Που βρίσκεται τελικά ο τάφος της Κυρα Βασιλικής; - Του Γρηγόρη Καλογερόπουλου

Που βρίσκεται τελικά ο τάφος της Κυρα Βασιλικής; - Του Γρηγόρη Καλογερόπουλου

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΚΥΡΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ
(Εκπληκτική Συνέχεια)

Θα ενυθμούνται οι αναγνώστες ότι για το αίτημα μερικής ή ολικής μεταφοράς των οστών από το Αιτωλικό στη γενέτειρά της πατρίδα η οποία είναι η Κοινότητα Πλαίσιο Θεσπρωτίας, είχαμε δηλώσει οτι θα καθιστούσαμε γνωστό δια του τύπου όλες τις ενέργειες από πλευράς μας επ αυτού του θέματος. Πράγμα το οποίο είχαμε πράξει κατά το παρελθον και πράττουμε και σήμερα.

Ετσι κατόπιν πολλών μα πολλών γραπτών και τηλεφωνικών ενεργειών μας προηγουμένως με τις αρμόδιες Δημόσιες και Εκκλησιστικες Υπηρεσίες στο Αιτωλικο και στο Μεσολόγγι , τελικά στις 15 Ιανουαρίου 2019 είχαμε απευθύνει γραπτώς το αίτημά μας προς το Υπουργείο Εσωτερικών, περί της μερικής ή ολικής μεταφοράς των οστών της ιστορικής Κυρά Βασιλικής από το Αιτωλικό, στη γενέτειρά της πατρίδα η οποία είναι η Κοινότητα Πλαίσιο Θεσπρωτίας και παλαιότερα Πλεσίβιτσα. Πράγματι το Υπουργείο Εσωτερικών στις 24 Ιανουαρίου 2019 διαβίβασε το αίτημά μας αυτό στις καθ ύλην αρμόδιες Υπηρεσιες, ήτοι στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμου, Υπηρεσία Νεώτερων Μνημείων και Τεχνικών Εργων Δυτικής Ελλάδας Πελοποννήσου και Νοτίου Ιουνίου καθώς και στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας, προς ενέργεια επ αυτού του αιτήματος.

Υστερα από πολλές ανταλλαγείσες επιστολές με τις προαναφερόμενες Δημόσιες Υπηρεσίες , τελικά το θέμα αυτό περί μερικής ή ολικής μεταφοράς των οστών της προαναφερθείσης, κατέληξε στο Εκκλησιαστικό Συμβούλιο της Ιεράς Ματρόπολης Μεσολογγίου προς το οποίο κατ επανάληψη απευθυνθήκαμε προηγουμένως και τελευταία στις 8 Οκτωβρίου 2019.

Λάβαμε την εξής εκπληκτική απάντηση στις 9 Οκτωβρίου 2019 από τον Πρόεδρο του εν λόγω Εκκλησιαστικού Συμβουλίου και Εφημερίου του Ιερού Ναού Παμεγίστων Ταξιαρχών Αιτωλικού. Αποφεύγουμε να αναφέρουμε το όνομά του.

« Αγαπητε Κυριε Καλογεροπουλε Κατόπιν της τηλεφωνικής μας συνομιλίας , και του ήδη από πέρυσι σχετικού μου ηλεκτρονικού μηνύματος (το οποίο εμείς ποτέ δεν λάβαμε )θα ήθελα να σας υπενθυμίσω οτι κατά την διάρκεια της Εφημερειακής μου θητείας στον Ι.Ν. Παμεγίστων Ταξιαρχών Αιτωλικού, προέβην προ 23ετίας εις τον εξωραισμό του τάφου της κας Βασιλικής όπου διεπιστώθη η μη ύπαρξη οστών. Συνάγεται έτσι ότι μετά την πάροδο 200 ετών ένα τέτοιο φαινόμενο είναι άκρως φυσιολογικό »

