Στις 24 Ιουλίου 2025, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Νίκος Δένδιας, ανακοίνωσε τη Β΄ Φάση της μεταρρύθμισης «Ατζέντα 2030», παρουσιάζοντας μια σειρά εκτεταμένων παρεμβάσεων στη Δομή και την Οργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων, με απώτερο στόχο τον εκσυγχρονισμό τους.

Οι αλλαγές αυτές, όπως τόνισε ο Υπουργός, αποσκοπούν στη δημιουργία ενός πιο ευέλικτου και σύγχρονου μοντέλου διοίκησης, στη μείωση της γραφειοκρατίας, στην εξοικονόμηση πόρων, καθώς και στη βελτίωση των υποδομών και των συνθηκών για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων.

Στο πλαίσιο αυτό, καταργούνται η 1η Στρατιά και τα ενδιάμεσα επίπεδα διοίκησης, με το επιχείρημα της απλοποίησης της διοικητικής πυραμίδας και της ενίσχυσης της ευελιξίας.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η κατάργηση της ΑΣΔΕΝ (Ανώτατη Στρατιωτική Διοίκηση Εσωτερικού και Νήσων), η οποία, αν και δεν αποτελούσε ενδιάμεσο επίπεδο, είχε αυτοτελή επιχειρησιακή αποστολή στην άμυνα του νησιωτικού χώρου του Ανατολικού Αιγαίου. Ο ρόλος της μεταφέρεται στην υπό σύσταση Ανώτατη Στρατιωτική Διοίκηση Αιγαίου και Ανατολικής Μεσογείου (ΑΣΔΑΜ), χωρίς να έχει αποσαφηνιστεί πλήρως το νέο διοικητικό και επιχειρησιακό πλαίσιο.

Για την ενίσχυση της αυτονομίας των μείζονων σχηματισμών, συγκροτούνται τέσσερις Ανώτατες Στρατιωτικές Διοικήσεις: Θράκης (μετονομασία του 4ου Σώματος Στρατού), Ηπείρου και Μακεδονίας, Αιγαίου και Ανατολικής Μεσογείου (αντικαθιστά την ΑΣΔΕΝ), καθώς και η ΑΣΔΥΣ, που διατηρεί τον υφιστάμενο ρόλο της. Πάνω από αυτές τίθεται το Γενικό Επιτελείο Στρατού, με αρμοδιότητα τον στρατηγικό σχεδιασμό, τον συντονισμό και την εποπτεία. Παράλληλα, ενισχύεται η Γενική Επιθεώρηση Στρατού και συγκροτούνται Διοικήσεις Μη Επανδρωμένων Μέσων σε όλα τα Όπλα και Σώματα.

Επιπλέον, συνεχίζεται το κλείσιμο δεκάδων στρατοπέδων και στρατιωτικών δικαστηρίων, ενώ από το 2026 η κατάταξη των στρατευσίμων θα γίνεται αποκλειστικά στο Στρατό Ξηράς. Προβλέπεται επίσης, πρόγραμμα οχυρωματικών έργων στα νησιά του Αιγαίου και στον Έβρο, στο πλαίσιο του δόγματος «αυτόνομα νησιά», που στοχεύει στη μέγιστη επιχειρησιακή αυτονομία των μονάδων άμυνας σε συνθήκες κρίσης ή αποκλεισμού.

Το αφήγημα του Υπουργού Εθνικής Άμυνας κ. Νίκου Δένδια προς υποστήριξη της εν λόγω «μεταρρύθμισης» στηρίζεται στην ανάγκη προσαρμογής στις αυξανόμενες γεωπολιτικές προκλήσεις, τα διδάγματα των πολέμων σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή και τις τεχνολογικές εξελίξεις που αλλάζουν τον σύγχρονο πόλεμο.

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η οικοδόμηση ενός πιο ευέλικτου, τεχνολογικά εκσυγχρονισμένου και αποτελεσματικού αμυντικού μηχανισμού, με έμφαση στην πρώτη γραμμή και τη μέριμνα για το προσωπικό.

Πίσω από τη ρητορική του εκσυγχρονισμού και της ευελιξίας όμως, εγείρονται σοβαρά ερωτήματα για τον αντίκτυπο των αλλαγών στη διακλαδικότητα, τη στρατηγική συνοχή και την αποτρεπτική ικανότητα της χώρας.

Παρά τα διδάγματα από την Ουκρανία, οι παρεμβάσεις αυτές στερούνται συνεκτικού στρατηγικού σχεδίου, υπονομεύουν την επιχειρησιακή επάρκεια και αλλοιώνουν τη θεσμική αρχιτεκτονική διοίκησης, τη στιγμή που η χώρα οφείλει να ενισχύει και όχι να αποδομεί την αποτρεπτική της ισχύ.

Οι εξαγγελθείσες αλλαγές ενσωματώνουν ένα στρατηγικό σφάλμα: ενώ επικαλούνται διδάγματα από την Ουκρανία, αγνοούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του πραγματικού αντιπάλου. Το επιχειρησιακό περιβάλλον δεν είναι ουδέτερο, αλλά συγκεκριμένο και γεωγραφικά προσδιορισμένο.

Η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει ούτε μια στατική, προβλέψιμη σύγκρουση τύπου Ουκρανίας, ούτε έναν πόλεμο μέσω αντιπροσώπων (proxies), όπως το Ισραήλ στη Μέση Ανατολή.

Αντιμετωπίζει μια αναθεωρητική δύναμη με αποβατική ικανότητα και διακηρυγμένη πολιτική βούληση επιθετικότητας, σε ένα αρχιπελαγικό θέατρο επιχειρήσεων με εκτεθειμένα νησιά και ανάγκη αποτροπής πρώτου πλήγματος.

Η άκριτη υιοθέτηση ξένων προτύπων, χωρίς εστίαση στη φύση της τουρκικής απειλής, οδηγεί σε εσφαλμένα διδάγματα και στρατηγικό κενό.

Πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να σχεδιάζει άμυνα «γενικών προδιαγραφών». Η απειλή είναι συγκεκριμένη, η γεωγραφία αμείλικτη και το κόστος ενός πρώτου πλήγματος πιθανόν ανεπανόρθωτο.

Η προβαλλόμενη «μεταρρύθμιση» δίνει έμφαση σε τεχνολογίες όπως drones και τεχνητή νοημοσύνη, όμως η τεχνολογία δεν υποκαθιστά την κυριαρχία επί του εδάφους. Η αποτελεσματική άμυνα κρίσιμων περιοχών (π.χ. Σάμος ή Καστελόριζο), απαιτεί φυσική στρατιωτική παρουσία, ισχυρές δομές διοίκησης και εγγύτητα με τον τοπικό πληθυσμό και το γεωγραφικό ανάγλυφο.

Οι έννοιες της «συμπαγούς δύναμης», της «τεχνολογικής αναβάθμισης» και της «ενίσχυσης της πρώτης γραμμής» μοιάζουν περισσότερο με συνθήματα παρά με τεκμηριωμένη στρατηγική.

Η αντίληψη περί «αυτόνομων νησιών» και η έμφαση σε έργα οχύρωσης συνδέεται περισσότερο με δόγματα στατικής άμυνας του 17ου και 18ου αιώνα, όταν η πολιορκία αποτελούσε κυρίαρχη μορφή πολέμου.

Στο σημερινό δυναμικό και διακλαδικό επιχειρησιακό περιβάλλον, όπου ο χρόνος αντίδρασης μετριέται σε λεπτά και η κυριαρχία εξαρτάται από την ταχεία συγκέντρωση και συντονισμό ισχύος, η «αυτονομία» δεν εξασφαλίζει αποτροπή. Αντίθετα, οδηγεί σε κατακερματισμό των δυνάμεων και απώλεια στρατηγικού ελέγχου. Η εθνική στρατιωτική ισχύς δεν βασίζεται σε απομονωμένες «νησίδες αντίστασης», αλλά σε δικτυοκεντρική διοίκηση, εφεδρείες και συνδυασμένη ισχύ. Η έννοια του «αποκλεισμένου νησιού», ειδικά όταν υποστηρίζεται από οχυρώσεις χωρίς ένα ενιαίο δόγμα, χωρίς διακλαδική υποστήριξη και ευελιξία, υποδηλώνει ήδη στρατηγική αποτυχία.

Η κατάργηση της 1ης Στρατιάς και της ΑΣΔΕΝ, υπό το πρόσχημα της δημιουργίας ενός πιο ευέλικτου και σύγχρονου μοντέλου διοίκησης, τη μείωση της γραφειοκρατίας, την εξοικονόμηση πόρων και του ψηφιακού μετασχηματισμού, αφαιρεί το αναγκαίο στρατηγικό υπόβαθρο για την ουσιαστική αξιοποίηση των τεχνολογικών μέσων, θέτοντας σε κίνδυνο την αποτρεπτική ικανότητα της χώρας.

Αντί να σηματοδοτούν εξορθολογισμό, διασπούν τη διοικητική συνέχεια, αποδυναμώνουν την επιχειρησιακή ικανότητα και αλλοιώνουν τον χαρακτήρα της αποτροπής. Η τεχνολογία χωρίς δομές δεν αποτρέπει, όπως και η ευελιξία χωρίς βάθος, δεν προστατεύει.

Μια χώρα που απειλείται άμεσα, δεν έχει την πολυτέλεια να πειραματίζεται με αφηρημένα δόγματα. Χρειάζεται διοίκηση, εφεδρείες, τοπική ισχύ και σαφές μήνυμα αποτροπής. Όχι συνθήματα.

Η απόφαση κατάργησης της 1ης Στρατιάς παρουσιάζεται ως βήμα εξορθολογισμού και ευελιξίας, όμως στην πραγματικότητα συνιστά σοβαρή υποβάθμιση της επιχειρησιακής δομής του Στρατού Ξηράς.

Η 1η Στρατιά, ως ο ανώτατος διοικητικός σχηματισμός και μοναδικό Επιχειρησιακό Στρατηγείο του ελληνικού στρατού, αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της Χερσαίας Άμυνας της Ελλάδας, τον αναγκαίο ενδιάμεσο κρίκο μεταξύ του ΓΕΣ και των Σωμάτων Στρατού, εξασφαλίζοντας στρατηγική συνοχή, συντονισμένη δράση σε ευρεία γεωγραφική κλίμακα (Θράκη, Μακεδονία, Θεσσαλία) και άμεση και συντονισμένη αντίδραση σε κρίσεις μεγάλης κλίμακας στο χερσαίο μέτωπο.

Η κατάργησή της, ακυρώνει ένα επίπεδο διοίκησης που είναι απαραίτητο σε συνθήκες έντασης, κρίσης ή πολέμου, δημιουργεί κενό Διοίκησης και Ελέγχου (C2) στο επίπεδο της στρατηγικής επιχειρησιακής διοίκησης (σε μια περίοδο που η χώρα οφείλει να διατηρεί στρατηγικό βάθος και ενιαία καθοδήγηση των δυνάμεών της), υπονομεύει τη συνοχή των δυνάμεων του χερσαίου χώρου και επιφέρει αποδιοργάνωση του επιχειρησιακού σχεδιασμού τόσο στο στρατηγικό όσο και τακτικό επίπεδο.

