Την αύξηση των δρομολογίων στην πορθμειακή γραμμή Κέρκυρας - Ηγουμενίτσας ζητεί ο Βασίλης Γιόγιακας με Ερώτησή του προς τον Υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Ο βουλευτής Θεσπρωτίας αναφέρεται στα προβλήματα που αναμένεται να προκαλέσει στις εμπορευματικές μεταφορές η διαφαινόμενη μείωση των δρομολογίων φέριμποτ μεταξύ Ηγουμενίτσας και Κέρκυρας, όπως η αδυναμία τήρησης των κανόνων υγιεινής εν μέσω πανδημίας, οι καθυστερήσεις παράδοσης και η αλλοίωση ευπαθών προϊόντων. 

Το πλήρες κείμενο της Ερώτησης έχει ως εξής:

Προς τον κ. Υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής

ΘΕΜΑ: «Αύξηση αριθμού δρομολογίων στην πορθμειακή γραμμή Κέρκυρας - Ηγουμενίτσας» 

Σύμφωνα με την Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής σχετικά με τη σύναψη συμβάσεων ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας για την ακτοπλοϊκή εξυπηρέτηση δρομολογιακών γραμμών, στην πορθμειακή γραμμή Ηγουμενίτσας - Κέρκυρας προβλέπεται μειωμένος αριθμός δρομολογίων ενώ μειωμένος - από πέντε σε τρία - είναι και ο αριθμός των πλοίων ανοικτού τύπου που θα εκτελούν τα δρομολόγια.

Εκπρόσωποι επαγγελματικών κλάδων επισημαίνουν ότι η μείωση των ακτοπλοϊκών δρομολογίων μεταξύ Ηγουμενίτσας και Κέρκυρας θα δημιουργήσει μεταξύ άλλων πρόβλημα στην ομαλή τροφοδοσία του νησιού με είδη πρώτης ανάγκης, οικοδομικά υλικά κ.α.. Εξάλλου η πολύωρη αναμονή πλήθους φορτηγών στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας δυσχεραίνει εξαιρετικά την ορθή τήρηση των κανόνων υγιεινής και προστασίας της δημόσιας υγείας εν μέσω πανδημίας. Παράλληλα τίθεται ζήτημα οικονομικής ζημίας των εκτελούντων εμπορικές μεταφορές λόγω του κινδύνου αλλοίωσης ευπαθών προϊόντων και επιμήκυνσης των χρόνων παράδοσης. 

Κατόπιν τούτων ερωτάται ο κ. Υπουργός:

Αν και τί προτίθεται να πράξει για τη αύξηση του αριθμού δρομολογίων στην πορθμειακή γραμμή Κέρκυρας - Ηγουμενίτσας.

Δεν είναι η πρώτη φορά που καταπιανόμαστε με το θέμα των δημοσίων τουαλετών που υπάρχουν στην πόλη της Ηγουμενίτσας.

Σήμερα θα ασχοληθούμε με τις δημόσιες τουαλέτες που βρίσκονται απέναντι από το κτήριο της Π.Ε. Θεσπρωτίας και το Αστυνομικό Μέγαρο.

Στο κεντρικότερο σημείο δηλαδή της πόλης της Ηγουμενίτσας και η διαχείριση των οποίων είναι στη δικαιοδοσία του Οργανισμού Λιμένος Ηγουμενίτσας.

Οι τουαλέτες υποτίθεται πως είναι ανοιχτές για τους πολίτες και τους επισκέπτες της πόλης μας.

Και λέμε υποτίθεται, καθώς εδώ και πάνω από ένα χρόνο, οι τουαλέτες έχουν καταληφθεί από δύο αλλοδαπούς επαίτες, οι οποίοι τις έχουν μετατρέψει σε "οικεία" τους.

Όπως μπορείτε να δείτε στις φωτογραφίες που κατέγραψε η κάμερα του thespro.gr, τα δύο άτομα έχουν μετατρέψει τις τουαλέτες σε κανονικό σπίτι, μέσα στο οποίο κοιμούνται αλλά και τρώνε.

Μάλιστα έχουν ξηλώσει την πόρτα από το WC γυναικών και την χρησιμοποιούν να να κλείσουν την "γκαρσονιέρα" που έχουν φτιάξει στις ανδρικές τουαλέτες.