Με διαφορετκά λόγια απο το 1834 μέχρι το 1996 όπου το έτος αυτό ο εν λόγω τότε και νυν Εφημέριος των Παμεγίστων Ταξιαρχών στο Αιτωλικό προέβη στον εξωραισμό του τάφου της εκλιπούσης και διαπίστωσε τη μη ύπαρξη των οστών της Κυρά Βασιλικής , εξάγεται κατά μιά περίπτωση λέγουμε, ότι τα οστά είτε έλυωσαν εξ ολοκλήρου , είτε αποσυντέθηκαν ή εξατμίστηκαν ή εξανεμήθησαν κατά το μικρό αυτό διάστημα των 152 ετών τα οποία παρέμειναν υπό τη γην.



Αναρωτιώμαστε όμως , μα είναι δυνατον άκρως φυσιολογικά να είχε συμβεί ένα τέτοιο εκπληκτικό γεγονός παντελούς απώλειας οστών, τη στιγμή που ανακαλύπτονται σήμερα οστά από ανθρώπινα όντα τα οποία είχαν αποθάνει προ δεκάδων χιλιάδων ετών !!!

Κατά συνέπεια θεωρούντες την απάντηση οτι δεν είναι επαρκούντως πειστική, τα ερωτήματα αυτοεπεξηγηματικά που τίθενται είναι.πολλά Ας αναφέρουμε ωρισμένα.



Πριν όμως πράξουμε τούτο, θα αναφέρουμε για τους αναγνώστες ,τα πλεον τεκμηριωμένα ιστορικά δεδομένα που έχουμε για τα τελευταία χρόνια της ζωής της εκλιπούσης Κυρά Βασιλικής δηλαδή:

« Αφου εξόφλησε τα χρέη της που είχε προς το Πατριαρχείο η Κυρά Βασιλική έφθασε το 1830 στη Θεσσαλία για να ζήσει στο Βοεβόδα-Τσιφλίκ, ένα από τα κτήματα τα οποία της το ειχε δωρίσει ο Αλή Πασάς. Λόγω της εμπόλεμης τότε κατάστασης και επειδή το κτήμα αυτό είχε ήδη δημευτεί από το 1820, από περηφάνεια μη θέλοντας να επιστρέψει στα Γιάννενα, πήγε στο Ναύπλιο με σκοπό να ζητήσει την συμπαράσταση του τότε Κυβερνήτη της Ελλάδας του Ιωάννη ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ ο οποίος αν και είχε γεννηθεί στην Κέρκυρα κατάγετο από το Αργυρόκαστρο της Βορείου Ηπείρου. Υστερα δε απο μια συνάντηση που είχε με τον Ιωάννη Καποδίστρια στο Ναύπλιο προς τον οποίο προφανώς κατέστησε γνωστό και περί του πολυθρυλούμενου θησαυρου του Αλή Πασά, ο τελευταίος της παραχώρησε ένα ακίνητο στην Κοινότητα Κατοχή Μεσολογγίου όπου θα περάσει τα τελευταία χρόνια της ζωής της μέχρι τον θάνατόν της σχεδόν σαν αιχμάλωτη. Η εποχή έχει αλλάξει πλέον. Η άλλοτε πανίσχυρη αρχόντισσα των Ιωαννίνων η οποια διέτασε τον Αλή Πασά να βάλει φωτιά στα τόπια δηλαδή στα κανόνια και να κάψει τα Γιαννενα, κατά την λαική ρήση για να φανεί πόσο μεγάλη επιρροή ενασκούσε στον Αλή Πασά , εξάπτει τώρα την αντιπάθεια στη Κοινότητα της Κατοχής. Οσο δε καταρρέει το άλλοτε ωραίο και πανίσχυρο αυτό πλάσμα , τοσο περιφρονείται από όλους. Μόνο ο πράγματι ηρωικός αδερφός της Γεωργιος ΚΟΝΤΑΞΗΣ την περιβάλει με στοργή ο οποίος όμως απουσίαζε συχνά λόγω των στρατιωτικων του αγώνων ενατίον των Τούρκων. Ενας άλλος αδελφος της ο Σίμος είχε προ πολλου αποβιώσει. Πάσχουσα δε απο δυσεντερία , αλλοι γραφουν από καρκίνο, αιφνίδια απεβιωσε σε νεαρη ηλικια των 45 ετών και ετάφη η πολυθρυλητη αυτη γυναικα στις 11 Δεκαμβριου 1834 (άλλοι ιστορικοί υποστηρίζουν τον μήνα Μάιο του 1835) στο Ναό των Παμεγίστων Ταξιαρχών στο Αιτωλικό ».