Είναι στρατηγικό λάθος να θεωρούμε, ότι η μόνη απειλή προέρχεται από ανατολάς, δηλαδή μόνο από την Τουρκία, σε ένα υβριδικό επιχειρησιακό περιβάλλον με πολυδιάστατες προκλήσεις.

Δεν μπορεί να παραβλέπεται το γεγονός, ότι η Αλβανία διατηρεί αλυτρωτικές βλέψεις και στενή στρατιωτική συνεργασία με την Τουρκία, που δημιουργεί νέα δεδομένα ασφάλειας στα σύνορά μας. Σε αυτό το πλαίσιο, η διατήρηση και μετεξέλιξη της 1ης Στρατιάς σε Στρατηγείο Χερσαίων Δυνάμεων είναι αναγκαία για την ολιστική διαχείριση των πολλαπλών απειλών που αντιμετωπίζει η χώρα, ενισχύοντας τη δυνατότητα συντονισμού και ευελιξίας των χερσαίων δυνάμεων σε εθνικό επίπεδο.

Χωρίς την 1η Στρατιά όμως, το βάρος της επιχειρησιακής διοίκησης μεταφέρεται υπέρμετρα στο Γενικό Επιτελείο Στρατού, μειώνοντας την ικανότητά του να ασκεί στρατηγική καθοδήγηση και σχεδιασμό, καθώς ταυτόχρονα θα πρέπει να αναλαμβάνει απευθείας την επιχειρησιακή διοίκηση — μια πρακτική που κρίνεται μη ρεαλιστική σε περίπτωση μεγάλης κρίσης ή πολέμου.

Επιπλέον, η επιχειρούμενη αναδιοργάνωση κινδυνεύει να μετατρέψει το ΓΕΕΘΑ από επιτελικό όργανο στρατηγικής καθοδήγησης σε μια συγκεντρωτική δομή με επιχειρησιακές αρμοδιότητες, χωρίς όμως να διαθέτει τον αναγκαίο επιτελικό μηχανισμό και την απαιτούμενη ευελιξία για άμεση διοίκηση σε συνθήκες κρίσης ή σύρραξης.

Αυτή η υπερσυγκέντρωση, αντί να ενισχύει τη διακλαδικότητα, την υπονομεύει, καθώς ακυρώνει τους ενδιάμεσους κρίκους διοίκησης που εξασφάλιζαν την ευθυγράμμιση των Κλάδων υπό ένα ενιαίο στρατηγικό πλαίσιο. Η διακλαδικότητα απαιτεί διασύνδεση και συνεργασία, όχι απορρόφηση και απορρύθμιση.

Η «νέα δομή» δεν συνοδεύεται από σαφές διακλαδικό πλαίσιο, αφήνοντας θολή τη διαδικασία συνεργασίας και διαλειτουργικότητας μεταξύ Κλάδων. Η κατάργηση κρίσιμων χερσαίων διοικήσεων διαταράσσει την ισορροπία της διακλαδικότητας, αποδυναμώνοντας δυσανάλογα τον Στρατό Ξηράς, χωρίς αντίστοιχη ενίσχυση στους άλλους Κλάδους.

Η 1η Στρατιά επίσης, αναγνωρίζεται από το ΝΑΤΟ ως στρατηγείο επιπέδου Στρατιάς (Field Army HQ), με ρόλο στρατηγικής εφεδρείας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Σε περίπτωση σύρραξης, μπορεί να αναλάβει τη διοίκηση χερσαίων συμμαχικών δυνάμεων στην περιοχή ευθύνης του SACEUR, ειδικά στον άξονα Βαλκανίων–Μαύρης Θάλασσας. Έχει συμμετάσχει σε σημαντικές ασκήσεις, παρέχοντας ικανότητες Command & Control για δυνάμεις μεγέθους Σώματος Στρατού ή Μεραρχίας.

Επιπλέον, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, λειτουργεί ως κρίσιμο στρατηγείο που συνδέει το Αιγαίο, τα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο, υποστηρίζοντας τη ροή ενισχύσεων προς Βουλγαρία, Ρουμανία και τη Ν.Α. πτέρυγα της Συμμαχίας.

Η κατάργησή της εκτός από την απώλεια ενός σημαντικού εθνικού εργαλείου θα σημάνει και την αποδυνάμωση της ΝΑΤΟϊκής διοικητικής αρχιτεκτονικής σε μια κρίσιμη περιοχή για τη συλλογική άμυνα.

Η κατάργηση της ΑΣΔΕΝ επίσης, συνιστά μία ακόμη ατυχής και επικίνδυνη απόφαση, καθώς ακυρώνει μια δοκιμασμένη επιχειρησιακή δομή με αποδεδειγμένη επάρκεια στην επιτήρηση και αποτροπή στο Αιγαίο.

Η ΑΣΔΕΝ δεν είναι απλώς μια διοικητική δομή του Στρατού Ξηράς. Είναι ο θεσμικός φορέας επιχειρησιακής ετοιμότητας, αποτροπής και συντονισμού της εθνικής άμυνας στα νησιά του Αιγαίου.

Αποτελεί ενιαίο στρατηγείο ελέγχου του αρχιπελάγους, εξασφαλίζει τη διοικητική και επιχειρησιακή ενοποίηση των νήσων, υποστηρίζει τη ροή ενισχύσεων και εφεδρειών σε συνθήκες κρίσης και λειτουργεί ως κρίσιμος ενδιάμεσος κρίκος μεταξύ των τακτικών σχηματισμών και του ΓΕΣ.

Η κατάργησή της, με την πρόθεση ενσωμάτωσης των αρμοδιοτήτων της σε μια νέα ευρύτερη Ανώτατη Στρατιωτική Διοίκηση Αιγαίου και Ανατολικής Μεσογείου (ΑΣΔΑΜ), διαλύει μια κρίσιμη εξειδικευμένη διοίκηση, υποβαθμίζει τη διακλαδική λειτουργία και υπονομεύει τη στρατηγική συνοχή της αποτροπής στον πλέον ευαίσθητο γεωπολιτικά χώρο της χώρας.

Η επιλογή αυτή δεν ενισχύει, αλλά αποδυναμώνει την ικανότητα άμεσης και συντονισμένης αντίδρασης στην περιοχή ευθύνης της, δημιουργώντας επικίνδυνα διοικητικά κενά και αποδιοργανώνοντας την επιχειρησιακή συνέχεια στο σύνθετο γεωγραφικά περιβάλλον του Αιγαίου.

Επιπλέον, η κατάργηση της ΑΣΔΕΝ διαταράσσει την απαραίτητη ισορροπία διοίκησης ανάμεσα στους Κλάδους, αφού αποδυναμώνει δυσανάλογα τη χερσαία συνιστώσα της αποτροπής, δίχως να ενισχύει αντίστοιχα κάποιο λειτουργικό διακλαδικό σχήμα. Αντί να προάγεται η διακλαδικότητα, εγκαθιδρύεται μια επικίνδυνη ασάφεια. Η ΑΣΔΕΝ αποτελεί εγγυητή της επιχειρησιακής συνοχής του ανατολικού χώρου. Η διάλυσή της συνιστά ρήγμα σε αυτήν τη συνοχή.

Επίσης, η προστιθέμενη αξία της ΑΣΔΕΝ έγκειται στη βαθιά εξοικείωσή της με την επιχειρησιακή λογική του νησιωτικού περιβάλλοντος. Δεν πρόκειται απλώς για ένα επιτελείο, αλλά για έναν οργανισμό με ενσωματωμένη τη γνώση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε νησιού, κάθε μονάδας και κάθε σχηματισμού που λειτουργούν ως Φάροι Εθνικής Αποτροπής.

Αυτή η πολύτιμη, πολυετής εμπειρία και τοπική εξειδίκευση δεν μπορούν να μεταβιβαστούν αυτόματα σε μια νέα, μη εξειδικευμένη περιφερειακή διοίκηση. Η επιχειρούμενη αναδιάταξη, με τη μετατροπή της ΑΣΔΕΝ σε ΑΣΔΑΜ, απειλεί να αλλοιώσει τον ειδικό αποτρεπτικό της ρόλο, αφαιρώντας βάθος και σαφήνεια από το στρατηγικό μήνυμα της χώρας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Και όλα αυτά, δεν εκτυλίσσονται σε καιρό σταθερότητας και ειρήνης. Αντιθέτως, η αναδιάταξη επιχειρείται σε ένα διεθνές περιβάλλον αβεβαιότητας, αστάθειας και γεωπολιτικών ανακατατάξεων και την ώρα που η Τουρκία επιδιώκει έναν ηγεμονικό ρόλο στην περιοχή. Την ώρα, που επενδύει στην ακραία εθνικιστική της ρητορική, ενισχύει συστηματικά την επιθετική προβολή της στρατιωτικής της ισχύος και εργαλειοποιεί κάθε κρίση ως μέσο στρατηγικής πίεσης και εκβιασμού.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η επιλογή να καταργηθούν οι δύο θεμελιώδεις πυλώνες της εθνικής άμυνας (1η Στρατιά και ΑΣΔΕΝ), συνιστά στρατηγικό λάθος, με άμεσες επιπτώσεις στην επιχειρησιακή συνοχή, την ετοιμότητα και την αξιοπιστία της εθνικής αποτροπής.

Η Δομή Δυνάμεων δεν μπορεί να σχεδιάζεται σε στρατηγικό κενό, ούτε ανεξάρτητα από τις δυνατότητες και τις προθέσεις του αντιπάλου. Ειδικότερα, όταν η Τουρκία διατηρεί σαφώς επιθετικά προσανατολισμένη στρατιωτική διάταξη, με ικανότητα ταχείας προβολής ισχύος στο Αιγαίο, στον Έβρο και στην Ανατολική Μεσόγειο.

Συγκεκριμένα, η 4η Στρατιά (Στρατιά Αιγαίου), με έδρα τη Σμύρνη, αποτελεί την κύρια αποβατική δύναμη της Τουρκίας, ενώ η 1η Στρατιά στην Ανατολική Θράκη διαθέτει τρία Σώματα Στρατού ικανά για ταχεία δράση στον Έβρο. Και οι δύο σχηματισμοί συγκροτούν ένα διακλαδικό σύστημα αποβατικής και χερσαίας ισχύος, υποστηριζόμενο από ειδικές δυνάμεις, αεροπορία στρατού και ναυτικές μονάδες.

Όταν ο αντίπαλος οργανώνεται με αυξημένες επιθετικές δυνατότητες, η αποδόμηση κρίσιμων δομών και η συγχώνευση θεμελιωδών σχηματισμών δεν συνιστούν εκσυγχρονισμό, αλλά στρατηγική πλάνη, η οποία υπονομεύει την αποτρεπτική ισχύ και παραχωρεί πρωτοβουλία κινήσεων σε αυτόν που διατηρεί το πλεονέκτημα της επιθετικής επιλογής.

Τέλος, όλες οι εξαγγελίες του κ. Δένδια για την αλλαγή στη Δομή Δυνάμεων του Ελληνικού Στρατού τίθενται σε θεσμικό κενό.