Εκ των πραγμάτων οι τουαλέτες δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους πολίτες, με αποτέλεσμα, ο χώρος γύρω από τις τουαλέτες να έχει καταστεί πλέον εστία μικροβίων αφού πολλοί συμπολίτες –και δικαιολογημένα-, κυρίως ηλικιωμένοι, καταφεύγουν στον υπαίθριο χώρο για την ανάγκη τους. 

Αποτέλεσμα αυτού είναι η έντονη δυσοσμία και η συγκέντρωση μικροβίων.

Ειδικά τις ημέρες που ζούμε με την πανδημία του κορωνοϊού, ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία είναι μεγάλος.

Σοβαρός κίνδυνος υπάρχει και για την υγεία των δύο αυτών ανθρώπων, οι οποίοι κυκλοφορούν και επαιτούν καθημερινά σε ολόκληρη την πόλη, ειδικά έξω από σούπερ μάρκετ και καταστήματα εστίασης.

Πρέπει άμεσα να παρέμβουν οι αρμόδιες αρχές.

Ας δείξουν οι αρμόδιοι ότι διαθέτουν ένα σύγχρονο και κοινωνικό πρόσωπο, όπου σέβεται τόσο τους κατοίκους, όσο και τους επισκέπτες αυτής της πόλης.

Το κατά παράδοση «χρυσό τρίμηνο» του ελληνικού τουρισμού καλείται φέτος να σηκώσει ακόμη μεγαλύτερο βάρος στην προσέλκυση επισκεπτών και εσόδων, σώνοντας ότι μπορεί από την φετινή σεζόν, με στόχο αποτραπεί ένα διψήφιο ποσοστό ύφεσης στη χώρα. 

Ο φετινός τουρισμός είναι περιορισμένος άλλα δεν θα είναι τελείως χαμένη υπόθεση. Ο Ιούνιος, πρώτος μήνας του καλοκαιριού και τέταρτος καλύτερος σε έσοδα, μετά τον Ιούλιο, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, είναι δεδομένο ότι θα χαθεί για την τουριστική βιομηχανία της χώρας. 

Δεδομένου ότι το άνοιγμα του τουριστικού τομέα τοποθετείται τον Ιούλιο, ενώ ο Σεπτέμβριος θεωρείται μήνας που καλύπτεται από αβεβαιότητα, ο τουριστικός τομέας καλείται να επιτύχει ένα μικρό θαύμα για να σωθεί ο ίδιος και να υποστηριχθεί η οικονομία και μπορεί να το κάνει καθώς αναμένεται οι Ευρωπαίοι να ταξιδέψουν. 

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύει η Eurobank στο εβδομαδιαίο οικονομικό της δελτίο, το 2019, από τις συνολικές τουριστικές εισπράξεις που ανήλθαν σε 18,2 δισ. ευρώ, το «καυτό» καλοκαιρινό δίμηνο (Ιούλιος Αύγουστος) εισπράχθηκε το 43%, δηλαδή περίπου 7,8 δισ. ευρώ. Για να αποφευχθεί μια καταστροφική μείωση των τουριστικών εσόδων φέτος κατά 80 – 90%, την οποία έχουν προβλέψει αρκετοί παράγοντες του τουρισμού, και να περιορισθεί η πτώση στο 50% ή λιγότερο, θα χρειασθεί αυτό το δίμηνο ο ελληνικός τουρισμός να φέρει έσοδα τουλάχιστον 6 - 7 δισ. ευρώ στις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες της φετινής σεζόν. 

Τουριστική κίνηση υπάρξει, θα υπάρξει Ιούλιο με Σεπτέμβριο, με το τοπίο να αρχίζει σιγά σιγά να ξεκαθαρίζει όσον αφορά τις προθέσεις των κρατών της Ε.Ε. Μιλώντας στο BBC, ο υπουργός Τουρισμού, Χάρης Θεοχάρης, τόνισε ότι αυτή την περίοδο γίνεται επεξεργασία των πρωτοκόλλων υγιεινής που θα υποβληθούν στην επιτροπή των ειδικών, ώστε να δώσουν τη συγκατάθεσή τους για το σταδιακό άνοιγμα του τουριστικού τομέα. «Στοχεύουμε να είμαστε έτοιμοι να ανοίξουμε σε κάποιο χρονικό σημείο του Ιουλίου», τόνισε ο κ. Θεοχάρης.. 