Σήμερα μια επιτύμβια επιγραφή η οποία είναι αναρτημένη επι του τοίχου της εν λογω Εκκλησίας δίπλα από το τάφο της Κυρά Βασιλκής αναφέρει τα κατωθι:

ΤΑΦΟΣ ΚΥΡΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ 1789-1834

« ΑΠΕΘΑΝΕΝ Η ΚΥΡΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΤΖΟΥ ΑΠΟ ΔΥΔΕΝΤΕΡΙΑ ΕΤΩΝ 45 ΜΕΤΑΣΧΩΝ (αντί του κανονικού μετασχούσα) ΤΩΝ ΑΧΡΑΝΤΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΜΕΤΑΛΗΨΕΩΣ ΚΑΙ ΚΑΤ ΑΔΕΙΑΝ ΤΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟ ΤΟΥ ΕΦΗΜΕΡΙΟΥ ΤΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΕΤΑΦΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΣΥΝΗΘΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗN ΤΑΞΙΝ ΕΝ ΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ

ΕΝ ΑΙΤΩΛΙΚΟΝ (αντί του κανονικού εν Αιτωλικώ) ΤΗ 11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1834

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΙΕΡΕΥΣ

Δ.Κ. »



Ας επανέλθουμε τώρα σε ωρισμένα ερωτήματα τα οποία εγείρονται τη στιγμή που κατα το εξωραισμό του τάφου της Κυρά Βασιλικής ο τότε και νυν Εφημέριος της Εκκλησίας αυτής ο οποίος προέβη στον εν λόγω εξωραισμό κατά το έτος 1996 και που διέγνωσε την μη ύπαρξη οστών στο τάφο της Κυρά Βασιλικής, δηλαδή:

Πως είναι δυνατόν η Κυρά Βασιλική να ειχε ενταφιαστεί στο Αιτωλικό ενώ η οικία που ζούσε ήταν η Kοινότητα Κατοχή, η οποία απέχει περί τα δέκα τρία χιλιόμετρα μακρυά από το Αιτωλικο ;

Επιτρέπονταν τότε το 1834 ο ενταφιασμός ενός ατόμου ζων και αποθανών στο τοπο κατοικίας του , σε άλλο μέρος ; Ηδύνατο την εποχή εκείνη να γίνει μεταφορά νεκρού επι απόστασης 13 χιλιομέτρων και με ποιά μέσα ;

Κυριώτερο.Πως ητο δυνατόν να ειχε ενταφιαστεί η Κυρα Βασιλική στην πιο περίοπτη θέση μπροστά στην κεντρική είσοδο της Εκκλησίας των Ταξιαρχών στο Αιτωλικό την εποχή εκείνη το 1834, που ως πρώην παλλακίδα του Αλή Πασα ,οπως συνηθως φημολογείτο επι το ευγνέστερον την αποκαλούσαν οι κατοικοι και ιδιαίτερα οι γυναίκες της περιοχής και που τότε τα έθιμα και η ηθική ήταν αυστηρότατα και που προξενούσε την αντιπάθεια και ηταν περιφρονημένη από τους κατοίκους αυτής της Κοινότητας ; Γιατί στην επιγραφή δεν αναγράφεται όπως συνηθίζετο απο αρχαιοτάτων χρόνων το γνωστό και το στερεότυπο:

Ενθάδε κείται το σώμα της αποθανούσης Κυρά Βασιλικής κλπ κλπ . αλλα απαντάται στην επιγραφή το αινιγματικό, Απέθανεν η Κυρά Βσιλική κλπ κλπ ;

Γιατί στην επιγραφή δεν αναφέρεται όπως συνηθίζετο απαρέγκλιτα σε ολες τς επιγραφές της εποχής το χριστιανικό όνομα τόσο του Αγιου Επιτρόπου Ακαρνανίας, όσο κυρίως και το χριστιανικό όνομα του Εφημερίου των Ταξιαρχών (για παράδειγμα Δημητρίου ή Ιωάννου ή Κωνσταντίνου ή Ευαγγέλου) οι οποίοι προέβησαν στην ταφήν της εκλιπουσης ,αλλά αναγράφεται απλά, συντομογαφικά και αόριστα στην αναρτημένη Επιγραφή , κατ αδείαν του Επιτρόπου του Αγίου Ακαρνανίας και υπο του Εφημερίου των Ταξιαρχών ;

Ο Μέγας Πρωτοσύγγελος ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ στην σημαντική πραγματεία αυτού η οποία είναι δημοσιευμένη το 1926 στο Δελτίον Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος τόμος Θ σελίδες 610-617,με τίτλο, Σπερματολογίαι περι των εσχάτων της Κυρά Βασιλικής , ο οποίος ταξίδευσε και πήγε ειδικά στην Κατοχή, στο Αιτωλικό ,στην Εκκλησία των Ταξιαρχών και στο Μεσολόγγι για να συλλέξει αυθεντικές πληροφορίες απο ηλιωμένους κατοίκους για την τελευταία περίοδο της ζωής της Κυρά Βασιλικής , στην πραγματεία του αυτη, δεν αναφέρει ΕΠΙΓΡΑΦΗ θανάτου της Κυρα Βασιλικης στον αύλειο χώρο της εν λόγω Εκκλησιας. Βασιζομενοι σε αυτη την παρατηρηση η Επιγρφή θανάτου της Κυρα Βασιλικης δημιοθργήθηκε μετά το ετος 1926 ;

Αντίθετα ο Συγγραφέας Ιωάννης Παναγ. ΠΕΓΚΑΣ στο μνημειώδες έργο αυτού με τίτλο ΠΛΕΣΙΒΙΤΣΑ εκδοση ομως 2006, αποτελούμενο απο 559 σελίδες, στη σελίδα 269 του βιβλιου αναφέρει ως ακολουθως την ληξιαρχική πράξη θανάτου της Κυρα Βασιλικης, και δινει ως πηγή: Κώδιξ Ι. Ν. Ταξιαρχών –Αιτωλικού σελίς 6 αριθ 20 ήτοι:

« Απέθανεν η Κυρά Βασιλικη Κήτζου (στην αναρτημένη επιγραφή αναγράφεται Κίτζου) από δυσεντερία ήτον (η) ασθενεία της, ετων 45 μετασχών των αχράντων μυστηρίων της θείας μεταλήψεως και κατ αδείαν του επιτρόπου του Αγιου Ακαρνανίας και υπό του Εφημερίου των Ταξιαρχών, ετάφη κατά τη συνήθη εκκλησισατικήν τάξιν εν τη εκκλησία των Ταξιαρχών. Εν Ανατολικίον (στην αναρτημένη Επιγραφη αναγράφεται εν Αιτωλικόν) τη 11η Δεκεμβρίου 1834. Μελέτιος Ιερεύυς (στην αναρτημένη Επιγραφή προστίθεται Δ.Κ.) »