Από τη στιγμή που δεν υπάρχει επικαιροποιημένη Πολιτική Εθνικής Άμυνας (Π.Ε.Α.), πώς είναι δυνατόν ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας να προχωρά σε δομικές παρεμβάσεις που επηρεάζουν το σύνολο της επιχειρησιακής διάταξης και της αμυντικής αρχιτεκτονικής της χώρας;

Στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας το μόνο θεσμικό κείμενο που υπάρχει και σχετίζεται με την Εθνική Ασφάλεια είναι η Πολιτική Εθνικής Άμυνας (Π.Ε.Α.), το οποίο είναι άκρως απόρρητο έγγραφο και απορρέει από την Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας.

Η Π.Ε.Α., αποτελεί το θεμέλιο απ’ το οποίο πηγάζουν όλα τα καταστατικά κείμενα που διέπουν τη λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων [Στρατιωτική Αξιολόγηση Κατάστασης (Σ.Α.Κ.), Εθνική Στρατιωτική Στρατηγική (ΕΘ.Σ.Σ.), Γενική Σχεδίαση Άμυνας της Χώρας (ΓΕ.Σ.Α.Χ.), Δομή Δυνάμεων (Δ.Δ.) κ.λπ.].

Συνεπώς, από τη στιγμή που δεν υπάρχει επικαιροποιημένη Π.Ε.Α. όπου να έχει εγκριθεί από το ΚΥΣΕΑ και δεν έχουν διατυπωθεί και καταγραφεί στο εν λόγω θεσμικό κείμενο σαφείς στρατηγικοί και επιχειρησιακοί στόχοι για τις Ένοπλες Δυνάμεις, με ποιο στρατηγικό υπόβαθρο επιχειρείται η υλοποίηση της «ΑΤΖΕΝΤΑΣ 2030»;

Ποιο πρόβλημα επιχειρεί να λύσει και με ποιες επιπτώσεις στην εθνική ασφάλεια;

Εν κατακλείδι, θα πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι η Δομή Δυνάμεων και η Εθνική Άμυνα γενικότερα, δεν είναι Άσκηση επί Χάρτου, αλλά ούτε και επικοινωνιακό πυροτέχνημα που αξιοποιείται για λόγους προσωπικού εντυπωσιασμού και μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων.

Δεν μπορεί να υποτάσσεται σε πρόχειρους σχεδιασμούς, αποσπασματικές μεταρρυθμίσεις ή επιφανειακές εξαγγελίες.

Η «νέα Δομή Δυνάμεων» δεν προκύπτει από τεκμηριωμένη στρατηγική ανάλυση, ούτε εντάσσεται σε μια θεσμικά κατοχυρωμένη ιεραρχία σχεδίασης που να εξυπηρετεί το εθνικό συμφέρον.

Αντιθέτως, μοιάζει να συνιστά άσκηση διοικητικού πειραματισμού χωρίς σαφές δόγμα, χωρίς επιχειρησιακή τεκμηρίωση, χωρίς εκτίμηση της απειλής και χωρίς θεσμική συνέπεια.

Ο εκσυγχρονισμός των Ενόπλων Δυνάμεων είναι απαραίτητος. Αλλά για να είναι αποτελεσματικός και θεσμικά νόμιμος, πρέπει να ξεκινά από στρατηγική καθοδήγηση, να καταλήγει σε επιχειρησιακή λογική και να στηρίζεται σε ρεαλιστική αποτύπωση της απειλής.

Υπό το πρίσμα αυτό, όσοι αγνοούν τις συνέπειες που επιφέρουν οι πειραματισμοί τους στη συνοχή και την αποτελεσματικότητα των Ενόπλων Δυνάμεων, αναλαμβάνουν ακέραιη την ευθύνη για το επιχειρησιακό κενό που θα προκύψει όταν η κρίση δεν θα είναι Σενάριο επί Χάρτου, αλλά πραγματικότητα.

Σε εξέλιξη βρίσκονται οι θερινές εκπτώσεις, που ξεκίνησαν στις 14 Ιουλίου και θα ολοκληρωθούν στο τέλος Αυγούστου, με τον εμπορικό κόσμο να έχει την προσδοκία, στη λήξη του μήνα να υπάρχει θετικό αποτύπωμα στην εμπορική κίνηση. Στο πρώτο δεκαπενθήμερό τους οι θερινές εκπτώσεις, έδειξαν επιφυλακτικότητα του αγοραστικού κοινού, γεγονός που δημιούργησε προβληματισμό.

Οι καταναλωτές εμφανίζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικοί, προχωρώντας κυρίως σε στοχευμένες και απολύτως απαραίτητες αγορές, γεγονός που αποτυπώνεται στην σχετικά αδύναμη ροή επισκεψιμότητας και αγοραστικής κίνησης. Η ζήτηση παραμένει συγκρατημένη, με τις προσφορές και τις εκπτώσεις να προηγούνται πολλές φορές της επίσημης περιόδου, γεγονός που αποδυναμώνει την αποτελεσματικότητα του θεσμού.

Η γενικευμένη αβεβαιότητα, το αυξημένο κόστος ζωής και η ασθενής αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών διαμορφώνουν ένα περιβάλλον δυσμενές για την κατανάλωση. Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο λιανεμπόριο, ειδικά οι μικρές, συνεχίζουν να πιέζονται έντονα, τόσο από τη μείωση της κατανάλωσης, όσο και από το υψηλό λειτουργικό κόστος και τη δυσκολία ρευστότητας».

Υπενθυμίζεται πως η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας, συμβουλεύει τους καταναλωτές ως προς τη συγκεκριμένη περίοδο: 

Επιπρόσθετα, οι εκπρόσωποι του εμπορικού κόσμου ζητούν λήψη μέτρων για να αντιμετωπιστεί «η ανεξέλεγκτη εισροή προϊόντων από τρίτες χώρες, τα οποία κυκλοφορούν χωρίς συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές, χωρίς επαρκή φορολογικό έλεγχο και χωρίς οικολογικό αποτύπωμα».

Σαρωτικές διασταυρώσεις θα πραγματοποιήσει έως το τέλος του έτους η ΑΑΔΕ για την αποκάλυψη αδήλωτων εισοδημάτων και «μαύρου» χρήματος, έχοντας στο «οπλοστάσιό» της όλες τις δυνατότητες των νέων τεχνολογιών, όπως είναι η τεχνητή νοημοσύνη.

Συγκεκριμένα, ΦΠΑ, κρυπτονομίσματα, μετοχές σε ξένα χρηματιστήρια, αλλά και αναδρομικά, μπαίνουν στο στόχαστρο της ειδικής Μονάδας Μαζικών Ψηφιακών Διασταυρώσεων, η οποία θα στελεχώνεται από στελέχη της πληροφορικής και αναλυτές δεδομένων. Θα χρησιμοποιούν ειδικούς αλγόριθμους για την ανάλυση των μεγάλων δεδομένων και την άντληση στοιχείων από ψηφιακά συστήματα τιμολόγησης. Παράλληλα, με την τεχνητή νοημοσύνη θα γίνεται η συγκριτική αξιολόγηση και το «σκανάρισμα» κάθε διαθέσιμου στοιχείου στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Αρχικά, το μπαράζ των διασταυρώσεων θα αφορά σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες και σταδιακά θα επεκταθεί στον χώρο των τελωνείων, για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και των παράνομων διακινήσεων.

Οι τέσσερις αρχικές κατηγορίες έχουν ως εξής:

1. Διασταυρώσεις για τον εντοπισμό φορολογουμένων που υπέβαλαν μηδενικές δηλώσεις ΦΠΑ έτους 2024, ενώ είχαν δραστηριότητα έως τις 31/12/2025. Στην περίπτωση κατά την οποία οι διασταυρώσεις εντοπίσουν φοροδιαφυγή, θα διενεργηθεί τακτικός έλεγχος από την ΑΑΔΕ και θα γίνει εκ νέου υπολογισμός για τα έσοδα και τα έξοδα της επιχείρησης- επαγγελματία. Εκτός από τον πρόσθετο φόρο που θα προκύψει, οι παραβάτες θα κληθούν να πληρώσουν και τα πρόστιμα που προβλέπει η νομοθεσία.

2.Διασταυρώσεις τουλάχιστον του 50% των εισερχομένων πληροφοριών από αλλοδαπές αρχές, μέσω της Διεθνούς Διοικητικής Συνεργασίας, με τις υποβληθείσες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος (DAC1) τουλάχιστον για το έτος 2020, έως τις 30/10/2025. Είναι ενδεικτικό, ότι για τη διασταύρωση DAC1 έτους 2017 που ολοκληρώθηκε πρόσφατα, πραγματοποιήθηκαν σχετικές επικοινωνιακές δράσεις συμμόρφωσης για την παρότρυνση υποβολής των απαιτούμενων δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος και υποβλήθηκαν 7.647 επιπλέον δηλώσεις.

Οι διασταυρώσεις αφορούν σε φορολογούμενους με τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα και οι οποίοι εισπράττουν τόκους από καταθέσεις που τηρούν στο εξωτερικό, καθώς και σε όσους έχουν εισοδήματα (πλην καταθέσεων) από άλλες χώρες. Επίσης, σε εξέλιξη είναι η διασταύρωση από την ΑΑΔΕ για το άνω του 50% των εισερχομένων πληροφοριών από αλλοδαπές αρχές μέσω της Διεθνούς Διοικητικής Συνεργασίας, με τις υποβληθείσες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος (DAC1) τουλάχιστον για το έτος 2019.

3.Διασταυρώσεις αναδρομικών αποδοχών για μισθούς και συντάξεις έτους 2021. Όσοι μισθωτοί και συνταξιούχοι λαμβάνουν αναδρομικά για τα προηγούμενα έτη, οφείλουν να τα δηλώνουν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της ΑΑΔΕ και μάλιστα στα έτη που τα αφορούν. Οι αναδρομικές αποδοχές που θα δηλωθούν, θα φορολογηθούν, αλλά δεν θα επιβληθούν πρόστιμα και προσαυξήσεις. Εάν δεν δηλωθούν και εντοπιστούν από τις διασταυρώσεις, τότε θα καταλογιστούν πρόστιμα και προσαυξήσεις.

4.Διασταύρωση φόρου μισθωτών υπηρεσιών. Θα πραγματοποιηθούν αυτόματες διασταυρώσεις των δηλώσεων που υποβάλλουν οι επιχειρήσεις σε Εφορία και ΕΦΚΑ.

Με την αντιπαραβολή των δηλώσεων Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών (ΦΜΥ) και των Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (ΑΠΔ), η ΑΑΔΕ επιδιώκει να εντοπίσει επιχειρήσεις οι οποίες δηλώνουν διαφορετικά στοιχεία στην Εφορία και διαφορετικά στον ΕΦΚΑ. Επιδιώκεται ο εντοπισμός επιχειρήσεων οι οποίες δεν αποδίδουν τον πραγματικό ΦΜΥ στην Εφορία ή τις πραγματικές εισφορές στον ΕΦΚΑ.