Παράλληλα η επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού του Ευρωκοινοβουλίου, προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συντάξει σχέδιο δράσης για τον τομέα του τουρισμού, κάτι που αναμένεται να γίνει το αμέσως προσεχές διάστημα. 

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον η Ελλάδα θα προσπαθήσει να κεφαλοποιήσει την δικαιολογημένη υπερπροβολή της παγκόσμιας υγειονομικής κατάστασης από ΜΜΕ και social media, στην οποία όμως η χώρα μας προβάλλεται είναι το ποιο χαρακτηριτικό παράδειγμα χώρας με τιθασευμένο τον κορωνοιό και ήδη το χαρακτηριστικό αυτό προβάλλεται και θα προβάλλεται και το επόμενο διάστημα σε όλες τις χώρες του πλανήτη. 

Ταυτόχρονα τα τουριστικά προϊόντα της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Τουρκίας που είναι και οι βασικοί ανταγωνιστές μας, είναι για φέτος κατεστραμμένα και χωρίς καμιά προοπτική ανάπτυξης μέσα στο 2020. 

Η Θεσπρωτία με το μηδαμινό αριθμό κρουσμάτων και το Ιόνιο, με εξαιρετικά μικρο αριθμό κρουσμάτων, φαντάζουν ως οι καταλληλότεροι και πιο ασφαλείς προορισμοί για τουρισμό στην πρώτη μετά-πανδημική περίοδο και με δεδομένη την επικρατούσα άποψη της επιστημονικής κοινότητας του πλανήτη, που μιλά για την υγειονομική επιστροφή στην κανονικότητα έστω και προσωρινά κατά την θερινή περίοδο. Παράλληλα δείχνουν να είναι οι ευνοούμενες περιοχές και από ένα άλλο χαρακτηριστικό της σημερινής κατάστασης. Και αυτό δεν είναι άλλο από το αβέβαιο κλίμα που επικρατεί στον χώρο των αερομεταφορών, καθώς η πρόσβαση μέσω Εγνατίας Οδού ευνοεί την μεταφορά τουριστών από χώρες που στο παρελθόν σνομπάραμε, άλλα φέτος συμπληρώνουν το παζλ της ρελάνς. 

Στην booking σήμερα, υπάρχουν 216 καταλύματα στην Θεσπρωτία, ενώ στη Airbnb περισσότερα από 300. Ζητούμενο είναι πόσοι από αυτούς τους χώρους θα λειτουργήσουν φέτος, καθώς δεν θα είναι λίγες οι περιπτώσεις που ίσως να παραμείνουν κλειστές. Άλλες για λόγους πιστοληπτικής ικανότητας και άλλες (λίγες) για ανακαίνιση. 

Στην εξέλιξη της κατάστασης, σημαντικό ρόλο θα παίξει η στάση των tour operators, που δέχονται και οι ίδιοι τεράστια οικονομική πίεση και την μεταφέρουν στον ελληνικό ξενοδοχειακό κλάδο. Ενδεικτική αυτών των προβλημάτων είναι η αγωνιώδης έκκληση προς την κυβέρνηση από τον Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων να παρέμβει προς τους tour operators για να μετριαστεί η επιθετικότητα που δείχνουν στις διαπραγματεύσεις για τα πακέτα του 2020. 

Στην ακτογραμμή της Θεσπρωτίας, δεν είναι λίγες οι φωνές διαμαρτυρίας που αναφέρουν πως οι tour operators έχουν σταματήσει να καταβάλουν πληρωμές για το early booking, ενώ προχωρούν και σε καταγγελίες συμβάσεων που έχουν υπογράψει με τα ξενοδοχεία, ακυρώνοντας εγγυημένα και μη συμβόλαια. Παράλληλα απαιτούν από τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις να προχωρήσουν σε σημαντικές εκπτώσεις για την τρέχουσα σεζόν και να τους παράσχουν πίστωση, καθώς δηλώνουν πως θα εξοφλούν τις σχετικές κρατήσεις εντός 60 ημερών από την αναχώρηση των πελατών. Τους όρους αυτούς επιδιώκουν να τους περιλάβουν και στα συμβόλαια που θα υπογραφούν για το έτος 2021. 

Ο προφανής στόχος των tour operators, είναι η αναπροσαρμογή των συμβολαίων που είχαν κλείσει στο τέλος του 2019 και που αφορούσαν το φετινό καλοκαίρι. 

Η Ελλάδα θα αποτελέσει επιλογή διακοπών για μια σειρά γειτονικών κρατών όπως το Ισραήλ και οι Βαλκανικές χώρες. Μεγάλο ενδιαφέρον υπάρχει επίσης από τη Ρωσία, καθότι η Ελλάδα διαθέτει το πλεονέκτημα της χώρας που έχει πληγεί λιγότερο από τον κορονοϊό, εν συγκρίσει με τις ανταγωνίστριες Ιταλία, Ισπανία και Τουρκία. Παράλληλα οι παραδοσιακές αγορές όπως η Γερμανία και η Μεγάλη Βρετανία εξακολουθούν να αποτελούν χώρες προέλευσης, που πάντως έχουν πληγεί ιδιαίτερα από τον ιό. 

Η Ελλάδα εμφανίζεται ως προορισμός που μπορεί να κεφαλαιοποιήσει την καλή διαχείριση του υγειονομικού ζητήματος και φέτος αλλά και σίγουρα τα επόμενα χρόνια. 

Τι είναι αυτό που ζούμε;! 

 Μην μου πείτε ότι 40 ημέρες τώρα δεν το έχετε σκεφτεί; 

Πως δεν σας κυριεύει φόβος και ανασφάλεια, πως θα είναι η ζωή μας, μόλις όλο αυτό λήξει? Θα είναι «όλα καλά…;» «όλα όπως πριν…;»

Πολλές φόρες η ζωή μας, έχει αλλάξει ξαφνικά και απότομα. Αλλά ότι θα σταματούσε μέσα σε μια νύχτα κάθε μας δραστηριότητα οικονομική και κοινωνική μπαίνοντας σε καραντίνα, αρχικά ολόκληρες πόλεις και μετά ολόκληρα κράτη; 

Και όμως έγινε! Ακριβώς όπως γίνετε όταν ξεσπά πόλεμος και οι άνθρωποι πρέπει να τρέξουν να σωθούν. Μονό που τώρα απλά μένουμε σπίτι και παρακολουθούμε χωρίς να μπορούμε να κάνουμε τίποτε!

Και όμως… τα σημάδια υπήρχαν και όλα αυτά που βιώνουμε σήμερα έχουν περιγραφεί χρόνια τώρα από επιστήμονες και μελετητές.

Πότε ξανά δεν είχε καταγραφεί τόση μεγάλη αύξηση του πληθυσμού στα αστικά κέντρα, για να μην αναφέρω την μετακίνηση των πολιτών από το ένα κράτος στο άλλο σ’ όλα τα μέρη της γης, με το βαρύ τελικά κόστος της γρήγορης εξάπλωσης του ιού!

Που πήγαν όλοι αυτοί οι ειδήμονες που μιλούσαν για ένα άσχημο σύστημα υγείας και ξαφνικά το «υγεία πάνω απ’ όλα» βρήκε θέση στο λεξιλόγιο του κάθε πολίτη;!

Στις ημέρες που θα συνεχίσουμε να μένουμε κλεισμένοι στο σπίτι μας…πρέπει να σκεφτούμε. Τι είναι τελικά αυτό που αξίζει πραγματικά στην ζωή μας;

Μήπως είναι η ιδανική στιγμή ν’ αναρωτηθούμε πως θα θέλαμε τον κόσμο μας μετά απ' όλη αυτήν την καραντίνα; Θέλουμε να δουλεύουμε ατελείωτες ώρες, για να μπορούμε τελικά να έχουμε μόνο τα βασικά; 

Πως γίνετε και ενώ τα τελευταία χρόνια έχουμε ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, να μην καταφέραμε τελικά να περιορίσουμε ένα τέτοιο γεγονός; Τι είναι επιτέλους αυτές οι διαβόητες αγορές; 

Σκέψου άπλα…όταν τελειώσει όλο αυτό, από εμάς δεν θα ζητήσουν να «κάνουμε θυσίες» για τις όποιες απώλειες έχει η κοινωνία και η οικονομία;

Αυτό ΘΕΣ;

Υπάρχει μεγάλη συζήτηση σήμερα για το αν είναι καλό να διαφημιστούμε αυτή την εποχή ή όχι. Αν πρέπει να σταματήσουμε τις καμπάνιες μας στα social media, στα email μας και πώς θα το πάρει ο κόσμος.

Τις πρώτες ημέρες της καραντίνας όλα τα brands τράβηξαν κυριολεκτικά χειρόφρενο. Κανείς δεν ήξερε πως να αντιδράσει σε αυτή την κατάσταση. Οπότε η ασφαλέστερη λύση ήταν να κόψουν τα πάντα ..μέχρι νεοτέρας.

Προσωπικά επέλεξα να μην κόψω κάτι αλλά να τα προσαρμόσω. Έκοψα μόνο μια διαφήμιση από τις τέσσερις καμπάνιες που έτρεχα ή οποία ήταν λίγο πιο επιθετική στην πώληση.

Κράτησα όλες τις υπόλοιπες που αφορούσαν Lead generation και re-marketing με μικρές αλλαγές στο λεκτικό.

Με λίγα λόγια ΔΕΝ σταμάτησα τις διαφημίσεις μου. Τις προσάρμοσα.

Το ίδιο πρότεινα και στους πελάτες μου. Σχεδόν τους απαγόρευσα να κόψουν τελείως τις διαφημίσεις τους – ούτε όμως και να βγουν να πουλήσουν τα προϊόντα τους σαν μην συμβαίνει τίποτα.

Αυτό προτείνω και σε εσάς. Μην κόψετε τελείως τις διαφημίσεις σας γιατί έτσι θα «χαθείτε» από τα μάτια του κοινού σας – και δεν το θέλετε αυτό!

Το ξέρω ότι οι στιγμές είναι δύσκολες και που μυαλό για τέτοια – όμως πρέπει να το κάνετε.

Εάν έχετε κάποιο προϊόν ή υπηρεσία που χρειάζεται κάποιος αυτή την στιγμή (κατηγορία: παυσίπονο), συνεχίστε τις διαφημίσεις σας προσαρμοσμένες όμως στο κλίμα της εποχής (το τελευταίο που θέλετε να ακούσετε είναι ότι εκμεταλλεύεστε την κατάσταση για να πουλήσετε).

Εάν έχετε κάποιο προϊόν όχι άμεσης ανάγκης (κατηγορία: βιταμίνη), αυτό που προτείνω είναι να υιοθετήσετε μια πιο soft στρατηγική για Lead generation, δηλαδή χτίσιμο του κοινού σας, τις λίστας σας, και των σελίδων σας στα social.

Για πολλούς επαγγελματίες, μόλις τελειώσει όλο αυτό και μπούμε σε μια κανονικότητα, θα είναι σαν να πατάνε το Re-start στην δουλειά τους. Σαν να ξεκινούν από την αρχή.

Ο καταναλωτής θα αποκτήσει νέες αγοραστικές συνήθειες, θα έχει ιεραρχήσει διαφορετικά τις προτεραιότητες στην ζωή του και θα έχει «μετρήσει» πολύ κόσμο και επαγγελματίες.

Εάν λοιπόν χαθείτε εντελώς τώρα – και έρθετε μετά από 2-3 μήνες να πείτε «επ!, εδώ είμαι και εγώ – αγόρασε τώρα αυτό που προσφέρω», δεν είναι σίγουρο ότι θα το κάνει.

Θα το κάνει όμως πολύ πιο εύκολα όταν όλο αυτό το διάστημα σας έβλεπε (εσάς και το brand σας), και είχατε μια καλή κουβέντα να πείτε.

Είναι ένας ερειπωμένος γραφικός οικισμός, με πλακόστρωτους δρόμους και παλιά αρχοντικά. Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική είναι το πρώτο που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη, ενώ στην κεντρική πλατεία του χωριού στέκεται ακόμη η γραφική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου με μοναδικές τοιχογραφίες.

Το χωριό εγκαταλείφθηκε τον Αύγουστο του 1943 όταν το έκαψαν οι γερμανοί κατακτητές της μεραρχίας Εντελβάις, που αιματοκύλισαν όλη την Ήπειρο. Στην Θεσπρωτία συνεργάστηκαν με τους Τσάμηδες, οι ηγέτες των οποίων υπέδειξαν σπίτια και πρόσωπα που έπρεπε να εξοντωθούν. Οι κάτοικοι σκορπίστηκαν στα γύρω χωριά, αλλά και στην Κέρκυρα. Το 1950 το κράτος παραχώρησε στους κατοίκους λίγα σπίτια στην παραλία και έτσι αναπτύχθηκε το νέο χωριό, η σημερινή Σαγιάδα.

Τον 19ο αιώνα καταστράφηκε από σεισμούς δύο φορές, όμως ξαναχτίστηκε. Το οριστικό χτύπημα ήρθε στον πόλεμο όταν οι Γερμανοί της μεραρχίας Εντελβάις και οι Τσάμηδες συνεργάτες τους το πυρπόλησαν.

Η Παλιά Σαγιάδα ήταν ένα χωριό που έσφυζε από ζωή. Λόγω της γεωγραφικής του θέσης του γνώρισε την άνθιση του εμπορίου, ειδικά την περίοδο της ενετοκρατίας στα Ιόνια. Το λιμάνι αποτελούσε μεγάλο εμπορευματικό σταθμό για τα Ιωάννινα, τη Λάρισα και τα Τρίκαλα. Γι αυτόν τον λόγο άλλωστε στα μέσα του 15ου αιώνα ξέσπασε πόλεμος ανάμεσα σε Τούρκους και Ενετούς για την κυριαρχία της. Τον 19ο αιώνα η Παλιά Σαγιάδα καταστράφηκε από ισχυρούς σεισμούς δύο φορές, όμως οι κάτοικοι την ξανάχτισαν.

Η εφημερίδα η «ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ», με ημερομηνία 26-1-1901, αναφέρει ότι στο λιμάνι της Σαγιάδας, από το 1893, μια φορά τη βδομάδα προσέγγιζε ατμόπλοιο μιας αυστριακής ναυτιλιακής εταιρείας, που έκανε κρουαζιέρα αναψυχής, ενώ στην ακτή είχε εγκαταστήσει και ναυτικό πράκτορα. Η μεταφορά των τουριστών στην ακτή από το ατμόπλοιο, γινόταν με βάρκες ενώ οι κρουαζιέρες γίνονταν μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα.Οι κάτοικοι της μαρτυρικής Σαγιάδας ξαναέχτισαν το χωριό τους στη θάλασσα. Σήμερα είναι ένα γραφικό ψαροχώρι απέναντι από την Κέρκυρα

Μουσουλμάνοι Τσάμηδες οι πρώτοι εισβολείς

Το 1912 απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό. Η αντίστροφη μέτρηση ξεκίνησε με την ιταλική εισβολή. Τότε οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες που ζούσαν στην περιοχή συντάχθηκαν με τον εισβολέα με σκοπό να καρπωθούν τις ελληνικές περιουσίες και να κυριαρχήσουν στην περιοχή. 

Ο Γεώργιος Τσόγκας τότε ήταν μικρό παιδί και κατέγραψε τις μνήμες του στο βιβλίο του «Η Σαγιάδα»:

«Οι πυροβολισμοί που ακούστηκαν πολύ κοντά στο χωριό ήταν αυτοί που αντάλλαξαν οι Έλληνες στρατιώτες των φυλακίων με τους μουσουλμάνους Τσάμηδες ατάκτους, οι οποίοι υπό τον Χουσεΐν Χαρουλά από την Κονίσπολη είχαν σπεύσει να μπουν μπροστά από τα ιταλικά στρατεύματα κατά την επέλασή τους εναντίον της Ελλάδας. Αυτοί μπήκαν στο χωριό με μάνλιχερ και γκράδες, σταυρωτά φυσεκλίκια, θρασείς και απειλητικοί. Ο Χουσεΐν έφερε στολή Ιταλού αξιωματικού… Κατάπληκτοι οι Σαγιαδινοί έβλεπαν τώρα να εισέρχονται στο χωριό ορδές συμπατριωτών τους μουσουλμάνων. Μερικούς τους γνωρίζανε καλά. Κάποιος μάλιστα ήταν την προηγούμενη μέρα στο παζάρι που γινόταν κάθε Κυριακή στη Σαγιάδα. Ο Σκέντος τόλμησε να τους πει: «Τι δουλειά έχετε εδώ στο χωριό; Πηγαίνετε να τα βάλετε με το στρατό!». Ένας απ΄αυτούς άρπαξε το πηλήκιο του Κώστα Ρεντζέλου, που ήταν μαθητής του οικοτροφείου Φιλιατών και έτυχε να βρίσκεται στο χωριό, ξεκόλλησε το εθνόσημο και το κατάστρεψε συντρίβοντάς το με τις πρόκες των αρβυλών του». 

Οι ιταλικές επιχειρήσεις στην Ήπειρο αποδείχτηκαν φιάσκο για τον Μουσολίνι, καθώς οι ελληνικές δυνάμεις ανασυντάχθηκαν, απώθησαν τους εισβολείς και τους κυνήγησαν μέσα στην αλβανική ενδοχώρα γράφοντας το Έπος του 40. Η Σαγιάδα όμως, βρέθηκε και πάλι στο στόχαστρο των κατακτητών, καθώς οι Τσάμηδες συνεργάστηκαν και με τους Ναζί που εισέβαλλαν στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 1941. Με την επικράτηση των Γερμανών, επέστρεψαν στην Σαγιάδα και οι ηττημένοι Ιταλοί οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στο σχολείο, στο σπίτι του Γιώργου Τρουμπάτα και ψηλά στου Σούλιου, όπου έστησαν το παρατηρητήριό τους. Το χωριό μετρούσε αντίστροφα και η ολοκληρωτική καταστροφή ήρθε το 1943 όταν οι Γερμανοί μαζί με τους συνεργάτες τους Τσάμηδες της Θεσπρωτίας, έκαψαν τα πάντα.

Το κάψιμο της Σαγιάδας

Η Σαγιάδα κάηκε από τους Γερμανούς και τους μουσουλμάνους Τσάμηδες στις 23 Αυγούστου του 1943, από απόσπασμα της γερμανικής μεραρχίας «Εντελβάις» με επικεφαλής το λοχαγό Ζήγκφρηντ Ντόντελ, διοικητή του πρώτου τάγματος του 29ου συντάγματος.

Οι Γερμανοί αρχικά είχαν στρατοπεδεύσει στους Φιλιάτες και κατά διαστήματα κατέβαιναν ως την παραλία της Σαγιάδας. Λίγες μέρες πριν κάψουν το χωριό, μερικοί άνδρες τους ήρθαν ως την κοντινή Λιόψη. Ήθελαν να πάρουν πληροφορίες από τους Λιοψιώτες για τις εστίες αντιστάσεως. Ωστόσο, το μοιραίο πρωινό της 23ης Αυγούστου του 1943 στη Σαγιάδα ακούστηκαν κρότοι από πυροβόλα όπλα. Μετά από λίγο, κάποιοι Σαγιαδινοί αντίκρισαν γερμανικά αυτοκίνητα να σταματούν χαμηλά στο δρόμο και να ανηφορίζουν στο χωριό ένοπλοι Γερμανοί στρατιώτες. Στην μικρή κοινότητα επικράτησε πανικός. Πολλοί κάτοικοι άρπαξαν ό,τι προλάβαιναν, λίγο ψωμί, μια κουβέρτα και οι μάνες τα παιδιά τους και ξεκίνησαν να ανηφορίζουν το βράχο της Αγίας Παρασκευής.