Υπάρχει όντως χειρόγραφο της εποχής, δηλαδη συντεταγμένο με ημερομηνια 11 Δεκεμβριου 1834 στην εν λογω Εκκλησία με κωδικα σελις 6 αριθ 20 ; Δεν πρέπει να υπάρχει τετοιο εγγραφο. καθότι η αναρτημενη Επιγραφή μας λεει οτι ήτο ο Ιερεας Μελέτιος ο οποίος συνέταξε αυτή την ληξιαρχικη πραξη θανατου της εκλιπουσης Κυρα Βασιλικης. Ποτε ομως έζησε αυτος ; Παρ ολες τις έρευνες που καναμε δεν κατωρθώσαμε να βρούμε κάτι το συγκεκριμένο για τον εν λόγω.

Γιατι λοιπόν αυτές οι λεκτικες διαφορές οι οποιες παρουσιάζονται στο κείμενο σύνταξης της ΕΠΙΓΡΑΦΗΣ μεταξύ των προαναφερομένων πηγών ;

Τα δημοσιευθέντα, το πρώτον απο τον Συγγραφεα Στέφανο ΞΕΝΟ στο Βιβλιο του ,

Ο ΑΛΗ ΠΑΣΙΑΣ και μετέπειτα απο τον Σπυρίδωνα Π. ΑΡΑΒΑΒΤΙΝΟΝ στο Βιβλίο του με τίτλο Ιστορία Αλή Πασά του Τεπελενλή συγγρφείσα επι τη βάσει του ανεκδότου έργου του Παναγιώτη Αραβαντινού Εκδοση Αθηνα 1895, και τα αφηγηθέντα μεσα σε αυτα τα βιβλια , περί μέθης και οινοποσίας της Κυρα Βασιλικής κατά τα τελευταία έτη της ζωής της, για να λησμονήσει τα μεγαλεία του προτέρου εν χλιδή βίου αυτής, ελέγχονται ως ανυπόστατα και μάλλον το κατηγορητήριον αυτών θα πρέπει να θεωρείται ως κείμενα ελαφροτήτων.Ολα αυτά καθώς και άλλα ερωτήματα που εγείρονται με τα ανωτέρω νέα στοιχεία που ανεφάνησαν σήμερα, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο τόπος ενταφιασμού του σωματος της Κυρά Βασιλικής δεν έχει ακόμη πλήρως διαλευκανθεί με αδιάσειστα ιστορικά στοιχεία.Κατά συνέπεια με τα ανωτέρω ερωτήματα που εγείρονται, θα πρέπει τυφλά να οδηγηθούμε οτι υπήρξε φυσιολογική πλήρης αποσύνθεση των οστών της εκλιπουσης , για να δικαιολογηθεί, η μη ύπαρξη οστών, που παρατηρήθηκε κατά τον εξωραισμό του τάφου αυτης το 1996 , ή θα πρέπει να προβούμε σε περισσότερες δέουσες και ενδελεχείς ιστορικές έερυενες ; Χωρίς ενδοιασμούς και δια την Ιστοριαν, το δεύτερο ειναι επιβεβλημένο νομίζουμε να ακολουθηθεί.Ετσι απο μια άποψη, με τα νέα δεδομένα που ανεφάνησαν απρόοπτα σήμερα οτι ο τάαφος της Κυρα Βασιλκης στερείται οστών, και τα φυσιολογικα ερωτήματα τα οποια εγείρονται , οδηγούν στο συμπερασμα ότι η Κυρα Βασιλική το 1834 πρέπει να ειχε ενταφιαστεί στην Κοινότητα Κατοχή, που ήταν αλλως τε και το σπίτι της που ζούσε, καθώς εκεί και η περίφημη Κούλια της Κυρά Βασιλικής. Ειναι εύκολο να γράψει κανείς και την αντίθετη άποψη , οτι ούσα ασθενής και πάσχουσα απο δυσεντερία, πηρε τον δρομο των δεκατριών χιλιομετρων απο την Κατοχη να υπάγει στο Αιτωλικο για να θεραπευτεί και εκεί αφού δεν