Η διασταύρωση των συγκεκριμένων στοιχείων διευκολύνεται από την υποχρέωση των επιχειρήσεων να υποβάλουν ηλεκτρονικά τις δηλώσεις απόδοσης παρακρατηθέντων ποσών φόρου εισοδήματος και ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης σε μηνιαία βάση και αναλυτικά ανά εργαζόμενο. Ταυτόχρονα, υποβάλλονται μηνιαία και οι Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ), οπότε μπορεί να γίνει αντιπαραβολή των δύο δηλώσεων.

Συνολικά 50.761.000 ευρώ θα καταβληθούν σε 54.846 δικαιούχους από τις 11 έως τις 14 Αυγούστου 2025 στο πλαίσιο των προγραμματισμένων καταβολών του e-ΕΦΚΑ και της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ).

Ειδικότερα, όπως αναφέρει το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης σε ανακοίνωσή του:

– στις 14 Αυγούστου, θα καταβληθούν 178.000 ευρώ σε 145 δικαιούχους για παροχές του πρώην ΟΑΕΕ (επιδόματα μητρότητας και ατυχημάτων, καθώς και για έξοδα κηδείας) και

– από τις 11 έως τις 14 Αυγούστου, θα καταβληθούν 12.500.000 ευρώ σε 500 δικαιούχους σε συνέχεια έκδοσης αποφάσεων εφάπαξ.

– 20.000.000 ευρώ σε 34.000 δικαιούχους για επιδόματα ανεργίας και λοιπά επιδόματα,

– 4.000.000 ευρώ σε 5.800 μητέρες για επιδοτούμενη άδεια μητρότητας,

– 12.000.000 ευρώ σε 11.000 δικαιούχους στο πλαίσιο επιδοτούμενων προγραμμάτων απασχόλησης,

– 2.000.000 ευρώ σε 3.400 δικαιούχους προγραμμάτων κοινωφελούς χαρακτήρα και

– 83.000 ευρώ σε 1 δικαιούχο του προγράμματος «Σπίτι μου».

Σήμερα, στην Τοπική Κοινότητα Αγίας Μαρίνας του Δήμου Ηγουμενίτσας, το Ανακριτικό Τμήμα της Διοίκησης Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Νομού Θεσπρωτίας επέβαλε διοικητικό πρόστιμο ύψους 1.641 ευρώ σε ημεδαπό, για πρόκληση πυρκαγιάς σε οικοπεδικό χώρο.

Η φωτιά ξέσπασε κατά τη διάρκεια εκτέλεσης θερμών εργασιών, παραβιάζοντας τους ισχύοντες κανονισμούς πυρασφάλειας. Οι πυροσβεστικές αρχές υπενθυμίζουν ότι η εκτέλεση τέτοιων εργασιών απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και λήψη όλων των προβλεπόμενων μέτρων, ειδικά κατά την αντιπυρική περίοδο.

Με ιδιαίτερη προσοχή και αυξημένη επαγρύπνηση καλούνται να κινηθούν οι κάτοικοι και επισκέπτες της Περιφέρειας Ηπείρου, καθώς για την Κυριακή 10 Αυγούστου 2025 προβλέπεται πολύ υψηλός κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιάς στην Π.Ε. Πρέβεζας και υψηλός σε Άρτα, Θεσπρωτία και Ιωάννινα.

Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας εξέδωσε τον σχετικό ημερήσιο χάρτη πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς, με την Περιφέρεια Ηπείρου να λαμβάνει ήδη προληπτικά μέτρα, όπως έχει ορίσει με απόφασή του ο Περιφερειάρχης Αλέξανδρος Καχριμάνης.

Συγκεκριμένα, ισχύει απαγόρευση διέλευσης, παραμονής και κυκλοφορίας κάθε είδους οχημάτων, μηχανημάτων αλλά και εκδρομέων σε ευαίσθητες περιοχές της Ηπείρου, με στόχο την αποτροπή τυχόν πρόκλησης πυρκαγιών. Οι περιοχές αυτές περιλαμβάνουν Εθνικούς Δρυμούς, δασικές περιοχές των Δασαρχείων Ιωαννίνων, Κόνιτσας και Μετσόβου, καθώς και επιλεγμένες ζώνες στο Δήμο Ζίτσας.

Παράλληλα, η Περιφέρεια και η Πολιτική Προστασία καλούν όλους τους πολίτες να τηρήσουν αυστηρά τις οδηγίες ασφαλείας, αποφεύγοντας κάθε δραστηριότητα που μπορεί να προκαλέσει φωτιά, όπως καύση σκουπιδιών, χρήση υπαίθριων ψησταριών, πετάγματα αναμμένων τσιγάρων ή εργασίες με σπινθήρες σε δασικές ζώνες.

Η προστασία της ζωής, των περιουσιών αλλά και του φυσικού πλούτου της Ηπείρου είναι υπόθεση όλων μας. Η πρόληψη και η συνεργασία αποτελούν το πιο αποτελεσματικό όπλο απέναντι στον κίνδυνο πυρκαγιάς, ειδικά σε μια περίοδο που οι θερμοκρασίες είναι αυξημένες και οι άνεμοι ενισχυμένοι.

«Αυτός εκεί που δε λέει μιλιά θα φάει πολλή Τουρκιά». Αλή πασάς για τον Μάρκο Μπότσαρη
– «Πού πας ορέ Μάρκο; με τούτους πας να πολεμήσεις; Εκείνοι είναι μεγάλο ασκέρι». Λέει ο Καραϊσκάκης, αφού τον είδε με λίγους Σουλιώτες.
– «Αν σε ρωτήσουν πού πάω, να τους πεις, ότι ο Μάρκος πάει για να σκοτωθεί». Απαντάει φεύγοντας ο Σουλιώτης ήρωας. Και πήγε…
-«Μάνα δε γέννησε στην Ελλάδα δεύτερο Μάρκο… Ούτε είδα, ούτε θα ιδώ τέτοιον πολεμάρχη». Είπε ο Γεώργιος Καραϊσκάκης για τον Μάρκο Μπότσαρη.
– «Ο Μάρκος εσώθει από την φθοράν. Μοναδικόν φαινόμενον αγνού και αδιάφθορου χαρακτήρος. Ανιδιοτελής, πιστός εις τους φίλους, αξιοπρεπής προ των εχθρών, γενναίος και μετριόφρων ηνδρώθη σιωπών και αναμένων. Δεν εδολιεύθη ούτε αυτόν τον Αλή. Δεν τον ήκουσαν ποτέ να ομιλή δια τας πράξεις του». Διονύσιος Κόκκινος

Μεταξύ τους οι Σουλιώτες μπορεί να μάλωναν, θύμωναν, τρώγονταν πολλές φορές, μα ήταν σαν να μάλωναν στην ίδια την φαμίλια, στο ίδιο σπίτι. Κι όμως ο αγώνας ήταν αγώνας. Πάλεψαν για την λευτεριά και απόσπασαν τον θαυμασμό όλης της χώρας.

Από την πλευρά των Τούρκων, δύο ασκέρια υπό τους Μουσταή Πασά της Σκόνδρας με 12.000 Αλβανούς και 3.000 Μιρντίτες (Αλβανοί βουνίσιοι ρωμαιοκαθολικοί χριστιανοί) και Ομέρ Βρυώνη πασά των Ιωαννίνων με 4.000 Τουρκαλβανούς, χωρισμένοι σε τρία τμήματα, ξεκινούν σε παράλληλη κάθοδο προς το Μεσολόγγι. Οι 5.000 μιρντίτες και μουσουλμάνοι, υπό τον Τσελαλεντίν μπέη, στρατοπέδευσαν στο Κεφαλόβρυσο.

Κατάλαβε ο Μάρκος τις δύσκολες ώρες και δεν κάθισε καθόλου μέσα στην πολιτεία, αλλά πήρε 350 όλους Σουλιώτες.

Μεταξύ αυτών οι περισσότερο αδιάλλακτοι ήσαν οι Τζαβελλαίοι, παλαιοί αντίζηλοι των Μποτσαραίων, φέροντες ήδη βαρέως ότι δεν είχε προαχθεί σε στρατηγό ο επιφανέστερος τούτων, Ζηγούρης Τζαβέλλας. Οι δε περισσότεροι οπλαρχηγοί της Δυτικής Ελλάδος, οι οποίοι είχαν προσφέρει σημαντικές πολεμικές υπηρεσίες, δεν ανέχονταν να γίνει στρατηγός ένας ξένος. Κατόπιν προτροπής και του Μεταξά, ο Μάρκος μίλησε με τους Σουλιώτες Ενωτικά, διότι έπρεπε να πολεμούν όλοι μαζί σαν Σουλιώτικο σώμα, με την ικανότητα και τις αξίες τους. Τους μίλησε αρβανίτικα για να τον καταλαβαίνουν όλοι και στο τέλος, έβγαλε το έγγραφο με το οποίο του είχε δοθεί το αξίωμα του στρατηγού, το έφερε στα χείλη του σε ένδειξη σεβασμού και το έσκισε ενώπιον όλων.

«Όποιος είναι άξιος παίρνει το δίπλωμα μεθαύριο μπροστά στον εχθρό».

Οι καπεταναίοι απάντησαν, πως πολλές φορές είχαν νικήσει τους Γκέγκηδες και θα τους νικήσουν και τώρα σε τούτα τα βουνά που διάλεξαν να κατεβούν. Όλοι μαζί με τον θρυλικό αρχικαπετάνιο, τον Μάρκο Μπότσαρη, ανεβαίνουν για τα βουνά του Καρπενησιού.

Τζαβέλλας, Φωτομάρας, Ζέρβας, Γιολδάσης με τα αδέρφια του, Ζαχαράκη και Κώστα Σερέτη, Σιαδήμας, Κοντογιαναίοι της Φθιώτιδας τάχτηκαν στα Λακώματα της Σανιάδας που είναι στις πλαγιές του Κόρακα.

Ο Μάρκος και οι Σουλιώτες προχώρησαν στο Μικρό Χωριό. Μόλις έφτασαν έστειλε ο Μάρκος τρία ψυχωμένα παλικάρια να συγκεντρώσουν πληροφορίες για τον εχθρό. Τα ξαδέρφια του, τον Τούσια (Θανάση) Μπότσαρη, τον Νάση (Θανάση) Κουτσονίκα και τον Γιάννη Μπαϊραχτάρη. Τον μπαϊραχτάρη (σημαιοφόρο) του.

Ήταν 7 Αυγούστου που τούτα τα παλικάρια μπήκαν στο εχθρικό στρατόπεδο να το κατασκοπεύσουν, αφού τίποτα δεν διέφερε από τον εχθρό, ούτε στο ντύσιμο ούτε στην γλώσσα. Μπήκαν μέσα, ημέρα που είναι πιο χαλαρά τα πράγματα, έπιασαν κουβέντα με κάποιον τουρκαλβανό, τον κέρασαν και καπνό. Από αυτόν έμαθαν πάνω στην κουβέντα το σύνθημα τους, ότι τάχα δεν το θυμόντουσαν. Αφού γύρισαν το στρατόπεδο, είδαν και μάζεψαν πληροφορίες. Αν κάποιος τουρκαλβανός αμφέβαλε, τους έλεγε το σύνθημα. Αμέσως απαντούσαν με το παρασύνθημα, οπότε τους θεωρούσαν δικούς τους.

