

1943-1944: Αναγνωστόπουλος Αναστάσιος. Επνίγη εις Αδριατικήν, μεταφερόμενος ως όμηρος εις Ιταλίαν. Γεώργιος Μάκος και Μαρίνης Χαράλαμπος του Ζώη, από Αλβανοτσάμηδες.

ΓΑΡΔΙΚΙ:

1941-1944: Μαργαρίτης Φώτιος, Γκέρτσος Γεώργιος, Μάνθος Αθανάσιος, Λάππας Δημήτριος, Γκέγκας Σταύρος, Ζωγράφος Νικόλαος, Σωτηρίου Γεώργιος, Σωτηρίου Κωνσταντίνος, Ντάγκας Ιωάννης, Χρήστου Πήλιος, Ιωάννου Βασίλειος, Μαρία Χήρα Τζήμα, Τσόλης Αθανάσιος, Ζώης Αντώνιος.

ΔΡΑΓΑΝΗ:

1942-1943: Τζούλιος Βασίλειος, Τάτσης Ιωάννης, Φίλης Δήμος, Λύκας Θωμάς, Λύκας Θεόδωρος του Σωτηρίου.

ΕΛΑΤΑΡΙΑ:

1942-1943: Ρίζος Γεώργιος του Χρήστου, Καρακίτσος Κων/νος, Διαμαντής Ευάγγελος, Κων/νος Ρίζος, Σιαμάνης Ευάγγελος.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΧΩΡΙΟΝ:

1942-1943: Βάσιος Αντώνιος, Τσοβίλης Σπυρίδων, Δράκος Δημήτριος, Δήμου Γεώργιος.

ΕΛΑΙΑ:

1942: Ματθαίου Βασίλειος του Ιωάννου, ιερέας. ΖΕΡΒΟΧΩΡΙ:

1943: Μαραζόπουλος Κων/νος του Σπυρίδωνα, Ζωγράφος Νικόλας, Λώλης Αθανάσιος.

ΚΟΛΙΟΣΤΑΣΙ:

1942: Αναστασίου Γεώργιος, Σόλης Αναστάσιος. ΚΑΡΤΕΡΙ:

1942-1944: Γεωργίου Ανδρέας του Βασιλείου, ιερέας, Λώλης Σπύρος, Λίλας Γεώργιος, Αναστασίου Σπυρίδων.

ΚΑΡΥΩΤΙ:

1942- 1944: Οι τρεις αδελφοί Κόκκινη, Σταύρου Αναστάσιος Σταύρου, Βασιλική σύζυγος Γεωργίου Πατσούρα, Πατσούρας Παναγιώτης, Κοντός Σωτήριος, Ταχιάς Βασίλειος, Κούλης Σωτήριος.

ΚΑΤΩ ΞΕΧΩΡΟ:

1942: Ζάνος Γεώργιος, Μπέλλος Πέτρος. ΚΟΡΥΤΙΑΝΗ:

1943: Κωνσταντίνου Κωνσταντίνος, Σταύρου Κωνσταντίνος, Νικολαΐδης Δονάτος, Σταύρος Φώτιος, Γιάννος Θωμάς.

ΜΑΖΑΡΑΚΙΑ:

1942: Γκογκέτας Ιωάννης, Γκογκέτας Σπυρίδων, Κότσινος Απόστολος, Κωστούλας Κων/νος. Όλοι κατάγονταν από το Κεράσοβο Πωγωνίου.

ΜΑΛΟ:

1941: Δρίσκος Βασίλειος του Σωτ., Ματσάκας Στέφανος. ΜΑΝΔΡΟΤΟΠΟΣ:

1942: Μπάρμπας Ανδρέας του Δημητρίου, Τζούνας Αναστάσιος του Αθανασίου.

ΜΑΝΤΖΑΡΙ (Κυπάρισσος):

1942: Μπήμπας Αναστάσιος, Κύργιος Ιωάννης, Δημητρίου Γρηγόριος, Μπίκας Νικόλαος, Δημητρίου Αναστασία.

