Είμαι παιδί εκτελεσθέντος με τους 49 Προκρίτους της πόλης Παραμυθιά την 29/09/1943.

Εδώ και πολλά χρόνια η αδελφή μου Βαρβάρα, 97 ετών σήμερα, μου είχε πει ότι την ώρα της εκτέλεσης των 49 Προκρίτων από τους ΝΑΖΙ και Μουσουλμάνους την 29/09/1943, στο διπλανό χωράφι έβοσκε τα πρόβατα ένας βοσκός ο οποίος πρέπει να είδε και άκουσε πολλά. Περισσότερες πληροφορίες για το βοσκό αυτό, όπως όνομα, ηλικία και καταγωγή δεν ήξερε. Υπέθεσα ότι ο βοσκός αυτός θα ήταν ίσως κάποιος από κοντινό χωριό που πιθανά να μην ζούσε… Έτσι δεν έδωσα σημασία στην πληροφορία αυτή και σιγά σιγά έφυγε από τη μνήμη μου…Άλλωστε από κανέναν άλλο , στο πέρασμα των χρόνων, δεν επιβεβαιώθηκε αυτή η τόσο σημαντική πληροφορία.

Κάποια μέρα , πριν του ετήσιου μνημόσυνου των 49 Προκρίτων και ενώ καθόμουν σε καφετέρια στο κέντρο της Παραμυθιάς ήρθε και στάθηκε δίπλα μου ένας άνδρας ψηλός, καλοκαμωμένος, μεγάλης ηλικίας και αφού ακούμπησε το χέρι του στον ώμο μου με αιφνιδίασε λέγοντας : «Εγώ έμεινα ορφανός από μικρός. Ο πατέρας μου άφησε πίσω του πέντε παιδιά».

Έριξα μια λοξή ματιά επάνω του, είδα πως ήταν άγνωστος και αυθόρμητα του είπα ότι «και εγώ έμεινα ορφανός μικρός και ο πατέρας μου άφησε επτά παιδιά καθώς τον σκότωσαν με τους 49».

Τότε έγινα η μεγάλη αποκάλυψη που ποτέ μου δεν περίμενα. Μου είπε πως λέγεται Σωτήρης Κάτσος, είναι 97 ετών, δούλευε σαν βοσκός σε ένα Μουσουλμάνο για ένα κομμάτι ψωμί και την ώρα της εκτέλεσης έβοσκε τα πρόβατα σε διπλανό χωράφι και είδε και άκουσε πολλά… Τότε ήρθαν στο μυαλό μου τα λεγόμενα της αδελφής μου Βαρβάρας. Χωρίς άλλη σκέψη κανόνισα συνάντηση, η οποία πραγματοποιήθηκε μετά από λίγες ημέρες.

Κατά τη συνάντηση αυτή , που έγινε στον ίδια χώρο, του ζήτησα ηρεμία και αυτοσυγκέντρωση , όπως και «επιστράτευση» της μνήμης του, ώστε να θυμηθεί καλά όσα είδε και άκουσε κατά την εκτέλεση.

Κράτησα σημειώσεις και ακούστε τι μου είπε με κάθε λεπτομέρεια:

«Εγώ, μου λέει, την ώρα της εκτέλεσης έβοσκα τα πρόβατα ενός Μουσουλμάνου, του Καντίφι, ακριβώς στο διπλανό χωράφι από εδώ που είμαστε τώρα. Ήμουν 17 χρονών και τη δουλειά αυτή την έκανα για ένα κομμάτι ψωμί.

Λίγες μέρες πιο πριν έβλεπα εργάτες, χριστιανούς κρατουμένους από το Ζερβοχώρι να σκάβουν και να ανοίγουν με μεγάλη γούρνα. Από περιέργεια πήγα και τους ρώτησα τι θα θάψουν εκεί και μου απάντησαν ότι οι Γερμανοί θέλουν να θάψουν 49 ντεπόζιτα με βενζίνη.

Εκείνη τη μέρα, κατά τις πέντε η ώρα το πρωί, πήγα να βοσκήσω τα πρόβατα στο ίδιο χωράφι. Ακούμπησα σε ένα κορμό κομμένου δέντρου και λαγοκοιμήθηκα.

Ξαφνικά άκουσα φασαρία δίπλα και σηκώθηκα.

Είδα μια μεγάλη ομάδα ανδρών να οδηγείται φρουρούμενη από Γερμανούς και Μουσουλμάνους και να ανεβαίνει το μονοπάτι από τον κεντρικό δρόμο προς το σημείο που ήταν η σκαμμένη γούρνα. Ήταν δεμένοι ανά 4 ή ανά 2 , ίσως ανάλογα με την επικινδυνότητα δραπέτευσης. Φρουρούσαν τους γείτονες, χωριανούς και φίλους. Σαν σμάρι άγριο και σφήκες μανιασμένες τους άρπαξαν από το δρόμο και τους οδήγησαν στον τόπο της θυσίας.»

Και συνεχίζει ο Σωτήρης:

«Άκουσα τον Μπάρμπα να ζητά από τον Γερμανό επικεφαλής να αφήσει το παιδί του, να μη χαθούν και οι δύο. Δεν τον άκουσε.

Αφού τους έστησαν ορθούς στη σειρά και στο επάνω μέρος της γούρνας παρατάχθηκε απέναντί τους μια ομάδα Γερμανών στρατιωτών με αυτόματα όπλα στα χέρια.

Σε λίγο άκουσα ριπές.

Είδα τα άψυχα κορμιά να πέφτουν στη γούρνα και από το στόμα να κυλάει αίμα.

Εγώ φοβήθηκα πολύ. Άφησα τα πρόβατα και τρέχοντας ανέβηκα την πλαγιά του Αϊ Γιώργη, κατέβηκα από την πίσω μεριά , πήγα στο Παγκράτι και από εκεί στο ριζό από το βουνό. Περιπλανήθηκα στον κάμπο μέχρι το βράδυ…

Αργά το βράδυ πήγα σπίτι μου, κάτω από τον Αϊ Γιώργη, χτύπησα την πόρτα, την άνοιξε η μάνα μου και ουουου! Πώς έκανε μόλις με είδε…. Με είχε για σκοτωμένο….Πριν λίγα χρόνια είχε σκοτωθεί και άλλος αδερφός μου.

Συνέχιζα να βόσκω τα πρόβατα στο ίδιο χωράφι και τις άλλες μέρες.

Για τρείς μέρες έβλεπα από τα κορμιά που ήταν στη γούρνα χέρια υψωμένα, σα να ζητούσαν βοήθεια, και άκουγα βογγητά, όπως « τα κουτάβια στη γράβα».

Την τρίτη ημέρα ήρθαν οι Ζερβοχωρήτες και τους σκέπασαν… Δύο από αυτούς κατόρθωσαν να λυθούν και προσπάθησαν να φύγουν. Τον έναν τον σκότωσαν κάτω από τον κεντρικό δρόμο που ήταν μια συκιά και ο άλλος τραυματισμένος έτρεξε και έφυγε και όταν έφθασε στη στροφή του Αι Γιώργη ερχόταν ένας Μουσουλμάνος, τον είδε και τον σκότωσε.

Χαριστικές βολές δεν άκουσα να ρίχνουν. Άλλωστε δεν ήξεραν ποιος ήταν βαριά τραυματισμένος αφού ήταν σε ένα σωρό μέσα στη γούρνα τα κορμιά».

Προς στιγμή ενώ άκουγα τη συγκλονιστική αυτή μαρτυρία με μάτια βουρκωμένα, πνιγμένα στο δάκρυ και ενώ στην καρδιά μου κόχλαζε ο πόνος, αναρωτήθηκα αν αυτά που ακούω είναι αλήθεια ή φρικτός εφιάλτης της νύχτας…Πολλά χρόνια κατέτρωγε τα σωθικά μου το μαράζι να μάθω για τις τελευταίες στιγμές της εκτέλεσης κα τυχόν αντιδράσεις.

Όλα απαντήθηκαν με την αιφνιδιαστική και απρόσμενη παρουσία του βοσκού Σωτήρη, άγνωστου μέχρι τότε, ο οποίος με την τόσο γλαφυρή μαρτυρία του φώτισε τις άγνωστες πτυχές του δράματος που εκτυλίχθηκε εκείνο το πρωινό της 29/09/1943.