Σύνθημα των τουρκαλβανών: «Γκούρι». Παρασύνθημα: «Θίκα».

Μετάφραση: «Η πέτρα» «Το μαχαίρι».

Τιμή σε τούτα τα παλικάρια, τον Τούσια Μπότσατη, Τον Νάση Κουτσονίκα και τον Γιάννη Μπαϊραχτάρη. Γύρισαν την ίδια μέρα και είπαν όσα είδαν και άκουσαν στον Μάρκο. Αμέσως ο αρχικαπετάνιος έστειλε γράμμα στα Λακώματα:

«Αδερφοί καπεταναίοι. Εγώ ήρθα και έχω σκοπό να προσβάλω τον πασά. Αν θέλετε κατεβάτε κάτω στον Άγιο Νικόλαο του χωριού Κλαψίου να κουβεντιάσουμε και να τον χτυπήσουμε μαζί κι αν δεν θέλετε μην έρχεστε».

«Δεν είμαστε γυναίκες να μην πάμε», είπαν οι Σουλιώτες και πήγαν στον Άη Νικόλα. Εκεί τους περίμενε ο Μάρκος και μιλήσανε.

Ο εχθρός είχε πολύ στρατό και όση φθορά και αν υφίστατο στις αρχές, θα κατόρθωνε να ανασυνταχθεί και να αντιτάξει δυναμική άμυνα. Ο Μάρκος σκέφτηκε να χτυπήσει τις κεφαλές των του εχθρού, ώστε να τον παραλύσει. Αυτό θα γινόταν με επίθεση μέχρι τις σκηνές των πασάδων οι οποίοι θα εφονεύοντο ή θα αιχμαλωτίζοντο από τους άνδρες του οι περισσότεροι. Έτσι ακέφαλος ο εχθρικός στρατός, θα ήταν ανίκανος για δράση και έτσι η εκστρατεία του Μουσταή θα ματαιωνόταν. Ίσως δεν έπρεπε να είναι μπροστάρης στην επίθεση ο ίδιος ο Μάρκος για να αποφύγει να πάθει αυτό που πήγε να προκαλέσει στον εχθρό, βάζοντας την δική του ζωή σε κίνδυνο, όπως και έγινε.

Τα μεσάνυχτα 8 προς 9 Αυγούστου του 1823, ο Μάρκος με 350 μπαρουτοκαπνισμένους “Σουλιώτες”, εκ των οποίων οι 20 Ευρυτάνες, χωρισμένοι σε μικρές ομάδες, εισβάλουν στο στρατόπεδο του Κεφαλόβρυσου από τη ποταμιά.
Ως γνωστόν, η ενδυμασία των τουρκαλβανών είναι πανομοιότυπη με τη φουστανέλα των Ελλήνων, επίσης ίδια είναι και η γλώσσα τους, η αρβανίτικη και αυτό το εκμεταλλεύεται ο Μάρκος με τους πολεμιστές του. Όμως, για να γνωρίζονται μεταξύ τους, φοράνε μαντίλια στο κεφάλι και ανασκουμπώνουν τα μανίκια τους. Οι Σουλιώτες, για την αναμεταξύ τους αναγνώριση (για την αποφυγή σύγχυσης), χρησιμοποιούν το σύνθημα «τσίλι γιε τι;”» (ποιος είσαι συ;) και ως παρασύνθημα το «χέκουρ» (σίδερο). Με αυτόν τον τρόπο εισέβαλαν στο κέντρο του στρατοπέδου, χωρίς να τους πάρουν είδηση. Οι περισσότεροι τουρκαλβανοί κοιμόντουσαν και οι υπόλοιποι, αμέριμνοι από την ήσυχη νύχτα του Αυγούστου, δεν υποψιάζονται το κακό που τους περιμένει. Οι Σουλιώτες, σαν τα ξωτικά της νύχτας, διαβαίνουν ανάμεσά τους και μέσα απ’ τις φορεσιές τους, σιγά -σιγά, φανερώνονται τα αστραφτερά γιαταγάνια τους.

Είχαν μάθει οι Τουρκαλβανοί Γκέγκηδες από μαντατοφόρο που δείλιασε και πήγε προσκύνησε, ότι ο Μάρκος θα τους επιτεθεί. Δεν τον πίστευαν ότι θα τους χτυπήσουν 1.250 άνθρωποι και μάλιστα τον «υπερήφανο» στρατό των Σκοντράνων και γέλασαν.

Έτσι λοιπόν, όπως αποφάσισε ο Μάρκος το βράδυ 8 με 9 Αυγούστου 1823, να μπει από την είσοδο της κοιλάδας ακολουθώντας το ρέμα και θα χτυπούσε άξαφνα. Οι άλλοι Σουλιώτες, Ευρυτάνες κ.α. με τον Κίτσο Τζαβέλλα θα ’πρεπε να πέσουν πάνω στον εχθρό από την άλλη μεριά, από την κιάφα (διάσελο) του Άη Αντρέα και από το γεφύρι του Δεσπότη, έτσι θα έβαζαν τον εχθρό στην μέση.
Προείπαμε ότι η ενδυμασία των τουρκαλβανών είναι πανομοιότυπη με τη φουστανέλα των Ελλήνων, επίσης ίδια είναι και η γλώσσα τους, η αρβανίτικη. Αυτό και ότι γνώριζαν και τα συνθηματικά των τουρκαλβανών (Γκούρι – θίκα), το εκμεταλλεύεται ο Μάρκος με τους πολεμιστές του.

Στις 8 Αυγούστου την νύχτα οι οπλαρχηγοί με τον Τζαβέλλα, έφτασαν στον Άη Αντρέα και έστειλαν ανιχνευτές. Με ακρίβεια κινήθηκε και ο Τζαβέλλας, από την ανατολική πλευρά, όπου οι δικοί του πήγαν σε αυτό το πέρασμα.

Από την άλλη μεριά ο Μάρκος με τους άντρες του έμπαινε στην ρεματιά το βράδυ που όρισαν, όπως είχαν μιλήσει. Για να περάσουν από τα καραούλια χρησιμοποίησαν τα συνθήματα των τουρκαλβανών που είχαν φέρει μαζί με τις υπόλοιπες πληροφορίες, ο Τούσιας Μπότσαρης, ο Νάσης Κουτσονίκας και ο Γιάννης Μπαϊραχτάρης, ξαδέρφια του Μάρκου. Όταν άκουγαν το σύνθημα των τουρκαλβανών, «Γκούρι», απαντούσαν με το τουρκαλβανικό παρασύνθημα: «Θίκα».

Σύνθημα μεταξύ των Σουλιωτών για να μη σκοτωθούν μεταξύ τους είχαν το: «Τσίλι γιε τι;» (ποιος είσαι) και παρασύνθημα: «Χέκουρ» (σίδερο).

Ξαφνικά, την γαλήνη της νυχτιάς την αναστατώνει η σάλπιγγα της επίθεσης. Τότε άρχισε το μεγάλο γιουρούσι, μοναδικό στην ιστορία των Σουλιωτών. Το Κεφαλόβρυσο, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, μετατρέπεται σε ένα απέραντο «σφαγείο» Τουρκαλβανών. Το απερίγραπτο μακελειό συνεχίστηκε ως πριν χαράξει στο Κεφαλόβρυσο και γέμισε η κοιλάδα σφαγμένα κουφάρια. Τους βρήκε τέτοιο κακό μέσα στην νύχτα στο ορδί τους και πάνω στον πρώτο ύπνο που νόμισαν ότι ήταν λάθος, ατύχημα και φώναζαν: «Χατάς…χατάς…». Απάντησε ο ίδιος ο Μάρκος φωνάζοντας:

– Δεν είναι χατάς (λάθος), σας σφάζει ο Μάρκος.

Οι Σουλιώτες, αλαλάζουν σαν δαιμονισμένοι και σφάζουν ασταμάτητα, για να μην προλάβουν οι τουρκαλβανοί να συνέρθουν. Τρέχουν πανικόβλητοι «οι αήττητοι» του Μουσταή Πασά της Σκόνδρας πανικοβλημένοι και πνιγμένοι στο αίμα. Οι Σουλιώτες ορμούν με ακόμα περισσότερη μανία και αστείρευτο πάθος. Μεγάλος είναι ο πανικός και η σύγχυση που επικρατεί στους τουρκαλβανούς. Δεν ξέρουν από ποιον να φυλαχτούν και σφάζονται μεταξύ τους.

Ο Κουτσονίκας γράφει, ότι ο Κίτσος Τζαβέλλας με τους δικούς του πολέμησε από την άλλη μεριά ως πριν το χάραμα που υποχώρησαν όλοι.Τα σπαθιά βούλιαζαν στις σάρκες των τουρκαλβανών και έκοβαν τα κεφάλια τους, σφύριζαν οι σφαίρες στην λαγκαδιά και στα φυλλώματα των πλατάνων, σαν χαλάζι. Μια σφαίρα βρήκε τον Μάρκο στο βουβώνα, μα δεν την κατάλαβε και συνέχιζε την σφαγή.

Το σώμα υπό τον Κίτσο Τζαβέλα υποχώρησε μετά από σύντομη ανταλλαγή πυρών, γράφει η Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τ. ΙΒ’, σ. 303.

Αλλά μόνον ολίγοι υπό τον Κίτσον Τζαβέλλαν επέπεσαν εκ του ετέρου μέρους, των πολλών απειθησάντων. Σπ.Τρικούπης. Ιστ. της Ελληνικής Επαναστάσεως σελ. 41 τ. Γ΄.

Αυτή είναι η πρώτη καταδρομική επίθεση στη παγκόσμια πολεμική ιστορία που έχει καταγραφή και ήταν σχέδιο του Μάρκο Μπότσαρη.

Τον Μάρκο έμελλε εκείνο το βράδυ να τον σταματήσει μόνο ο θάνατος από το να πιάσει τον Σκόντρα αιχμάλωτο ή να του πάρει το κεφάλι!

Ο Μουσταή Πασά της Σκόντρας ταμπουρωμένος πίσω από την μάντρα με όλους τους σωματοφύλακες και ο Μάρκος όρμησε κατά κει. Από κοντά του o ξάδερφός του Νάσης Κουτσονίκας, αδερφός του Λάμπρου, καθώς ο άλλος ξάδερφός του Τούσιας Μπότσαρης, έσφαζε τουρκαλβανούς λίγο πιο πέρα. Δεν πρόκανε ο Κουτσονίκας να κρατήσει το λαβωμένο στο βουβώνα θηρίο, προτού βγάλει το κεφάλι από τον τοίχο να χιμήξει. Το βόλι από τον αφρικανό υποτακτικό του Μουσταή τον βρήκε στο μάτι και τον τραυμάτισε θανάσιμα.

Με το χάραμα της 9 Αυγούστου οι Σουλιώτες αποχωρούν χωρίς τον κίνδυνο να τους ακολουθήσει κανείς. Οι Σουλιώτες λουσμένοι πατόκορφα απ’ το εχθρικό αίμα γελούν με το κατόρθωμά τους. Μαζί τους, εκτός τα πολλά λάφυρα, σέρνουν αιχμάλωτο και τον διοικητή του στρατοπέδου, τον Άγο Βασιάρη.

Δίπλα του ο Νάσης Κουτσονίκας βλέπει με πόνο και συντριβή να πέφτει ο Μάρκος. Τον φορτώνεται ο άλλος εξάδερφός του, ο Τούσιας Μπότσαρης για να τον κατεβάσουν μέσα στην νύχτα προτού το αντιληφτούν τα παλικάρια ότι ο Μάρκος πάει και χάσουν το ηθικό τους.

Όταν απομακρύνονται αρκετά από το διαλυμένο στρατόπεδο οι Σουλιώτες και χάνονται οι κραυγές του πόνου και της απελπισίας, φτάνουν σε ένα αναπάντεχο θέαμα. Σε ένα πλάτωμα του Κώνισκου, βλέπουν τον αρχηγό τους, το Μάρκο, νεκρό. Δίπλα του, οι συνοδοί του σκυφτοί και αμίλητοι. Η χαρά της νίκης μετατρέπεται σε οδύνη και το μίσος της εκδίκησης τρελαίνει το μυαλό τους. Με μιας γονατίζουν τον αιχμάλωτο Άγο Βασιάρη μπρος στο σώμα του αρχηγού τους, όπως ορίζουν τα αρχαία πολεμικα έθιμα και τον σφάζουν.

Ο θάνατος του ήρωα Μάρκου Μπότσαρη

Ο Μάρκος είχε πιάσει τον Άγο Βασιάρη που ήταν αρχηγός του στρατοπέδου και τον παρέδωσε στους Σουλιώτες να τον κρατήσουν. Εκείνοι όμως μετά τον θάνατο του Μάρκου, τον σκότωσαν.

Η είδηση για τον χαμό του Μάρκου Μπότσαρη έγινε στριγγιά φωνή και μεγάλο μοιρολόι και πέταξε πάνω από βουνά, φαράγγια και κάμπους από όλη την όλη την επαναστατημένη Ελλάδα. Και έφτασε και εδώ πάνω στην Ήπειρο, στην Θεσπρωτία και στο ερημωμένο Σούλι στην γενέτειρα του Μάρκου και όλων των Σουλιωτών.

Τον Μάρκο τον πήγαν στο Μεγάλο Χωριό 5 η ώρα το πρωί και από κει συνοδεία 100 Σουλιώτες για το Μεσολόγγι. Έφτασαν 11 η ώρα στο μοναστήρι του Προυσού όπου είχε αποσυρθεί ο Καραϊσκάκης μετά την αρρώστια του. Φτάνοντας η πομπή των Σουλιωτών, βγήκε κλαίγοντας ο Καραϊσκάκης και πάει στον νεκρό Μάρκο και τον ασπάζεται. Αποχαιρετώντας τον δε, λέει:

«Μακάρι αδερφέ Μάρκο από τέτοιον θάνατο να πάενα κι εγώ».

Περπατώντας πολύ γρήγορα και ασταμάτητα οι Σουλιώτες με τον νεκρό Μάρκο, έφτασαν στο Αγρίνιο 11 η ώρα προτού τα μεσάνυχτα και από εκεί στο Μεσολόγγι στις 10 Αυγούστου στις 9 με 10 η ώρα το πρωί.

Βαρύ πένθος για τον 33χρονο αρχικαπετάνιο Μάρκο Μπότσαρη στο Μεσολόγγι. Ο πρώτος έπαρχος υποδέχτηκε τον Μάρκο και τον ασπάστηκε. Η Μάρω, αδερφή του Μάρκου ζήτησε να τον πάρει στο σπίτι της για τις τελευταίες φροντίδες και να τον κλάψει. Συνηθισμένη από θανάτους η φάρα των Μποτσαραίων, όπως και όλων των Σουλιωτών.

«Ήταν γραμμένο έτσι να πάει και ο Μάρκος μου, από τότε που γεννήθηκα δεν άκουσα και δεν είδα τίποτε άλλο από σκοτωμούς, πόλεμο και κακό».

Είπε μέσα στα άλλα η αδερφή του Μάρκου η Μάρω. Κι έκλαψε τον αδερφό της με έναν γοερό θρήνο, που εξιστορούσε την ζωή του από το Σούλι που γεννήθηκε ως την Κέρκυρα, στην Ιταλία, στα νησιά, παντού όπου περπάτησε ο ήρωας και ανέβασαν τον θρήνο πολύ ψηλά και έφτασαν και στο Καρπενήσι που άφησε την τελευταία του πνοή τούτος ο αετός που ήταν του Σουλίου και έγινε ολόκληρης της Ελλάδας. Ο θάνατος του Μάρκου, χαρακτηρίστηκε ως «εθνική συμφορά».

Συμφωνία επιβλητική οι 33 κανονιές όσες και τα χρόνια του Μάρκο Μπότσαρη του Σουλιώτη, που αντηχούσαν κάθε ένα τέταρτο.

Η κηδεία του Μάρκου

Η κηδεία του Μάρκο Μπότσαρη. Μελανογραφία του Αθανασίου Ιατρίδη

Ο ίδιος ο έπαρχος Κ. Μεταξάς γράφει: «Ο νεκρός πέρασε στο σπίτι του θριαμβευτικά, ντυμένος με τα καλά του και σκεπασμένος με την Ελληνική σημαία. Κι ο λαός σε ατελείωτη σειρά περνούσε και φιλούσε τον ελευθερωτή της πατρίδας».

Το απόγευμα έγινε η κηδεία, ξεκινώντας από το σπίτι του έπαρχου για να δειχτεί πως τον κηδεύει το έθνος. Τούτη η πομπή έμοιαζε με έναν θρίαμβο σαν εκείνο των αυτοκρατόρων της Ρώμης ή των Βυζαντινών στρατηγών. Μπροστά οι τουρκαλβανοί αιχμάλωτοι, άλογα των πασάδων με τις τούρκικες σημαίες από πάνω. Ακολουθούσαν οι παπάδες με τον Δεσπότη, κι αμέσως ύστερα ο νεκρός που τον σήκωναν ψηλά, στα δυνατά τους μπράτσα 12 παλικάρια του, ενώ κοντά στο φέρετρο ακολουθούσε η Μάρω και οι άλλοι συγγενείς του, ο Έπαρχος οι καπεταναίοι, ο λαός. Γυναίκες με ξέπλεκα μαλλιά ριγμένα στην πλάτη συμπλήρωναν την πορεία, ενώ ακολουθούσαν φορτιάτικα ζώα με όλα τα όπλα και τα σπαθιά, που πιάστηκαν στην μάχη. Τελευταία έρχονταν οχτώ χιλιάδες γιδοπρόβατα και έκλεινε ο θρίαμβος.

Μετά την νεκρώσιμη ακολουθία θάφτηκε μπροστά στον ιερό ναό της εκκλησιάς «Παναγία» δίπλα στον τάφο του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη.

Δεν υπήρχε άνθρωπος απλός κι επίσημος που να μην τον συγκίνησε ο θάνατος του Μάρκου.

Πριν το ξημέρωμα της 9ης Αυγούστου 1823 ο Μάρκος Μπότσαρης από την μάχη στο Κεφαλόβρυσο πέρασε στην αιωνιότητα.

Οι απώλειες της μάχης εκατέρωθεν

Το νυχτερινό γιουρούσι που ξημέρωνε η 9 Αυγούστου 1823, στα Πλατάνια του Κεφαλόβρυσου, οι Έλληνες – Σουλιώτες είχαν ακόμη 59 νεκρούς, εκτός του Μάρκου και 42 τραυματισμένους. Κατά τον Σπ. Τρικούπη, 36 εφονεύθησαν, και 20 επληγώθησαν.

Σκότωσαν 1.000 Τουρκαλβανούς και πλήγωσαν λιγότερους. Έπιασαν αιχμαλώτους και πήραν 1.600 τουφέκια, 1.800 πιστόλες και 300 σπαθιά. Πήραν ακόμα, 1.200 άλογα, 30 μουλάρια, 4 σημαίες και χιλιάδες γιδοπρόβατα.

Όμως κάποιοι ιστορικοί μιλάνε για 3.000 απώλειες των Τούρκων, ο Πρόκες Όστεν για 2.000 και ένα τραγούδι για 1.200.

Πολλά τραγούδια γράφτηκαν για τον Μάρκο. Τραγούδια που εξυμνούσαν την παλικαριά του, τις μάχες που έδωσε αλλά και θρήνοι και μοιρολόγια, για τον θάνατό του σε αρβανίτικα και σε ελληνικά. Όλη η Δυτική αλλά και η υπόλοιπη Ελλάδα θρήνησε αυτό το παλικάρι, τον μετρημένο, τον ντροπαλό και λιγομίλητο και γνωστικό, τον άξιο και έξυπνο αρχικαπετάνιο, που στις μάχες γινόταν θηρίο ανήμερο και τον έτρεμαν και σέβονταν και οι εχθροί του. Κάποιοι έκλαψαν την απώλεια τέτοιου παλικαριού, όπως ο πασάς Ισμαήλ Πλιάσα, από σεβασμό στον Μάρκο κι ας ήταν οχτρός.

Έγραψαν πολλοί ποιητές και συγγραφείς για τον Μάρκο. Ο θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη συγκίνησε τους φιλέλληνες σε Ευρώπη και Αμερική. Αρκετά ποιήματα αφιερωμένα σ’ αυτόν από πολλούς Ευρωπαίους ποιητές, ακόμη και ο Ζακυνθινός συνθέτης Παύλος Καρρέρ το1858 παρουσίασε την όπερα «Μάρκος Μπότσαρης». Μία πλατεία του Στρασβούργου έχει το όνομα του Έλληνα οπλαρχηγού και μια ταμπέλα γράφει εν συντομία ποιος ήταν ο Μάρκος Μπότσαρης. Το γαλλικό κράτος τίμησε το 1911 τον Μάρκο Μπότσαρη, δίνοντας σ’ έναν από τους σταθμούς του παρισινού μετρό τ’ όνομά του («Botzaris»). Στο Στρασβούργο υπάρχει πλατεία που έχει το όνομά του: «Square Markos Botzaris».

Μετά την Έξοδο και τη κατάληψη του Μεσολογγίου, τον Απρίλιο του 1826, οι Αιγύπτιοι του Ιμπραήμ και οι Τουρκαλβανοί του Κιουταχή συνέχισαν με άγρια λαφυραγωγία του Μεσολογγίου, οι αιγύπτιοι στρατιώτες εντόπισαν το μνήμα του Μάρκου και αποπειράθηκαν να το συλήσουν. Τότε οι αλβανοί μαχητές προτείνοντας τα καρυοφύλλια και τα γιαταγάνια τους προστάτευσαν τον τάφο του αγωνιστή από τη βεβήλωση, δηλώνοντας ότι δεν θα επέτρεπαν τη μετά θάνατον προσβολή της μνήμης ενός τέτοιου άντρα-πολεμιστή!

Γράφτηκε όμως και ότι οθωμανοί και τουρκαλβανοί άνοιξαν τον τάφο του Μπότσαρη αναζητώντας τα πολύτιμα όπλα του.

Λέγεται ότι Μουσταής Πασάς αναφώνησε πως «Θα ήθελα να έχω την παλληκαριά του».

Ο Μάρκος Μπότσαρης έμεινε στην ιστορία για την ανδρεία του και τη σημαντική συμβολή του στον Αγώνα για την ανεξαρτησία των Ελλήνων και δίκαια θεωρείται εθνικός ήρωας. Είναι ο μόνος ίσως που δεν θα του βρει κάποιος ούτε ένα ψεγάδι, σε αυτό το ανδρείο παλικάρι, τον συνετό άνδρα, τον έξυπνο στρατιωτικό, τον ακέραιο χαρακτήρα. Ο μεγαλύτερος ήρωας που γέννησε η Ήπειρος και από τους μεγαλύτερους ήρωές της κατά την ιστορία της νεότερης Ελλάδας.

Χαρακτηρίστηκε ως ο «Λεωνίδας» της νεώτερης Ελληνικής ιστορίας.

Ήταν παράδειγμα ανδρείας και ήθους και πρέπει κάποια στιγμή η γενέτειρα Θεσπρωτία να τον τιμήσει με ανδριάντα στην πρωτεύουσά της.

Γκιόλιας Μ., Ιστορία Της Ευρυτανίας στους Νεότερους Χρόνους (1393 – 1821), Εκδόσεις «ΠΟΡΕΙΑ», Αθήνα 1999.
Μαυρομύτης Γ.Α., Καρπενήσι 1810 – 1820, Εκδόσεις «ΠΑΝΕΥΡΥΤΑΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ», Αθήνα 2006.
Μηχιώτης Χ., Τυμφρηστός και Τυμφρήστιοι, Εκδόσεις «ΚΑΣΤΑΛΙΑ», Αθήνα 1990.
Ν. Γ. Ζιάγκου: Μάρκος Μπότσαρης Αθήνα 1966
Κ. Μεταξά: Ιστορικά απομνημονεύματα
Σπ. Τρικούπη: «Ιστορία του» Τ. Γ΄. 2η έκδοση 1862
Γουσταύος Φρειδερίκος Χέρτσβεργκ : Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως Τ2 (Μετάφραση Π. Καρολίδου 1916
Διονύσιος Κόκκινος Η Ελληνική Επανάσταση Τόμος Γ΄

Όταν συνέχεια «γινόμαστε χαλί να μας πατήσουν», πιστεύοντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα προσφέρουμε την ευτυχία και στον εαυτό μας και στους άλλους πετυχαίνουμε συνήθως το αντίθετο.

Η ιστορία έχει ως εξής. Μια φορά κι έναν καιρό στα βάθη της Περσίας ήταν το πιο όμορφο, το πιο πολύτιμο, το πιο ακριβό και ξεχωριστό χαλί του κόσμου. Το διακοσμούσαν παραστάσεις που περιέγραφαν τη χαρά της ζωής και ήταν κατασκευασμένο από μετάξι και ίνες από χρυσό και ασήμι. Ο ιδιοκτήτης του, ένας έμπορος χαλιών, ήταν τόσο περήφανος για το απόκτημά του, που αντί να το κρεμάσει, όπως και όλα τα άλλα χαλιά, το έστρωσε στην είσοδο, για να το καμαρώνει ο ίδιος, αλλά και για να είναι το πρώτο πράγμα που θα έβλεπε ο κάθε πελάτης την ώρα που θα έμπαινε στο μαγαζί του.

Έτσι η φήμη για την ομορφιά του χαλιού εξαπλώθηκε στα πέρατα της οικουμένης και χιλιάδες κόσμου συνέρρεαν στο κατάστημα, για να θαυμάσουν αυτό το μοναδικό χαλί. Ο έμπορος ούτε για μια στιγμή δε διανοήθηκε να το πουλήσει, όμως κατάφερε να πουλήσει αμέτρητα χαλιά σε πολύ ακριβές τιμές.

Η προσφορά λοιπόν του χαλιού μας ήταν τεράστια. Ένιωθε να το πλημμυρίζει η ευτυχία, γιατί έκανε πάμπλουτο και τον ιδιοκτήτη του και την οικογένειά του, έκανε όμως χαρούμενους και χιλιάδες ανθρώπους, που θαυμάζοντας ένα τέτοιο σπάνιο αντικείμενο τέχνης γέμιζαν τα μάτια τους και τις ψυχές τους με απίστευτη ομορφιά.

Δυστυχώς η ευτυχία του καταστηματάρχη και του χαλιού δεν κράτησαν για πάντα. Με την πάροδο του χρόνου, επειδή όλοι το πατούσαν ασταμάτητα χωρίς να σκεφτούν ότι κι αυτό ήταν φθαρτό και θα μπορούσε να καταστραφεί, άρχισε να λερώνεται, να ξεθωριάζει και να ξεφτίζει.

Τότε το κυρίευσε ο πανικός και προσπαθούσε συνέχεια να φαίνεται πιο όμορφο, τεντωνόταν και φώναζε σε κάθε επισκέπτη: «Σε παρακαλώ, πέρασε, μπορείς να με κάνεις ό τι θέλεις, πάτα με κι άλλο!». Νόμιζε το δύστυχο ότι όσο πιο πολύ το πατούσαν, όσο πιο πολλά πρόσφερε στους ανθρώπους, τόσο πιο πολύ θα το αγαπούσαν και θα γίνονταν κι αυτοί αλλά και το ίδιο ευτυχισμένοι.

Η πραγματικότητα όμως ήταν άλλη. Μπορεί να συνέχιζαν να το πατάνε, έπαψαν όμως να του δίνουν και σημασία κι αυτό, παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειές του, φθειρόταν ολοένα και η αρχική αγαλλίασή του μετατρεπόταν σε δυσαρέσκεια, θυμό και φόβο που το δηλητηρίαζαν κάθε λεπτό της ημέρας. Ο έμπορος έπαψε φυσικά να είναι περήφανος γι’ αυτό και το κοίταζε με περιφρόνηση στην αρχή και με θυμό στη συνέχεια, γιατί οι πελάτες είχαν λιγοστέψει πολύ και ο ίδιος, όντας και πολύ επιπόλαιος, είχε φτωχύνει ξανά.

Το τελειωτικό χτύπημα ήρθε μια μέρα, όταν ένας πελάτης μπαίνοντας στο μαγαζί είπε: «Τι το θέλεις αυτό το παλιόχαλο στην είσοδο του μαγαζιού σου; Αυτό το ξεφτισμένο και ξεθωριασμένο κουρέλι είναι για πέταμα!». Το κακόμοιρο το χαλί μας λοιπόν, έχοντας χάσει όλη του την ομορφιά, διαλυμένο και βαθύτατα δυστυχισμένο, κατέληξε πεταμένο στη γωνιά μιας σκοτεινής και υγρής αποθήκης, παρέα με τα ποντίκια που κι αυτά δεν το σεβάστηκαν και το ροκάνιζαν καθημερινά δίνοντάς του ακόμα μεγαλύτερο πόνο.

Έτσι συμβαίνει και με τις ζωές μας. Όταν συνέχεια «γινόμαστε χαλί να μας πατήσουν», πιστεύοντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα προσφέρουμε την ευτυχία και στον εαυτό μας και στους άλλους πετυχαίνουμε συνήθως το αντίθετο. Αυτοί που τους προσφέρουμε ασταμάτητα παύουν να αναγνωρίζουν την αξία μας, τους βλάπτουμε κακομαθαίνοντάς τους κι εμείς καταλήγουμε φθαρμένοι και διαλυμένοι.

Το 4ο Ηγουμενίτσα Seaside Art Night Festival επιστρέφει την Παρασκευή 22 Αυγούστου 2025 και απευθύνει κάλεσμα σε καλλιτέχνες να παρουσιάσουν τις δημιουργίες τους στην παραλία της πόλης.

Δηλώσεις συμμετοχής & πληροφορίες:

Τηλ.: 6942035362, 6934788240

Μια νύχτα γεμάτη τέχνη, φως και καλοκαιρινή έμπνευση σας περιμένει!

Ο Παπαδιαμάντης στο έργο του “Η Φόνισσα” έχει ως κεντρική ηρωίδα τη θεία Χαδούλα κοινώς “Γιαννού η Φράγκισσα” ή αλλιώς Φραγκογιαννού που είναι μία αντιφατική ηρωίδα. Την έχουν αποκαλέσει “μάγισσα”, “σατανική μορφή”, “διασαλευμένη προσωπικότητα”, “πρώιμη υπέρμαχο των δικαιωμάτων των γυναικών” και πολλά άλλα.

Ο Παπαδιαμάντης κρατά μία πολύ διακριτική στάση απέναντι στην ηρωίδα του. Δεν την σχολιάζει, δεν την κρίνει, δεν την επικροτεί, ούτε την καταδικάζει. Απλώς περιγράφει τα “πάθια” της, συλλογισμούς της. Δεν παρεμβαίνει στο έργο για να εκφράσει τις δικές του απόψεις ή τις αντιρρήσεις του, αφήνει τη Χαδούλα να παρουσιάσει τα πράγματα μέσα από τη δική της οπτική γωνία, μέσα από τη δική της φωνή.

Άμεση και σωτήρια υπήρξε η αντίδραση της ναυαγοσώστριας της Safe Coast, Γλυκερίας Κουτρούλη, σήμερα Σάββατο 9 Αυγούστου 2025, στις 12:30 το μεσημέρι, στον δεύτερο πύργο της παραλίας Δρεπάνου της Ηγουμενίτσας.

Η 66χρονη λουόμενη ένιωσε ξαφνική αδιαθεσία ενώ κολυμπούσε, με αποτέλεσμα να χάσει τις αισθήσεις της και να βρεθεί σε κατάσταση σχεδόν πνιγμού. Η Γλυκερία Κουτρούλη βούτηξε αμέσως στη θάλασσα, την προσέγγισε και την ανέσυρε στην ακτή, όπου ξεκίνησε αμέσως προσπάθειες ανάνηψης.

Στη συνέχεια, στο σημείο έσπευσαν τέσσερις ακόμη ναυαγοσώστες μαζί με τον επόπτη, οι οποίοι συνέχισαν τις συντονισμένες προσπάθειες. 

Μετά από επίμονη και συντονισμένη παρέμβαση, η γυναίκα ανέκτησε τις αισθήσεις της και μεταφέρθηκε για περαιτέρω ιατρικό έλεγχο, όντας πλέον εκτός κινδύνου.

Η Safe Coast υπογραμμίζει ότι η παρουσία εκπαιδευμένων ναυαγοσωστών και η άμεση συνεργασία της ομάδας τους, ειδικά σε περιστατικά που εξελίσσονται σε δευτερόλεπτα, αποτελούν τον σημαντικότερο παράγοντα για τη διάσωση ανθρώπινων ζωών.

Ένα μεγάλο “μπράβο” σε όσους βρίσκονται καθημερινά σε ετοιμότητα για να σώζουν ζωές!