Ο Γιώργος Τσόγκας περιγράφει στο βιβλίο του εκείνες τις δραματικές στιγμές: «Οι Γερμανοί βλέπουν κόσμο ν’ανηφορίζει και αρχίζουν να βάλλουν με τα πολυβόλα και όλμους. Σύγχυση, τρομάρα και πανικός επικράτησε στον κόσμο, ο οποίος συνέχιζε ν’ανεβαίνει με μισή ψυχή τραβώντας τα παιδιά, που είχαν αποκάμει και τσίριζαν μ’ αναφιλητά. Τα πολυβόλα κροτάλιζαν και βλήματα όλμων έσκαγαν και οι φλόγες ανυψώνονταν φοβερές. Σκοτώθηκε ο Πέτρος Αντωνάδος και τραυματίστηκαν τρεις, ο Βασίλης Μάστορας, ο Τέλης Αντωνίου και ο Πούλιος Κολοκυθιάρης».Η Παλιά Σαγιάδα είναι ένα χωριό φάντασμα. Το έκαψαν για αντίποινα οι Γερμανοί με τους Τσάμηδες. Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Θεσπρωτίας κατάγονται από χριστιανούς που εξισλαμίσθηκαν στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Έλαβαν προνόμια και ευνοϊκότερη μεταχείριση σε σχέση με τους χριστιανούς συμπατριώτες τους. Έτσι εξηγείται και η ύπαρξη των αγάδων της Τσαμουριάς, οι οποίοι έγιναν τσιφλικάδες με πολλά κτήματα μέχρι το 1944.

Οι Γερμανοί συνέλαβαν τους κατοίκους, τους κατέβασαν στις παρυφές του χωριού και τους οδήγησαν σε ένα ανοιχτό μέρος, το Γκρεμύθι, όπου τους έστησαν μπροστά σ’ ένα πολυβόλο. Τους ερεύνησαν εξονυχιστικά, όμως δε βρήκαν τίποτε το ύποπτο για αντιστασιακή δράση. Στις διαπραγματεύσεις συμμετείχε και ο πρόεδρος της κοινότητας Γιώργος Τρουμπάτας, ο οποίος προσπάθησε να τους αποτρέψει μιλώντας τους στα ιταλικά. Τελικά οι Γερμανοί δεν τους εκτέλεσαν, όπως είχαν κάνει νωρίτερα σε άλλα μαρτυρικά χωριά της Ηπείρου, στο Κομμένο Άρτας, τη Μουσιωτίτσα και τους Λιγκιάδες Ιωαννίνων.

Τους Γερμανούς ακολουθούσαν μουσουλμάνοι Τσάμηδες. Εκείνοι δεν περιορίστηκαν στο να τρομοκρατήσουν τους κατοίκους. Άρχισαν να μπαίνουν στα σπίτια, να τα λεηλατούν και να τα καίνε. «Ντουμάνιασε ο τόπος από τις φωτιές και τους καπνούς. Κάηκαν όλα σχεδόν τα σπίτια του χωριού», περιγράφει ο Τσόγκας. Και συμπληρώνει: «Χάσαμε τα σπίτια μας και τα νοικοκυριά μας και μείναμε άστεγοι, γυμνοί και πεινασμένοι, να περιφερόμαστε σε πανωχώρια επαιτώντας ένα κομμάτι ψωμί και κανένα παλιόρουχο. Γιατί, όπως ήταν επόμενο, μετά από την τρομάρα που πήραμε, εγκαταλείψαμε οι πλείστοι το χωριό».

Την επόμενη μέρα το πρωί, οι Σαγιαδινοί ήρθαν αντιμέτωποι με το θλιβερό θέαμα. Οι περιουσίες τους είχαν γίνει στάχτη. Οι περισσότεροι δεν είχαν τις αντοχές να κάνουν μία νέα αρχή στον τόπο τους και να ξαναχτίσουν το βιο τους. Σύντομα, εγκατέλειψαν το χωριό και έψαξαν την τύχη τους σε βορειότερα μέρη, ελληνικά ή αλβανικά, ή στην Κέρκυρα.

Σήμερα, το μόνο που έχει μείνει να θυμίζει την ομορφιά του είναι τα πετρόχτιστα σπίτια, τα χάνια, οι εκκλησίες του και το στιχάκι: «Σαγιάδα και αν κάϊκε και έγινε Βιργιάνη, εμείς θα την φτιάσουμε καινούρια στο λιμάνι». Και έτσι έγινε…

Δείτε το βίντεο από την ερειπωμένη Σαγιάδα του Λάζαρου Τσάτσου στο κανάλι του Epirustravel eu – Drone Flights.