ΜΑΡΓΑΡΙΤΙ:

1941-1944: Ρέτζιος Λάμπρος, Σιτούνης Αλέξ., Γίτσας Παναγιώτης, Γίτσας Ευάγγελος, Ντίσιος Θωμ., Σιτούνης Γεώργιος, Χορμο6ίτης Θωμάς, Γκέρτσιος Σωτήριος, Κατή Σουσούνα, Παπαδιαμάντη, Σούλη Χάϊδ, Κοσμά Ουρανία, Μπούτσας Ευάγγελος, Αθανασίου Σοφία, Παπαδιαμάντης Αθανάσιος, Γκέρτσιος Γεώργιος, Ζητούνης Γεώργιος και ο γιος του Ελευθέριος, Ζητούνης Ευάγγελος, Ζίτσας Ευάγγελος, Ζίτσας Παναγιώτης, Πιτούλης Θεόδωρος, Κάκος Χρήστος, και ο γιος του Νικόλαος, Ντίσιος Νικόλαος, Χρηστάκης Βασίλειος και ο αδελφός του Λάμπρος, Χαντζάρας Λεωνίδας και ο αδελφός του Αντώνης, Νικολάου Λάζαρος, Πιτούλης Νικόλαος, Σπύρου Απόστολος, Γκέρτσιος Χρήστος, Τέκης Ευάγγελος.

ΣΥΒΟΤΑ:

1943: Ζενεμπίσης Νικόλαος.

ΝΕΟΧΩΡΙ:

1944: Τάτσης Ιωάννης. ΠΑΓΚΡΑΤΙ:

1943: Κώτσιος Γεώργιος του Σπυρ. ΠΑΛΑΙΟΚΑ:

1941-1943: Κουτσής Γρηγόριος του Θωμά, Πλιάτσικας Μιχαήλ του Χρήστου, Κύλλας Κων/νος του Δημ., Σταυράκης Αναστάσιος, Τσάντας Λάμπρος του Κων/νου, Σόκολης Αναστάσιος του Φωτίου.

ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ (Φιλιατών):

1942-1943: Σταυράκης Χαρίσης, Μπομπόρης Θεόδωρος, Δούκας Βασίλειος, Μπομπόρης Παναγιώτης, Τσιαντάς Λάμπρος, Κουστοχρήστος Ιωάννης.

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ:

1942-1944: Μπρέστας Βασίλειος μετά της συζύγου του Ιωάννας Παππάς Παππά, υπέργηροι και οι δύο. Καλαουζιάν Ιωσήφ, Σαλούκας Γεώργιος, Σιαμάνης Κων/νος, Ρίζος Στυλιανός, Σταυρόπουλος Βασίλειος.

ΠΕΝΤΕ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ (Ουσδίνα)

1943-1944: Λάμπρου Γεώργιος του Ιωάννου, Μπαλάσκας ;;; ΠΕΤΡΟΒΙΤΣΑ:

1943-1944: Το Μάρτιο του 1944 οι Γερμανοί με τους Αλβανοτσάμηδες εκστράτευσαν κατά της Πετρο6ίτσας. Οι κάτοικοι της οποίας τους ανέκοψαν τη πορεία προβάλλοντας την ένοπλη αντίσταση τους, πολύ πιο μακριά από την είσοδο του χωριού τους. Η τοποθεσία της Πετροβίτσας και ο γιομάτος στροφές μέσα σε πυκνό δάσος δρόμος, έκανε τους επιτιθεμένους να επιστρέψουν άπρακτοι. Όταν κατέβηκαν στο δρόμο Ηγουμενίτσας -Ιωαννίνων ξέσπασαν την μανία τους σε δυο διερχόμενους τους οποίους εκτέλεσαν.

Στο μεταξύ, από τους Ιταλούς και Αλβανοτσάμηδες δολοφονήθηκε ο Αθανασίου Θεόδωρος και από τους Γερμανούς και Αλβανοτσάμηδες η Αθανασίου Αντωνία.

ΠΗΓΑΔΟΥΛΙΑ:

1942-1943: Σιούτης Ευάγγελος, Σιούτης Κων/νος, Αθανασίου Θεόδωρος, Μπακιλτζής Θεόδωρος, Μπακογιάννης Θεόδωρος, Μπακαλιάς Θεόδωρος, Μαντέλου Πανάγιω, σύζυγος του Γιώργου Μαντέλου, Λώλη Ελένη, σύζυγος του Λάμπρου Λώλη, Τόλης Σπυρίδων του Λάμπρου, Θεοδώρου Σταύρος του Γεωργίου.

ΠΛΑΙΣΙΟ: 1942-1944: Ζήσης Μιχαήλ, Τζόγκας Νικόλαος, Δοβράς Θεόδωρος, Χαϊδούσης Γεώργιος.

Στις 15.5.1944 το πρωί, κάποιος χτύπησε την πόρτα του σπιτιού του Προέδρου Κων/νου Θάνου και τον εξετέλεσε εν ψυχρώ, χωρίς να έχει διευκρινιστεί ακόμα ποιοι και γιατί τον σκότωσαν. Προσωπικά πιστεύω ακράδαντα πως ο Κων/νος Θάνος έπεσε άδικα, θύμα των κοχλαζόντων παθών της ταραγμένης εκείνης περιόδου και των αβασάνιστων και αψυχολόγητων, βεβιασμένων αποφάσεων των διαφόρων υπεύθυνων κάποιου φορέα ή κάποιων ατόμων.

ΠΛΑΚΩΤΗ:

1942- 1944: Χρήστου Ευάγγελος, Χρήστου Π., Αηδώνη Αθηνά, Πέτσης Χρήστος του Ευαγγέλου, Γεωργίου Ευάγγελος του Γεωργίου, Σταυρόπουλος Δημήτριος, Λάμπρου Γεώργιος, Σταυρόπουλος Απόστολος.

ΠΟΒΛΑ:

1942-1944: Ιωάννου Βασίλειος του Μιχαήλ, ιερέας. Γκίκας Νικόλαος, Ιωάννου Ιωάννης, Τσιγγέλης Ιωάννης, Κίτσος Ανδρέας, Ζήκος Φώτιος, Τζίγκος Σταύρου, Τζίγκος Μενέλαος, Τζίγκος Δημήτριος, Σούφλας Κων/νος, Κουτούκη Λαμπρινή.

ΠΟΤΑΜΙΑ:

1943-1944: Νικολάου Γεώργιος του Ιωάννου, Αθανασίου Δημήτριος, Γεωργίου Στυλιανός, Γεωργίου Ιωάννης, Λέκκας Παναγιώτης, Αθανασίου Δημήτριος.

ΠΡΟΔΡΟΜΙ:

1941-1944: Παπαδόπουλος Ιωάννης, Γεωργίου Νικόλαος του Βασιλείου, πατέρας του πρώτου θεσπρωτού αντάρτη Κων/νου Νικόλας, που μαζί με το Βασίλης Μπαλούμης, συνέπτυξαν την πρώτη παράνομη ένοπλη ομάδα εναντίον των Ιταλών και των Αλβανοτσάμηδων, που και γι’ αυτό το λόγο κατόρθωσαν να τον σκοτώσουν.

Στις 7.11.43 σε μάχη με τους Γερμανούς για την κατάληψη του Κάστρου της Βελιανης σκοτώθηκαν οι: Τσίτος Σπυρίδων του Ευαγγέλου, Σιμόπουλος σπυρίδων του Κων/νου, Παπαδοπούλου Μαρία του Χρήστου 19 χρονών, Φιλίππου Παύλος του Δημητρίου, Φιλίππου Στυλιανός, Κοντός Σωτήριος, Παπαδόπουλος Γεώργιος, Μίνης Βασίλειος του Νικολάου, Γκάτζιος Δονάτος του Φωτίου, 18 χρονών, Πέτσιος Πέτρος του Δημητρίου, Μούκας Κων/νος του Θεοδώρου, Μίνης Σπυρίδων, Βασίλης Νικόλαος και Οικονόμου Βασίλειος.

ΡΑΒΕΝΗ:

1941 -1944: Υπέστη επιδρομές Αλβανοτσάμηδων, οι οποίοι περιορίστηκαν σε λεηλασίες και αρπαγές τροφίμων και ζώων.

ΡΑΧΟΥΛΙ:

1943: Μάνος Χαράλαμπος, Νάσιος Αθανάσιος, Τάσης Σωτήριος.

ΣΑΓΙΑΔΑ: 1942-1944: Δούκας Κων/νος, Στέργιου Θωμάς, Γιάτσος Απόστολος του Ηλία, Αντωνάτου Αλίκης του Γερασίμου, Διαμαντής Αθανάσιος, Δούκας Χρήστος του Ζώη.

ΣΑΛΟΝΙΚΗ:

1942-1943: Αλεξίου Λεωνίδας του Βασιλείου, Τσακίρης Ευάγγελος του Λάμπρου, Παππάς του Κων/νου, που ήταν αντάρτης του ΕΔΕΣ, αφού σκότωσαν το μόλις οκτώ χρονών αγόρι τον συνέλαβαν σε ενέδρα αυτόν και τέσσερις άλλους αντάρτες, τον εκτέλεσαν και στη συνέχεια συνέλαβαν και τη γυναίκα του και κατόπιν βασανιστηρίων και εξευτελισμών την εξετέλεσαν εις τον Δημόσιο δρόμο της Γλυκής, Γκρέκος Κων/νος του Αθανασίου.

ΣΙΑΜΕΤΙΑ:

1943: Μάντης Γεώργιος.

ΣΑΜΟΝΙΒΑ:

1943: Τόκας Δημήτριος.

ΣΕΛΙΑΝΗ:

1944: Γκοντόρας Στέφανος. ΣΙΔΕΡΗ:

1942-1944: Μακρής Γρηγόριος, Ιωάννου Βασίλειος, Ιερέας. Πετσάλης Παναγιώτης, Λάγγαρης Μιχαήλ, Πετσόλης Γεώργιος, Δρίγκος Μάρκος, Τσάτσης Ανδρέας.

ΣΚΑΝΔΑΛΟ:

1942: Οι Αλ6ανοτσάμηδες, αφού κατέστρεψαν το χωριό, σκότωσαν το Παππά και τον Πρόεδρο, και τους εξής κτηνοτρόφους: Κάκο Νικόλαο του Χρήστου, Κάκο Λεωνίδα, Χαντζάρα Θωμά, και απήγαγαν και τους: Τσόκα Λάζαρο, Λιάμη Κων/νο, Μπέκα Ευάγγελο, Ζήκο Λεωνίδα, Ζήκο Γεώργιο, Χαντζάρα Κων/νο, Χρηστάκη Βασίλειο, Χρηστάκη Λάμπρο, Ντίσιο Νικόλαο, Πιτούλη Θεόδωρο, Χαντζάρα Χρήστο, τους οποίους σκότωσαν μέσα στο Μαργαρίτι.

ΣΚΛΙΑΒΗ:

1941: Πακόλιας Σωτήριος. Εξυλοκοπήθη μέχρι θανάτου. ΣΜΠΟΝΙΑ:

1942: Αφού έκαψαν όλα τα σπίτια του οικισμού, σκότωσαν και μια γριά, που είχε μείνει «φύλακας».

ΣΠΑΘΑΡΑΙΟΙ:

1941-1944: Ζαραφούτσης Χρήστος, Ζαραφούτσης Αθανάσιος, ο δωδεκαετής γιος του Βασίλη Ζαραφούτση, Μπαλούμης Σπύρος, συγγενής του Βασίλη Μπαλούμη. «Ο Βασίλης Μπαλούμης κατάγονταν από τους Σπαθαραίους. Ήταν ο πρώτος Χριστιανός, ανάμεσα σε Μουσουλμανοχώρια, που είχε το θάρρος και την τόλμην να σκοτώσει το Μουσουλμάνο Αγά του Μαργαριτίου και αρχιτρομοκράτη της περιοχής Γιασίν Σαντίκ και να βγει στο 6ουνό μαζί με τον Κώτσο Νικόλα και να δημιουργήσουν την πρώτη αυτόνομη αντάρτικη ομάδα της Θεσπρωτίας, η οποία με την εμφάνιση του ΕΔΕΣ ενσωματώθηκε στις τάξεις του».