θεραπεύτηκε, απέθανε και εκεί ετάφη. Χρειαζονται ομως και αποδείξεις οι οποίες επι του παρόντος είναι απελπιστικά συγκεχυμένες. Πολύ αργότερα απο το 1834 και πιθανότατα, αφού μαθεύτηκε σε ευρεία κλίμακα ανά την Ελλάδα το σημαντικό ιστορικό και το μέγα χριστιανικό έργο της Κυρα Βασιλκης ( αναφέρεται οτι κατασκεύασε ή ανακαίνησε περί τις δέκα τον αριθμό εκκλησίες, διέσωσε πολλούς Ελληνες αγωνιστές απο την αγχόνη, μύηση αυτης και αλλων στην Φιλική Εταιρεία), το οποιο έργο ειχε επιτελέσει επι εποχής κυριαρχίας της στα Γιάννενα, τοτε και πολυ αργοτερα απο το 1834 πρεπει να ειχε γινει μια πρωτοβουλια συμβολικης ανέγερσης τάφου προς τιμήν της, προφανως άνευ οστων μπροστά απο την είσοδο της Εκκλησίας των Παμεγιστων Ταξιαρχων στο Αιτωλικο, τη στιγμή που παρατηρήθηκε και ερευνήθηκε παραλληλα οτι δεν ήταν γνωστό το ακριβες σημείο στο Νεκροταφείο της Κατοχής που ειχε εναφιαστεί το σωμα της Κυρα Βασιλικης. Διαφορετικα πως δυνάμεθα να εξηγήσουμε τη μη ύπαρξη οστών κατα τον εξωραισμό του τάφου αυτής στο Αιτωλικο ο οποιος έγινε προ 23 ετών από σήμερα δηλαδή το 1996.Η ανωτέρω άποψη που δίδεται, αποτελεί μια υπόθεση, μια εικασίια δική μας σε συνδυαυσμό βέβαια με τα νέα προαναφερόμενα στοιχεία που ενεφανήσθησαν σήμερα στις 9 Οκτωβριου 2019, η οποία όμως άποψη πρέπει να εκληφθεί με προσοχή, καθοτι δεν αποτελει και απόδειξη. Ωστόσο θα περιμένουμε με μεγάλη ευχαρίστηση απο τις στήλες της παρούσης Εφημερίδας και απόψεις και άλλων Ιστορικών από τα Γιάννενα, τη Θεσπρωτία και γενικά την Ηπειρο επ αυτου , για να τεκμηριωθεί πλήρως τελικά το εθνικό πλεον για την Ηπειρο θέμα αυτό.Πιστεύουμε δε οτι με τα νέα συνταρακτικά στοιχεία που εμφανίστηκαν τώρα , οτι δηλαδή ο τάφος της Κυρα Βασιλικης στο Αιτωλικό στερείται σήμερα οστών, θα κινήσουν αυτά τα στοιχεία το ενδιαφέρο των Ιστορικων της Ηπειρου και θα υπάρξουν οι σχετικές απαντητικές πραγματείες.Εχοντες λοιπόν , αναλύσεις και επεξηγήσεις επι του εθνικού αυτού θέματος για την Ηπειρο , και απο αλλους Ηπειρώτες Ιστορικούς, θα οδηγηθούμε, είτε στο οριστικό κλείσιμο του κεφαλαίου αυτού που επίσημα προβήκαμε περι μερικής ή ολικής μεταφοράς των οστων της ΚΥΡΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ στη γενέτειρά της Πατριδα, είτε θα συνεχίσουμε τις ενέργειες για να την πλήρη αποκατάσταση της αλήθειας επ αυτού του ιστορικού θέματος.

Εν αναμονή
Μετά τιμής
Γρηγόριος ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
Πρόεδρος ΘΟΥΚΥΔΙΔΕΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΥΒΟΤΩΝ