6 πεζοπορικές διαδρομές σε εντυπωσιακά μονοπάτια στα όρη Παραμυθιάς και Σουλίου (+Χάρτες)

Δευτέρα, Φεβρουαρίου 24, 2025
6 πεζοπορικές διαδρομές σε εντυπωσιακά μονοπάτια στα όρη Παραμυθιάς και Σουλίου (+Χάρτες)


H Παραμυθιά και η ευρύτερη περιοχή του Δήμου Σουλίου, αποτελεί τον ιδανικό προορισμό για τους λάτρεις της πεζοπορίας καθώς δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες της φύσης, ακόμα και σε αυτούς που δεν νιώθουν άνετα στο δάσος ή στο βουνό, να απολαύσουν μαγευτικές πεζοπορίες, από απλές βόλτες για όλη την οικογένεια μέχρι απαιτητικές διασχίσεις μεγάλου μήκους.

Τα μονοπάτια της Παραμυθιάς εντάχθηκαν πρόσφατα για αναβάθμιση και ανάδειξη στο Ταμείο Ανάκαμψής και πρόκειται να ενταχθούν στο Εθνικό Δίκτυο μονοπατιών και διαδρομών πεζοπορίας, η δημιουργία του οποίου έχει δρομολογηθεί από τα συναρμόδια υπουργεία.

Αρκετά από τα μονοπάτια είναι πλέον σηματοδοτημένα και περιμένουν τον λάτρη των εναλλακτικών μορφών τουρισμό να τα γνωρίσει, σε ένα τοπίο με πολλές εναλλαγές που σε καμία περίπτωση δεν θα τον αφήσουν ασυγκίνητο.

Η paramythia-online.gr, συγκέντρωσε και σας παρουσιάζει τα σημαντικότερα 6 μονοπάτια στα όρη Παραμυθιάς και Σουλίου:


1. Μονοπάτι Αρχαία Ελέα – Σταυρός

Το μονοπάτι του Σταυρού, όπως ονομάζεται από το 1779, ήταν ο κύριος δρόμος που ένωνε την Παραμυθιά με τα Σκάπετα (Σουλιωτοχώρια). ΄Αρχιζε από τον Πλάτανο της Παραμυθιάς, ανέβαινε στο σημερινό Ιστορικό Αρχείο, στις Σινιάτες, Κατασκηνώσεις, Πάνω Καριώτι, Γαλατσίδα, Αλωνάκι, Σταυρός (Αυχένας του Κορύλα) και στη συνέχεια, αφού κατέβαινε στη Φροσύνη (παλιά Κορύστιανη), κατέληγε στα υπόλοιπα χωριά του Σουλίου. Από δω πέρασε το Μάη του 1779 κι ο ΄Αγιος Κοσμάς, ο Αιτωλός, για να επισκεφτεί τα Σουλιωτοχώρια.

Κι όταν έφθασε στον αυχένα του βουνού, εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ, ώστε έριξε τα μάτια του στον ουρανό κι έκανε το σταυρό του. Από τότε το μέρος αυτό ονομάστηκε Σταυρός . Από το Σταυρό η θέα είναι απερίγραπτη. Δυτικά απεικονίζεται μπροστά στον επισκέπτη σαν μια μεγάλη ζωγραφιά όλος ο κάμπος της Παραμυθιάς με τα χωριά Βέλλιανη, Καριώτι, Ξηρόλοφο, Κυρά Παναγιά, Ραχούλι, Σεβαστό, Παγκράτι, Σέλλιανη, Νιαχώρι και Μπουρδέγκα. Και ανατολικά η οροσειρά των βουνών του Σουλίου με το χωριό Φροσύνη.

Για εκατοντάδες χρόνια οι Σκαπετινοί ανεβοκατέβαιναν το ελικοειδές μονοπάτι του Σταυρού για αγοροπωλησίες στην Παραμυθιά Μετέφεραν σ’ αυτήν προς πώληση με τα ζώα δασικά και κτηνοτροφικά προϊόντα και αγόραζανό,τι είχε ανάγκη το σπίτι. Οι Σκαπετινές, ζαλικωμένες και αγκομαχώντας έφερναν προς πώληση κυρίως καυσόξυλα στην πρωτεύουσα της Επαρχίας Σουλίου. Και επέστρεφαν πάλι φορτωμένες με ψώνια, διανύοντας την πολύωρο διαδρομή (οκτάωρη πήγαινε – έλα, σύμφωνα με γραπτές πληροφορίες). Το μονοπάτι του Σταυρού συντηρούσαν με προσωπική εργασία οι κάτοικοι των Σουλιωτοχωριών. Τις εργασίες επιδιόρθωσής του πραγματοποιούσαν κυρίως την άνοιξη, ή μετά από κάθε δυνατή νεροποντή.


2. Μονοπάτι Αγίου Αρσενίου

O Άγιος Αρσένιος Χρυσαυγής ( Βέλλιανης ) στη Παραμυθιά είναι ένα πανέμορφο εκκλησάκι κυριολεκτικά χτισμένο μέσα σε βράχο. Βρίσκεται μέσα σε σπήλαιο, στις πλαγιές του όρους Γκορίλα Παραμυθιάς, στο τέλος μιας υπέροχης ορειβατικής διαδρομής. Από το σημείο αυτό θωρεί περήφανα από υψόμετρο 1200 μέτρων, την κοιλάδα της Παραμυθιάς με τα διάσπαρτα ποικίλα και όμορφα χωριά της (Χρυσαυγή, Καριώτι, Δαφνούλα, Παγκράτες, Καρβουνάρι, Ραχούλι, Σεβαστό και άλλα). Υπάρχουν αυτή τη στιγμή δύο μονοπάτια που οδηγούν στον Άγιο Αρσένιο. Το πρώτο και ευκολότερο από τα δύο ξεκινά από την τοποθεσία Καριώτι ακριβώς μετά από το νεόκτιστο παρατηρητήριο στις πλαγιές αριστερά του σπηλαίου που πρόσφατα ξεκίνησε να συντηρείται και να διαμορφώνεται κατάλληλα για πεζούς. Συνεργεία έχουν ήδη τοποθετήσει κορμούς και έχουν φτιάξει τεχνητά σκαλοπάτια πάνω στα βράχια. Επιπλέον έχουν καθαριστεί από βάτα και θάμνους που καθιστούσαν την μετάβαση δύσκολη. Τα έργα αυτή τη στιγμή ( 07/09/2014) είναι σε πλήρη εξέλιξη και πλησιάζει η ολοκλήρωσή τους. Το δεύτερο και πολύ πιο δύσκολο μονοπάτι ξεκινά 600 μέτρα από τον αρχαιολογικό χώρο της Ελέας, ακολουθώντας χωματόδρομο αμέσως μετά το πάρκινγκ που βρίσκεται εκεί.

Αρχικά η ανάβαση είναι σχετικά ομαλή, όμως όσο ανεβαίνει τόσο δυσκολεύει καθώς σε διάφορα σημεία της διαδρομής απαιτείται σκαρφάλωμα με τα χέρια σε βράχους με απότομη κλήση. Επιπλέον καθ’όλο το μήκος της πορείας υπάρχουν σε αρκετά σημεία ετοιμόρροπες πέτρες που την καθιστούν ακόμα πιο δύσκολη και επικίνδυνη. Γι” αυτό το λόγο απαιτείται σημαντική ορειβατική εμπειρία και προσοχή για να γίνει η μετάβαση από εδώ. Όποιο μονοπάτι και να επιλεγεί τελικά, το μόνο σίγουρο είναι ότι η ομορφιά του άγριου τοπίου μαγεύει και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη. Η θέα κόβει κυριολεκτικά την ανάσα και είναι ανεμπόδιστη καθώς μέρα με καθαρή ατμόσφαιρα φαίνεται το Ιόνιο πέλαγος και τα νησιά της Κέρκυρας και των Παξών. Στην κορυφή, το σπήλαιο που εδράζεται ο Άγιος παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον καθώς από διάφορα σημεία του πέφτουν σταγόνες πεντακάθαρου νερού ενώ λίγο πιο μέσα υπάρχει σιδερένια σκάλα που οδηγεί ψηλά σε πλάτωμα όπου ακούγεται καθαρά η ροή μίας πηγής.

Το εκκλησάκι που είναι αφιερωμένο σε αυτόν, στεγάζεται δεξιά του σπηλαίου όπως το βλέπουμε από το εξωτερικό και χωρίζεται από σιδερένια πόρτα από το ξύλινο μπαλκόνι του! Λέγεται ότι ο ίδιος ο Άγιος Αρσένιος ασκήτεψε παλαιότερα εδώ και γιαυτό κάθε χρόνο αρχές Μαΐου που είναι η εορτή του, ανεβαίνει παπάς με πλήθος πιστών για την τέλεση λειτουργίας. Πολλοί μάλιστα από αυτούς διανυκτερεύουν με αντίσκηνα στο εσωτερικό του σπηλαίου. Όπως και να το δει κανείς, αξίζει και με το παραπάνω να επισκεφτείτε τον Άγιο Αρσένιο καθώς αποτελεί μοναδική εμπειρία και η απίστευτη θέα θα σας ανταμείψει και με το παραπάνω. Η περιοχή προσφέρει και άλλα αξιοθέατα όπως είναι η Αρχαία Ελέα ενώ πριν φύγετε μπορείτε να απολαύσετε ένα πλουσιοπάροχο γεύμα στις ταβέρνες της περιοχής.

3. Ιστορικό Μονοπάτι Σκάλα της Τζαβέλαινας – Πηγάδια Σουλίου

Η Σκάλα Τζαβέλαινας είναι ένα πανέμορφο μονοπάτι το οποίο ξεκινά έξω από το χωριό Γλυκή στον Αχέροντα. Κρίνεται ως επιτακτική ανάγκη για όσους επισκέπτονται τις Πηγές του Αχέροντα, να διασχίσουν το συγκεκριμένο μονοπάτι, καθώς η περιοχή αποτελεί από μόνη της ένα «ποίημα της φύσης«. Για να βρείτε τη Σκάλα της Τζαβέλαινας, πρέπει αρχικά να στρίψετε αριστερά αμέσως μετά την μεταλλική γέφυρα στη Γλυκή. Μετά από 500 περίπου μέτρα ο δρόμος διακλαδίζεται σε δύο παράδρομους ο αριστερός εκ των οποίων οδηγεί κατηφορικά στον ίδιο το ποταμό. Ο δεύτερος θα σας οδηγήσει σε μία αλάνα όπου πρέπει να αφήσετε το αυτοκίνητό σας και να συνεχίσετε με τα πόδια. Εκεί ουσιαστικά ξεκινά και το μονοπάτι. Σκάλα Τζαβέλαινας – Αρχή Μονοπατιού Δεν είναι τυχαίο που η Σκάλα της Τζαβέλαινας έχει αγαπηθεί από χιλιάδες ταξιδευτές και ορειβάτες που την επισκέπτονται κάθε χρόνο.

Το τοπίο σε αφήνει εμβρόντητο καθώς το μονοπάτι περιστοιχίζεται από επιβλητικά όρη με πλούσια βλάστηση και στο αριστερό χέρι χαμηλά μέσα στα πελώρια πλατάνια ρέει περήφανα ο ποταμός Αχέροντας. Το ίδιο το μονοπάτι πολύ συχνά διακλαδίζεται σε άλλα δευτερεύοντα μονοπάτια που είτε οδηγούν χαμηλά στο ποταμό, είτε ψηλότερα στο βουνό. Σε αυτό το σημείο βγήκε η παρακάτω πανοραμική φωτογραφία. Περίπου 100 μέτρα πιο κάτω συναντάμε ένα σκοτεινό τούνελ το οποίο περνά κυριολεκτικά μέσα από το βράχο. Στο ίδιο σημείο υπάρχει και περιμετρικό μονοπάτι για να περάσει κάποιος απολαμβάνοντας χαμηλότερα τον ποταμό που διασχίζει το φαράγγι ανάμεσα από πανύψηλα πλατάνια.

Μετά το τούνελ, το μονοπάτι μικραίνει αρκετά σε πλάτος και γίνεται δύσβατο. Συνίσταται λοιπόν προσοχή από εδώ και πέρα καθώς υπάρχουν σημεία που γίνεται ιδιαίτερα απόκρημνο. Από το σημείο αυτό φαίνεται καθαρότερα στο βάθος το κάστρο Κιάφα και ένα παρατηρητήριο που αποτελεί την επόμενη στάση. Λίγο πριν το τούνελ βγήκε η παρακάτω πανοραμική φωτογραφία. Μετά από περίπου 5 λεπτά περπάτημα σε στενό πλέον μονοπάτι, συναντάμε στο αριστερό χέρι ένα παρατηρητήριο να υψώνεται τοποθετημένο πάνω σε βράχο. Η θέα από εκεί κόβει την ανάσα καθώς φαίνεται ξεκάθαρα το μεγαλείο της περιοχής. Ίσια μπροστά υψώνεται επιβλητικό το Κάστρο Κιάφας στο Σούλι το οποίο αποτελεί το τέρμα της διαδρομής. Αριστερά διακρίνεται και το ιστορικό Κούγκι. Αντίθετα και μέσα από το φαράγγι φαίνεται το χωριό της Γλυκής από όπου και ξεκινήσαμε.

Το παρατηρητήριο αποτελεί ιδανική ευκαιρία για ολιγόλεπτη ξεκούραση πριν ξεκινήσει κατηφορικά πλέον το μονοπάτι που οδηγεί στο Γεφύρι Αχέροντα. Στο παρατηρητήριο βγήκε η παρακάτω πανοραμική φωτογραφία. Παρακάτω το μονοπάτι κρύβεται κάτω από αγέροχα δέντρα μέσα σε δασύλλιο ενώ συνεχίζει κατηφορίζοντας. Μετά από 200 περίπου μέτρα συναντάμε κατάλληλη ταμπέλα που απεικονίζει ένα χάρτη της περιοχής και δίνει οδηγίες, καθώς εδώ υπάρχουν δύο επιλογές. Ή θα συνεχίσετε κανονικά το μονοπάτι κατηφορικά προς την Γέφυρα Αχέροντα ή θα ακολουθήσετε αυτό που οδηγεί στο Τρίκαστρο και στις Πύλες του Άδη.


4. Μονοπάτι Αγία Τριάδα – Ανεμόρραχη – Λαμπανίτσα

Η διαδρομή ξεκινάει από το ξωκλήσι της Αγ. Τριάδας. Η πρόσβαση στο σημείο γίνεται από τον δρόμο Σαλονίκη – Ελαταριά (Λαμπανίτσα) όπου κατευθυνόμενοι για την Λαμπανίτσα μετά την διασταύρωση για Βερενίκη υπάρχει μετά από 1 χλμ (Θέση Σταυρός) πινακίδα για την Αγ. Τριάδα.

Από την Αγ. Τριάδα και συγκεκριμένα από τον χώρο συνεστίασης, που υπάρχει πάνω από την εκκλησία, ξεκινάει μονοπάτι όπου μας οδηγεί σε ένα μικρό λιβάδι με «ίχνη» πέτρινης περίφραξης. Από το σημείο αυτό είναι εμφανές ο επόμενος προορισμός, το ύψωμα 1107. Ανεβαίνοντας για περίπου 40 λεπτά φτάνουμε στην κορυφή. Από το σημείο αυτό αποκτούμε ορατότητα προς την Ανεμόρραχη (1265μ.) αλλά και την Χιονίστρα (1643μ) που βρίσκεται πίσω αριστερά της. Να αναφέρουμε ότι ακριβώς στην κορυφή υπάρχουν υπολείμματα οχυρωματικών έργων (χαρακώματα) πιθανώς από την δεκαετία του 1940. Ξεκινώντας για την Ανεμόρραχη κατεβαίνουμε στο διάσελο με το έδαφος να μην μας δημιουργεί προβλήματα, αρκετά βατό με ίχνη από μονοπάτι, που μας οδηγεί μετά από 30 λεπτά στην Ανεμόρραχη.

Η κορυφή εάν και με λιγότερο υψόμετρο από τις γύρω βρίσκεται σε θέση όπου με καλή ορατότητα μας δίνει μια πανοραμική άποψη των περισσότερων βουνών της Ηπείρου. Έτσι στον Νότο βλέπουμε τον Γκορίλα (1658μ.), στα ΝΔ την Χιονίστρα, στα ΒΔ την Μουργκάνα (1805 μ.) να υψώνεται πίσω από το καμένο Τσάβαλο (1260μ) . Στα Βόρεια διακρίνεται η Νεμέρτσικα (2208 μ.) και να ακολουθεί προς Ανατολικά η Τύμφη (2499 μ.), το Μιτσικέλι (1810 μ.), το Περιστέρι (2294 μ.),τα Τζουμέρκα ( 2429 μ,) και πιο κοντά Ανατολικά η κορυφή του Ολύτσικα (Τόμαρος) (1971 μ.).

Αφήνοντας την Ανεμόρραχη με δυτική πορεία κατεβαίνουμε με προσοχή στον επόμενο αυχένα, προσπαθώντας να μην παρεκκλίνουμε νότια γιατί έχοντας μπει σε ελατοδάσος πολλοί πεσμένοι κορμοί θα μας εμποδίσουν να διατηρήσουμε την πορεία μας. Στην βάση του αυχένα θα συναντήσουμε ερείπια (πιθανώς) από μικρή στάνη. Σιγά – σιγά θα ανέβουμε στο επόμενο ύψωμα όπου από κει γίνεται ορατό μονοπάτι που θα μας οδηγήσει διασχίζοντας την βάση της Χιονίστρας στον χωματόδρομο πάνω από την θέση Κουτσούπι. Ο χωματόδρομος θα μας οδηγήσει στον αυχένα στην βάση από το Χασοβούνι. Ανεβαίνοντας λίγο (20 μ.) προς το Χασοβούνι υπάρχουν ερείπια από σπίτι κάτω από τα επιβλητικά έλατα.

Ακολουθώντας για λίγο τον δρόμο που κατεβήκαμε από το Κουτσούπι για 50 μ. περίπου, στρίβουμε αριστερά για να πάρουμε το μονοπάτι για το Χωριό της Λαμπανίτσας. Αρχικά το μονοπάτι είναι δυσδιάκριτο κατεβαίνοντας. Όμως, εάν και οι πεσμένοι κορμοί ελάτης φράζουν το μονοπάτι, αυτό σε πολλά σημεία είναι αρκετά καθαρό. Γενικά αυτό που προσέχουμε είναι κατεβαίνοντας να βρισκόμαστε για τα πρώτα 600 μ. με την κοίτη της ρέματος (Λακκιάς) στο αριστερό μας χέρι. Το μονοπάτι θα μας οδηγήσει στην κοίτη της Λιακκιάς και θα μας περάσει στην απέναντι “όχθη” .  Από το σημείο αυτό το μονοπάτι είναι καλά διατηρημένο και μας προσφέρει μια ευχάριστη κατάβαση μέσα στα έλατα με το επιβλητικό γκρεμό του Γλιστερού στα δεξιά να μας “επιβλέπει”. Φτάνοντας χαμηλά στη Λακκιά στη θέση Χαλίκι το μονοπάτι παίρνει Δυτική πορεία και θα μας οδηγεί στην εκκλησία της Παναγιάς και αμέσως μετά στο άνω μέρος του χωριού, στην κεντρική βρύση.

Στο σημείο αυτό δίνεται η δυνατότητα εάν έχετε αρκετό χρόνο να κάνετε μια περιήγηση στα ερείπια του χωριού από τον “δρόμο” – μονοπάτι που χρησιμοποιούσαν δεκαετίες πριν οι κάτοικοι του. Από την βρύση και περνώντας απέναντι στο ρυάκι θα βρεθούμε στην παλιά βρύση του χωριού (με επιγραφή κατασκευής το 1954) και κοιτώντας βόρεια προς την πλαγιά θα εντοπίσουμε το παλιό μονοπάτι. Ακολουθώντας το μετά από λίγα μέτρα στο δεξί μας χέρι θα βρούμε ένα εικόνισμα που πιθανώς σηματοδοτούσε την άνω είσοδο στο κυρίως χωριό. Η ημικυκλική πορεία που θα ακολουθήσουμε στην πλαγία θα μας φέρει μέσα από τα χαλάσματα των σπιτιών του χωρίου δίνοντας την δυνατότητα να παρατηρήσουμε την εσωτερική διαρρύθμιση τους και να περπατήσουμε στα καλντερίμια, στα σημεία όπου η δόμηση του χωριού ήταν πυκνή.

Αξίζει μια παρέκκλιση της πορεία μας για να κατεβούμε για λίγο και να επισκεφτούμε το σχολείο του χωριού (που δυστυχώς το εσωτερικό του βρίσκεται σε άσχημη κατάσταση) και την εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Ανεβαίνοντας πάλι στην πλαγιά θα οδηγηθούμε στην έξοδο της Λαμπανίτσας όπου σηματοδοτείτε πάλι από εικόνισμα (Αγ. Νικολάου). Συνεχίζουμε να ακολουθούμε το παλιό μονοπάτι πού είναι χαραγμένο στην πλαγιά απέναντι από τον ασφαλτόδρομο. Στο ορατό τέλος του το μονοπάτι θα μας κατεβάσει στην κοίτη το Λάκκου της Λαμπανίτσας (περίπου στην θέση Καλαεράκι) και τελικά θα ανεβούμε να ακολουθήσουμε τον ασφαλτόδρομο που ελίσσεται ανάμεσα στα μεγάλα έλατα. Το τέλος της διαδρομής βρίσκεται στη θέση «Σταυρός» κάτω από τον δρόμο που οδηγεί στην Αγία Τριάδα.

5. Μονοπάτι Ελαταριάς-Σέλωμα Λιβαδιού-Κορυφή Χιονίστρας (1644μ)

Το μονοπάτι υπήρξε από τις κύριες οδός πρόσβασης των κατοίκων του χωριού μέσω της θέσης Σέλωμα Λιβαδιού στην τοποθεσία – περιοχή Λιβαδιού όπου βρισκόταν οι κύριες εκτάσεις καλλιέργειας του χωριού. Η αξιοποίηση του στοχεύει την χρήση σαν κύρια διαδρομή πρόσβασης στην κορυφή του όρους Χιονίστρα 1644 μ. Πλεονέκτημα της διαδρομής είναι ότι διέρχεται μέσα από δάσος ελάτης σε μήκος 2 χλμ. και προσφέρει την πιο σύντομη πρόσβαση στην κορυφή της Χιονίστρας.

Η αφετηρία του μονοπατιού βρίσκεται 120 μέτρα μετά την προσφάτως ανακατασκευασμένη κύρια βρύση του χωριού και κάτω από τον Ιερό Ναό της Παναγίας. Εισέρχεται στο ελατοδάσος στους πρόποδες του βουνού Ραϊδοβούνι. Στην θέση Διάσχιση Χαλικιού το μονοπάτι διέρχεται μέσα στο πυκνό δάσος ελάτης πια από την ανατολική όχθη του ρέματος Χαλίκι μέχρι την θέση Σέλωμα Λιβαδιού Αφού ακολουθήσει χωματόδρομο μήκους 300 μ μέχρι την θέση Αλογότρυπα αμέσως μετά ξεκινάει το τμήμα του μονοπατιού μέχρι το πρώτο μεγάλο πλάτωμα, πριν την συνέχιση της ανάβασης στην δυτική πλαγιά της κορυφής Κακούσι.

Η ανάβαση από το μικρό Λούκι οδηγεί στο δεύτερο το πλάτωμα στη θέση Γούρες. Από το σημείο ξεκινάει το μέρος της διαδρομής όπου ακολουθεί την ανατολική πλαγιά της Χιονίστρας μέχρι τη θέση Χιονότρυπα Πρόκειτε για οπή στην βραχώδη βορειοανατολική πλαγιά διαμέτρου περίπου 5μ και βάθους τουλάχιστον 8 μ. Βάση στοιχείων κυρίως ιστορικών στο πυθμένα της καταγραφόταν η ύπαρξη πάγου ακόμα και τους θερινούς μήνες και ορισμένοι κάτοικοι κατερχόταν για την συλλογή του και την χρήση ή πώληση του σαν μέσο ψύξης.

Το τελευταίο κομμάτι που συνεχίζει στην κόψη δυτικής και ανατολικής πλαγιάς μέχρι την ομώνυμη κορυφή σε υψόμετρο 1644 μ.

6. Μονοπάτι Καλαεράκι – Χιονίστρα

Το μονοπάτι στον παρελθόν προσέφερε πρόσβαση σε μικρές καλλιεργήσιμες εκτάσεις στην βόρεια πλαγιά του Όρους Ανεμόραχη (1265 μ.) καθώς σε μια από της πιο γνωστές πηγές της περιοχής την Πηγή Καλοεράκι.

Η αξιοποίηση του εν λόγω μονοπατιού έγκειται στην χρήση του σαν εναλλακτική διαδρομή ανάβασής στο όρος Χιονίστρας (1644 μ) καθώς μετά το Σέλωμα της Ανεμόραχης ακολουθώντας την κορυφογραμμή προς τα δυτικά συναντά το μονοπάτι Ελαταριάς – Χιονίστρας Η αρχή της διαδρομής βρίσκεται στην Θέση Μολοκοπιό σε απόσταση 1 Χλμ πριν το Χωριό της Ελαταριά. Στο σημείο υπάρχει βρύση με νερο που κατεβαίνει από την Πηγή Καλοεράκι.

Το μονοπάτι οδηγεί μέσα από ένα πυκνό ελατοδάσος σε μια από τις πιο γνωστές πηγές του Χωριού, το Καλοεράκι οπού η ονομασία της προκύπτει παραφράζοντας… το Καλό Νερό. Συνέχεια το μονοπάτι οδηγεί σε έναν αυχένα με την ονομασία Σέλωμα Ανεμόραχης. Στο σημείο αυτό ο επισκέπτης έχει την δυνατότητα να επιλέξει μεταξύ: Της διαδρομής προς το Πάνω Ζώη με απώτερο στόχο την κορυφή της Χιονίστρας 1644 μ, ή να επισκεφτεί την κορυφή τις Ανεμόραχης 1265 μ. που βρίσκεται ακριβώς πάνω από το Σέλωμα. Για τον επισκέπτη που θα συνεχίσει προς την Χιονίστρα θα φτάσει στη βάση του βουνού όπου εκεί θα ακολουθήσει το Μονοπάτι της Χιονίστρας (Κίτρινη Διαδρομή).

Read More »

Το κάστρο του Μαργαριτίου

Δευτέρα, Φεβρουαρίου 24, 2025
Το κάστρο του Μαργαριτίου


Στη νότια πλευρά του χωριού Μαργαρίτι της Θεσπρωτίας υπάρχει κάστρο σε λόφο που δεσπόζει στην περιοχή. Πρόκειται για οθωμανικό κάστρο, σε θέση όπου προϋπήρχε Βυζαντινό φρούριο, που κατελήφθη για λίγο από τους Ενετούς μετά από μια μάχη που άφησε εποχή.
Ιστορία

Το κάστρο άρχισε να κατασκευάζεται από τους Τούρκους το 1549 επάνω στα ερείπια προϋπάρχοντος αρχαίου οχυρού, και καταστράφηκε από τους Ενετούς το 1571.

Η ιστορία έχει ως εξής:

Τον 16ο αιώνα, οι Βενετοί κατείχαν την Πάργα που αποτελούσε για αυτούς σημαντικό στρατηγικό σημείο. Η ενδοχώρα ανήκε στους Οθωμανούς οι οποίοι έκαναν επιδρομές με ορμητήριο το κάστρο του Μαργαριτίου.

Ο Τούρκος περιηγητής Ελιβιά Τσελεπή αναφέρει ότι το κάστρο χτίστηκε από έναν «άπιστο ψαρά». Είναι πολύ πιθανόν, πίσω από τον όρο balıkçı (ψαράς) που χρησιμοποιεί να κρύβεται η μεγάλη Βυζαντινή οικογένεια της Ηπείρου, οι Αψαράδες.

Ένας βασικός λόγος για τη δημιουργία του φρουρίου ήταν η επαναστατικότητα των ντόπιων κατοίκων. Οι εξεγέρσεις του πληθυσμού ήταν συχνές λόγω της υψηλής φορολογίας (ενώ οι πόροι ήταν πενιχροί), λόγω της μορφολογίας της περιοχής (που διευκόλυνε την απομόνωση, τη διαφυγή και την απόκρυψη) και κυρίως λόγω της γειτνίασης με του Ενετούς (στην Πάργα και στα Επτάνησα).

Μετά τη ναυμαχία της Ναυπάκτου ( 7 Οκτώβρη του 1571) όπου νίκησαν οι χριστιανικές δυνάμεις, οι Βενετοί αποφάσισαν την καταστροφή του κάστρου και εκστράτευσαν εναντίον του συνεπικουρούμενοι από Παργιανούς και Κερκυραίους.

Μετά από τρεις διαδοχικές επιθέσεις κατέλαβαν το φρούριο και το κατέστρεψαν ολοσχερώς. Αρχηγός της επιχειρήσεως αυτής ήταν ο Πάολο Ορσίνι.


Η κατάληψη του φρουρίου υπήρξε σημαντική για τους Ενετούς και ο Ορσίνι, παράγγειλε τη δημιουργία ζωγραφικού πίνακα με θέμα τη μάχη. Ο πίνακας ανατέθηκε στον Έλληνα Αντώνιο Βασιλάκη εκ Μήλου (Antonio Vassilacchi), ο οποίος ήταν παρών στη μάχη. Ο Βασιλάκης που έχει ζωγραφίσει τις περισσότερες τοιχογραφίες στο παλάτι των Δόγηδων στη Βενετία, ήταν μαθητής του Domenico Tintoretto, γι’ αυτό από κάποες πηγές αποδίδεται το έργο στον Tintoretto. Αργότερα, μεταξύ 1620 με 1650, δημιουργήθηκε αντίγραφό του από τον Pietro Belloti. Ο πίνακας έχει ύψος 2,75 και πλάτος 3,35 μ. και βρίσκεται στο Παλάτι των Δόγηδων της Βενετίας στο δεύτερο όροφο (Sala dello Scrutinio).
Αντίγραφο του πίνακα απέκτησε η κοινότητα Μαργαριτίου το 1958. Μπορείτε να το δείτε κλικάροντας στην ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ στο επάνω μέρος της σελίδας.

Το κάστρο πρέπει να ανακατασκευάστηκε ριζικά περίπου έναν αιώνα μετά την κατασκευή του, στο δεύτερο μισό του 17ου ή στις αρχές του 18ου αιώνα. Σε αυτήν τη φάση πρέπει να επιχωματώθηκαν εσωτερικά οι αυλές και οι προμαχώνες και να μετακινήθηκε η πύλη.

Το κάστρο του Μαργαριτίου, στην περίοδο του Αλή πασά, το 1818, επισκευάστηκε από τους Τούρκους και χρησιμοποιήθηκε σαν ορμητήριο κατά της Πάργας. Αργότερα χρησίμευσε και σαν φυλακή. Οι φυλακές του κάστρου Μαργαριτίου, ήταν γνωστές για τις σκληρές συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων και αναφέρονταν ως «Φυλακές Κούτσουρο».

Στο κάστρο αυτό φυλακίστηκε ο Διονύσιος ο Φιλόσοφος, και ο Γάλλος Πρίγκιπας Rose, διότι ξεσήκωνε τους Τουρκαλβανοτσάμηδες, κατά του Αλή πασά.

Έως το 1911 το φρούριο του Μαργαριτίου χρησίμευε ως στρατώνας (του τούρκικου στρατού, εννοείται), έδρα του στρατιωτικού διοικητού της περιοχής και ως φυλακές για τους βαρυποινίτες και τους επαναστάτες Έλληνες.
Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Το φρούριο έχει ακανόνιστο πολυγωνικό σχήμα με μέγιστες διαστάσεις Β-Ν 35μ και Α-Δ 25μ. Το μέγιστο μήκος των τειχών είναι 10 μέτρα, στην νοτιοανατολική πλευρά. Σε άλλα σημεία το ύψος είναι χαμηλότερο εξαρτώμενο από τη μορφολογία του εδάφους.

Διατηρείται καλύτερα η νότια πλευρά του φρουρίου. Η βόρεια είναι γκρεμισμένη.

Εξωτερικά της βόρειας πλευράς υπάρχει τετράπλευρος προμαχώνας με ύψος 2 μέτρα θεμελιωμένος στο βράχο. Υπάρχει και άλλος προμαχώνας, κυκλικός, στη ΝΔ γωνία του κάστρου. που έχει διάμετρο 3μ και εξωτερικό ύψος 4μ. Οι προμαχώνες είναι εξ ολοκλήρου μπαζωμένοι εσωτερικά αφήνοντας έναν προστατευμένο χώρο για τοποθέτηση πυροβόλων στο επάνω μέρος. Αμφότεροι οι προμαχώνες ήταν αρκετά ψηλότεροι στην αρχική τους μορφή.


Στο εσωτερικό υπάρχουν δύο περίκλειστες αυλές. Η μία από τις δύο, αυτή στη νοτιοδυτική πλευρά έχει επιχωματωθεί εσωτερικά περίπου κατά 6 μέτρα και έτσι είναι υπερυψωμένη σε σχέση με τα υπόλοιπα τμήματα του κάστρου. Εδώ ήταν ο κεντρικός αμυντικός πυρήνας.

Τα τείχη αυτής της κεντρικής αυλής έχουν πάχος 1 μέτρου με κλίση προς τα έξω στη βάση.

Στη δυτική πλευρά βρισκόταν η πύλη που δεν σώζεται.

Στο εσωτερικό των τειχών, στη δυτική και στη νότια πλευρά, διαμορφώνεται μια σειρά από εσοχές που σχηματίζουν μακρόστενους θαλάμους που προστατεύονται με εσωτερικό επίχρισμα μέχρι κάποιο ύψος. Πάνω σε αυτές τις εσοχές διακρίνονται στηρίγματα ενός δευτέρου ορόφου από τον οποίο δεν σώζονται άλλα ίχνη. Επίσης στο εσωτερικό υπάρχουν κατάλοιπα από δύο δεξαμενές.
Read More »

Με τον Παναγιώτη Δουδωνή η πίτα του ΠΑΣΟΚ Θεσπρωτίας

Δευτέρα, Φεβρουαρίου 24, 2025

Με τον Παναγιώτη Δουδωνή η πίτα του ΠΑΣΟΚ Θεσπρωτίας


Η Νομαρχιακή Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ - Κινήματος Αλλαγής Θεσπρωτίας, σας προσκαλεί στην κοπή της Πρωτοχρονιάτικης Πίτας, την Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου στις 19:00, στην καφετέρια NV στην Ηγουμενίτσα (οδός Εθνικής Αντιστάσεως 82).
Καλεσμένος και κεντρικός ομιλητής, θα είναι ο Βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ - Κινήματος Αλλαγής, Παναγιώτης Δουδωνής.
Read More »

Η Παραμυθιά γιορτάζει την 112η επέτειο απο την απελευθέρωσή στους Βαλκανικούς πολέμους |+ ΒΙΝΤΕΟ

Κυριακή, Φεβρουαρίου 23, 2025

Η Παραμυθιά γιορτάζει την 112η επέτειο απο την απελευθέρωσή στους Βαλκανικούς πολέμους |+ ΒΙΝΤΕΟ


Την 112η επέτειο απο την απελευθέρωσή στους Βαλκανικούς πολέμους και τον τούρκικο ζυγό, γιορτάζει σήμερα Κυριακή η Παραμυθιά.
Στις εκδηλώσεις το παρών μεταξύ άλλων, έδωσαν, ο Βουλευτής Θεσπρωτίας Βασίλης Γιόγιακας οι Δήμαρχοι Σουλίου και Ζιτσας Αθανάσιος Ντάνης και Μιχαήλ Πλάκας αντίστοιχα, ο Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Ηπείρου Νίκος Παπαγρηγορίου, ο Διοικητής του 628 ΤΠ Ιωάννης Καρέας, ο Αναπληρωτής Αστυνομικός Διευθυντής Θεσπρωτίας Χρήστος Γρίβας, ο υπολυμεναρχης Ηγουμενίτσας Στέφανος Σουρβινος, ο Διοικητής της Πυροσβεστικής Θεσπρωτίας Δημήτριος Τσουμανης, ο πρ. Βουλευτής Θεσπρωτίας Ηλίας Βεζδρεβάνης, εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων και πλήθος κόσμου.

Το πρόγραμμα ξεκίνησε από νωρίς το πρωί με Αρχιερατική Θεία Λειτουργία και Επίσημη Δοξολογία στον Καθεδρικό Ιερό Ναό Αγίου Δονάτου χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Παραμυθίας κ. Σεραπίων, συνεχίστηκε με επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στην Προτομή του Οπλαρχηγού και ήρωα της μάχης της Σκάλας Παραμυθιάς Νικολάου Κουτούπη.
Η κεντρική εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο θέατρο Καρκαμίσι με ομιλίες του συγγραφέα Σπύρου Εργολάβου και του δικηγόρου Θωμά Αθανασίου με θέμα τους Βαλκανικούς Πόλεμους και την Απελευθέρωση, ενώ ολοκληρώθηκε με αφήγηση απο μέλη της ΘΕΑΤΟ, από το βιβλίο του Παναγιώτη Τσαμάτου «Οι μάχες της Σκάλας και η απελευθέρωση της Παραμυθιάς».

Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν την Παρασκευή με την εκδήλωση – αφιέρωμα στους Ευεργέτες της Παραμυθιάς «Ευεργεσίας Τίμα».

Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί, τι συνέβη το πρωί της Κυριακής στην Παραμυθιά:

Read More »

Στην Ήπειρο ο πιο απαιτητικός αγώνας της Λέσχης Φίλων Κλασικής Μοτοσυκλέτας

Κυριακή, Φεβρουαρίου 23, 2025

Στην Ήπειρο ο πιο απαιτητικός αγώνας της Λέσχης Φίλων Κλασικής Μοτοσυκλέτας


Η Ελληνική Λέσχη Φίλων Κλασικής Μοτοσικλέτας διοργανώνει τον πιο απαιτητικό αγώνα της, για 21η φορά, στις 1-2-3 Μαρτίου 2025.
Πάνω από 1200 χιλιόμετρα σε μοναδικές διαδρομές, στα ορεινά και χειμωνιάτικα τοπία της Αιτωλοακαρνανίας και της Ηπείρου, υπόσχονται ένα αξέχαστο τριήμερο Καθαρής Δευτέρας.
Ένα ράλι για αυτούς που απολαμβάνουν τις διαδρομές, αγνοούν τις δυσκολίες και πάνω απ’ όλα ξέρουν να περνούν καλά με τη μοτοσικλέτα τους και καλή παρέα!
Η εκδήλωση ξεκινά από τη Πλατεία Αγ. Ασωμάτων και μέσω Οινόης φθάνει Λιβαδειά. Από εκεί περνά Δεσφίνα, Ιτέα με ανασυγκρότηση στη Ναύπακτο.
Ανηφορίζει μέσω Θέρμου, Αγρινίου, φτάνει Αμφιλοχία, όπου μέσω της διάσημης στριφτερής της διαδρομής περνά στην Άρτα, για να καταλήξει στα Γιάννινα όπου θα αποτελέσουν την βάση για το τριήμερο.

Η 2η μέρα επιφυλάσσει μοναδικές διαδρομές στην ιστορική περιοχή του Πωγωνίου, στα βορειοδυτικά των Ιωαννίνων, στην εσχατιά της Ελλάδας.
Ένα οδοιπορικό που περνά από τα χωριά Πρωτόπαππας, Μαζαράκι, Παρακάλαμος, Σιταριά, Πωγωνιανή, Μερόπη, Κεφαλόβρυσο, Βασιλικό, Μαυροβούνι, Καλπάκι για να καταλήξει και πάλι στα Γιάννενα.

Την 3η μέρα, η πορεία θα είναι αντίστροφη και μέσω Πρεβέζης, διατρέχει τις όμορφες παράλιες διαδρομές του Ιονίου και μέσω Μύτικα, Αστακού περνά από Αιτωλικό, Μεσολόγγι για να καταλήξει στη Ναύπακτο, όπου και τερματίζει ο αγώνας.

Στον αγώνα συμμετέχουν μέλη της Λέσχης με κλασικές πιστοποιημένες ή υπό πιστοποίηση μοτοσικλέτες, κατασκευασμένες μέχρι τις 31-12-1994.
Τη διαδρομή μπορούν να ακολουθήσουν και μη μέλη με σύγχρονη μοτοσικλέτα, ως συνοδοί.

Λόγω του εορτασμού της Τσικνοπέμπτης, δηλώσεις συμμετοχής μέχρι τη Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου, ώρα 22:00, στη γραμματεία της Λέσχης!
Read More »

Τουρισμός για όλους 2025: Ξεκινούν οι αιτήσεις τη Δευτέρα

Κυριακή, Φεβρουαρίου 23, 2025

Τουρισμός για όλους 2025: Ξεκινούν οι αιτήσεις τη Δευτέρα


Ανοίγει τις πόρτες του το πρόγραμμα «Τουρισμός για Όλους 2025» για νέες αιτήσεις με αυξημένα ποσά ενίσχυσης, τα οποία κυμαίνονται από 200 ευρώ έως και 600 ευρώ, ανάλογα με την κατηγορία δικαιούχου και την επιλογή της περιόδου διακοπών.
Συγκεκριμένα τα ποσά ενίσχυσης για την Χαμηλή Περίοδο (από την ημερομηνία έκδοσης της κάρτας – 30.04.2025 & 01.10.2025 – 31.12.2025) και την Υψηλή Περίοδο (01.05.2025 – 30.09.2025) διαμορφώνονται ως εξής:


Επιπλέον η ψηφιακή κάρτα του προγράμματος Τουρισμός για όλους 2025 προσφέρει:
– ανέπαφη πληρωμή και εξαργύρωση του ποσού της ψηφιακής χρεωστικής κάρτας σε κάθε πάροχο διαμονής (ξενοδοχεία, καταλύματα κ.ά.) και σε κάθε προορισμό της χώρας, χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς,
– άμεση αποζημίωση των παρόχων, γεγονός που βάζει τέλος στην αναμονή και στις χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες,
– ανάλωση του ποσού εφάπαξ ή τμηματικά ανάλογα με την περίοδο που έχει επιλέξει ο κάθε δικαιούχος (30.09.2025 για την υψηλή περίοδο, 31.12.2025 για την χαμηλή περίοδο), ώστε να υποστηριχθεί και η επιλογή διακοπών εκτός υψηλής τουριστικής περιόδου.

Οι δυνητικοί δικαιούχοι καλούνται να υποβάλουν αίτημα μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης (gov.gr) ή μέσω ΚΕΠ (Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών) από την Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου 2025 (ώρα 14:00) έως και τη Δευτέρα 10 Μαρτίου 2025 ώρα 23:59:59.

Το πρόγραμμα «Τουρισμός για Όλους 2025» αποτελεί μία πρωτοβουλία του Υπουργείου Τουρισμού, η οποία στοχεύει στη στήριξη των πολιτών και των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, με παράλληλη ενίσχυση του εσωτερικού τουρισμού, προσφέροντας περισσότερες ευκαιρίες για προσιτές διακοπές σε όλη τη χώρα.
Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί από την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. σε συνεργασία με τα Υπουργεία Τουρισμού, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Εσωτερικών.
Read More »

Νίκη για τα κορίτσια του ΕΡΜΗ!

Κυριακή, Φεβρουαρίου 23, 2025

Νίκη για τα κορίτσια του ΕΡΜΗ!


7η Αγωνιστική Πρωτάθλημα Κ18 Γυναικών
 Α.Σ.ΠΕ. ΕΡΜΗΣ-Α.Ε. ΧΟΥΛΙΑΡΑΔΩΝ
Σήμερα στις16:00 στο κλειστό Γυμναστήριο Ηγουμενίτσας.

Νίκη για τα κορίτσια του ΕΡΜΗ επί της νεοσύστατης ομάδας των Ιωαννίνων Α.Ε.Χουλιαράρων.
Ο ΕΡΜΗΣ σε όλα τα σετ είχε διαφορά πόντων και παρά τις αρκετές αλλαγές του coach Βαμβέσου η ομάδα κατάφερε να πάρει τους 3 βαθμούς και να μείνει πρώτη στον όμιλο της.
Α.Σ.ΠΕ. ΕΡΜΗΣ-Α.Ε.ΧΟΥΛΙΑΡΑΔΕΣ 3-0
Διακύμανση:
1ο σετ: 25-15
2ο σετ: 25-9
3ο σετ: 25-9
Διαιτητές: Μπουραντά Μ.
Γραμματεία: Τσόδουλου Ν.
Α.Σ.ΠΕ. ΕΡΜΗΣ: Ιωάννης Βαμβέσος
ΤΣΑΤΣΟΥ Σ., ΤΣΑΤΣΟΥ Α., ΠΑΣΧΑΛΗ Μ., ΓΚΟΤΣΟΠΟΥΛΟΥ Χ., ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ Μ., ΧΑΡΙΣΗ Ε., ΑΝΤΩΝΑΚΗ Α., ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Α., ΚΑΡΑΚΙΤΣΟΥ Κ., ΚΑΣΤΡΙΤΗ Β., ΤΑΧΙΑ Η., ΣΙΑΜΑΝΤΗ Γ., ΜΠΑΛΑΜΑΤΣΙΑ Λ., ΤΣΟΥΜΕΤΗ Β.
Α.Ε.ΧΟΥΛΙΑΡΑΔΩΝ: Χρήστος Στουγιάννος
ΒΑΡΣΟΥ, ΛΙΣΓΑΡΑ, ΜΗΤΣΙΟΥ, ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ ΕΥ., ΑΝΤΩΝΗ-ΒΛΑΧΟΥ, ΜΕΡΕΚΟΥ, ΜΠΑΣΟΥΝΑ, ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ Μ., ΠΑΠΠΑ, ΣΙΝΤΟΥ, ΣΤΕΡΓΙΟΥ Α., ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΑΚΗ, ΣΤΕΡΓΙΟΥ Μ., ΚΑΤΣΙΑΜΠΟΥΛΑ.



Read More »

"Δάσκαλε" που δίδασκες | Όταν η νομιμότητα γίνεται λάστιχο

Κυριακή, Φεβρουαρίου 23, 2025
"Δάσκαλε" που δίδασκες | Όταν η νομιμότητα γίνεται λάστιχο


Η απόφαση του Γυμνασίου Νέας Σελευκείας να αποκλείσει τρεις μαθητές από την τριήμερη εκπαιδευτική εκδρομή, προκάλεσε αντιδράσεις αλλά και μια ενδιαφέρουσα παρατήρηση: η τήρηση της νομοθεσίας φαίνεται πως εφαρμόζεται επιλεκτικά.
Βλέπετε, οι ίδιοι εκπαιδευτικοί που τώρα επικαλούνται με σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το "νόμιμο" της διαδικασίας για τον αποκλεισμό μικρών μαθητών από μία σχολική δραστηριότητα εκπαιδευτικού χαρακτήρα, είναι οι ίδιοι που αντιδρούν στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, μια επίσης νόμιμη διαδικασία. 
Όταν πρόκειται για τους μαθητές, η νομοθεσία είναι ιερή και απαραβίαστη. Όταν πρόκειται για τους ίδιους, όμως, γίνεται "εργαλείο ελέγχου", "καταπίεση" και "γραφειοκρατική αγκύλωση".
Αυτή η επιλεκτική εφαρμογή των κανόνων δημιουργεί ένα σαφές μήνυμα: ο νόμος ισχύει μόνο όταν μας βολεύει. 
Τα παιδιά, που παρακολουθούν και μαθαίνουν από το παράδειγμά τους, δικαίως θα αναρωτηθούν: "Άρα, κι εμείς μπορούμε να τηρούμε τους κανόνες μόνο όταν μας συμφέρει;"
Αν οι εκπαιδευτικοί θέλουν να έχουν αξιοπιστία, καλό θα ήταν να μην εφαρμόζουν τη νομιμότητα αλά καρτ. Γιατί η εκπαίδευση δεν είναι μόνο βιβλία και εξετάσεις. Είναι και συνέπεια και παραδειγματισμός.
Read More »

Οι χαμένοι και οι κερδισμένοι των νέων φορολογικών δηλώσεων | Οι αλλαγές στη φετινή διαδικασία που κάνουν τη διαφορά

Κυριακή, Φεβρουαρίου 23, 2025

Οι χαμένοι και οι κερδισμένοι των νέων φορολογικών δηλώσεων | Οι αλλαγές στη φετινή διαδικασία που κάνουν τη διαφορά


Η ημερομηνία έναρξης υποβολής των φορολογικών δηλώσεων για το 2025 πλησιάζει. Από τις 17 Μαρτίου έως τις 15 Ιουλίου, οι φορολογούμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να είναι συνεπείς στο ετήσιο ραντεβού τους με την Εφορία.
Η εφετινή διαδικασία παρουσιάζει αρκετές διαφοροποιήσεις σε σχέση με πέρυσι, ενώ δεν θα είναι λίγοι οι φορολογούμενοι εκείνοι που θα δουν διαφοροποιήσεις στο εκκαθαριστικό τους. Σήμερα θα επιχειρήσουμε μια καταγραφή όσων θα βρεθούν στην πλευρά των κερδισμένων, αλλά και όσων θα είναι στη μεριά των χαμένων, οι οποίοι θα χρειαστεί να βάλουν πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη.
  • Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι εργαζόμενοι με «μπλοκάκι», οι φορολογούμενοι που προχώρησαν σε ανακαινίσεις ακινήτων, οι ιδιοκτήτες ακινήτων που τα εκμίσθωσαν ή τα διέθεσαν μέσω Airbnb, καθώς και οι αγρότες με προστατευόμενα τέκνα.
  • Από την άλλη, στους «χαμένους» συγκαταλέγονται οι φορολογούμενοι που απέκτησαν περιουσιακά στοιχεία εντός του 2024 και, βάσει των εισοδημάτων τους, δεν μπορούν να καλύψουν τα τεκμήρια διαβίωσης. Επίσης, θα επιβαρυνθούν όσοι αύξησαν τα εισοδήματά τους και αλλάζουν φορολογική κλίμακα, ειδικά όσοι μεταπηδούν στη δεύτερη κλίμακα, όπου ο συντελεστής ανέρχεται στο 22%.
Οι κερδισμένοι
Σύμφωνα με τις νέες φορολογικές ρυθμίσεις, που θα αποτυπωθούν στα εκκαθαριστικά του 2025, μειωμένο φορολογικό βάρος θα δουν οι παρακάτω κατηγορίες.
1. Ανακαίνιση ακινήτων: Οι ιδιοκτήτες τους θα δουν μείωση του φόρου εισοδήματος έως 3.200 ευρώ σε βάθος πενταετίας, για δαπάνες έως 16.000 ευρώ.
2. Ελεύθεροι επαγγελματίες: Καταργείται το τέλος επιτηδεύματος, μειώνοντας τον φόρο κατά 325 ευρώ. Σε περιοχές με λιγότερους από 1.500 κατοίκους, το τεκμαρτό εισόδημα μειώνεται επιπλέον κατά 50%.
3. Εργαζόμενοι με «μπλοκάκι»: Όφελος 400-500 ευρώ λόγω της κατάργησης του τέλους επιτηδεύματος, με τη μείωση να εμφανίζεται στα εκκαθαριστικά του 2025.
4. Ιδιοκτήτες κλειστών ακινήτων: Όσοι εκμίσθωσαν ακίνητα που ήταν κλειστά για τουλάχιστον τρία χρόνια, δεν θα πληρώσουν φόρο για τα ενοίκια του τελευταίου τριμήνου του 2024, εφόσον η μίσθωση πραγματοποιήθηκε μετά την 8η Σεπτεμβρίου. Η φοροαπαλλαγή ισχύει για 36 μήνες.
5. Αγρότες με προστατευόμενα τέκνα: Αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ, με ετήσιο όφελος 240 ευρώ για όσους έχουν τέσσερα ή περισσότερα παιδιά.

Οι χαμένοι
Οι φορολογούμενοι που απέκτησαν ακίνητα το 2024 θα βρεθούν στο «μικροσκόπιο» των τεκμηρίων, καθώς θα πρέπει να δηλώσουν στη φορολογική δήλωση τα ποσά που δαπάνησαν για την απόκτησή τους. Εφόσον αυτά δικαιολογούνται από εισοδήματα, δάνεια, γονικές παροχές ή δωρεές, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.
Το τεκμήριο απόκτησης ακινήτου συνοδεύεται από το τεκμήριο διαβίωσης, το οποίο υπολογίζεται από το πρώτο τετραγωνικό μέτρο του ακινήτου.
Όσοι δεν καλύψουν το τεκμήριο απόκτησης κατοικίας κινδυνεύουν με επιπλέον φορολογική επιβάρυνση. Ωστόσο, μπορούν να την αποφύγουν αν επικαλεστούν εισοδήματα προηγούμενων ετών, δάνεια από τράπεζες ή συγγενείς, γονικές παροχές ή έσοδα από πώληση περιουσιακών στοιχείων.
Όσοι μέχρι το 2023 είχαν εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, φορολογούνταν με συντελεστή 9% ή και καθόλου εάν υπάγονταν στο αφορολόγητο όριο (ειδικά αν είχαν παιδιά). Για παράδειγμα, ένας ελεύθερος επαγγελματίας με εισόδημα 10.000 ευρώ πλήρωνε 900 ευρώ φόρο. Αν το εισόδημά του διπλασιαζόταν σε 20.000 ευρώ, ο φόρος που θα κληθεί να πληρώσει ανέρχεται πλέον σε 3.100 ευρώ.

Οι αλλαγές που ισχύουν
Η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων ξεκινά τη Δευτέρα 17 Μαρτίου και ολοκληρώνεται στις 15 Ιουλίου, χωρίς δυνατότητα παράτασης. Οι σύζυγοι υποχρεούνται να υποβάλουν κοινή δήλωση από το έτος του γάμου, με ξεχωριστό υπολογισμό φόρου για κάθε σύζυγο. Εάν επιθυμούν φορολογικό διαζύγιο το 2025, η σχετική δήλωση πρέπει να υποβληθεί στην ΑΑΔΕ έως το τέλος Φεβρουαρίου.
Η ΑΑΔΕ θα εκκαθαρίσει περίπου 1,3 εκατομμύρια δηλώσεις φυσικών προσώπων έως τις 16 Απριλίου 2025, ενώ οι προεκκαθαρισμένες δηλώσεις θα είναι διαθέσιμες για υποβολή από τις 17 Μαρτίου 2025. Όσοι υποβάλουν δήλωση έως τα τέλη Απριλίου 2025 και εξοφλήσουν τον φόρο εφάπαξ, θα λάβουν έκπτωση 4%.
Η καταβολή του φόρου θα γίνει σε οκτώ μηνιαίες δόσεις, με την πρώτη να λήγει στο τέλος Ιουλίου και τις υπόλοιπες να καταβάλλονται έως τον Φεβρουάριο του 2026.
Read More »

Επίσκεψη του Ε' δημοτικού σχολείου Ηγουμενίτσας στο Αρχαιολογικό Μουσείο

Κυριακή, Φεβρουαρίου 23, 2025

Επίσκεψη του Ε' δημοτικού σχολείου Ηγουμενίτσας στο Αρχαιολογικό Μουσείο

Την Τετάρτη 19/2/2025, η Ε΄ τάξη επισκέφθηκε το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας, προκειμένου να υλοποιήσει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Στη Θεσπρωτία το 300 π.Χ. Επαγγέλματα και ασχολίες».
Η εμπειρία για μία ακόμη φορά εξαιρετική, με τις πλούσιες εκπαιδευτικές και βιωματικές δράσεις που περιλαμβάνει το πρόγραμμα. 
Ευχαριστούμε το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας για τη φιλοξενία!
Περισσότερες πληροφορίες για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο site του Μουσείου: https://igoumenitsamuseum.gr/.../sti-thesprwtia-to-300-ph...

Read More »

Ευχαριστήριο της Αδελφότητάς Λεπτοκαριτών

Κυριακή, Φεβρουαρίου 23, 2025

Ευχαριστήριο της Αδελφότητάς Λεπτοκαριτών


Το Δ.Σ. της Αδελφότητάς μας, διερμηνεύοντας τα αισθήματα όλων των Λεπτοκαριτών ευχαριστεί και δημόσια τον χωριανό μας Ηλία Πετ. Νικολαϊδη, ο οποίος στα πλαίσια διαμόρφωσης της νέας μας πλατείας, στη μνήμη των αδελφών, Σπυριδούλας, Ιωάννη, Δημητρίου και Πέτρου Νικολαϊδη, παραχώρησε μια λωρίδα τριών περίπου τ.μ κατά μήκος του οικοπέδου του, για την διαπλάτυνση του δρόμου.
Οι φωτογραφίες αποτυπώνουν με τον καλύτερο τρόπο την χρησιμότητα της δωρεάς, τόσο για την καλαισθησία του χώρου όσο και για την ασφαλή κυκλοφορία και το πάρκινκ των αυτοκινήτων.
Με την ευκαιρία να σημειώσουμε ότι και ο χώρος που βρίσκεται το πηγάδι ήταν παραχώρηση του παππού του δωρητή, Ηλία Νικολαϊδη το 1956. Συνεχίζει λοιπόν ο Ηλίας μια παράδοση προσφοράς που διακατέχει όλους τους Λεπτοκαρίτες.
Read More »

Συνελήφθη για πλαστογραφία

Κυριακή, Φεβρουαρίου 23, 2025

 Συνελήφθη για πλαστογραφία  


Συνελήφθη χθες (22-02-2025) το πρωί στην Κακαβιά από αστυνομικούς του Τμήματος Διαβατηριακού Ελέγχου Κακαβιάς αλλοδαπός, καθώς σε έλεγχο που διενεργήθηκε, κατείχε και επέδειξε πλαστή άδεια ικανότητας οδήγησης, η οποία και κατασχέθηκε.
Read More »

Συνελήφθη στη Θεσπρωτία για μεταφορά παράτυπων μεταναστών

Κυριακή, Φεβρουαρίου 23, 2025

Συνελήφθη στη Θεσπρωτία για μεταφορά παράτυπων μεταναστών


Συνελήφθη χθες (22-02-2025) το πρωί σε περιοχή της Θεσπρωτίας από αστυνομικούς Α΄ Τμήματος Συνοριακής Φύλαξης Φιλιατών ημεδαπός, σε βάρος του οποίου σχηματίστηκε δικογραφία για παράβαση της νομοθεσίας περί αλλοδαπών.
Ειδικότερα, κατά τον αστυνομικό έλεγχο που πραγματοποιήθηκε σε Ι.Χ. φορτηγό που οδηγούσε ο ημεδαπός, διαπιστώθηκε ότι μετέφερε με αυτό αλλοδαπό και αλλοδαπή, τους οποίους είχε παραλάβει λίγη ώρα νωρίτερα κοντά στα ελληνοαλβανικά σύνορα, οι οποίοι στερούνταν των νόμιμων προϋποθέσεων για την είσοδο και παραμονή τους στη χώρα μας.
Στο πλαίσιο της προανάκρισης, κατασχέθηκε το παραπάνω φορτηγό, καθώς και ένα κινητό τηλέφωνο.

Οι συλληφθέντες θα οδηγηθούν στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσπρωτίας.
Read More »

Συνελήφθη υπεύθυνος καταστήματος διασκέδασης για πώληση αλκοόλ σε ανήλικους

Κυριακή, Φεβρουαρίου 23, 2025

Συνελήφθη υπεύθυνος καταστήματος διασκέδασης για πώληση αλκοόλ σε ανήλικους


Συνελήφθη σήμερα (23-02-2025) μετά τα μεσάνυχτα από αστυνομικούς της Υποδιεύθυνσης Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων Ιωαννίνων ημεδαπός, ο οποίος κατηγορείται για έκθεση.
Ειδικότερα, στο πλαίσιο ελέγχων για την προστασία των ανηλίκων από το αλκοόλ, που πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με τη Δημοτική Αστυνομία, οι αστυνομικοί διαπίστωσαν ότι ο συλληφθείς, ως υπεύθυνος καταστήματος διασκέδασης, είχε επιτρέψει την πώληση αλκοολούχων ποτών σε δύο ανήλικες.

Από τη Δημοτική Αστυνομία βεβαιώθηκαν τα προβλεπόμενα διοικητικά πρόστιμα, ενώ ο συλληφθείς υπεύθυνος του καταστήματος θα οδηγηθεί στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Ιωαννίνων.
Read More »

Προτεινόμενο Ψήφισμα της Λαϊκής Συσπείρωσης Σουλίου για το έγκλημα των Τεμπών

Κυριακή, Φεβρουαρίου 23, 2025

Προτεινόμενο Ψήφισμα της Λαϊκής Συσπείρωσης Σουλίου για το έγκλημα των Τεμπών 


Οι εκατοντάδες χιλιάδες λαού που διαδήλωσαν την Κυριακή 26 Γενάρη σε όλη την Ελλάδα απαιτούν να πληρώσουν όλοι όσοι ευθύνονται για το τραγικό έγκλημα στα Τέμπη. Απαιτούν να μη συγκαλυφθούν οι πραγματικές αιτίες που οδήγησαν στο έγκλημα των Τεμπών, ευθύνες που έχουν η κυβέρνηση και η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις που στήριξαν την «απελευθέρωση των σιδηροδρόμων».
Ο οργανωμένος αγώνας και οι πανελλαδικές κινητοποιήσεις και διαμαρτυρίες εδώ και 2 χρόνια έχουν συμβάλει τα μέγιστα ώστε το έγκλημα αυτό να μην συγκαλυφθεί. Γιατί το δίκαιο είναι από μία να αποδοθούν όλες οι πολιτικές και ποινικές ευθύνες και από την άλλη να δυναμώσει η διεκδίκηση λήψης άμεσων μέτρων ώστε να μην υπάρξουν «νέα Τέμπη» με την κατάσταση διάλυσης που επικρατεί σε όλες τις δημόσιες υποδομές (νοσοκομεία, σχολεία, χώρους μαζικού αθλητισμού, στρατόπεδα, αντιπλημμυρικά έργα, επαρχιακό οδικό δίκτυο κα).

Ως Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Σουλίου απαιτούμε:

Να πάψει κάθε προσπάθεια συγκάλυψης, να διερευνηθούν τα αίτια της σύγκρουσης και της έκρηξης και να αποδοθούν όλες οι πολιτικές και ποινικές ευθύνες!
Γενναία χρηματοδότηση, και των Δήμων, για την συντήρηση και αναβάθμιση των υποδομών, της υγείας, της παιδείας, της πρόνοιας και της κοινωνικής πολιτικής για να μην ζήσουμε «νέα Τέμπη»

Την Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου στηρίζουμε τις πανελλαδικές κινητοποιήσεις με τη συμπλήρωση των 2 ετών από την «μαύρη μέρα» των Τεμπών και συμμετέχουμε στην απεργιακή συγκέντρωση του Εργατικού Κέντρου στις 11 πμ στην πλατεία Δημαρχείου Ηγουμενίτσας.
Read More »

Ντοκιμαντέρ | Η απελευθέρωση της Παραμυθιάς στις 23 Φεβρουαρίου 1913

Κυριακή, Φεβρουαρίου 23, 2025
Ντοκιμαντέρ | Η απελευθέρωση της Παραμυθιάς στις 23 Φεβρουαρίου 1913


Τα χρόνια από το 1449 όπου και βρέθηκε κάτω από τον ζυγό της οθωμανικής αυτοκρατορίας, ήταν πλέον παρελθόν και η έλευση των Ελληνικών δυνάμεων στην πόλη, σηματοδοτούσε το νέο ξεκίνημα για την Παραμυθιά και τους Παραμυθιώτες.

Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί, τι συνέβη στην περιοχή κατά την διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων, ποιοι ήταν οι ήρωες που έδωσαν ακόμα και την ζωή τους για την λευτεριά και πως δέχτηκαν την απελευθέρωση οι κάτοικοι της Παραμυθιάς.

Εξιστορούν τα γεγονότα ο συγγραφέας και ιστοριοδίφης Ιωάννης Παρόλας, ο αρχαιολόγος, πρόεδρος του ΦΟΠ και πρ. προϊστάμενος του ιστορικού αρχείου Παραμυθιάς Παντελής Χαράλαμπος, ο ιστορικός ερευνητής και πρ. Προεδρος του ΦΟΠ Δημήτριος Τσαρκοβίστας και ο συνταξιούχος εκπαιδευτικός Γεώργιος Λώλος.


Παρουσιάζεται αρχειακό υλικό από την εποχή, από το τοπικό αρχείο Παραμυθιάς, το πολεμικό μουσείο, τον ΣΚΑΙ και το αρχείο
Read More »

Σαν σήμερα 23.02.1913 | Απελευθερώνεται η Παραμυθιά. H ιστορία μέσα από στρατιωτικό αρχειακό υλικό

Κυριακή, Φεβρουαρίου 23, 2025
Σαν σήμερα 23.02.1913 | Απελευθερώνεται η Παραμυθιά. H ιστορία μέσα από στρατιωτικό αρχειακό υλικό

Γράφει ο Παναγιώτης Τσαμάτος*

Στη συνείδηση των Νεοελλήνων η απελευθέρωση της Ηπείρου είναι ταυτισμένη την απελευθέρωση της πόλης των Ιωαννίνων. Παράλληλα, η πολιορκία του Μπιζανίου και τα γεγονότα γύρω από αυτήν, είναι η πιο γνωστή και πιο προβεβλημένη πτυχή του απελευθερωτικού πολέμου της Ηπείρου. Αντίθετα, ελάχιστα ή και, σχεδόν, καθόλου είναι γνωστά τα γεγονότα που έλαβαν χώρα σε άλλα σημεία του μετώπου του πολέμου που διεξαγόταν, τότε, στην ευρύτερη περιοχή. Η δράση του ελληνικού στρατού στην περιοχή Αχέροντα, Φαναρίου και Παραμυθιάς το 1912-13, είναι μια από αυτές, τις σχετικά άγνωστες πτυχές αυτού του αγώνα.

Πριν την εξιστόρηση των τοπικών γεγονότων, ας δούμε πολύ σύντομα και επιγραμματικά τα σημαντικότερα γεγονότα που προηγήθηκαν του απελευθερωτικού πολέμου του 12-13 .

Το φυσικό σύνορο Ελλάδας-Τουρκίας στην Ήπειρο, μετά την συνθήκη του Βερολίνου το 1878, ήταν ο Άραχθος. Λόγω των προβλημάτων, που αντιμετώπιζε στα Βαλκάνια κατά την πρώτη δεκαετία του περασμένου αιώνα, η Τουρκία ενίσχυσε πολύ τα μέτρα ασφαλείας στην Ήπειρο. Ταυτόχρονα, η αλβανική, ρουμανική, αυστριακή και ιταλική προπαγάνδα συναγωνίζονταν σε δράση και μηχανορραφίες, η μία την άλλη, σε βάρος του ελληνικού πληθυσμού, προετοιμάζοντας την επιρροή τους για την επόμενη μέρα της διαφαινόμενης κατάρρευσης της Οθωμανικής κυριαρχίας. Φυσικό αποτέλεσμα και αντίδραση σε όλα αυτά, ήρθε ένα σημαντικό πολιτικό γεγονός που έμελλε να επηρεάσει τα μέγιστα την κατάσταση και τις εξελίξεις στην υπόδουλη Ήπειρο.

Την 25η Μαρτίου του 1906 ιδρύεται στην Αθήνα η Ηπειρωτική Εταιρεία ή Ηπειρωτικό Κομιτάτο, εγκαθιστώντας τρεις διευθύνσεις, στα Ιωάννινα, την Πρέβεζα και το Αργυρόκαστρο. Η οργάνωση αυτή, λειτουργώντας συνωμοτικά και κατά τα πρότυπα της Φιλικής Εταιρείας, πρόσφερε ανυπολόγιστης σημασίας έργο για την απελευθέρωση της Ηπείρου. Συγκρότησε ανταρτικές ομάδες στον Ηπειρωτικό χώρο τις οποίες εξόπλισε με τιτάνιο αγώνα. Οι ομάδες αυτές, περί τις 60 τον αριθμό, αποτελούνταν τόσο από ντόπιο πληθυσμό όσο και από μεγάλο αριθμό εθελοντών, κυρίως Κρητών, Κυπρίων και άλλων Ελλήνων της διασποράς. Οι ομάδες αυτές έδρασαν τόσο στο κέντρο του μετώπου, στο Μπιζάνι, όσο και, κυρίως, στα πλευρά του μετώπου, με τεράστια συνεισφορά, τόσο στην απελευθέρωση του Μετσόβου, όσο και στην απελευθέρωση του Φαναρίου, της Παραμυθιάς και του βορειοηπειρωτικού χώρου, μέχρι τον Αυλώνα. Σημαίνον στέλεχος της Εταιρείας στην περιοχή μας ήταν ο τότε Μητροπολίτης Παραμυθίας Ιερόθεος Ανθουλίδης, με το ψευδώνυμο «Χρυσοχέρης». Δραστήριο μέλος, σε συνεργασία με τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Ιωαννίνων Αλέξανδρο Λιβαδέα, γνωστόν και ως «Λάϊο» στους κύκλους της Εταιρείας, προσπάθησε να δημιουργήσει πυρήνα της Εταιρείας στην Παραμυθιά. Όμως, παρορμητικός και ενθουσιώδης, με την αναγγελία της επανάστασης των Νεότουρκων το 1908, ύψωσε την ελληνική σημαία στο κωδωνοστάσιο της εκκλησίας στην Παραμυθιά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την μετάθεσή του στη Σιάτιστα και την διακοπή της δραστηριότητάς του.

Το 1908, η επικράτηση της επανάστασης των Νεότουρκων και το φιλελεύθερο σύνταγμά τους αναπτέρωσε τις ελπίδες των υπόδουλων χριστιανών της Βαλκανικής για ισοπολιτεία και ανθρώπινα δικαιώματα. Όμως νωρίς οι Νεότουρκοι έδειξαν τις εθνικιστικές τους επιδιώξεις και την 30η Σεπτεμβρίου οι του 1912 τα βαλκανικά έθνη μαζί τους και η Ελλάδα, με διακοίνωσή τους στην Τουρκία διεκδίκησαν ανθρώπινα δικαιώματα για τους χριστιανικούς πληθυσμούς. Η διακοίνωση απορρίφτηκε και παρά το αρνητικό ευρωπαϊκό περιβάλλον, ένας-ένας, Βούλγαροι, Σέρβοι Μαυροβούνιοι και Έλληνες κήρυξαν τον πόλεμο κατά των Τούρκων

Η επέλαση του Ελληνικού στρατού στο μέτωπο της Θεσσαλίας ήταν θυελλώδης. Μέσα στον Οκτώβριο απελευθερώνονται η Ελασσόνα, η Δεσκάτη, η Κοζάνη , τα Γρεβενά και οι Έλληνες στρατιώτες βρίσκονται μπροστά στη Θεσσαλονίκη, όπου εισέρχονται, θριαμβευτές, την 26η Οκτωβρίου του 1912. Στο ηπειρωτικό μέτωπο τα πράγματα εξελίχθηκαν πιο αργά. Αυτό, γιατί το στρατιωτικό σώμα που είχε διατεθεί στην Ήπειρο, και που αργότερα, τον Δεκέμβριο, συγκροτήθηκε σε μεραρχία (VIII Μεραρχία), ήταν σαφώς μικρότερο από το σύνολο των 7 μεραρχιών, που δρούσαν στο μέτωπο της Θεσσαλίας- Μακεδονίας

Την 12η Οκτωβρίου απελευθερώνεται η Φιλιππιάδα, την 21η Οκτωβρίου η Πρέβεζα και στις 26 Οκτωβρίου, μετά την νικηφόρα μάχη στα Πέντε Πηγάδια, ο Ελληνικός στρατός βρίσκεται πια στα πρόθυρα του θρυλικού, για την οχύρωσή του, Μπιζανίου. Επικεφαλής του Ελληνικού στρατού στην Ήπειρο είναι ο Στρατηγός Σαπουντζάκης.

Την χρονική αυτή στιγμή ξεκινάει ουσιαστικά ο απελευθερωτικός αγώνας και στην περιοχή μας. Ήδη, από νωρίς και με ευθύνη του Ηπειρωτικού Κομιτάτου, είχε αρχίσει ο εφοδιασμός των ανταρτικών ομάδων της περιοχής με σύγχρονο οπλισμό, κυρίως με όπλα μάνλιχερ. Δε, έλειψαν μάλιστα και τα συντροφικά μαχαιρώματα, που έφτασαν μέχρι την αλληλοεξόντωση, για την ηγεσία και τον εξοπλισμό αυτών των ομάδων. Ο Σπύρος Μουσελίμης διασώζει σχετικές πληροφορίες για τις ανταρτικές ομάδες του Ποπόβου.

Θα χρειαζόταν μια ολόκληρη ημερίδα για να περιγραφεί η συνδυασμένη δράση τακτικού στρατού και ανταρτικών ομάδων βήμα-βήμα, πότε μπρος-πότε πίσω, με πολύ αίμα και ιδρώτα για την απελευθέρωση αυτού του χώρου. Μια σημαντική ιδιαιτερότητα αυτού του αγώνα, ήταν ότι οι ελληνικές δυνάμεις στη γραμμή Αχέροντα, Φαναρίου, Παραμυθιάς, βρέθηκαν μπροστά σε ένα μέτωπο με συμπαγείς θύλακες μουσουλμανικών πληθυσμών, με μεγάλες εφεδρείες σε άτακτα σώματα, που πολεμούσαν φανατικά και χωρίς στρατιωτικούς κανόνες, βοηθώντας όμως αποτελεσματικότατα τις λίγες δυνάμεις του τουρκικού στρατού στην περιοχή. Τα σώματα αυτά ελέγχονταν από τους πανίσχυρους αγάδες, μεγαλοτσιφλικάδες της περιοχής, που επηρεάζονταν πια άμεσα, από την, κάθε μέρα εντεινόμενη, αλβανική προπαγάνδα. Ας παρακολουθήσουμε μέρος αυτής της επικής προσπάθειας, μέσα από τα περιεχόμενα στρατιωτικών αναφορών και εγγράφων.

Με την υπ’ αριθμ. 1297/15-10-1912 διαταγή του στρατηγού Σαπουντζάκη, ανατίθεται η ευθύνη του αριστερού του μετώπου στην Ήπειρο, στον υπολοχαγό Δημήτριο Μπότσαρη, γόνο της γνωστής σουλιώτικης φάρας. Η διαταγή αυτή έχει ως εξής:

«Υπολοχαγόν Δ. Μπότσαρη-Ενταύθα. Αναθέτομεν υμίν την διοίκησιν λόχου σχηματισθέντος προς εκτέλεσιν ειδικής εντολής. Υπό τας διαταγάς σας τίθενται επίσης αι εξ εθελοντών εν τη δυτική Ηπέιρω συγκροτούμεναι φάλλαγγες. Γενικώς η υφ’ υμάς δύναμις θέλει χρησιμεύσει ως αριστερά πλαγιοφυλακή του στρατού απαλλάσσουσα αυτόν εκ των ατάκτων στιφών Αλβανών. Ειδικαί οδηγίαι θέλουσι δοθεί υμίν εν καιρώ. Άρτα, 15-10-12.» [3, σ. 298]

Η υπό τον Μπότσαρη στρατιωτική δύναμη έμεινε γνωστή ως Μικτό Στράτευμα Ηπείρου (ΜΗΣ). Αποτελούνταν από ένα λόχο 160 ευζώνων και από όλες τις ανταρτικές ομάδες που δρούσαν δυτικά της αμαξιτής οδού Πρεβέζης- Ιωαννίνων. Εκτός από τις ντόπιες ανταρτικές ομάδες στο Μικτό Στράτευμα προστέθηκαν και οι ομάδες των Μάνου, Αντωνίου και Μάρκου Μάντακα, Μάρκου Δεληγιαννάκη, Δαμιανάκη, Πάσχου, Παπαγιαννάκη, Σταύρου Σταυρουλάκη, Γαλιανού και Νικολάου Μπελέλη εκ Κρήτης. Ο λόχος των 160 ευζώνων διαιρούνταν σε τρεις διμοιρίες, που διοικούσαν οι έφεδροι ανθυπολοχαγοί Λεοντίου και Γρανίτσας και ο επιλοχίας Παπαδόπουλος.

Αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του και μετά τις πρώτες συγκρούσεις με τους Τσάμηδες στον Αχέροντα, ο Μπότσαρης αναχωρεί για Παλαιοχώρι, στη Λάκκα Σούλι, από όπου, στις 24-10-12, στέλνει στο Αρχηγείο της Άρτας την ακόλουθη αναφορά.

«Εχθρικός στρατός δυνάμεως 700 περίπου ανδρών ευρίσκεται Παραμυθιά, ως αναφέρει οπλαρχηγός Καράς, διέταξα όπως καταληφθώσι Σκάλα Παραμυθιάς και άλλαι αμυντικαί θέσεις υπό 200 οπλοφόρων χωρικών. Μολονότι η εκεί παρουσία μου ήτο απαραίτητος έσπευσα να συμμορφοθώ προς διαταγήν σας διευθυνόμενος δια Βαριάδων προς Β. κλιτύς μικράς Ολύτσικας….» [3, σ. 306]

Μια μέρα μετά από Βαριάδες, την 25-10-12, ο Μπότσαρης αναφέρει, αναλυτικά πια, τα της δράσης του στη Γλυκή πριν αναχωρήσει για τη Λάκκα Σούλι.

«…Διερχόμενος εκ του χωρίου Γλυκύ, το οποίον εμάχετο κατά των Τσάμηδων, βοηθουμένων υπό 30 τακτικών, σπεύσας εις βοήθειαν των χωρικών μετά σφοδρόν πυρ ηνάγκασα τον εχθρόν να κλειστή μετά ζημιών εις Γαρδίκι. Την επόμένην 23ην, διευθετήσας τα της επιτοπίου αμύνης, ανεχώρησα εις θέσιν μου. Τσάμηδες επετέθησαν κατά Γλυκύ εκ νέου, αλλ’ εκεί είχε φθάσει το εξ 120 σώμα Παπαδιά, όπερ αμυνθέν επί τρίωρον τους ανάγκασεν εις υποχώρησιν…. Κάθοδος Τσάμηδων προς Φανάρι και συγκέντρωσις στρατού εις Παραμυθιάν με ανησυχούσιν, κρατώ δυνάμεις να αποσοβήσω ζημίας χωρίων και κάθοδον εχθρού προς Λούρον. Προς το παρόν εις Παραμυθίαν οπλαρχηγοί Καράς και Κουτούπης εργάζονται βασιζόμενοι κυρίως επί χωρικών. Όπλα δεν υπάρχουν επαρκή. Καταπεπτωκός φρόνημα χωρίων ανεπτερώθη, ανέλαβον μετά θάρρους τον αγώνα.»[3, σ. 306-307]

Αξίζει να σημειωθεί ότι αρχηγός των τουρκικών δυνάμεων, που αντιμετώπισε ο Μπότσαρης στον Αχέροντα, ήταν ο Ταγματάρχης Τσέλιο Πιτσάρης, δισέγγονος του ομώνυμού του στρατηγού του Αλή-Πασά, και ο οποίος σκοτώθηκε στη μάχη αυτή.

Ο αγάς της Παραμυθιάς Φουάτ-Πρόνιο, με απεσταλμένο του, προειδοποιεί και απειλεί τους κατοίκους του Σουλίου για το ενδεχόμενο που θα ταχθoύν στο πλευρό του Μπότσαρη.

«Πασάδες και Μουχταροδημογέροντες Κουκουλιούς Κορίστιανης και Τζαγκάρη και Γλαβίτσα άμα λάβητε την παρούσαν μου να έλθητε με τα Μπαγεράκη εις τα χέρια εις τον Οντά μου και μαζή να παρουσιασθούμαι εις το δικαστήριον να μη σας πάρη το κεφάλι αέρα και χαλάσεται καθώς είδατε το φανάρι ολόκληρον και άλλα μέρη αν ακούσητε. Σας γράφω δια το καλόν σας εάν είσθε φρόνιμοι και γνωρίζεται το καλόν. Εάν κάμητε αλλιώς θα πάθετε το ίδιον. Ημεις χριστιανοί και Τούρκοι θα έλθωμαι μαζή με την Βασιλικήν δύναμιν να σας χαλάσωμαι. Το κρίμα εις τον λαιμόν σας. Το παρόν θα διαβάζεται και θα το παίρνουν οι απέσταλμένοι πάλιν. Παραμυθία 27 8/βρίου 1912. φουάτ Πρόνο ο Γρράψας Παπασωτήριος» [7, σ.159].

Όπως αναφέρει ο Λιβαδεύς [3, σ.106] ο αγγελιαφόρος του Φουάτ συνελήφθη και κλείστηκε στις φυλακές της Άρτας. Ο Φουάτ, μετά και από πληροφορίες, από τον γαμπρό του στα Γιάννενα, Γιαζαλή-μπέη, ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά για την Τουρκία, άλλαξε τόνο, δηλώνοντας όπως αναφέρει ο Μπότσαρης ότι «προθύμως θα παρεδίδετο προσωπικώς εις εμέ αυτός και οι λοιποί μπέηδες εάν μετέβαινον αυτοπροσώπως.» [3,σ.106].

Η αποστολή του Μπότσαρη ήταν να υποβοηθήσει από τα αριστερά το κυρίως μέτωπο προς τα Ιωάννινα, αποτρέποντας ταυτόχρονα οποιαδήποτε κάθοδο τακτικού στρατού ή ατάκτων Τσάμηδων προς Λούρο, Φιλιππιάδα και Πρέβεζα. Έτσι ο τομέας ευθύνης του ήταν εξαιρετικά εκτεταμένος. Ξεκινούσε από τον Αχέροντα και έφτανε μέχρι τη Μανωλιάσα, την οποία δυνάμεις του αποσπάσματός του κατέλαβαν την 31-10-12, φτάνοντας σε απόσταση αναπνοής από το Μπιζάνι. Η νικηφόρα πορεία του Μπότσαρη από τη Γλυκή, μέσω της Λάκκας Σουλίου στη Μανωλιάσα, μέσα σε μια εβδομάδα, είναι εντυπωσιακή και οφείλεται στην αμέριστη στήριξή του από τις κατά τόπους ανταρτικές ομάδες.

Το Ελληνικό Αρχηγείο θέλοντας να κατοχυρώσει τη σημαντική αυτή επιτυχία του Μικτού Στρατεύματος, ενισχύει τα προκεχωρημένα τμήματα του Μπότσαρη στην περιοχή με τον 10-15 λόχο, που εγκαταστάθηκε στους Βαριάδες. Έτσι, ενισχύεται ο κλοιός γύρω από το Μπιζάνι. Όμως, ο Μπότσαρης τραυματίζεται στο πόδι, η πληγή μολύνεται και ο ίδιος προσβάλλεται από υψηλό και επίμονο πυρετό. Αξίζει στο σημείο αυτό να παρατεθεί το από 1-11-12 έγγραφό του προς τον Επιτελάρχη του Αρχηγείου.

«Έλαβον χθές την επιστολήν σας με μεγάλην χαράν όπου βλέπω ότι δεν με λησμονείτε. Όλην την χθεσινήν ημέραν τα τμήματά μου ενισχυθέντα παρά του Μάνου εμάχοντο κατά του Τουρκικού στρατού εις Μανωλιάσσαν και Μελιγκούς. Η επιστολή σας με επληροφόρησεν ότι ο Ελληνικός στρατός θα ακινητήσει επί τινας ημέρας. Ως εκ τούτου πιθανόν να αποσυρθώμεν εκ Μανωλιάσσας ήτις κείται 2 ½ ώρας μακράν των Ιωαννίνων. Εσχεδίαζον να επιφέρω αιφνιδιασμόν εις οχύρωμα Αγίου Νικολάπυ και να γίνω κύριος των 6 βαρέων πυροβόλων. Και πάλιν τολμώ να σας παρακαλέσω να μου στείλητε λόχον ένα με τολμηρόν λοχαγόν δια να μη χάσωμεν την Μανωλιάσσαν. Εδώ ήλθεν ο λόχος του Φιλιπόπουλου όστις ετάχθη εις 4ωρον από Μανωλιάσσας εν συνοχή προς το λοιπόν στράτευμα. Αι μακραί πορείαι και αι διαρκείς προφυλακαί εξήντλησαν τους άνδρας μου. Δυστυχώς υποφέρω και εγώ. Με κατατρύχει υψηλός πυρετός διαρκής και αναπτυχθείσης φλεγμονής υπό το δεξιόν μου γόνυ παρέλυσεν όλον το δεξιόν μου πόδι. Κατέχομαι υπό φρικτών αλγηδόνων και με μεταφέρουν επί φορείου. Ευτυχώς επαρκώ εισέτι εις την αποστολήν μου. Ο αγών παντού στέφεται υπό επιτυχίας. Η κατά των Τσάμηδων άμυνα ωργανώθη. Λυπούμαι όμως διότι η οικτρά κατάστασις της υγείας μου με κρατεί καρφωμένον. Προχθές συνελάβομεν 62 φορτηγά ζώα του εχθρού κατόπιν συμπλοκής.» [8, σ. 189]

Ευρισκόμενος μακριά από νευραλγικά σημεία του τομέα ευθύνης του, ο Μπότσαρης ανησυχεί για την κατάσταση σ’ αυτά. Η έγνοια του για την κατάσταση στη Σκάλα της Παραμυθιάς αποτυπώνεται στην αλληλογραφία του με του οπλαρχηγούς της περιοχής της Σκάλας Καρρά και Κουτούπη, στους οποίους γράφει από τη Ζώριστα την 2-11-2 12. «Διατάσσω όπως οργανώσητε τα χωριά της περιφερείας σας και διορίσητε ομαδάρχας εκείνους τους οποίους νομίζετε ικανοτέρους ώστε να μαζεύονται γρήγορα οι οπλοφόροι οσάκις η ανάγκη το καλεί.» [8, σ. 193]

Εν τω μεταξύ, την 20-11-12 προωθείται στο Πόποβο ο υπολοχαγός Τεριακίδης με 80 ευζώνους, προκειμένου να συντονίσει τις εκεί ανταρτικές ομάδες των Δεληγιαννάκη, Βάρφη, Καρά, Κρομύδα και Κουτούπη και να επιχειρήσει τον έλεγχο της Σκάλας. Ο έλεγχος της Σκάλας και γενικότερα της οδού Ιωαννίνων-Παραμυθιάς κρινόταν επιτακτική γιατί « …όσο ήτο ελευθέρα, άπαντες οι εκ του τουρκικού στρατού φυγάδες Τσάμηδες, ως και επί τούτω αποστελλόμενοι, κατήρχοντο εις Τσαμοχώρια, ενισχύοντες τας εκει λητρικάς ορδάς.» {8, σ.9 8]

Λόγω της τραγικής επιδείνωσης της υγείας του, ο Μπότσαρης αντικαθίσταται με την υπ’ αριθ. 3556/16-11-12 διαταγή, από τον αντισυνταγματάρχη του μηχανικού Χρήστο Μαλάμο, που φθάνει στο μέτωπο την 23-11-12. Μια από τις πρώτες ενέργειες του Μαλάμου ήταν η διαταγή στον Τεριακίδη για επίθεση στη Σκάλα της Παραμυθιάς. Πράγματι, ο Τεριακίδης την 26-11-12, επιτίθεται κατά του Φρουρίου της Σκάλας, στο Ελευθεροχώρι. Μετά από ολοήμερη μάχη, οι Τουρκαλβανοί κατατροπώνονται αφήνοντας στο στενό της Σκάλας, 80 νεκρούς, 40 αιχμαλώτους και μεγάλο μέρος οπλισμού. Τη μεγάλη χαρά των νικητών μετριάζει η απώλεια των πρωτοπαλλήκαρων του Δεληγιαννάκη, Μακαρώνα και Πατεράκη, καθώς και των γνωστών για την ανδρεία τους μαχητών Κουτούπη και Τελέλη από το Πόποβο και Τζούρτζου από τη Λαμπανίτσα.

Ο Τεριακίδης σε επιστολή του, την 1-12-12, στον οπλαρχηγό της Γλυκής, Τζώρτζη, αναφέρει. «Καθιστώ υμίν γνωστόν ότι κατέλαβον την οχυράν θέσιν Σκάλα προχθές και περιέκλεισα την Παραμυθιάν πανταχόθεν, ώστε πρέπει πάση θυσία, άμα λήψει της παρούσης μου, να αρχίσητε πύρ εναντίον Παραμυθιάς, ώστε να θέσωμεν τον εχθρόν μεταξύ δύο πυρών…» [3, σ. 332]

Ο οπλαρχηγός Τζώρτζης-Ζαχαράκης, ενισχυμένος με Κρήτες και ντόπιες ανταρτικές δυνάμεις, περνάει, την 1-12-12, τον Αχέροντα και καταλαμβάνει την Ποταμιά και το Γλυκύ. Οι Τσάμηδες, ενισχυμένοι με τακτικό τουρκικό στρατό εξορμούν από την Χόϊκα και, μετά σφοδρές συγκρούσεις, ανακαταλαμβάνουν την 12-12-12 τη Γλυκή. Ταυτόχρονα, οι Τούρκοι συγκεντρώνουν στρατό στη Μοσπίνα των Γραμμενοχωρίων, με στόχο τον έλεγχο της επικοινωνίας Ιωαννίνων-Παραμυθιάς. Ο Μαλάμος, από τους Μπαουσιούς, αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο, αλλά δεν προλαβαίνει να αντιδράσει. Η αγωνία του για την τύχη της Σκάλας είναι έκδηλη σε έγγραφό του, της 24-12-12 , από τους Μπαουσιούς προς το αρχηγείο, στη Φιλιππιάδα.

«… Σήμερον ακούγονται κανονιοβολισμοί εις Σκάλαν Παραμυθιάς. Σπαρτίτση αδύνατον επιτηρώ καθόσον απέχει 8 ώρας εντεύθεν.» [3, σ. 341]

Οι Τούρκοι με σφοδρή αντεπίθεση και με ισχυρή υποστήριξη πυροβολικού, ανακαταλαμβάνουν τη Σκάλα στις 24-12-12. Ο Τεριακίδης, τραυματισμένος και αυτός στη μάχη, αναφέρει την 27-12-12, με λιτό και δραματικό τρόπο, σχετικά, στον Μαλάμο, από το Πετούσι, όπου είχε υποχωρήσει.

«Λαμβάνω την τιμήν να αναφέρω ότι την 24ην τρέχοντος εχθρικός στρατός δυνάμεως 3 ταγμάτων μετά 500 ατάκτων, ερχόμενος εκ της οδού Φιλιατών Παραμυθιάς, μας επετέθη κατά του δεξιού πλευρού, όπερ κατείχε το χωρίον Σέλιανη, υποστηριζόμενον υπό του οπλαρχηγού Μάρκου Δεληγιαννάκη μετά 30 ανδρών, Σπύρου Κρομμύδα μετά 70 ανδρών και χωρικών των πέριξ χωρίων Σέλιανη, Λαμπανίτσα, Σαλονίκη και περί τους 10 Ποποβιτών. Ώρα ενάρξεως μάχης 7,30 π.μ. δια του εχθρικού πυροβολικού. Αντιληφθέντες την πρόθεσιν του εχθρού ότι δια της θέσεως ταύτης προσπαθεί να κυκλώση και να εκπορθήση ημάς, απέστειλα το πλείστον της υπ’ εμέ δυνάμεως 40 ανδρών, προς ενίσχυσιν του χωρίου. Ώρα 10,30 πρωίας η μάχη εξακολουθεί λυσσώδης εξ όλων των σημείων της Σκάλας. Σώμα Δεληγιαννάκη υπεχώρησεν πρώτον, εχθρός πυρπολεί χωρίον. Την στιγμήν ταύτην έφθασε το προς ενίσχυσιν αποσταλέν απόσπασμα 100 ανδρών υπό τον λοχίαν Σπηλιώτην, απεστάλη το πλείστον εις Σέλιανη, αλλά ήτο αργά, διότι ο εχθρός είχε ήδη καταλάβει τα επίκαιρα σημεία και κανονίσει το υψόμετρον, έβαλε καθ’ ημών δι’ εκρηκτικών οβίδων εκρηγνυομένων άνωθεν των προχωμάτων μας. Ούτω οβίς τηλεβόλου εκραγείσα εντός του φρουρίου της Σκάλας κατέστρεψεν αυτό, έτεραι οβίδες πεσούσαι επί των ενωμοτιών των δεκανέων Καστρινάκη, Ποδαρήτη, Δασκαλοπούλου, Παπαγεωργίου, εξετόπισαν αυτάς, τραυματισθέντων δια λίθων πολλών στρατιωτών. Ώρα 13, ο εχθρός επωφελούμενος της υπεροχής του πυροβολικού του, ήρχισε προχωρών δι’ αλμάτων και καταλαβών τα πέριξ ημών υψώματα, δεικνύει προφανή πρόθεσιν να μας κυκλώση και αποκόψη την υποχώρησίν μας. Δεδομένου ότι, εκτός των γνωστών εθελοντικών σωμάτων, το απόσπασμα απετελείτο εξ 80 ανδρών, αλλά και κατά την μάχην διέθετεν μόνο 65 τυφέκια, της προς ενίσχυσιν ημών αποσταλείσης δυνάμεως, αφικνουμένης λίαν αργά, αλλά και ίνα μη προφανώς αιχμαλωτισθώμεν, διέταξα υποχώρησιν προς το χωρίον Πόποβον, συμφώνως διαταγή ημών.» [3, σ. 342]

Μετά την ανακατάληψη της Σκάλας και της Γλυκής από του Τούρκους, είναι πια ορατός ο κίνδυνος καθόδου αυτών νοτιότερα του Αχέροντα, προς τη Φιλιππιάδα. Επιπλέον, ένα στοιχείο που δυσχεραίνει πολύ τις επιχειρήσεις στον κάμπο της Παραμυθιάς είναι οι ανεξάντλητες εφεδρείες των Οθωμανών σε σώματα ατάκτων. Ένα μέρος αυτών προέρχεται από λιποτάκτες Τσάμηδες του στρατού των Ιωαννίνων, που κατεβαίνουν στα χωριά τους για να προστατεύσουν τα σπίτια τους. Οι υπόλοιποι, και περισσότεροι, κατέρχονται στο μέτωπο του Φαναρίου από την περιοχή Φιλιατών και το Δέλβινο. Έτσι, το Αρχηγείο αποφασίζει την ενίσχυση του μετώπου στο σημείο αυτό, μεταφέροντας, από το δεξιό του μετώπου, την ταξιαρχία του αντισυνταγματάρχη Ηπίτη, με 5 πυροβόλα. Παράλληλα ενισχύεται το δεξιό άκρο του μετώπου του Αχέροντα προς το Σούλι και τον Κορύλα, με τμήματα πεζικού υπό τους αξιωματικούς Τζούρα και Τρυπογιώργο.

Την 31-12-12 ο Σαπουντζάκης εκδίδει, την 31-12-12, την παρακάτω διαταγή:

«Οπλαρχηγούς χωρίων Σέλιανη, Ελευθεροχωρίου, Ποπόβου, Βερνίκου, Σαλονίκα, Παλαιοχωρίου και Σκάπιτα.

Γνωρίζομεν εις πάντας υμάς, ότι ανεξάρτητον σώμα συνταγματάρχου Ηπίτη μετά 5 πυροβόλων, βαδίζει προς κατάληψιν της Παραμυθιάς και εκδίωξιν του εχθρού από της εντεύθεν του Καλαμά χώρας. Συνεπώς παραγγέλω εις όλους υμάς με όλους τους οπλοφόρους, ους δύνασθε να διαθέσητε, να ενισχύσητε τας προσπαθείας του στρατού και να εκτελέσητε τας διαταγάς του συνταγματάρχου Ηπίτου. Φιλιππιάς 31-12-12, Σαπουντζάκης». [3, σ. 343]

Ακολουθούν δύο επιθέσεις του ελληνικού στρατού εναντίον του Μπιζανίου στις 7 και 11 Ιανουαρίου, που αποτυγχάνουν και οι δύο. Ο βαρύτατος χειμώνας, με θερμοκρασίες 15 βαθμούς υπό το μηδέν, ήταν ένας πολύ σημαντικός συντελεστής αυτών των αποτυχιών. Ο Στρατηγός Σαπουντζάκης αντικαθίσταται την 15-1-13 από τον Διάδοχο Κωνσταντίνο, ο οποίος αρχίζει να προετοιμάζει, πλέον, την τελική νικηφόρο επίθεση.

Λόγω αυτών των γεγονότων και των δυσμενέστατων καιρικών συνθηκών, οι δραστηριότητες του μετώπου και στην περιοχή της ευθύνης του Μαλάμου περιορίστηκαν σημαντικά. Οι λιποταξίες από τον τουρκικό στρατό, ιδιαίτερα των Αλβανών και των Τσάμηδων, δημιουργούν προβληματισμό στην ελληνική πλευρά. Γράφει σχετικά ο Mαλάμος προς το Αρχηγείο, από τους Μπαουσιούς την 14-1-13.

«Πληροφορούμαι εκ Σκάλας ότι εις Παραμυθιάν και πέριξ συνεκεντρώθηκαν τακτικοί 5000 και 3000 άτακτοι, οι τακτικοί πληροφορούμαι είναι φυγάδες του εν Ιωαννίνοις στρατού. Επίσης πληροφορούμαι ότι άπαντες σχεδόν οι εκ Τσαμουργιάς και πλείστοι Αλβανοί ελιποτάκτησαν την παρελθούσαν εβδομάδα. Επομένως ηρεύνησα μη δια του τεχνάσματος της λιποταξίας συγκεντρούνται εις Παραμυθιάν προς εκτέλεσιν σχεδίου του Αρχηγείου των, αλλά όλαι αι πληροφορίαι βεβαιούν ότι η φυγή αυθόρμητος λόγω κακουχιών και προς προστασίαν των οικογενειών των. Υποθέτω ότι εάν τηρηθή άμυνα επί της αριστεράς όχθης Αχέροντος, δεν θα κινηθώσιν…» [3, σ. 353]

Την ίδια στιγμή, ο Ηπίτης προσπαθεί να ελέγξει την περί τον Αχέροντα περιοχή, μέχρι και το Γαρδίκι. Οι Τσάμηδες αντιστέκονται σθεναρά προκαλώντας με αντεπιθέσεις τους πλήγματα, κυρίως στα εθελοντικά σώματα που προπορεύονται του τακτικού στρατού. Γράφει ο Ηπίτης προς το Αρχηγείο, από τη Νεμίτσα, όπου βρίσκεται την 13-1-13, σχετικά με την κατάσταση αριστερά του Αχέροντα.

«Κατέχων χωρίον Γαρδίκι, εξ ου εξετόπισα εχθρόν, επληροφορήθην ότι ούτος έβαινεν εις το προ εμού χωρίον (Δραγουμί) Δράγανι, ένθα ευρίσκεται ο οπλαρχηγός Βάρφης μετά 20 ανδρών, οι οπλαρχηγοί Κώστα Τζώρτζης Ζαχαράκης μετά 100 ανδρών οπλισμένων κατά το ήμισυ με ΜΑΝΛΙΧΕΡ και των λοιπών με ΜΑΟΥΖΕΡ και ΓΚΡΑ και οι Κρήτες Γύπαρης και Σκουντρής με 50 άνδρες. Οι χωρικοί αναβιβάζουσι τον προελαύνοντα εχθρόν εις 1000-1800 μετά 2 πυροβόλων και 2 μυδραλιοβόλων. Προσβληθέντων των εθελοντικών σωμάτων και φονευθέντος του οπλαρχηγού Ζαχαράκη, πληγωθέντων δε Γύπαρη και Βάρφη ελαφρώς, τα τμήματά των υπεχώρησαν ατάκτως εις Γαρδίκιον.» [3, σ. 354)

Την κινητικότητα στον κάμπο της Παραμυθιάς επισημαίνει και ο Ταγματάρχης Τζούρας από το Σέλωμα του Ποπόβου την 17-1-13, γράφοντας προς το Αρχηγείο:

«Εχθρός δεικνύει τάσεις καταλάβη Χόϊκαν, Γλυκύ και Ζαβρούχον. Το Πετούσι κατέχεται υπό στρατού και οπλαρχηγού Κρομύδα, άτινα εξασφαλίζουσι τα νώτα και το αριστερόν του Μαλάμου.» [3, σ. 355]

Ενώ αυτά συμβαίνουν κοντά στην Παραμυθιά, ο Μαλάμος, από τους Βαριάδες, αναλαμβάνει και εκτελεί με απόλυτη επιτυχία την καταστροφή των αλευρόμυλων της Βελτίστας, επιφέροντας καίριο πλήγμα στον επισιτισμό του τουρκικού στρατού των Ιωαννίνων. Η επιχείρηση εκτελείται με την συνδρομή των οπλαρχηγών Κρομμύδα και Κολοβού και τη συμμετοχή του ανθυπολοχαγού Γρανίτσα. Ταυτόχρονα, ο Κρομμύδας αποκρούει με επιτυχία, την 15-1-13, στο Σουλόπουλο δύναμη 800 Τούρκων αποκλείοντας την επικοινωνία των Ιωαννίνων με Φιλιάτες. Ο κλοιός των Ιωαννίνων γίνεται πλέον ασφυκτικός.

Την 18η Φεβρουαρίου ο Κωνσταντίνος τηλεγραφεί από τη Φιλιππιάδα στον Ηπίτη:

“Αύριον 19ην αρχίζω γενικήν επίθεσιν κατά Ιωαννίνων. Κυρία επίθεσις διενεργηθήσεται την 20ην. Λάβετε μέτρα σας κατά πάσης εκ Παραμυθίας εχθρικής ενεργείας. Εστέ έτοιμος δι ενδεχομένην προέλασίν σας.”

Την 21 Φεβρουαρίου ο ελληνικός στρατός μπαίνει θριαμβευτικά στα Γιάννενα, Την νύχτα της ίδιας μέρας ο τουρκικός στρατός υποχωρεί από τη Σκάλα, την Παραμυθιά, και τα σημεία του κάμπου, που κατείχε και διαφεύγει προς την Αλβανία. Την επομένη, 22-2-13, αντιπροσωπεία Παραμυθιωτών, με επικεφαλής τον Μητροπολίτη Παραμυθιάς, τον Δήμαρχο, μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου και άλλους Μουσουλμάνους Προκρίτους, σπεύδει στο Φανάρι να δηλώσει υπόταγή στον Ηπίτη. Να, πως περιγράφει τα πράγματα, ο ίδιος ο Ηπίτης, με τηλεγράφημά του, την ίδια μέρα, στον Διάδοχο Κωνσταντίνο, από το τηλεγραφείο του Λούρου.

«Αξιωματικοί υπαξιωματικοί και στρατιώται συγχαίρουν δαφνοστεφή διάδοχον δι άλωσιν Ιωαννίνων, την Σήμερον 10 π.μ. αφίχθη ενταύθα Μητροπολίτης Παραμυθιάς μετά Δημάρχου δημοτικών συμβούλων και προκρίτων Οθωμανών δηλώσαντες υποταγήν. Αύριον πρωΐαν θα βαδίσω ίνα εισέλθω εις Παραμυθίαν. Διέταξα τα τα τμήματα Τρυπογιώργου, Τζούρα και Ταβουλαρίδου μετά υπολοχαγού Πάναρου ίνα βαδίσουν εις Σκάλαν Παραμυθίας οπόθεν θα αναμείνωσιν την άφιξίν μου εις Παραμυθιάν ίνα εισέλθωσιν εις την πόλιν.» [2]

Την 23-2-13 η Παραμυθιά υποδέχεται με κωδωνοκρουσίες, επευφημίες και ζητωγραυγές τον Ηπίτη, που μπαίνει από τη νότια είσοδο ελευθερωτής στη μικρή πολιτεία. Ταυτόχρονα, εισέρχονται από τη βόρεια είσοδο, από την πολύπαθη Σκάλα, τα τμήματα των αξιωματικών που αναφέρονται στο τηλεγράφημα. Μαζί και τα ανταρτικά τμήματα που τόσο αίμα και ιδρώτα προσφέρανε στον αγώνα. Ο Φουάτ Πρόνιο, αφού δεν τόφερε η μοίρα να παραδοθεί «ένας Πρόνιος (αυτός) εις έναν Μπότσαρη» [8, σ. 326], όπως εδήλωνε πως ήταν η επιθυμία του, αρκέστηκε να δηλώσει τη νομιμοφροσύνη του στον Ηπίτη. Να πως περιγράφει ο Διάδοχος Κωνσταντίνος, σε τηλεγράφημά του της 24-2-13 από τα Ιωάννινα προς το Υπουργείο Στρατιωτικών, την απελευθέρωση της Παραμυθιάς.

«Λαμβάνω την τιμήν να σας ανακοινώσω, ότι ο αντισυνταγματάρχης του πυροβολικού κ. Ηπίτης εισήλθε το Σάββατο την 1 μ.μ. εις την Παραμυθίαν μετά δύο ταγμάτων πεζικού, ενός λόχου και δύο ουλαμών πυροβολικού και ιππικού. Αι υπόλοιποι δυνάμεις θ’ αφιχθούν δια της Σκάλας της Παραμυθιάς. Αμέσως ετελέσθη δοξολογία. Ο Μητροπολίτης Νεόφυτος ιερούργησε και εξεφώνησε συγκινητικόν λόγον. Ο ενθουσιασμός του λαού είναι μέγας. Ήρχισεν αμέσως η περισυλλογή των όπλων. Επίκειται η κατάληψις του Μαργαριτίου.» [2]

Την ίδια μέρα, λόχος της ταξιαρχίας Ηπίτη, υπό τον Λευκάδιο Ανθυπολοχαγό Άγγελο Φέτση, μπαίνει στην Πάργα και παραλαμβάνει από τον τότε Τούρκο διοικητή Τζελιάμ Μουλιαζίμη τα κλειδιά της πύλης του κάστρου της Πάργας. Οι Φιλιάτες απελευθερώθηκαν τρεις μέρες μετά.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. ΓΕΣ/Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού (ΓΕΣ/ΔΙΣ), “Επιχειρήσεις κατά των Τούρκων στην Ήπειρο 1912”, Αθήνα, 1992.
2. ΓΕΣ/Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού (ΓΕΣ/ΔΙΣ), “Επίτομη Ιστορία των Βαλκανικών Πολέμων 1912-1913)”, Αθήνα, 1987.
3. Αλεξάνδρου Δ. Λιβαδέως, Το Ηπειρωτικόν Κομιτάτον, Αθήναι 1984
4. Σπύρου Μουσελίμη, Ιστορικοί περίπατοι ανά τη Θεσπρωτία, Γ’ έκδοση, Γιάννινα 1997.
5. Σπύρου Μουσελίμη, Το Πόποβο, Β’ έκδοση, Γιάννινα 2001.
6. Σταύρου Παπαμώκου, Η Σέλλιανη. Χθές και σήμερα, Αθήνα 1997.
7. Δ. Σαλαμάγκα, Καθώς χάραζε η λευτεριά, Γιάννινα 1963.
8. Κ. Δ. Στεργιόπουλου, Το Μικτόν Ηπειρωτικόν Στράτευμα κατά την ελευθέρωσιν της Ηπείρου Οκτώβριος –Νοέμβριος 1912), Αθήναι 1968.

Ο Παναγιώτης Χρ. Τσαμάτος είναι:
Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και συγγραφέας

Read More »

Θεσπρωτία – Αφιέρωμα: 23 Φεβρουαρίου 1913: Η απελευθέρωση της Παραμυθιάς και των Φιλιατών

Κυριακή, Φεβρουαρίου 23, 2025
Θεσπρωτία – Αφιέρωμα: 23 Φεβρουαρίου 1913: Η απελευθέρωση της Παραμυθιάς και των Φιλιατών

 

Την απελευθέρωση των Ιωαννίνων στις 21 Φεβρουαρίου 1913 ακολούθησε η απελευθέρωση άλλων περιοχών της Ηπείρου. Στις 23 Φεβρουαρίου απελευθερώνεται η Παραμυθιά. Στις 26 Φεβρουαρίου 1913, ο ελληνικός στρατός φτάνει και στους Φιλιάτες.
Όσο για την Ηγουμενίτσα, που σήμερα είναι η πρωτεύουσα της Θεσπρωτίας, τότε ήταν ένα μικρό χωριό, και δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία για το ποια ακριβώς μέρα απελευθερώθηκε.

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ
Τη νύχτα της 21ης Φεβρουαρίου ο τουρκικός στρατός υποχωρεί από τη Σκάλα, την Παραμυθιά και τα σημεία του κάμπου, που κατείχε και διαφεύγει προς την Αλβανία.
Την επομένη 22/2/1913, σύμφωνα με την ιστορική έρευνα του καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Παναγιώτη Τσαμάτου, αντιπροσωπεία Παραμυθιωτών, με επικεφαλής τον Μητροπολίτη Παραμυθιάς, το Δήμαρχο, μέλη του δημοτικού συμβουλίου και Μουσουλμάνους Προκρίτους, μεταβαίνει στο Φανάρι της Πάργας να δηλώσει υποταγή στον συνταγματάρχη Ηπίτη, διοικητή ταξιαρχίας του ελληνικού στρατού.
Ο Ηπίτης, με τηλεγράφημά του, την ίδια μέρα, προς το διάδοχο Κωνσταντίνο, σημειώνει: «Αξιωματικοί υπαξιωματικοί και στρατιώται συγχαίρουν δαφνοστεφή διάδοχον δι’ άλωσιν Ιωαννίνων, την Σήμερον 10 π.μ. αφίχθη ενταύθα Μητροπολίτης Παραμυθιάς μετά Δημάρχου δημοτικών συμβούλων και προκρίτων Οθωμανών δηλώσαντες υποταγήν. Αύριον πρωΐαν θα βαδίσω ίνα εισέλθω εις Παραμυθίαν. Διέταξα τα τα τμήματα Τρυπογιώργου, Τζούρα και Ταβουλαρίδου μετά υπολοχαγού Πάναρου ίνα βαδίσουν εις Σκάλαν Παραμυθίας οπόθεν θα αναμείνωσιν την άφιξίν μου εις Παραμυθιάν ίνα εισέλθωσιν εις την πόλιν».
Στις 23/2/13 η Παραμυθιά υποδέχτηκε με κωδωνοκρουσίες, επευφημίες και ζητωγραυγές τον Ηπίτη, που μπαίνει από τη νότια είσοδο ελευθερωτής στη μικρή πολιτεία. Ταυτόχρονα, εισέρχονται από τη βόρεια είσοδο, από την πολύπαθη Σκάλα, τα τμήματα των αξιωματικών Τρυπογιώργου, Τζούρα και Ταβουλαρίδου και Πάναρου. Μαζί και τα ανταρτικά τμήματα.

Να πως περιγράφει ο διάδοχος Κωνσταντίνος, σε τηλεγράφημά του της 24/2/13 από τα Ιωάννινα προς το Υπουργείο Στρατιωτικών, την απελευθέρωση της Παραμυθιάς:
«Λαμβάνω την τιμήν να σας ανακοινώσω, ότι ο αντισυνταγματάρχης του πυροβολικού κ. Ηπίτης εισήλθε το Σάββατο την 1 μ.μ. εις την Παραμυθίαν μετά δύο ταγμάτων πεζικού, ενός λόχου και δύο ουλαμών πυροβολικού και ιππικού. Αι υπόλοιποι δυνάμεις θ’ αφιχθούν δια της Σκάλας της Παραμυθιάς. Αμέσως ετελέσθη δοξολογία. Ο Μητροπολίτης Νεόφυτος ιερούργησε και εξεφώνησε συγκινητικόν λόγον. Ο ενθουσιασμός του λαού είναι μέγας. Ήρχισεν αμέσως η περισυλλογή των όπλων. Επίκειται η κατάληψις του Μαργαριτίου.»

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΦΙΛΙΑΤΩΝ
Τα γεγονότα εκείνων των ημερών διέσωσε με ιστορικό σημείωμα, γραμμένο το 1915, ο Μηνάς Μπάλλος από το Ξέχωρο Φιλιατών. Το σημείωμα αυτό το φύλαξε σαν κόρη οφθαλμού ο γιος του Χρήστος και το δημοσίευσε στην εφημερίδα “τα ΝΕΑ των Φιλιατών”. Μεταξύ άλλων υπογραμμίζει: “Μαζεύτηκαν στου Τζούμα 50 άντρες ένοπλοι και ανέβηκαν στο βουνό της Σίδερης να προϋπαντήσουν τον Ελληνικό στρατό. Την επόμενη μέρα ξεκάμπισε κάτω από το Παλιωχώρι που πέρασε από ένα ξυλογέφυρο στον Καλαμά, το τάγμα με διοικητή το Γεώργιο Μαυρογιώργο. Αφού έγινε η εδαφική αναγνώριση γύρω από το Φιλιάτι αλλά και το ποτάμι γεμάτο και ερμηνεύοντας το χάρτη εντοπίσθηκε στο Καλπάκι η πέτρινη γέφυρα (η υπάρχουσα και σήμερα). Επίσης και η άλλη γέφυρα στο Φιλιατιώτικο κάμπο (που ανατινάχθηκε το 1944). Η καμπάνα της Αγίας Τριάδας χτυπούσε χαρμόσυνα ενώ μια άλλη σάλπιγγα ηχούσε στο δεσπόζων ύψωμα της Γκόντριζας, συνθηματικά ότι ο στόχος κατελήφθη.
Πέντε στρατιώτες ήρθαν στο διοικητή και ανέφεραν ότι ένας λόχος παρελαύνει μέσα στο Φιλιάτι. Ο δρόμος γεμάτος χριστιανούς και οι τούρκοι γονατιστοί. Και ένας προηγείται με ένα ντεσκερέ στο χέρι”.
Read More »

Σελίδες

Advertise & Backlinks on thespro.gr

Publish guest posts or dofollow backlinks on a trusted Greek news website (DA 35 / DR 33, 38K+ monthly visits).

Fast publication, real traffic, transparent metrics.

Contact: info@thespro.gr

📈 Looking for Greek guest post sites or backlinks for SEO? — thespro.gr is open for sponsored content, guest posts & link insertions.
Learn more →

© 2025 thespro.gr — Media & SEO Collaborations | Domain Authority 35 · Domain Rating 33

Από το Blogger.