Οι αποκαλύψεις του βοσκού, αυτόπτη μάρτυρα, ύστερα από 80 χρόνια, έρχονται να επιβεβαιώσουν το φαινόμενο της ύπαρξης στη ζωή μας του θαύματος, το οποίο, κατά την Εκκλησιαστική ερμηνεία , είναι ένα γεγονός εκτός των φυσικών νόμων, αποδιδόμενο σε φαινόμενο ανεξήγητο με τη λογική και τη φυσική τάξη. Είναι έργο της Θείας Δύναμης για τη φανέρωση της Παντοδυναμίας της. Είναι ένα γεγονός υπεράνω της ανθρώπινης νόησης, ξένο, παράδοξο και ακατανόητο.

Άκουσα μέσα μου να μου ψιθυρίζει μυστικά μια φωνή και να μου λέει «…και τώρα Αντώνη, αφού τα έμαθες όλα, να πεθάνεις».

Αυτό υπήρξε το φρικτό τέλος των Προκρίτων. Αυτό το μέγα έγκλημα ΝΑΖΙ και Μουσουλμάνων.

Κάθε χρόνο τη μέρα αυτή τιμούμε τη μνήμη των νεκρών μας με τις τιμές που πρέπουν, μπροστά στο προσκυνητάρι της φυλής μας με τις Άγιες μορφές του, γιατί οι νεκροί πεθαίνουν όταν τους ξεχνάμε.

Τέλος να επαναλάβουμε την υπόσχεση του Σπαρτιάτη πολεμιστή: «Άμες δε γεσόμεθα πολλώ κάρονες» – Εμείς θα γίνουμε καλύτεροι.

Στην υπόθεση της Ελένης Σεμερτζίδου, που ερευνάται για παράτυπες αγροτικές επιδοτήσεις μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ, αναφέρεται το πόρισμα της Αρχής κατά του Ξεπλύματος Χρήματος, φέρνοντας στο φως κρίσιμες λεπτομέρειες.

Το πόρισμα της Αρχής για την Καταπολέμηση του Ξεπλύματος Χρήματος αποκαλύπτει ότι, εκτός από πολυτελή αυτοκίνητα και άλλα περιουσιακά στοιχεία, δεσμεύτηκαν συνολικά έντεκα ακίνητα, ανάμεσα στα οποία και οικόπεδο στην Ηγουμενίτσα.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που δημοσιεύει το protothema.gr, το συγκεκριμένο ακίνητο καταγράφεται στο πόρισμα με πλήρη στοιχεία: συμβόλαια, ημερομηνίες και ΚΑΕΚ, γεγονός που τεκμηριώνει τη μετατροπή των αγροτικών επιδοτήσεων σε ακίνητη περιουσία. Η πρακτική αυτή, σύμφωνα με τις αρχές, εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο απόκτησης σημαντικών περιουσιακών στοιχείων σε διάφορες περιοχές της χώρας.

Η δέσμευση σημαίνει ότι απαγορεύεται οποιαδήποτε μεταβίβαση, πώληση ή εκποίηση του οικοπέδου στην Ηγουμενίτσα, όπως και των υπολοίπων ακινήτων, έως ότου ολοκληρωθούν οι δικαστικές διαδικασίες. Στόχος της Αρχής είναι να διασφαλιστεί η ακεραιότητα των περιουσιακών στοιχείων και να αποφευχθεί η αλλοίωση ή απώλειά τους.

Η δραστηριότητα της Σεμερτζίδου, όπως προκύπτει από το πόρισμα, δεν περιορίστηκε μόνο στον νομό Τρικάλων, αλλά επεκτάθηκε και σε άλλες περιοχές, όπως η Καλαμπάκα, το Μέτσοβο και η Θεσπρωτία. 

Η έρευνα των αρχών συνεχίζεται, ενώ τα ευρήματα γύρω από τα ακίνητα, όπως το οικόπεδο της Ηγουμενίτσας, αποτελούν βασικό κρίκο για τη χαρτογράφηση της διαδρομής των χρημάτων και των περιουσιακών αποκτημάτων που συνδέονται με την υπόθεση.

Διαμέρισμα 1ου ορόφου, κατασκευής 2002 και πλήρως ανακαινισμένο το 2023, που συνδυάζει άνεση, σύγχρονη αισθητική και λειτουργικότητα.

Πλήρης ανακαίνιση (2023) – σε άριστη κατάσταση, σαν καινούριο

Πρώτος όροφος, ιδανικός για οικογένεια

Ενεργειακή κατηγορία υπό έκδοση

Βρίσκεται στο Μαυρούδι Ηγουμενίτσας, σε ήσυχη γειτονιά με εύκολη πρόσβαση σε σχολεία, καταστήματα και υπηρεσίες της πόλης.

Επικοινωνία:

Ιδιοκτήτης: Διονύσης

Τηλέφωνο: 693 282 8032

Καλείστε σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 67 του ν.3852/2010, όπως τροποποιήθηκαν με αυτές του άρθρου 6 του ν.5056/2023, να συμμετάσχετε σε τακτική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου που θα διεξαχθεί δια ζώσης και ταυτόχρονα με τηλεδιάσκεψη στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δημαρχιακού Μεγάρου Ηγουμενίτσας (οδός Σουλίου αρ.3), στις 29 Σεπτεμβρίου 2025 ημέρα Δευτέρα και ώρα 20:00’, για συζήτηση και λήψη αποφάσεων στα παρακάτω θέματα:

Εισηγητές: Δήμαρχος κ. Παναγιώτης Νταής,

Αντιδήμαρχοι κ.κ. Βασίλειος Ντάσιος, Χρήστος Κάτσιος, Αλέξανδρος Μητσέλος.

Θέματα Οικονομικού Προγραμματισμού και Δημοτικής Περιουσίας.

Εισηγήτρια: κα Βασιλική Τσώτου - Αντιδήμαρχος.

Θέματα Τεχνικών Έργων και Πολεοδομίας

Εισηγητής: κ. Χρήστος Κάτσιος - Αντιδήμαρχος.

Θέματα Επιτροπής Κυκλοφορίας

Εισηγητής: κ. Παναγιώτης Τακλάκογλου –Δημ.Σύμβουλος - Πρόεδρος Επιτροπής.

Θέματα Παιδείας Δια Βίου Μάθησης, Προσχολικής Αγωγής, Πολιτισμού, Νεολαίας και Αθλητισμού

Εισηγητής: Αλέξανδρος Μητσέλος – Αντιδήμαρχος.

Στη δημοσιότητα δόθηκαν στις 10 το πρωί, από την επιτροπή Ελέγχου της Βουλής των Ελλήνων, οι δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης (πόθεν έσχες) των πολιτικών προσώπων για τα οικονομικά έτη 2022 και 2023.

Σε αυτές περιλαμβάνονται και οι αρχικές δηλώσεις όσων εξελέγησαν πρώτη φορά στις βουλευτικές εκλογές του 2023.

Πρόκειται για τις δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης του πρωθυπουργού, των αρχηγών των πολιτικών κομμάτων, των μελών του υπουργικού συμβουλίου, των βουλευτών, των ευρωβουλευτών, των περιφερειαρχών, των δημάρχων, και όσων διαχειρίζονται τα οικονομικά των κομμάτων.

Ο αθλητής του συλλόγου μας Δημήτρης Λιάκος συμμετείχε στο ΣΠΑΡΤΑΘΛΟΝ .στον ιστορικό υπερμαραθώνιο που λαμβάνει χώρα στο τέλος του Σεπτέμβρη κάθε χρόνο στην Ελλάδα.

Είναι ένας από πλέον δύσκολους αγώνες υπεραποστάσεων παγκοσμίως και παράλληλα πολύ μεγάλου ενδιαφέροντος λόγω του ιστορικού του υπόβαθρου.

Το 43ο ΣΠΑΡΤΑΘΛΟΝ, ξεκίνησε το Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2025 στις 07:00 το πρωί, κάτω από τον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως, και θα ολοκληρωθεί μόλις συμπληρωθεί το χρονικό περιθώριο των 36 ωρών την επομένη μέρα, Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου, στην πόλη της Σπάρτης.

Στο ΣΠΑΡΤΑΘΛΟΝ, στο οποίο συμμετείχαν 402 υπεραθλητές/αθλήτριες, οι οποίοι προέρχονται από 55 χώρες, μεταξύ αυτών, και κάποια από τα μεγαλύτερα ονόματα στον κόσμο που τρέχουν υπεραποστάσεις και ο Δημήτρης Λιάκος κάλυψε την διαδρομή των 246 χιλιομέτρων σε 29 ώρες 57 λεπτά και 58 δευτερόλεπτα .

Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στον Δημήτρη Λιάκο και να συνεχίζει να μας κάνει υπερήφανους με την συμμετοχή σε αγώνες.

ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ !!!!!!

Το 1943 η Θεσπρωτία ζεί την κορύφωση του δράματος που άρχισε την άνοιξη του 1941, με την επικράτηση του άξονα και την τριπλή κατοχή των Γερμανών, των Ιταλών και των μουσουλμάνων Τσάμηδων. Μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας το Σεπτέμβριο του 1943 οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες συνέχισαν τα εγκλήματα στο πλευρό των γερμανών και με επικεφαλής τους αιμοσταγείς Νουρή και Μαζάρ Ντίνο από την Παραμυθιά πρωτοστάτησαν σε σφαγές, βιασμούς, και καταστροφές.

Η 24η Σεπτεμβρίου 1943 ήταν για τη Παραμυθιά μια σημαδιακή ημέρα. Έγινε συμπλοκή γερμανικής περιπόλου στη σκάλα Παραμυθιάς με τμήμα ελλήνων ανταρτών. Δέκα οι νεκροί γερμανοί. Σε αντίποινα την επόμενη καταστράφηκε ο οικισμός Άγιος Νικόλαος και στις 27 Σεπτεμβρίου πυρπολήθηκαν τα χωριά Σέλλιανη, Ελευθεροχώρι. Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος και 150 Μουσουλμάνοι Τσάμηδες.

Από τη νύχτα στις 27 Σεπτεμβρίου μεικτά αποσπάσματα γερμανών και μουσουλμάνων Τσάμηδων, παραβιάζουν επιλεκτικά πόρτες χριστιανικών σπιτιών. Τους συνόδευε ο Μαζάρ Ντίνο με ανά χείρα τις λίστες που ο ίδιος συνέταξε. Οι λογαριασμοί είχαν γίνει στη «Κομμαντατούρα». Ένας γερμανός νεκρός-10 έλληνες στο βωμό της θυσίας

Οι συλληφθέντες οδηγούνται στα υπόγεια του δημοτικού Σχολείου Παραμυθιάς. Ακολούθησαν τραγικές ώρες. Οι αγέρωχοι αυτοί άνδρες πήραν την απόφαση να πεθάνουν, αλλά να πεθάνουν σαν έλληνες. Αλύγιστοι. Περιφρόνησαν τους γερμανούς. Ακόμη και το φαγητό που τους πήγαιναν οι συγγενείς τους δεν το δέχθηκαν από χέρια γερμανών.

Χαράματα στις 29 Σεπτεμβρίου άρχισε η πορεία για τον τόπο της θυσίας, ένα χωράφι έξω από τη Παραμυθιά. Μπροστά τους πήγαινε ένα θωρακισμένο-τανκ, για να καλύπτει τις φωνές της τραγικής πορείας. Πίσω τους ακολουθούσαν άλλοι 23 φυλακισμένοι . Οι γερμανοί θα τους χρειάζονταν για μετά την εκτέλεση. Γύρω τους οπλισμένοι γερμανοί στρατιώτες και μουσουλμάνοι τσάμηδες επέβλεπαν κάθε κίνηση.

Ακολούθησαν στιγμές απερίγραπτης απανθρωπιάς. Ο γερμανός αξιωματικός αρνιόταν στον πατέρα να αφήσουν το παιδί του ελεύθερο και να εκτελέσουν τον ίδιο, και στο παιδί αρνιόταν να αφήσουν τον πατέρα του, για να φροντίσει την οικογένεια. Όταν είδαν ότι δεν υπάρχει καμιά ελπίδα, φούντωσε η ψυχή τους και όλοι μαζί φώναξαν με στεντόρεια φωνή. «Μη φοβάστε … Θάρρος. Το αίμα μας θα ποτίσει το δένδρο της λευτεριάς. Ζήτω η Ελλάδα!».

Οι φονιάδες γερμανοί είχαν μια φοβερή επινόηση για να μεγαλώνουν την αγωνία των μελλοθανάτων. Έκαναν την εκτέλεση σπρώχνοντας κατά δεκάδες τους μελλοθανάτους προς το σκάμμα, στον ανοιγμένο τάφο απέναντι από το εκτελεστικό απόσπασμα. Και όταν τελείωναν οι πυροβολισμοί για κάθε δεκάδα, ένας μουσουλμάνος τσάμης και ένας γερμανός πατούσαν πάνω στα πτώματα και αποτέλειωναν τυχόν επιζώντες. Η τραγική αυτή περιγραφή είναι αυθεντική, τη δίνουν αυτόπτες μάρτυρες.

Έκτοτε και μέχρι σήμερα η λαϊκή μούσα θρηνεί τους 49 πατριώτες με το τραγούδι-μοιρολόι : «Παραμυθιά, Παραμυθιά γιατί φορείς τα μαύρα……..κλαίνε μανάδες και παιδιά γυναίκες και αδελφάδες». Ακόμη ηχεί στα αυτιά μου το μοιρολόι της μητέρας μου, που για χρόνια θρηνούσε τον αδελφό της Κωνσταντίνο Τζώη, βιβλιοπώλη στη Παραμυθιά που εκτελέστηκε μαζί με τους 49. Ήταν το δεύτερο πλήγμα στην οικογένεια μου μετά την καταστροφή της οικίας μας από τους γερμανοτσάμηδες στις 27 Σεπ 1943 και την αναζήτηση στέγης από τη 9/μελή μας οικογένεια χωρίς προστάτη – που είχε προσχωρήσει στην αντίσταση στα βουνά – σε συγγενικά σπίτια. Αυτά τα βιώματα σ’ ακολουθούν σ’ ολόκληρη τη ζωή.

Οι ηθικοί και φυσικοί αυτουργοί των παραπάνω στυγερών εγκλημάτων έπρεπε να δικαστούν από το διεθνές δικαστήριο της Νυρεμβέργης, για παραβάσεις «Προσθήκης στη σύμβαση της Χάγης του 1907 για τον εθιμικό και διεθνή νόμο στο πόλεμο», που κωδικοποιούσε κανόνες διεθνούς εθιμικού δικαίου. Η Γερμανία είχε προσυπογράψει τη προσθήκη αυτή. Σε κάθε περίπτωση , όπως αναγνωρίσθηκε και από το διεθνές Δικαστήριο της Νυρεμβέργης το 1946, η σύμβαση της Χάγης είναι γενικά αποδεκτή σαν Εθιμικός Διεθνής Νόμος, που απαγορεύει το βομβαρδισμό πόλεων ή χωρίων ή τον τραυματισμό και πολύ περισσότερο την θανάτωση ανυπεράσπιστων κατοίκων.

Η εισαγγελία του Κέμπτεν έκανε ανακρίσεις. Φάνηκε ότι «εμπνευστής» της σφαγής, ήταν ο διοικητής της Παραμυθιάς Μπρέκερ. Ο οποίος όμως δεν αναζητήθηκε ποτέ! Ο δε στρατηγός Λαντς αρνήθηκε οποιαδήποτε συμμετοχή. Και είχε το θράσος να σχολιάσει ότι «η αναλογία νεκρών Γερμανών και εκτελεσθέντων δεν έφτανε το 1 προς 10, ήταν 1 προς 9,8, μέσα στα όρια του ισχύοντος διεθνούς δικαίου» σύμφωνα πάντα με τα αρρωστημένα μυαλά του. Ο εθιμικός και διεθνής νόμος για το πόλεμο απαγορεύει, όπως προαναφέρθηκε κάθε κακοποίηση στον άμαχο πληθυσμό, και η συλλογική ευθύνη είναι εφεύρεση των ναζί κάθε φορά που ήθελαν να καλύψουν τα εγκλήματα τους.

Παρά ταύτα απόδοση ευθυνών δεν έγινε. Και όταν οι ιστορικοί κύκλοι δεν κλείνουν με απόδοση ευθυνών, τότε η ιστορία μας κυνηγά, και οι πληγές μόνο επιφανειακά επουλώνονται.

Ο Γιώργος Γκορέζης είναι Υποστράτηγος ε.α., αρθρογράφος, συγγραφέας.

Η επίθεση είναι προς όλους τους εργαζομένους, κοινή θα είναι η απάντησή μας!

Συναδέλφισσες, συνάδελφοι,

Το νέο αντεργατικό τερατούργημα μας αφορά όλους, όχι μόνο γιατί στον ιδιωτικό τομέα δουλεύουν μέλη της οικογένειά μας, τα παιδιά μας κλπ, αλλά και γιατί ότι εφαρμόζεται στον ιδιωτικό τομέα, αργά ή γρήγορα έρχεται και σε εμάς, γιατί δεν υπάρχουν σινικά τείχη.

Οι κυβερνητικές αθλιότητες περί «δίκαιης εργασίας για όλους» και «στήριξης στους εργαζόμενους» δεν μπορούν να κρύψουν ότι μας φέρνουν ένα βήμα πιο κοντά στον Μεσαίωνα.

Με το νομοσχέδιο η κυβέρνηση νομιμοποιεί και επεκτείνει την εργοδοτική ασυδοσία και αυθαιρεσία, την εργασιακή ζούγκλα και ανασφάλεια. Ανοίγει τον δρόμο για την παραπέρα εντατικοποίηση της εργασίας με μοναδικό στόχο την ακόμα μεγαλύτερη αύξηση της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων.

Πιο συγκεκριμένα, η κυβέρνηση θέλει να δώσει τη δυνατότητα στους εργοδότες:

Ψέμα 1ο: ισχυρίζεται ότι δίνει τη δυνατότητα στους εργαζόμενους να δουλεύουν 13ωρες “αν το θέλουν”. Στην πραγματικότητα η κυβέρνηση αντί να αυξάνει τους μισθούς και να μειώνει τον χρόνο εργασίας, τους εξαναγκάζει να δουλεύουν ατελείωτες ώρες για ένα αξιοπρεπές εισόδημα.

Ψέμα 2ο: ισχυρίζεται ότι απαιτείται συμφωνία του εργαζόμενου για τις αλλαγές στο ωράριο και ότι τους προστατεύει από τις απολύσεις. Η πραγματικότητα είναι ότι με αυτή την εργασιακή ανασφάλεια και τους χαμηλούς μισθούς, η εργοδοτική τρομοκρατία θεριεύει. Ο εργαζόμενος δε θα μπορεί να αρνηθεί υπό τον φόβο της απόλυσης, ενώ οι εργοδότες θα επικαλούνται άλλους λόγους για να απολύουν με το πάτημα ενός κουμπιού.

Ψέμα 3ο: ισχυρίζεται ότι παίρνει μέτρα ενάντια στα εργατικά ατυχήματα. Με 13 ώρες δουλειά την ημέρα καθώς και 78 ώρες και 6 ήμερες δουλειά την εβδομάδα, τα εργατικά ατυχήματα, οι νεκροί και οι σακατεμένοι θα πολλαπλασιαστούν.

Ψέμα 4ο: ισχυρίζεται ότι με την τετραήμερη – δεκάωρη εργασία και τις απλήρωτες υπερωρίες οι γονείς θα αφιερώνουν μια ημέρα εξ ολοκλήρου στα παιδιά τους. Μόνο ένας νοσηρός εγκέφαλος μπορεί να ισχυριστεί ότι τα παιδιά έχουν ανάγκη τους γονείς μια φορά την εβδομάδα και όχι κάθε ημέρα. Άλλωστε καταργώντας τις καλοκαιρινές άδειες (συνεχές δεκαήμερο) αφαιρούν κάθε δυνατότητα στους γονείς να κάνουν ακόμα και διακοπές με τα παιδιά τους.

Μόνο η δύναμη του οργανωμένου αγώνα με επίκεντρο τις σύγχρονες ανάγκες μας μπορεί να βάλει φρένο στα αντεργατικά μέτρο, να φέρει θετικές εξελίξεις και νικηφόρα αποτελέσματα. Αγωνιζόμαστε για να μπορέσουμε να ζήσουμε εμείς και τα παιδιά μας με αξιοπρέπεια, με δικαιώματα, απολαμβάνοντας τους κόπους της δουλειάς μας.

ΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΑΠΕΡΓΙΑ ΤΗΝ 1η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ –ΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΣΤΙΣ 10.30 π.μ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟΥ

Στα πλαίσια των εκδηλώσεων τιμής και μνήμης των 49 Προκρίτων Παραμυθιάς, οι μαθητές των Δημοτικών Σχολείων του Δήμου μας πραγματοποίησαν Λαμπαδηφορία, σήμερα Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2025 και ώρα 7:00 μ.μ. στην αίθουσα των 49 Προκρίτων.

Διαδρομή: Από το σχολείο Βούλγαρη προς το Μνημείο των 49 Προκρίτων, ακολουθώντας τον δρόμο των ηρώων μας.

Στη Λαμπαδηφορία μπορούν να συμμετάσχουν όλες οι τάξεις.

Οι μαθητές των μικρότερων τάξεων θα πρέπει να συνοδεύονται από τους γονείς τους.

Τα παιδιά θα πρέπει να φορούν μαύρα μπλουζάκια και, εφόσον διαθέτουν, να φέρουν μαζί τους φαναράκι ή λαμπάδα με ποτηράκι.

Με τη συμμετοχή όλων μας, τιμούμε τη μνήμη των ηρώων της Παραμυθιάς και μεταφέρουμε το μήνυμα της θυσίας τους στις επόμενες γενιές.

Την ανακομιδή του ιερού λειψάνου του Αγίου Δονάτου του Θαυματουργού γιόρτασε σήμερα η Θεσπρωτία.

Στον Μέγα Πανηγυρικό Εσπερινό που πραγματοποιήθηκε στον ομώνυμο Μητροπολιτικό Ναό της Παραμυθιάς, χοροστατούντος του Σεβασμιότατου Μητροπολίτου κ. Σεραπίωνος καθώς και στην λιτάνευση του ιερού Λειψάνου που ακoλούθησε, το παρόν μεταξύ άλλων έδωσαν:

Ο Αντιπεριφερειάρχης Θεσπρωτίας Θωμάς Πιτούλης, ο Δήμαρχος Σουλίου Θανάσης Ντάνης, η Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Σταυρούλα Μπραίμη, ο Αστυνομικός Υποδιευθυντης Θεσπρωτίας Χρήστος Γρίβας, o Διοικητής του ΑΤ Παραμυθιάς Αστυνόμος Α’ Μάρκος Μαρκουτσάκης, ο Προϊστάμενος του Πυροσβεστικού Κλιμακίου Παραμυθιάς Πυραγός Βασίλειος Πέτσιος, Αντιδήμαρχοι, Δημοτικοί και Περιφερειακοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων καθώς και πλήθος πιστών.

Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί, χαρακτηριστικά στιγμιότυπα από τον εορτασμό της ανακομιδής των λειψάνων του Αγίου Δονάτου:

Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις θα ισχύσουν σε τμήματα της Εγνατίας Οδού, στην αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Αστυνομίας Θεσπρωτίας, από Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου έως Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2025, λόγω προγραμματισμένων εργασιών συντήρησης.

Οι εργασίες αφορούν επισκευές ασφαλτικών στρώσεων στο τμήμα Α/Κ Ηγουμενίτσας – Α/Κ Βασιλικού (χ.θ. 4+500 – 6+500).

Κατά τη διάρκειά τους, η κυκλοφορία θα διεξάγεται τμηματικά από μία λωρίδα ανά ρεύμα, χωρίς να διακόπτεται σε όλο το πλάτος της οδού.

Οι εργασίες θα πραγματοποιούνται μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ τις νυχτερινές ώρες η σήμανση θα απομακρύνεται και η οδός θα παραδίδεται στην κυκλοφορία.

Η Αστυνομική Διεύθυνση Θεσπρωτίας καλεί τους οδηγούς να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να συμμορφώνονται με τη σχετική σήμανση για την αποφυγή ατυχημάτων.

Η Ε.Ε.Ε.Π.Φ Ηπείρου Με υπερηφάνεια πραγματοποίησε με μεγάλη συμμετοχή και επιτυχία το πρώτο σεμινάριο τραύματος σε προ νοσοκομειακό περιβάλλον PTCC (Prehospital Trauma Clinical Care).

Το σεμινάριο υλοποιήθηκε από την ΕΕΕΠΦ - Ελληνική Εταιρεία Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας με πιστοποίηση από την ΕΕΤΕΧ και το American_College_of_Surgeons.

Το Κλινικό Φροντιστήριο επικεντρώνετε στην εκπαίδευση σε βασικές αλλά συχνά σωτήριες για τη ζωή του τραυματία δεξιότητες διαχείρισης του αεραγωγού, του αερισμού και της κυκλοφορίας, ελέγχου της αιμορραγίας και ακινητοποίησης της ΣΣ, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει την κριτική σκέψη των μαθητών που καλούνται σε ρεαλιστικά σχεδιασμένα σενάρια προσομοίωσης να αντιδράσουν, να σκεφτούν, να σχεδιάσουν και να δράσουν όπως ακριβώς στην περίπτωση ενός πραγματικού συμβάντος αντιμετώπισης τραυματία στο δρόμο.

Συγχαρητήρια σε όλους τους συμμετέχοντες για τις επιδόσεις τους αλλά και στους εθελοντές εκπαιδευτές της ΕΕΕΠΦ_ΗΠΕΙΡΟΥ και ένα μεγάλο ευχαριστώ στην Διευθύντρια του 5ου Δημοτικού σχολείου για την διάθεση των εξαιρετικών χωρών και την υποστήριξη των σεμιναρίων και τις δύο ημέρες!!!

Ένα ακόμη τροχαίο ατύχημα σημειώθηκε αργά το βράδυ του Σαββάτου με… πρωταγωνιστή αγριογούρουνο.

Οδηγός που κινούνταν στο δρόμο από τους Ασπραγγέλους Ζαγορίου προς τα Ιωάννινα δεν πρόλαβε να αντιδράσει όταν είδε πάνω στο δρόμο το μεγαλόσωμο άγριο ζώο.

Αποτέλεσμα ήταν η σύγκρουση και οι σοβαρές υλικές ζημιές στο όχημά του.

Στο σημείο κλήθηκε η τροχαία για την καταγραφή του ατυχήματος και για την λήψη των απαραίτητων μέτρων.

Τα ατυχήματα με αγριογούρουνα είναι συχνά τόσο στο επαρχιακό οδικό δίκτυο όσο και τους εθνικούς δρόμους της Ηπείρου.

Συναδέλφισσες, συνάδελφοι,

Κυβέρνηση και Υπουργείο «Παιδείας» συνεχίζουν την υποβάθμιση της μόρφωσης των παιδιών και με την υποστελέχωση των σχολικών μονάδων!

Αφού προηγήθηκαν απίθανες, παράτυπες και άκρως αντιπαιδαγωγικές εγκύκλιοι, όπως αυτή που κόβει μαθητές από την παρακολούθηση του ολοήμερου προγράμματος, που μετακινεί συναδέλφους της Ειδικής Αγωγής από τις θέσεις τους, αφού προσπάθησαν να κουκουλώσουν τις ελλείψεις που η πολιτική τους έχει δημιουργήσει, αργά το απόγευμα 26 Σεπτέμβρη, ανακοινώθηκε ο αριθμός και τα ονόματα της «Β’ Φάσης» πρόσληψης των αναπληρωτών.

Οι νέες προσλήψεις επιβεβαίωσαν τους φόβους που διατυπώσαμε πολύ πριν ακόμα και από την έναρξη της σχολικής χρονιάς, πως τα σχολεία θα λειτουργήσουν με χιλιάδες κενά και εκπαιδευτικούς «λάστιχο». Ακόμα και μετά τη Β' Φάση, βρισκόμαστε στο σημείο που θα έπρεπε να είμαστε ΠΡΙΝ τις 11/9, δηλαδή πριν ανοίξουν τα σχολεία!

Ενώ οι πιο μετριοπαθείς υπολογισμοί καθόριζαν τα κενά στις 10.000 εκπαιδευτικούς μόνο στην πρωτοβάθμια, το ΥΠΑΙΘΑ προχώρησε σε πολύ μικρότερο αριθμό προσλήψεων, σχεδόν 6.500 εκπαιδευτικών. Αυτά τα κενά μεταφράζονται σε εκατοντάδες χαμένες διδακτικές ώρες, οι οποίες δεν αναπληρώνονται ούτε, βέβαια μπορούν να αντικατασταθούν από τους δήθεν νεωτερισμούς που εξαγγέλλει συχνά πυκνά η Υπουργός.

Το Υπουργείο «Παιδείας» δεν μπορεί να κοροϊδεύει πια τους γονείς και τους μαθητές! Η λάσπη που πέταξε όλο το προηγούμενο διάστημα, για τις ευθύνες των εκπαιδευτικών, για τα ψεύτικα τμήματα ολοήμερου, είχαν ένα μόνο στόχο, να κρύψουν την πολιτική της υποχρηματοδότησης της Παιδείας, να υποβαθμίσουν ακόμα περισσότερο τη μόρφωση των παιδιών.

Στη 1 Οκτώβρη έχουμε ακόμα ένα σοβαρό λόγο, να κλείσουμε τα σχολεία και μαζί με τους εργαζόμενους, τους γονείς των παιδιών μας που απειλούνται από τη σύγχρονη σκλαβιά του 13ωρου, να δείξουμε τη δύναμή μας βάζοντας φρένο στη συνεχή υποβάθμιση των μορφωτικών δικαιωμάτων των παιδιών μας, την εξουθένωση και την συνεχή υποβάθμιση του έργου των εκπαιδευτικών.

ΟΛΕΣ ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΑΠΕΡΓΙΑ 1 ΟΚΤΩΒΡΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΠΕΡΓΙΑΚΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ, ώρα 10:30, στην πλατεία Δημαρχείου Ηγ/τσας.

Τμήμα της μαρμάρινης σαρκοφάγου στην οποία φυλάσσεται το Ιερό Λείψανο του Αγίου Δονάτου

Με τον εντοπισμό του Λειψάνου στην Ιταλία δημιουργήθηκε μια επιτροπή επιστροφής του λειψάνου στην Παραμυθιά με πρόεδρο τον αείμνηστο εκπαιδευτικό Αποστολάκη και μετά από μεγάλο αγώνα και με την καταλυτική συνεισφορά του Μητροπολίτη Παραμυθιάς κ.κ Τίτου, τμήμα του ιερού λειψάνου επέστρεψε στην Παραμυθιά.
H Λειψανοθήκη του Αγίου Δονάτου στην Παραμυθιά

Το ιερό λείψανο επέστρεψε στην Παραμυθιά τον Σεπτέμβριο του 2000 με όλη την Θεσπρωτία να υποδέχεται τον Άγιο της στην είσοδο της πόλης, σε μια μέρα που έμεινε χαραγμένη στις μνήμες όλου του κόσμου.

Παρόντες ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Παραμυθίας κ. Τίτος, του οποίου η βοήθεια ήταν σημαντικότατη, ο Μακαριστός Νικοπόλεως και Πρεβέζης Μελέτιος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης πρώην Άρτης κ. Ιγνάτιος, ο κλήρος της Ιεράς Μητροπόλεως Παραμυθίας, Στρατιωτικές Αρχές , Πολιτική ηγεσία και πλήθος λαού από όλο τον Νομό της Θεσπρωτίας. Το χαιρετισμό απεύθυνε ο τότε δήμαρχος Παραμυθιάς Ευάγγελο Κάτσιος

Εναποτέθηκε στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Δονάτου στην Παραμυθιά και από τότε, λιτανεύεται εκτός από την ονομαστική εορτή και στις 28 Σεπτεμβρίου κάθε έτους, σε ανάμνηση της ανακομιδής

Ο Παπαβαγγέλης φόρεσε το πετραχήλι. Πήρε τη λαμπάδα στο χέρι κι έκανε το σταυρό του. Όλοι κοντοζύγωσαν γύρω του. Τα δάκρυα, που ετούτοι οι αγέρωχοι άνδρες δεν ήθελαν να τα δουν οι Γερμανοί, πλημμύρισαν τώρα τα μάτια τους. Οι άνδρες που φθάνουν στο ύψος του ήρωα κλαίνε. Ο Παπαβαγγέλης έβγαλε το καλημαύκι. Σήκωσε τα χέρια του στον ουρανό. «Κύριε!» είπε. «Επίβλεψον επ’ εμέ και ελέησόν μας». Έβαλε ύστερα το καλημαύκι. Έκανε το σταυρό του κι άρχισε να ψέλνει: «Σώσον Κύριε τον λαόν του». Κι εκεί, στο σκοτεινό εκείνο δωμάτιο του σχολείου, που πήρες την όψη εκκλησίας, ο Παπαβαγγέλης, σε μια πρωτόγνωρη ιερουργία, έκανε ολόκληρη τη λειτουργία που είχε μάθει να κάνει σε νεκρούς. Δεν έχει ματαγίνει οι ζωντανοί να ψέλνουν τη νεκρώσιμη ακολουθία του εαυτού τους. Νύχτα αγωνίας. Και σε κάθε λεπτό που περνάει η αγωνία να σου σφίγγει το λαιμό. Τούτης της νύχτας το πρωί μην έσωνε ποτέ να ξημερώσει. Οι 52 κρατούμενοι επίλεκτοι πολίτες της Παραμυθιάς, που είχαν συλληφθεί βάσει μίας εκ των προτέρων συναχθείσης κατάστασης, θα οδηγούνταν το πρωί στον τόπο της εκτέλεσης. Και την αυτή της ημέρας αυτής, της 29ης Σεπτεμβρίου του 1943, την ώρα που η ροδοδάχτυλη τούτη κόρη της νύχτας έδιωχνε τα τελευταία της σκοτάδια, μια μεγάλη ομάδα πάνοπλων Γερμανών στρατιωτών έρχεται στην αυλή του σχολείου, κατεβαίνει τη σκάλα και κάνει έναν κλοιό, εκεί έξω από την πόρτα του σχολικού δωματίου όπου ήταν φυλακισμένοι οι 52 τούτοι οι πολίτες της Παραμυθιάς. Είναι μία από τις ομάδες του εκτελεστικού αποσπάσματος, που, με διοικητή της τον Alfred Hindelang, ήρθε να παραλάβει τους 52 κρατούμενους και να τους οδηγήσει στον τόπο της εκτέλεσης.

Ο Alfred Hindelang, προσαχθείς ως κατηγορούμενος ενώπιον των δικαστικών αρχών της Γερμανίας, παραδέχτηκε ότι έπειτα από διαταγή προχώρησε στη συγκρότηση του εκτελεστικού αποσπάσματος και ότι ανακοίνωσε το μέτρο των αντιποίνων με την ημερήσια διαταγή της μονάδας. Οι Γερμανοί στρατιώτες έβγαλαν πρώτα από το κρατητήριο τους 23 κρατούμενους Ζερβοχωρίτες και τους έβαλαν πίσω από ένα σωρό λιθαριών μαζί με τους Σιαμετιώτες και τους άλλους. Ύστερα, εκεί στην αυλή, έξω από την πόρτα του σχολικού δωματίου-κρατητηρίου, έκλεισαν τον κλοιό και έβγαλαν έναν-έναν τους 52 υπό εκτέλεση πολίτες. Ο επικεφαλής του αποσπάσματος, κρατώντας ένα χαρτί, διαβάζει τα ονόματα. Και με το κάθε όνομα, σπρώχνει τον καθένα με αγριάδα, «Ράους», προς την άλλη μεριά. Ο Γερμανός τούτος αξιωματικός είδε τότε ότι μεταξύ των 52 αυτών ατόμων, που είχαν συλληφθεί και θα οδηγούνταν προς εκτέλεση, υπήρχαν και τρεις οι οποίοι ήταν γνωστοί του. Αυτούς τους τρεις τους βγάζει αμέσως από τη σειρά και τους εξαιρεί από την εκτέλεση. Ήταν ο Γρηγόρη Μαραγκός, ο Σταύρο Σακαρέλης και ο 18χρονος φοιτητής της Γεωπονικής Δημήτριος Αθ. Ράφτης. Οι δύο πρώτοι ήταν ξυλουργοί, που τις προηγούμενες μέρες επισκεύαζαν τα έπιπλα του γραφείου του. Ο άλλος, ο Δημ. Ράφτης, ήταν γνωστός του. Οι πληροφορίες λένε ότι στο σπίτι αυτουνού έμενε. Μιλούσε γαλλικά ο Δημ. Ράφτης και πολλές φορές είχε συνομιλήσει με τούτον το Γερμανό αξιωματικό. Και, πριν φύγουν από το σχολείο για τον τόπο της εκτέλεσης, βγάζει αυτούς τους τρεις από τη γραμμή και τους εξαιρεί από την εκτέλεση. «Ράους» τους είπε. Και τους έσπρωξε να φύγουν για τα σπίτια τους. Τους άλλους 49 τους έβαλαν στη γραμμή, ανάμεσα σε δύο σειρές οπλισμένων Γερμανών στρατιωτών και μουσουλμάνων, και τους οδήγησαν με τα πόδια μέχρι έξω από την Παραμυθιά.

Πέρασαν από τη βρύση του Καρκαμισιού, διάβηκαν το λάκκο του Μάνη Σιάνη και πήραν τον κατήφορο προς το ξωκλήσι του Αγιώρη. Εκεί σε μια λακκιά, ανάμεσα στη θέση Πουρνάρι και στο ξωκλήσι αυτό του Αγιώρη, σε ένα μικρό χωραφάκι του Τσαμάτου, 23 χωρικοί από το Ζερβοχώρι είχαν σκάψει τις προηγούμενες μέρες τη γούρα που θα γινόταν ο τάφος των 49 τούτων παιδιών της Παραμυθιάς. Μπροστά τους, για φοβέρα, πήγαινε ένα θωρακισμένο-τανκς, για να στηρίζει τους Γερμανούς και για να καλύπτει με το θόρυβό του τις φωνές τούτης της τραγικής πορείας. Γι’ αυτό κυρίως, αλλά και για να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι πρόκειται για μετακίνηση στρατιωτικής μονάδας! Πίσω από τούτη τη φάλαγγα, ανάμεσα σε Γερμανούς στρατιώτες, είχαν διαταχθεί και ακολουθούσαν οι 23 φυλακισμένοι Ζερβοχωρίτες και πολλοί άλλοι κρατούμενοι από τα Σιαμέτια και από αλλού. Οι Γερμανοί θα τους χρειάζονταν για μετά την εκτέλεση. Μόλις πέρασαν την κατηφόρα κι έφθασαν έως τη λακκιά του Αγιώρη, εκεί, λίγο πριν από τη μεγάλη συκιά, που υπήρχε κατήδρομα, τους ανέβασαν από ένα μικρό μονοπάτι και τους πέρασαν πάνω από το δημόσιο δρόμο, σε μια μικρή χωραφιά δίπλα στο σκαμμένο εκεί τάφο. Γύρω τους, σε διπλή και τριπλή σειρά, οπλισμένοι Γερμανοί στρατιώτες και μουσουλμάνοι παρατηρούσαν την κάθε τους κίνηση. Τούτοι οι φονιάδες είχαν πείρα. Ποιος ξέρει πόσες παρόμοιες εκτελέσεις είχαν κάνει! Και το θωρακισμένο-τανκς ακολουθούσε με μεγάλο θόρυβο. Τώρα πια έφυγε κάθε αμφιβολία. Το κατάλαβαν καλά όλοι τους πως εδώ θα τους σκοτώσουν.

Ο Κώστα Τσίλης, ένας γεροδεμένος και ηλιοκαμένος άνδρας, κοίταζε ξερβά-δεξιά. Με λοξές ματιές έψαχνε ανάμεσα στους Γερμανούς και στους μουσουλμάνους να βρει πέρασμα να φύγει. Αν έφθανε ως τη στροφή στο εικόνισμα του Αγιώρη και γύριζε τον κατήφορο προς τα σπίτια των Κατσαίων, θα σκαπέταει από εκεί στα χωράφια, κι άντε να τον βρουν μετά. Άραγε θα τα καταφέρει; Μια φωτιά αγωνίας τον έκαιγε. Και το στήθος του φούσκωνε με δυνατό χτυποκάρδι. Έτριζε τα δόντια του. Έσφιγγε τις γροθιές του Κόχλαζε η ψυχή του. Λιοντάρι γίνεσαι όταν βρίσκεσαι μπροστά στην απόγνωση. Έβραζε μέσα του η ζωή. «Μωρέ, τι λες που θα κάτσω να με σκοτώσουν!» Άμπωξε δίπλα του το δάσκαλο, τον Γιάννη Μπαζάκο. «Τι καθόμαστε, ωρέ. Ρίξου να φύγουμε!» Κι εκείνη την ώρα, που το εκτελεστικό απόσπασμα είχε πάρει τη θέση του, κι ήταν όλα έτοιμα για την εκτέλεση, με ένα άγριο και αποφασιστικό ξετίναγμα ρίχνονται μεμιάς και οι δύο. Ο Γιάννης ο Μπαζάκος, με μια ακράτητη ορμή, περνάει ανάμεσα από τις γραμμές των Γερμανών, στρίβει τον ανήφορο και φθάνει έως τη βρύση, πάνω από τον Αγιώρη. Εκεί τον βρήκαν από πίσω οι σφαίρες. Την ίδια στιγμή ο Κώστα Τσίλης δίνει μια αμπωξιά στο Γερμανό, πηδάει τον όχτο, ρίχνεται στον κατήφορο, κατεβαίνει στο δρόμο και τρέχει να ξεφύγει. Α, και λίγο ακόμα, και θα ‘παιρνε τη στροφή. Ξαφνικά βρέθηκε μπροστά σε έναν ένοπλο μουσουλμάνο. Κάνει να στρίψει προς το εικόνισμα του Αγιώρη. Δεν πρόλαβε. Χτυπήθηκε. Και εκεί, στην άκρη από το εικόνισμα του Αγιώρη, έπεσε.

Ο επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος Γερμανός αξιωματικός δεν το περίμενε τούτο το άγριο γιουρούσι των δύο μελλοθάνατων. Δεν την φανταζόταν μια τέτοια απόφαση! Φυσικά, είχε κάνει κι άλλες τέτοιες εκτελέσεις. Κι ίσως ποτέ να μην του ‘χε συμβεί παρόμοια περίπτωση. Έδωσε αμέσως αυστηρές διαταγές. Πύκνωσε τη φρούρηση κι επιτάχυνε τις διαδικασίες της εκτέλεσης. Τούτοι οι φονιάδες είχαν πείρα, ποιος ξέρει από πόσες άλλες εκτελέσεις! Στρίμωξαν τώρα τους άλλους 47 σε ένα σημείο εκεί κοντά στο σκάμμα όπου θα τους εκτελούσαν. Εδώ τους έφεραν αντίκρυ στο θάνατο. Από την μια η ζωή κι από την άλλη ο θάνατος. Γύρω τους οι ζωντανοί άνθρωποι, ο λαμπερός ουρανός, ο ορίζοντας, που άρχισε να λούζεται από τις πρώτες ηλιαχτίδες, η καινούργια μέρα, η ζωντανή φύση, η ζωή! Και λίγα βήματα πιο πέρα το εκτελεστικό απόσπασμα. Ο θάνατος, το μαύρο χώμα, το σκοτάδι. Εκεί μπροστά από το σκάμμα, που θα γινόταν ο τάφος τους, τους χώρισαν σε ομάδες. Οι άνθρωποι τούτοι, που είχαν συλληφθεί χωρίς να έχουν άμεση σχέση με το επεισόδιο των 6 Γερμανών στρατιωτών που σκοτώθηκαν στη Σκάλα, εκτελούνται τώρα εδώ με το αιτιολογικό των αντιποίνων.

Οι φονιάδες του Χίτλες στο φριχτό τους έργο. Ύστερα από λίγο ξεχώρισαν μερικούς, καμιά δεκαριά ανθρώπους, και τους έσπρωξαν προς το σκάμμα, στον ανοιγμένο τάφο, σε ένα σημείο απέναντι από το εκτελεστικό απόσπασμα, που ήταν έτοιμο. Η διαταγή έπεσε σαν αστραπή και σαν βροντή αντάμα «Άχτουγκ, Φόυερ». Τους τουφέκισαν μπροστά στα μάτια των άλλων. Ήταν κι αυτό μια φοβερή επινόηση των σαδιστικών, εγκληματικών τους ενστίκτων. Τους ικανοποιούσε να μεγαλώνουν την αγωνία των μελλοθανάτων. Είναι φοβερή τούτη η ώρα. Οι σκηνές των άγριων αυτών στιγμών είναι απερίγραπτες,. Πώς να περιγράψεις τη σκηνή, όταν ο Γερμανός αξιωματικός με μια περίεργη σκληρή γκριμάτσα αρνιόταν στον πατέρα να αφήσουν το παιδί του να ζήσει και όταν η ίδια ώρα αρνιόταν και στο παιδί να αφήσουν τον πατέρα του, για να φροντίσει την άλλη οικογένεια; Και, όπως τους είχαν χωρίσει, έπαιρναν από το σημείο όπου τους είχαν συγκεντρώσει μία-μία τις ομάδες, ανά περίπου 10 άνδρες, και με βάρβαρο τρόπο, «Ράους», τους έσπρωχναν και τους τουφέκιζαν μπροστά στα μάτια των άλλων. Δεν τους έφθανε μόνο το αίμα. Ήθελαν να απολαύσουν και την αγωνία των άλλων που περίμεναν τη σειρά τους. Και, όταν όλοι τους είδαν ότι οδηγούνταν στο εκτελεστικό απόσπασμα και ότι δεν υπάρχει πια καμιά ελπίδα, τότε έγινε κάτι το αφάνταστο. Κάτι πρωτοφανέρωτο. Ηρωικό. Γιγαντώθηκε μέσα τους μια πυρκαγιά ηρωικής αφοβίας. Φούντωσε η ψυχή τους. «Μη φοβάστε … Θάρρος. Το αίμα μας θα ποτίσει το δένδρο της λευτεριάς. Ζήτω η Ελλάδα. Σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού του τρομερ …».

Όσο κι αν η περιγραφή τούτη φαίνεται υποθετική, δεν είναι καθόλου μακριά από την πραγματικότητα. Αποτελεί, όσο γίνεται, πιο παραστατική καταγραφή των πληροφοριών και των αφηγήσεων αυτοπτών μαρτύρων. Αμέσως μετά την εκτέλεση, ένας μεγάλος θρήνος αγκάλιασε την Παραμυθιά. Τούτο το πρωί της 29ης Σεπτεμβρίου του 1943 οι σφαίρες των Γερμανών έσβησαν το χαμόγελο 49 αγέρωχων ανδρών. Η επιλογή είχε γίνει χωρίς έρευνα ή ανάκριση. Είχαν συλληφθεί αδιάκριτα ιερωμένοι, αγρότες, καθηγητές, έμποροι, βιοτέχνες, εργάτες. Εκτελέστηκαν κατά ομάδες κι έπεσαν εδώ από τις σφαίρες των Γερμανών, χυτπημένοι, άλλοι θανάσιμα και άλλοι ελαφρότερα, ο ένας πάνω στον άλλο. Η γη πλημμύρισε από αίμα.

Ο Θύμιος του Κίτσιο Βαγγέλη (Αναστασίου) μου είχε πει: «Όταν σταμάτησαν οι πυροβολισμοί, ένας Γερμανός αξιωματικός μαζί με δύο στρατιώτες, ήρθε εκεί στην άκρη που ήμασταν εμείς από το Ζερβοχώρι, μας έδωσε φτυάρια και μας είπε να σκεπάσουμε όλους τους σκοτωμένους. Φθάνοντας στο σημείο όπου είχε γίνει η εκτέλεση, αυτό που αντικρίσαμαν ήταν τρομαχτικό. Και, μόλις κάναμαν να αρχινίσουμε να ρίχνουμε χώμα, είδαμαν πολλούς από αυτούς, που ήταν χτυπημένοι και ξαπλωμένοι μέσα στο αίμα, να μας κάνουν νοήματα με τα μάτια ότι ήταν ζωντανοί. Εμείς, για να μην καταλάβουν οι Γερμανοί και οι μουσουλμάνοι, που μας παρακολουθούσαν, ρίχναμαν τις φτυαριές με το χώμα προσεχτικά και σκόρπια». Οι μουσουλμάνοι, που συνεργάζονταν με τους Γερμανούς, δεν μας άφηναν από τα μάτια τους. Για μια στιγμή βλέπουμε να πετάγεται μέσα στη γούρα ένας μουσουλμάνος από το Καρβουνάρι μαζί με ένα Γερμανό και, πατώντας απάνω τα πτώματα των εκτελεσθέντων, αποτελειώνουν με τα περίστροφά τους όσους έδειχναν ακόμα σημεία ζωής. Και το απαίσιο έγκλημα ολοκληρώθηκε.

Σε γραπτό σημείωμα (που θα καταθέσω στο Ιστορικό Αρχείο Παραμυθιάς), σχετικά με τα γεγονότα εκείνων των ημερών, ο Νάσιο Κίτσιος (Ιωάννου) από το Ζερβοχώρι (για το οποίο έχω αναφερθεί και πιο πάνω) μας περιγράφει την προσωπική του μαρτυρία: «Ο μουσουλμάνος Βεϊσέλ Πρέκας, που πετάλωνε άλογα, μας απειλούσε. Τέλος, σταμάτησαν τα πολυβόλα. Τότες προχώρησαν προς τον τάφο. Στο δρόμο βρήκαμαν τον Νάσιο Ρίγγα σκοτωμένο. Τον αρπάζω με τα χέρια μου και, με άλλον χωριανό, τον πήγαμαν στον τάφο. Τι να έβλεπες! Αίματα και βογκητά. Συνάμα ένας Τούρκος από το Καρβουνάρι, που τον έλεγαν Κιλέλη, πάταε επάνω στα πτώματα. Όσοι βογκούσαν του αποτελείωνε. Εμείς καθόμασταν με τα φτυάρια στο χέρι όσο που τελείωσαν. “Εμπρός” μας είπαν “σκεπάστε τους”».

Εκεί, στον τόπο που εκτελέστηκαν, στο μνημείο που έχει στηθεί, είναι γραμμένα τα ονόματά τους:
1) Τσαμάτος Π. Ευάγγελος, ιερέας, 1879.
2) Αλιγιάννης Φ. Δημήτριος, χαλκουργός, 1876.
3) Αλιγιάννης Δ. Ιωάννης, παντοπώλης, 1918.
4) Αλιγιάννης Φ. Κωνσταντίνος, χαλκουργός, 1878.
5) Αλιγιάννης Κ. Σωτήριος, παντοπώλης, 1907.
6) Αποστολίδης Π. Απόστολος, υποδηματοποιός, 1898.
7) Βαλασκάκης Σ. Ελευθέριος, ιατρός. 1913.
8) Γιαννάκης Ι. Νικόλαος, καθηγητής Γυμναστικής, 1918.
9) Δρίμιζας Δ. Χαράλαμπος, ράφτης, 1894.
10) Ευαγγέλου Ε. Ευθύμιος, καφεπώλης, 1888.
11) Ζιάγκος Γ. Κωνσταντίνος, ιδιωτικός υπάλληλος, 1899.
12) Κακούρης Α. Περικλής, διδάσκαλος, 1906.
13) Κατσούλης Α. Κων/νος, διδάσκαλος.
14) Κλήμης Θ. Δημήτριος, σαγματοποιός, 1909.
15) Κοτζαλέρης Ε. Εμμανουήλ, διευθυντής Αγροτικής Τραπέζης.
16) Κουρσούμης Θ. Κων/νος, καφεπώλης.
17) Κωνσταντίνου Ι. Κων/νος, σιδηρουργός, 1909.
18) Κωνσταντίνου Ι. Παναγιώτης, σιδηρουργός, 1918.
19) Μάνος Π. Νικόλαος, εστιάτορας, 1890.
20) Μαρέτας Ν. Γεώργιος, εστιάτορας, 1900.
21) Μαρέτης Γ. Ανδρέας, ωρολογοποιός, 1895.
22) Μητσιώνης Α. Ιωάννης, συντηρητής ραπτομηχανών, 1890.
23) Μουσελίμης Σ. Γεώργιος, ράφτης, 1897.
24) Μουσελίμης Π. Σταύρος, ιδιωτικός υπάλληλος, 1894.
25) Μπαζάκος Θ. Ιωάννης, διδάσκαλος, 1909.
26) Μπάρμπας Γ. Νικόλαος, υφασματέμπορος, 1900.
27) Μπάρμπας Ν. Σπυρίδων, μαθητής, γιος του Μπάρμπα Γ. Νικολάου, 1927.
28) Νάστος Χ. Ευάγγλεος, παντοπώλης, 1884.
29) Πάκος Γ. Πάκος, αγροκτηματίας, 1906.
30) Παπαθανασίου Χ. Βασίλειος, καφεπώλης, 1895.
31) Πάσχος Π. Γεώργιος, παντοπώλης, 1897.
32) Πάσχος Δ. Λεωνίδας, δερματέμπορας, 1897.
33) Ράπτης Δ. Αθανάσιος, παντοπώλης, 1880.
34) Ρίγγας Γ. Αθανάσιος, παντοπώλης, 1878.
35) Σιαμάς Π. Γεώργιος, ταχυδρομικός υπάλληλος, 1894.
36) Σιωμόπουλος Β. Κωνσταντίνος, γυμνασιάρχης, 1888.
37) Σπυρομήτσιος Π. Σπυρίδων, υποδηματοποιός, 1892.
38) Στρουγγάρης Α. Ανδρέας, παντοπώλης, 1911.
39) Σωτηρίου Χ. Κων/νος, αγωγιάτης, 1887 (γιος και πατέρας από το Γαρδίκι που διέμεναν στην Παραμυθιά στα σπίτια των αδερφών Τσούλα).
41) Τζώης Δ. Κων/νος, βιβλιοπώλης, 1898.
42) Τσαμάτος Ε. Νικόλαος, ράφτης, 1903.
43) Τσίλης Δ. Κωνσταντίνος, αγωγιάτης, 1911.
44) Τσούλας Β. Γεώργιος, ζαχαροπλάστης, 1898.
45) Τσούλας Β. Θεόδωρος, υποδηματοποιός, 1907.
46) Τσούλας Β. Κων/νος, υποδηματοποιός, 1902.
47) Φάτσιος Γ. Θωμάς, μυλωνάς, 1885.
48) Φείδης Θ. Αριστοφάνης, ιδιωτικός υπάλληλος.
49) Χρυσοχόου Κ. Απόστολος, συνταξιούχος σχολάρχης, 1882,

Στο επιτύμβιο του μνημείου, μετά τα ονόματα των εκτελεσθέντων, είναι χαραγμένα και τα ονόματα του Κων/νου Μαραζόπουλου από το Ζερβοχώρι, που τον σκότωσε ο Ντούλη Μεζάνης εκεί που μαζί με άλλους Ζερβοχωρίτες έσκαβε τη γούρα όπου την επόμενη θα εκτελούσαν τους 49 προκρίτους, και του Ιωσήφ (Τατούλ) Κολσουζιάν (του Αρμένου) που είχε σκοτωθεί από μουσουλμάνους αλλού.

Εκείνη τη μέρα των εκτελέσεων και την επόμενη παρατηρήθηκε κάποια μεγάλη συρροή μουσουλμάνων προς την Παραμυθιά, που έρχονταν με πολλά άλογα, με σκοπό να μπουν στα σπίτια να αρπάξουν και να πλιατσικολογήσουν. Ήταν φανερό ότι όλοι τούτοι οι μουσουλμάνοι γνώριζαν για την εκτέλεση και ότι είχαν ετοιμαστεί για τα χειρότερα. Όμως, δεν τόλμησαν να προχωρήσουν. Πιθανόν η στάση των Γερμανών να μην του άφηνε περιθώρια άλλων εγκληματικών ενεργειών.

Ο μητροπολίτης Παραμυθιάς Δωρόθεος (Νάσκαρης) τη μέρα των εκτελέσεων ήταν στα Γιάννενα. Είχε εκλεγεί μητροπολίτης Παραμυθιάς Φιλιατών και Γηρομερίου στις 15 Απριλίου του 1943. Έφυγε από την Αθήνα για την έδρα του στην Παραμυθιά στις 22 Σεπτεμβρίου του 1943. Αφού πέρασε από το χωριό του, το Θεσπρωτικό, ήρθε στα Γιάννενα στις 25 Σεπτεμβρίου. Τη μέρα που γίνονταν οι εκτελέσεις στην Παραμυθιά (29-9-42) ήταν ακόμα εκεί, στα Γιάννενα. Στην Παραμυθιά ήρθε την επομένη (30-9-43), μετά την εκτέλεση των 49 προκρίτων. Το ερώτημα που αιωρείται είναι γιατί ο Δωρόθεος δεν βιάστηκε να έρθει στην έδρα του στην Παραμυθιά, αφού γνώριζε καλά ότι ο χριστιανικός κόσμος εδώ περνούσε φοβερές μέρες και ώρες. Και, παρά τα όσα έχουν γραφτεί, το ερώτημα παραμένει.

Με τη θυσία και το αίμα των 49 αγέρωχων ανδρών, των 49 προκρίτων Παραμυθιάς, όπως καθιερώθηκε να ονομάζονται, γράφτηκε στην ιστορία του τόπου μια ηθική επιταγή υπέρτατης κληρονομιάς. Η λαϊκή μούσα θρηνεί τους 49 πατριώτες με το μοιρολόι:

«Παραμυθιά, Παραμυθιά, γιατί φορείς τα μαύρα. Οι Γερμανοί μού σκότωσαν 49 καμάρια. Εσκότωσαν 49 μαζί με τους παπάδες. Κλαίνε μανάδες και παιδιά γυναίκες κι αδερφάδες.»


Στις φωτογραφίες: 1, Ανακομιδή οστών των 49 Προκρίτων. 2 το σημειωμα του Νικόλα Μάνου προς την γυναικα του απο την φιλακή του σχολειου Βούλγαρη, λιγη ώρα πριν την εκτέλεση. 3, Ο Μικης Θεοδωράκης στο μνημειο των 49. Απο το αρχείο του Δημήτριου Μπρέστα.

Από το βιβλίο του Ιωάννη Παρόλα «Θεσπρωτών Γή».

 Για να το αποκτήσετε, μπορείτε να επικοινωνείτε με το 2666022434