Η ναυαγοσωστική σχολή Safe Coast βρίσκεται πάντα στο πλευρό των λουόμενων με την εμπειρία και την υπόσχεση της απόλυτης ασφάλειας στην παραλία!

Σοβαρό τροχαίο ατύχημα σημειώθηκε το βράδυ της Παρασκευής στον δρόμο Ηγουμενίτσας – Πλαταριάς, στο σημείο «Γωνιά».

Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, Ι.Χ. μάρκας Audi, υπό αδιευκρίνιστες μέχρι στιγμής συνθήκες, εξετράπη της πορείας του και συγκρούστηκε μετωπικά με ταξί που κινούνταν κανονικά στο ρεύμα κυκλοφορίας του.

Από τη σφοδρή σύγκρουση τραυματίστηκαν ελαφρά τρεις επιβάτες του ταξί, όλοι γερμανικής υπηκοότητας, οι οποίοι διακομίστηκαν στο Νοσοκομείο Φιλιατών για την παροχή ιατρικής φροντίδας.

Στο σημείο έσπευσαν άμεσα ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ, δυνάμεις της ΕΛ.ΑΣ. και οδική βοήθεια, ενώ η κυκλοφορία στο συγκεκριμένο τμήμα του δρόμου διακόπηκε προσωρινά.

Τα αίτια του ατυχήματος διερευνώνται από το Τμήμα Τροχαίας Ηγουμενίτσας.

Ο Δήμαρχος Φιλιατών, το Δημοτικό Συμβούλιο και οι εργαζόμενοι του Δήμου Φιλιατών, εκφράζουμε τη βαθιά θλίψη μας για την απώλεια του δημοτικού υπαλλήλου Ιωάννη Κόρου και ευχόμαστε θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους οικείους του.

Ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Καρυωτiου “Η Μεταμόρφωση”, αισθάνεται την ανάγκη να ευχαριστήσει δημόσια, τον Δήμαρχο μας κ. Αθανάσιο Ντάνη, για την τοποθέτηση-εγκατάσταση κλιματιστικής μονάδας στον χώρο εκδηλώσεων του Συλλόγου μας στην θέση “Αλώνια”.

Τέτοιες κινήσεις, μας βοηθούν να συνεχίζουμε τις δράσεις μας, τόσο για την διατήρηση της λαογραφίας μας οσο και για το εξωραϊσμό της Κοινότητας μας.

Δήμαρχε, σε ευχαριστούμε θερμά!

Με ιδιαίτερη επιτυχία και τη μαζική συμμετοχή του κοινού πραγματοποιήθηκε η 2η Βραδιά Γευσιγνωσίας με θέμα τους πρωτότυπους ψαρομεζέδες από φρέσκα ψάρια εκτροφής με το σήμα “Fish from Greece”, το βράδυ της 6ης Αυγούστου 2025, στην παραλία της Σαγιάδας.

Η εκδήλωση διοργανώθηκε από τον Σύλλογο Ιχθυοκαλλιεργητών Νομού Θεσπρωτίας σε συνεργασία με τον Δήμο Φιλιατών, το Επιμελητήριο Θεσπρωτίας, την Περιφερειακή Ενότητα Θεσπρωτίας, τον Πολιτιστικό Σύλλογο Σαγιάδας και τη Δημοτική Κοινότητα Σαγιάδας.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους:

Παρόντες ήταν επίσης εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων της περιοχής.

Το κοινό απόλαυσε μοναδικές γεύσεις από φρέσκα ψάρια εκτροφής, που ετοίμασε με μεράκι η Chef Μαρία Ζώη και η ομάδα της, ενώ η βραδιά πλαισιώθηκε μουσικά από την ορχήστρα των Lena Ismailidou, Bill Rizos και Giannis Vasiliou, κρατώντας το κέφι αμείωτο μέχρι αργά.

Οι διοργανωτές ευχαρίστησαν θερμά όλους όσοι συνέβαλαν στην επιτυχία της εκδήλωσης: τους εθελοντές, τον Λιμενικό Σταθμό Σαγιάδας, καθώς και τους εργαζομένους της Μαθητικής Εστίας Φιλιατών για την πολύτιμη συνδρομή τους.

Το ραντεβού ανανεώνεται για την 3η Βραδιά Γευσιγνωσίας, που θα πραγματοποιηθεί στις 6 Αυγούστου 2026.

Οι εγγραφές στο ΚΕΝΤΡΟ μας είναι ανοιχτές καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, ανεξαρτήτως ασφαλιστικού ταμείου!

Η συμμετοχή στο πρόγραμμα, καθώς και η μεταφορά, παρέχονται ΔΩΡΕΑΝ.

Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε μαζί μας!

2666029333

Γκρίκα – Παραμυθιάς

Σύμφωνα με το άρθρο 75 παρ.6 του ν.3852/2010, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 77 του Ν. 4555/2018 , τα άρθρα 75 και 74Α παρ.1 του ν.3852/2010 όπως ισχύουν, σας προσκαλούμε στην Τακτική Συνεδρίαση της Δημοτικής Επιτροπής, την Δευτέρα 11 Αυγούστου 2025 και ώρα 09:30, η οποία θα διεξαχθεί δια ζώσης στο Δημοτικό Κατάστημα (Ελευθερίου Βενιζέλου 8, Φιλιάτες), για συζήτηση και λήψη αποφάσεων στα ακόλουθα θέματα της Ημερήσιας Διάταξης: 

1ο θέμα: Ορισμός Καλλιτεχνικού/ης Διευθυντή/ριας στο Δημοτικό Ωδείο Φιλιατών για το διδακτικό έτος 2025-2026. 

2ο θέμα: Εισήγηση στο Δημοτικό Συμβούλιο για τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας του Κέντρου Κοινότητας του Δήμου Φιλιατών. 

3ο θέμα: Έγκριση μετάθεσης χρόνου παράδοσης της σύμβασης με τίτλο: «ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ, ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΘΕΣΗ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΥΔΡΟΜΕΤΡΗΤΩΝ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΦΙΛΙΑΤΩΝ». 

4ο θέμα: Εισήγηση για τον καθορισμό των όρων της δημοπρασίας για τη στέγαση του «ΚΗΦΗ Φιλιατών». 

5ο Θέμα: Εισήγηση για τον καθορισμό των όρων της δημοπρασίας για τη στέγαση του «ΚΗΦΗ Κεστρίνης». 

Στην άμεση σύλληψη ημεδαπού προχώρησαν χθες (8-8-2025) το πρωί αστυνομικοί του Τμήματος Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων Άρτας, σε βάρος του οποίου σχηματίστηκε δικογραφία για κλοπές και απόπειρα κλοπής.

Ειδικότερα, ύστερα από αναζητήσεις των αστυνομικών, εντόπισαν και συνέλαβαν τον κατηγορούμενο, καθώς νωρίτερα είχε εισέλθει διαδοχικά σε δύο καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος στην Άρτα, παραβιάζοντας τις κεντρικές εισόδους, από όπου αφαίρεσε συνολικά χρηματικό ποσό των 141,5 ευρώ.

Επιπλέον, όπως προέκυψε από την αστυνομική έρευνα, ο κατηγορούμενος παραβίασε και την είσοδο του Περιφερειακού Τμήματος Άρτας του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, από όπου όμως τελικά δεν αφαίρεσε κάτι.

Ο κατηγορούμενος οδηγήθηκε στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Άρτας.

H Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδας απευθύνει κατεπείγουσα έκκληση προς την ελληνική κυβέρνηση, να προβεί άμεσα στις πρέπουσες ενέργειες προς την Αλβανία για να συνδράμει στην άμεση αντιμετώπιση της μεγάλης πυρκαγιάς που, εδώ και τρεις ημέρες κατακαίει την περιοχή των Ριζών (Θεολόγου), προκαλώντας μεγάλες καταστροφές στον τόπο, απειλώντας χωριά της ελληνικής μειονότητας της Αλβανίας, όπως η Δίβρη, το Τσερκοβέτσι, τη Λεσινίτσα, τον Άγιο Ανδρέα, τώρα την ιστορική Δρόβιανη. 

Κάθε ολιγωρία στις απεγνωσμένες εκκλήσεις των κατοίκων των χωριών και των αποδήμων τους μπορεί να έχει τραγικές και ανυπολόγιστες συνέπειες. Η φωτιά που απειλεί τα ιστορικά χωριά, με την καταστροφή που εξαπλώνεται στην ευρύτερη περιοχή, έρχεται να επιτείνει την ερήμωσή της, μέσα στα τόσα προβλήματα και την πίκρα της εγκατάλειψης που βιώνουν οι ακρίτες κάτοικοί τους.

Οι εκκλήσεις που έρχονται από τους ομογενείς και συμπατριώτες μας προς την Ελλάδα για άμεση βοήθεια πρέπει να εισακουστούν άμεσα από την κυβέρνηση, με την τάχιστη αποστολή μέσων πυρόσβεσης στην περιοχή. Δεν είναι ανεκτή καμία περαιτέρω ολιγωρία! Η καρδιά μας χτυπά δίπλα σε κάθε χωριό που απειλείται, σε κάθε περιοχή. 

Η ΠΣΕ προβάλει ως κύριο το ζήτημα της πυροπροστασίας στη χώρα μας, που επικαιροποιείται τόσο δραματικά από τόσες καταστροφικές πυρκαγιές στην ελληνική επικράτεια αλλά και από τούτη η πυρκαγιά στην άλλη πλευρά των συνόρων, στην καρδιά της περιοχής της ελληνικής μειονότητας. Κι η καταστροφή δεν έχει σύνορα, όπως δεν έχουν σύνορα οι φωτιές που κατέκαψαν στο παρελθόν την παραμεθόρια Ήπειρο, με τα τόσα θύματα, με νέα μαρτυρικά χωριά. 

Η ΠΣΕ απευθύνει έκκληση στην κυβέρνηση για άμεση αποστολή μέσων πυρόσβεσης στην περιοχή, εναέριων και πεζοπόρων, και οργανώνει αποστολή άμεσα στα χωριά που δοκιμάζονται.

Έξι συνολικά άτομα, σε ισάριθμες περιπτώσεις, συνελήφθησαν την τελευταία εβδομάδα, στο πλαίσιο ελέγχων των υπηρεσιών της Γενικής Περιφερειακής Αστυνομικής Διεύθυνσης Ηπείρου, για την καταπολέμηση της διάδοσης των ναρκωτικών.

Ειδικότερα, συνελήφθησαν:

· 3 ημεδαποί στα Ιωάννινα,

· ημεδαπός στην Θεσπρωτία,

· ημεδαπός στην Πρέβεζα και

· αλλοδαπός στην Άρτα.

Στην κατοχή των συλληφθέντων βρέθηκαν και κατασχέθηκαν, κατά περίπτωση, μικροποσότητες ακατέργαστης κάνναβη, κατεργασμένης κάνναβης (σοκολάτα) και ναρκωτικά χάπια.

Οι σχηματισθείσες δικογραφίες υποβλήθηκαν στις αρμόδιες εισαγγελικές αρχές.