Στις 6.1 2.42 οι Αλβανοτσάμηδες Μαργαριτίου μαζί με Ιταλικές στρατιωτικές δυνάμεις επιτέθηκαν κατά των Σπαραραίων με μεγάλες δυνάμεις, τις οποίες αντιμετώπισε με γενναιότητα ο Βασίλης Μπαλούμης, που κάμπτεται μπροστά στην αριθμητική υπεροχή των επιτιθεμένων και αναγκάζεται να εγκαταλείψει τον αγώνα. Οι επιτιθέμενοι, αφού λεηλάτησαν στην κυριολεξία το χωριό, το παρέδωσαν στις φλόγες. Επιστρέφοντας στο Μαργαρίτι, πήραν μαζί τους τον ιερέα του χωριού Νούτση Σπυρίδωνα και τον Πρόεδρο Τσουμπή Βασίλειο, τους οποίους, όταν έφτασαν στο Μαργαρίτι τους υπέβαλαν σε ανήκουστα βασανιστήρια και στο τέλος τους εκτέλεσαν. Οι: Κυρούσης Παναγιώτης, Ταρασούτης, Χρήστος, και Τσαλούκας Πασχάλης εκτελέστηκαν επίσης.

ΤΣΑΓΓΑΡΙ:

1943: Μπέλλος Ευάγγελος, Ζαχαρίας Παντελής σκοτώθηκαν σε συμπλοκές με Αλβανοτσάμηδες.

ΤΣΟΥΡΙΛΑ:

1941-1944: Κατής Θεολόγος του Σπυρίδωνα, Τζάκης Νικόλαος, Κατής Σταύρος και οι Πανταζής Φώτιος, Πέτσης Χριστόφορος και Πανταζής Μηνάς, σκοτώθηκαν στη μάχη της Μενίνας.

Εδώ πρέπει να τονίσουμε πως οι Πέντε Εκκλησίες διατηρούν το προνόμιο να είναι το τελευταίο Θεσπρωτικό χωριό, που δοκίμασε τη βάρβαρη, απάνθρωπη και ανόσια θηριωδία των Εθνικοσοσιαλιστικών δυνάμεων της Αρειας Γερμανικής φυλής, πληρώνονται με το αθώο αίμα μικρών παιδιών την εκδικητική μανία των Γερμανών στρατιωτών, για την ταπεινωτική ήττα τους στη Μενίνα και την καταρράκωση του γοήτρου και τη διάψευση των φρούδων ελπίδων τους για τη νίκη, οι οποίοι υποχωρώντας προς τα Ιωάννινα, στο δρόμο και σε μικρή απόσταση από το χωριό, έκαψαν αγροτική κατοικία, μέσα στην οποία είχαν καταφύγει για να κρυφτούν μικρά ανήλικα αγόρια και κοριτσάκια και τρεις ηλικιωμένοι, τα ονόματα των οποίων αναγράφονται στον Τύμβο, που έχει ανεγείρει η Κοινότητα των Πέντε Εκκλησιών στο 6ο χιλιόμετρο του δρόμου Ιωαννίνων - Ηγουμενίτσας.

Θεόδωρος Λάμπρου του Ιωάννου, ετών 18, Κωνσταντίνος Αθανασίου του Σπυρ. ετών 9, Μανθούλα Αθανασίου του Κωνσταντίνου, Ιωάννα Αθανασίου, 3 μηνών, Αικατερίνη Κεφαλά του Γεωργίου, ετών 14. Σταματώ Νικολάου του Δημητρίου, ετών 14, Παρασκευή Μπάτση του Βασιλείου, ετών 60, Αντωνία Μπάτση του Βασιλείου, ετών 10, Φώτιο Μητσέλλο του Αλεξάνδρου, ετών 14, Γεώργιο Μπαλάσκα, ετών 50, Πανάγιω Μπαλάσκα, ετών 70, Κων. Μπαλάσκα, ετών 19

ΠΕΡΔΙΚΑ:

1941-1944: Ζαχαριάδου Μαρία Χήρα Ζαχ., Μεταξάς Γαβριήλ, Σινανιάν Σάββας του Αρτύν, Κίμωνας Θεόδωρος του Νικ., Τσιόδουλος Σταύρος του Αθανασίου, Αθανασίου, Αθανασίου Τρύφων του Ηλία, Απέργης Κωνσταντίνος του Ιωάννου.

Κατά διαφορετικά διαστήματα δολοφονήθηκαν στην περιοχή Πέρδικας ένδεκα άτομα καταγόμενα από το Πωγώνι.

ΦΑΤΗΡΙΟ:

1941 -1944: Μπότος Χρήστος μαζί με την κόρη του Γιαννούλα Μπότου, Σιούτης Κων/νος του Σπυρίδωνα.

ΦΙΛΙΑΤΕΣ:

1941-1942: Παπαθανασίου Ιωάννης, χωροφύλακας. Σκοτώθηκε το Νοέμβριο του 1941 με στόχο την κατατρομοκράτηση, από Αλβανοτσάμη, στην αγορά Φιλιατών, πράγμα για το οποίο, η Χωροφυλακή Φιλιατών, λίγο αργότερα συμπτύχθηκε στην Διοίκηση Χωροφυλακής Ηγουμενίτσας. Μακρής Γρηγόριος του Κωνσταντίνου και οι Εβραίοι Μάτσας Αβραάμ και Μάτσας Μεναχίμ, με το γιο του, οι οποίοι και εληστεύθηκαν.

ΦΟΙΝΙΚΙ:

1942: Σωτηρίου Σταύρος. ΨΑΚΚΑ

1944: Δήμου Φίλιππος, Τζήμας Φίλιππος, Νικολάου Παναγιώτης.

Από διάφορα μέρη της Ηπείρου που κατέβαιναν στη Θεσπρωτία για αγορά τροφίμων

1941-1944:

Νοέμβριος 1941: Ληστεύονται και φονεύονται στη Μαζαρακια από τη συμμορία του Νταλιάν Ρακήπ, οι από την Πυρσόγιαννη Κόνιτσας Mix. Δημ. Γκόρτσος, Χρίστος Κ. Περόνης, Δημ. Τσούβαλης, Κλεόβ. Τσερώνης και Κων. Κουρλός. Αυτοί είχαν πάει για να προμηθευθούν λάδι.

26.7.42: Έμποροι από το Πωγώνι που μετέβησαν στην περιοχή Γκρόπας για την αγορά τροφίμων. Αφού πρώτα εληστεύθηκαν, ρίχτηκαν κατόπιν

ζωντανοί σ' ένα πηγάδι μεταξύ Κουτσίου και Πέρδικας. Δράστες ήταν Τουρκοτσάμηδες.

22.12.42: Ευθύμιος Περώνης, Τηλέμαχος Περώνης, Θεόδωρος Περώνης, Κούλα Χήρα Ανδρέα Πέτσινη από την Πυρσόγιαννη Κόνιτσας, που ήλθαν για την αγορά λαδιού και άλλων τροφίμων ληστεύθηκαν και κατόπιν σκοτώθηκαν στη Λάκκα Ηγουμενίτσας.

18.7.43: Μιχαήλ Ευάγ. Διαμαντής. Σκοτώθηκε από τους Αλβανοτσάμηδες.

24.7.43: Σπυρ. Αντωνίου, Χρίστος Ηλ. Δούκας, Γεράσιμος Γρ. Κύρος. Σκοτώθηκαν από τους Αλβανοτσάμηδες.

19.9.43: Οι Γερμανοί, με την υποκίνηση των Αλβανοτσάμηδων, σκοτώνουν τους Μάνθο και Ευάγγελο Γεωργίου, Δημ. Στυρόπουλο, Σταύρο και Ευάγγ. Πέτση, Λ. Γάκη, Απ. Σταυρόπουλο.

27.7.43: Σκοτώθηκε στον Ασπρόπυργο Γλυκής ο Ιωάννης Σωτ. Νάστας, ετών 40, από Μουζακέϊκα και ο Χρίστος Αθανασόπουλος, ετών 47. Επίσης κάποιος Μιχαήλ, αγνώστου επωνύμου, ετών 42 από τη Βαλανιδούσα Πρέβεζας.

Από το βιβλίο του Γιάννη Σάρρα: ΜΝΗΜΕΣ ΤΗΣ

ΝΑ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ΟΙ ΤΣΑΜΗΔΕΣ Τα θύματα του άμαχου Χριστιανικού πληθυσμού, σε νεκρούς και τραυματίες, από τους Αλβανοτσάμηδες!.